تیمور

سال‌های اولیه[ویرایش]

تیمور در 25 شعبان 736 قمری برابر با 9 آوریل 1336 م در سال موش (سیچقان ایل) در شهر سبز متولد شد. اما ابن عربشاه محل تولد او را روستای خواجه ایلغار از توابع شهر سبز دانسته است. پدر او امیر طراغای، از رئیس قبیله بانفوذ برلاس بود. نام مادر او را تکینه خاتون نوشته اند. پدرش مردی دیندار و پرهیزکار بوده که همواره همنشین دراویش و صوفیان بود. از سال های اولیه زندگی تیمور اطلاعاتی در دست نیست. احتمالا او میان هم قبیله ای های خود بزرگ شده است و از آنها فنون جنگجویی و سوارکاری و رزم آوری را آموخت. ابن عربشاه نوشته است که تیمور در اوایل زندگی اش به راهزنی مشغول بود.

از سال های ۷۶۰ روند قدرت گیری تیمور آغاز میشود. در این سال خان بخش شرقی خانات جغتای به نام تغلق تیمور خان از اغتشاشات و شرایط نامساعد ماوراءالنهر استفاده میکند و آنجا را به آسانی میگشاید. سردسته شورشیان به نام های امیر حاجی برلاس، عموی تیمور و رئیس قبیله برلاس، و امیر بیان سلدوز میگریزند. تیمور به همراه عمویش امیر حاجی به خراسان می آید اما از او جدا شده و به خدمت تغلق تیمور میرسد و نسبت به او ابراز وفاداری میکند. تغلق تیمور نیز به او منصب حکومت شهر سبز و ریاست قبیله برلاس را میدهد. پس از بازگشت تغلق تیمور خان به کاشغر، دوباره امرای ماوراءالنهر شورش میکنند و امیر حاجی و امیر بیان بازمیگردند. امیر حاجی تیمور را شکست داده و شهر سبز را از او پس میگیرد. در نتیجه این آشفتگی ها، تغلق تیمور در سال ۷۶۲ برای بار دوم به ماوراءالنهر لشرکشی میکند و دوباره امرای شورشی را سرکوب میکند. امیر حاجی و امیر بیان نیز در طول لشکرکشی دوم او کشته میشوند و بزرگترین رقبای تیمور از صحنه قدرت کنار میروند.

تغلق تیمور پس از تسلط بر ماوراءالنهر پسر خود الیاس خواجه را به حکومت ماوراءالنهر منصوب میکند و امیری به نام بیکجیک را به نیابت او برمیگزیند. همچنین امرای هوادار خود، از جمله تیمور، را بنواخت و به او دوباره حکومت شهر سبز و توابع آن و ریاست قبیله برلاس را میبخشد و از او خواست تا پسرش الیاس را در اداره امور مملکت همراهی کند. الیاس خواجه حاکمی سختگیر و ستمگر و خونریز بود و بخاطر این رفتار هایش بسیاری از مردم و امرا از او روی برمیگردانند. تیمور نیز با او به اختلاف میخورد و تصمیم میگیرد تا با کمک امرای ماوراءالنهر بر او شورش کرده و وی را براندازد. بنابراین برای این کار ماندن در خدمت الیاس خواجه را مصلحت ندانست و به سمت جنوب رود جیحون گریخت. در بلخ به نزد امیر حسین، نوه امیر قزغن و حاکم بلخ و کابل و قندوز، رفت و توانست او را با خود برای شورش علیه الیاس خواجه ترغیب کند. همچنین توانست حمایت بسیاری از امرای قبیله برلاس را نیز بدست آورد. از این زمان به بعد تیمور برای دستیابی به قدرت در ماوراءالنهر وارد جنگ ها و ستیز های گوناگون شد.

جنگ در ماوراءالنهر[ویرایش]

تیمور و امیر حسین پس از اتحاد با یکدیگر به سوی خوارزم رفتند تا امیر آن منطقه را با خود همراه سازند. اما امیر خوارزم قصد جان آنها را کرد و آن دو به ناچار از خوارزم گریختند و رو به خراسان کردند. آنها در خراسان توسط ترکمن های جانی قربانی دستگیر و به مدت ۶۲ روز محبوس میشوند. تیمور در یک اصطبل یک خانه تنگ و تاریک محبوس شد و این اقامت شصت و سه روزه تاثیرات جبران ناپذیر روانی بر تیمور وارد کرد و باعث شد که میل به خونریزی و کشتار و انتقام گیری در او افزایش یابد. پس از ۶۳ روز تیمور و امیر حسین به وساطت امیر محمد بیک، برادر علی بیک رئیس طایفه جانی قربانی، آزاد شدند. تیمور و امیر حسین پس از آزادی، مدتی آواره مناطق مشرق ایران بودند تا زمانی که در سال ۷۶۳ حاکم سیستان برای سرنگونی شورشیان از آنان کمک خواست. تیمور و امیر حسین بی درنگ به سیستان می آیند و شورشیان را سرکوب میکنند اما تیمور در جنگ با سیستانی های شورشی، دست راست و پای چپش آسیب میبیند. آسیب دست راست او موقتا بهبود میابد اما پای چپ او به کلی مجروح میشود به طوری که تا آخر عمر پای چپ او میلنگید و از این رو به تیمور لنگ مشهور شد.

نمونه‌ای از یادکرد برای ارجاع به یک وبگاه.^[۱]

نمونه‌ای از یادکرد برای ارجاع به یک مقالهٔ خبری.^[۲]

نمونه‌ای از الگویی برای برچسب‌زدن به حقایقی که فاقد ارجاع به منبع هستند.^{^{[نیازمند منبع]}}

نمونه‌ای از پیوندی به صفحه‌ای پیرامون بنیان‌گذار ویکی‌پدیا، جیمی ویلز. متن نمایش‌یافته برای پیوند را می‌توان به این شکل تغییر داد. وقتی پیوندها به صفحه‌های ناموجود هدایت می‌شوند، رنگ آن‌ها مانند این پیوند قرمز می‌شود.

این عنوان یک زیربخش است[ویرایش]

آیتم اول در فهرست گلوله‌ای
آیتم دوم در فهرست گلوله‌ای

در صورت نیاز، می‌تواند متن را پررنگ یا کج بنویسید.

آیتم اول در فهرست شماره‌دار
آیتم دوم در فهرست شماره‌دار

بخش منابع[ویرایش]

↑ اسمیت، جان. «عنوان نمونه». وبگاه نمونه. ناشر نمونه. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
↑ جونز، باب (۷ آوریل ۲۰۲۲). «تیتر نمونه». خبرگزاری نمونه. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.

بخش پیوند به بیرون[ویرایش]

پیوند به بیرون نمونه

This article "تیمور" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:تیمور. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.