حمید عطائی نظری
حمید عطائی نظری (Hamid Ataei Nazari) متولد 1362 در تهران، محقق و مصحح و مترجم در حوزهٔ تخصصی کلام اسلامی است. او هم اکنون استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی [۱] و عضو هیأت تحریریه مجله آینه پژوهش [۲] و سرویراستار مجموعه «مطالعات ایرانی _ اسلامی» و از نویسندگان سایت کاتبان [۳] و صاحب صفحهٔ کلام پژوهی [۴] است.
تحصیلات[ویرایش]
حمید عطایی نظری پس از اتمام تحصیلات خود در حوزه علمیه اصفهان و سپس قم و اخذ مدرک سطح دو از حوزه علمیه قم، در سال 1385 به دانشگاه اصفهان وارد شد و در رشته فلسفه و کلام اسلامی تحصیل نمود. او از پایان نامه کارشناسی ارشد خود دربارهٔ اندیشه های کلامی فیاض لاهیجی در سال 1389 دفاع نمود . پس از آن وی به تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه شهید بهشتی تهران پرداخت و در سال 1394 با اخذ مدرک دکترای فلسفه از این دانشگاه فارغ التحصیل گردید.
زمینه پژوهش[ویرایش]
بیشتر پژوهش های حمید عطایی نظری در حوزهٔ کلام اسلامی و نقد تصحیح متون کهن است. حاصل این تحقیقات حدود صد نوشته اعم از کتاب و مقاله و یادداشت در زمینه کلام اسلامی است. از وی تاکنون مصاحبه هایی نیز منتشر شده است [۵].
جوایز و دستاوردها[ویرایش]
حمید عطایی نظری تاکنون حائز رتبه ها و جوایز زیر شده است:
- مقام اوّل چهارمین جشنوارهٔ علاّمهٔ حلّی (ره) در بخش تصحیح کتاب، سال 1390 [۶].
- شایسته تقدیر دوازدهمین دوره جشنواره نقد کتاب 1394.
- کسب عنوان «منتقد جوان» در چهاردهمین جشنواره نقد کتاب 1396 [۷].
- شایسته تقدیر پانزدهمین دوره جشنواره نقد کتاب 1397 [۸].
کتابها[ویرایش]
1) تصحیح و تعلیق رساله « الباب المفتوح الی ما قیل فی النفس و الروح» نگاشته: علامه زین الدین بیاضی عاملی (م 877 ق)
از سلسله مصادر بحار الانوار علامه مجلسی (ره)
انتشارات مکتبه علامه مجلسی، قم، 1389
2) فیاض لاهیجی و اندیشههای کلامی او
انتشارات دانشگاه معارف قم، 1392
3) تصحیح انتقادی رسالهٔ « الکلمة الطیّبة » از فیّاض لاهیجی
انتشارات مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، اسفند 91
4) فرهنگ اصطلاحات فلسفه و کلام اسلامی بر بنیاد آثار فیّاض لاهیجی
انتشارات مؤسسهٔ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، اسفند 91
مقالات تألیفی[ویرایش]
الف) مقالات علمی _ پژوهشی:
1_ بررسی نحوه اسناد گزاره های دینی و نقش آن در حل تعارض علم و دین.
(مجله فلسفه دین، دانشگاه تهران، سال هفتم، شماره 5، بهار 1389)
2_ نقش فیاض لاهیجی در فلسفی شدن کلام شیعه.
(فصلنامهٔ اندیشه نوین دینی، دانشگاه معارف اسلامی، 1390)
3_ ملاک ها و ویژگی های مکتب کلام فلسفی در شیعه.
(مجله اندیشهٔ دینی، دانشگاه شیراز، دورهٔ دوازدهم، شمارهٔ سوم، پاییز 1391)
4_ تحوّل معرفتشناختی کلام امامیّه در دوران میانی و نقش ابن سینا در آن.
(مجله نقد و نظر، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، سال بیستم، شماره اول، بهار 1394، صص 81 _ 114)
5_ تطوّر برهان صدّیقین در کلام فلسفی امامیّه از نصیر الدین طوسی تا نصیر الدین کاشی.
