تاریخ وزارت آموزش و پرورش

خطای اسکریپتی: پودمان «AfC submission catcheck» وجود ندارد.

آموزش و پرورش ایران به سبک جدید با تأسیس دارالفنون در سال ۱۲۲۸ ه‍.ش آغاز شد. این مدرسه که به سبک اروپایی اداره می‌شد، شامل دوره‌های متوسطه و عالی بود و به دنبال آن با تشکیل وزارت علوم در سال ۱۲۳۲ و سپس آغاز حکومت مشروطه، مدارس متعددی در سطح ابتدایی و متوسطه در تهران و شهرستان‌ها توسعه یافتند.

وزارت علوم در سال ۱۲۳۲ تشکیل و پس از آن در سال ۱۲۸۶ قانون اداری معارف به تصویب رسید و در آن ترتیب شعبه‌های ادارات مرکزی، وظایف وزیر و اعضای ادارات و ترتیب ادارات معارف و اوقاف در والیات و ایالت مشخص شد و در تشکیلات مرکزی وزارت معارف، اوقاف و صنایع مستظرفه، وزیر معارف، مدیرکل، ادارة تعلیم عمومی، ادارة معارف، ادارة اوقاف، دایرة تحقیقات، دایرة تفتیش، دایرة محاسبات و هیئت شورای معارف پیش‌بینی شد.^[۱]

با تصویب قانون اساسی معارف در سال ۱۲۹۰، اولین بار در ایران ساختار آموزشی آموزش و پرورش به شرح زیر تعیین شد: ـ مکاتب ابتدایی دهکده (روستایی) ـ مکاتب ابتدایی بلدی (شهری) ـ مدارس متوسطه ـ مدارس عالیه

در سال ۱۳۱۷، با تصویب کلمة فرهنگ به جای معارف در فرهنگستان ایران، وزارت معارف، وزارت فرهنگ نامیده شد. این عنوان تا تصویب قانون تفکیک وزارت فرهنگ در سال ۱۳۴۳، همچنان پابرجا بود. این وزارتخانه بین سال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۴۳، همواره گسترش یافته و سرپرستی و ادارة دوره های گوناگون تحصیلی، از کودکستان تا آموزش عالی، و همچنین امور فرهنگی، هنری و اوقاف را بر عهده داشته‌است.

در ۱۵ آذر ۱۳۴۳ قانون تفکیک وزارت فرهنگ به تصویب رسید و به موجب آن، کلیة وظایفی که به عهدة وزارت فرهنگ بود، به وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف محول شد.^[۲] در بهمن ماه ۱۳۴۶، با تصویب قانون تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی، برای اولین بار وظایف مربوط به آموزش عالی از وزارت آموزش و پرورش جدا و به وزارتخانة علوم و آموزش عالی واگذار شد و وظایف وزارت آموزش و پرورش به دوره‌های تحصیلی کودکستان، دبستان، راهنمایی تحصیلی یا متوسطة اول و دورة دوم متوسطه محدود شد. در سال ۱۳۴۸ با تصویب قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش منطقه ای برخی از امور آموزش و پرورش به مناطق واگذار شد و در تشکیلات ستادی وزارت آموزش و پرورش، علاوه بر معاونان وزیر، معاونان آموزشی وزیر در پنج منطقة کشور تعیین شدند. در سال ۱۳۵۵ قانون تشکیل سازمان پژوهش و نوسازی آموزشی و در سال ۱۳۵۴ قانون تشکیل سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس به تصویب رسید.

بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ابتدا در تشکیلات اداری وزارت آموزش و پرورش تغییراتی به عمل آمد. از تعداد معاونان وزیر کاسته شد. بعضی از دفاتر و ادارات کل ستادی درهم ادغام و بعضی دیگر حذف شدند. در شرح وظایف تعدادی از دفاتر نیز تجدیدنظر به عمل آمد. در تشکیلات ستادی نیز معاون پژوهش و برنامه ریزی، معاون امور آموزشی، معاون آموزش فنی وحرفه ای، معاون امور اجتماعی و پرورشی، معاون امور اداری و مالی هدایت دفاتر و ادارات کل ستادی را زیر نظر وزیر آموزش و پرورش بر عهده داشتند. در سال ۱۳۵۸ قانون شورای عالی آموزش و پرورش تجدیدنظر شد و با اصلاحاتی از نظر وظایف و ترکیب اعضا به تصویب شورای انقلاب رسید. شورای عالی آموزش و پرورش مهم‌ترین شورایی است که سابقه ای صد ساله دارد و تشکیل آن در تشکیلات اداری مصوب ۱۲۸۶ تصویب گردیده است و هم اکنون نیز به فعالیت خود ادامه می دهد. هم اکنون ریاست جمهور رئیس آن است.^[۳]

قوانین مهم آموزش و پرورش ایران در صد سال گذشته[ویرایش]

از سال ۱۲۸۶ تا ۱۳۸۰ حدود ۲۴۰ قانون مرتبط با آموزش و پرورش در مجلس شورای ملی و مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است.^[۴] این قوانین در راستای مفاد متمم قانون اساسی مشروطیت و اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تدوین و تصویب شده است. بعضی از این قوانین عبارت اند از: