حسابهای منطقهای
حساب منطقه ای همچون حساب ملی از سه روش یعنی روش هزینه[۱]، روش تولید[۲] و روش درآمد[۳] بدست میآید. منظور از حساب تولید منطقهای، مجموع ارزش افزوده فعالیتهای اقتصادی واحدهای تولیدی مقیم منطقه در یک بازه زمانی معین به دست میآید.
همانطوریکه دادههای حسابهای ملی مهمترین ابزار آماری در فرایند برنامهریزها، سیاستگذاریهاو تحلیلهای اقتصادی در سطح ملی بهشمار میرود، دادههای حسابهای منطقه ای همین نقش را در سطح مناطق و البته با خصوصیاتی بسیار کارآمدتر ایفا مینماید. دسترسی به حسابهای منطقه ای علاوه بر اینکه میتواند درچاره جویی و رفع مشکلات اقتصادی و سیاسی خاص مناطق راهگشا باشد، از طریق فراهم آوردن ابزارهای آماری کافی برای بررسی عملکرد اقتصاد منطقه ای و تحلیل امکانات و پتانسلهای منطقه ای، بستر مناسب را برای تنظیم و تهیه هر چه دقیق تر و مطلوب تر و هماهنگ تر سیاستگذارها و برنامهریزیهای اقتصادی در سطح کلان را فراهم میسازد. بهطور کلی اهمیت و مزیت حسابهای منطقه ای رامی توان در چند مورد خلاصه کرد.
- تهیه حسابهای منطقه ای به دلیل اینکه عمدتاً از روش جزء به کل است موجب دقیق تر شدن آمارهای حسابهای ملی خواهد شد.
- مقایسه عملکرد استانهای مختلف در سطح ملی تصویر دقیقی از کارایی و رشد متوازن سیاستهای دولت ارائه میدهد. ضمن اینکه بررسی وضعیت توسعه متوازن در استانهای مختلف به تفکیک رشته فعالیت، نقش و اهمیت هر استان را در هر رشته فعالیت نشان میدهد.
- بررسی روند توسعه در هر منطقه و مقایسه آن با سالهای قبل میتواند نتیجه عملکرد سیاستها را بهتر مشخص کند.
- امکان برنامهریزی برای بهبود عملکرد در سطح استان و ملی فراهم میشود.
- با توجه به اختیارات استانداران، حسابهای منطقه ای میتواند فرایند برنامهریزی آنها را بهتر نمایان سازد.
- استفاده درست از نتایج حسابهای منطقه ای وتصمیمگیری دقیق، باعث افزایش همگرایی استانها در توسعه اقتصادی میشود.
- سرمایه گذاران و کارآفرینان میتوانند با استفاده از اطلاعات ریز وضعیت جاری استانها تصمیم و گزینه بهینه را انتخاب نمایند.
مواردی که به آن اشاره شد تنها بخشی از نقاط قوت حسابهای منطقه ای است و همین امر باعث شده که متقاضیان مختلفی از جمله، نمایندگان مجلس، نهادها وسازمانهای ملی و منطقه ای، استانداران چشم انتظار انتشار آخرین اطلاعات حسابهای منطقه ای بوده و پیشبینی میشود با فرهنگ سازی لازم، کاربرد آمارحسابهای منطقه ای فراگیر شود. به این ترتیب درصورت تقویت وگسترش حسابهای منطقهای (به روش تولیدوهزینه) و ارتقاء روش جزء به کل، این حسابها میتواند به عنوان پایه و اساس حسابهای ملی نقش آفرینی کند. مرکز آمار ایران بهعنوان نهاد رسمی تولید و انتشار آمارهای کشور، با آگاهی از نیاز برنامهریزیهای منطقهای و بخشی، در سالهای گذشته تهیه حسابهای منطقه ای را در کنار سایر فعالیتهای مربوط به تهیه حسابهای ملی مورد توجه قرار دادهاست. مطالعات اولیه تهیه حسابهای منطقه ای از سال ۱۳۷۳ در مرکز آمار ایران آغاز شد و با تدوین مبانی نظری و روشهای محاسبه محصول ناخالص داخلی و هم چنین الگوهای تأمین نیازهای آماری تهیه حسابهای منطقه ای دنبال شد. در نخستین مرحله، تهیه حساب تولید شش استان کشور (اصفهان، تهران، چهارمحال و بختیاری، خراسان، مازندران و همدان) برای سالهای ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷ انجام شد. در مرحله دوم با افزوده شدن شش استان دیگر (آذربایجان شرقی، خوزستان، زنجان، سیستان و باوچستان، فارس و کرمانشاه) حساب تولید سال ۱۳۷۸ برای ۱۲ استان کشور تهیه شد و در مرحله سوم سایر استانهای کشور در پوشش تهیه حسابهای منطقه ای قرار گرفته و حساب تولید سال ۱۳۷۹ برای ۲۸ استان کشور تهیه شد. با تشکیل استانهای خراسان شمالی و جنوبی و استان البرز تعداد استانهای کشور به ۳۱ استان افزایش یافت و از سال ۱۳۹۰ تهیه حساب تولید استانها برای ۳۱ استان کشور میسر شدهاست.
در حال حاضر، سری زمانی حساب تولید استانهای کشور دربرگیرنده بیش از یک دهه (از سال ۱۳۷۹ الی ۱۳۹۳ و از سال ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۴) است که اطلاعات تفصیلی دربارهٔ ستانده، مصرف واسطه و ارزش افزوده به تفکیک ۹۱ رشته فعالیت اقتصادی به قیمتهای جاری را در دسترس کاربران قرار میدهد و دربرگیرنده بیش از ۷۰۰۰۰ اطلاع آماری دربارهٔ اجزای حساب تولید استانهای کشور است.
منابع[ویرایش]
- عزیزاله فرهادی، الزامات توسعه حساب منطقه ای، مرکز آمار ایران،دفتر حسابهای اقتصادی،گزارش چاپ نشده، ۱۳۹۵، ص ۱۰–۷
This article "حسابهای منطقهای" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:حسابهای منطقهای. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.