(مجلّهٔ شناخت، دانشگاه شهید بهشتی، شمارهٔ 1/72؛ بهار و تابستان 1394)
6_ شرح واجب الاعتقادِ جلالالدّین شرفشاه حسینی، یک شرح با چند انتساب غلط!
(مجلّهٔ پژوهشنامه امامیّه، دانشگاه ادیان و مذاهب، شماره چهارم، پاییز و زمستان 1395)
7_ سیر تطوّر برهان حدوث و قدم در کلام امامیّه از آغاز تا مکتب بغداد متقدّم.
(مجله نقد و نظر، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، سال بیستم و سوم، شماره سوم، پاییز 1397، صص 5 _ 30)
8_ تطورات برهان حدوث و قدم در کلام امامیه از مکتب بغداد متأخر تا مکتب حله متقدم.
(مجلّهٔ پژوهشنامه امامیّه، دانشگاه ادیان و مذاهب، سال چهارم، شماره هفتم، بهار و تابستان 1397، صص 5_ 25)
9_ مقایسهٔ تحوّلات «برهان حدوث و قدم» در کلام متقدّم امامیه و اشاعره.
(فصلنامهٔ اندیشه نوین دینی، دانشگاه معارف اسلامی، شمارهٔ 55، زمستان 1397)
ب) مقاله ارائه شده در همایش[ویرایش]
1_ داوری فیّاض لاهیجی میان میرداماد و ملاّصدرا در مسألهٔ اصالت وجود
( ارائه شده در همایش مکتب فلسفی اصفهان / دانشگاه اصفهان / اسفند 1391 )
پ) مقالات علمی _ تخصصی[ویرایش]
1_ نقد و بررسی رساله الباب المفتوح علامه بیاضی عاملی.
(کتاب ماه فلسفه، سال سوم، شماره 32، اردیبهشت 1389، صص 58 _ 67)
2_ نکاتی در باب فیاض لاهیجی و آثار کلامی او.
(مجله آئینه پژوهش، سال بیست و دوم، شماره 128، تیر ماه 1390، صص 7 _ 26)
3_ نگاهی به آداب المتعلمین ها و جایگاه آنها در نظام اخلاقی حوزه.
(مجله اخلاق، شماره بیست و یکم، پائیز 1389)
4_ نکاتی در باب ابو الصلاح حلبی و نگاشتههای کلامی او.
(مجلّهٔ آینهٔ پژوهش، ش 135 _ 136، مرداد _ آبان 1391، صص 5 _ 24)
5_ ستیز دو اندیشه دربارهٔ امامت؛ گفتاری در باب «سه گفتار در غُلُو پِژوهی»
(مجلهٔ کتاب ماه دین، شماره 182، آذر ماه 1391، صص 60 _ 73)
6_ فیّاض لاهیجی و رسالهٔ الکلمة الطیّبة او
(مجلهٔ کتاب ماه فلسفه، شماره 65، بهمن ماه 1391، صص 39 _ 47)
7_ نقدهای ملا هادی سبزواری بر شیخ کلینی در مسألهٔ اراده الهی
(مجموعه مقالات سبزواری پژوهی، خانه کتاب تهران، 1392، صص 479 _ 505)
8_ لزوم توجّه به نقش همخانوادگی متون در تصحیح آثار کلامی (نظری بر طبعی نامطبوع از کتابِ الذخیرة سَیّد مرتَضی)
(گزارش میراث، ش 61_ 62، آذر و اسفند 1392، صص 23 _ 33)
9_ از شمس الدین کِشِی تا ابن رُشد شیعی! بررسی و نقد کتاب «شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازده امامی»
(آینه پژوهش، شماره 146، خرداد و تیر 1393)
10_ نقدی بر تصحیحی نامرضی از نهایة العقول فخرالدین رازی.
(فصلنامه نقد کتاب ایران و اسلام، ش 1و 2، بهار و تابستان 1393، صص 151 _ 164).
11_ نقدی بر تصحیح ناصحیح شوارق الإلهام فیّاض لاهیجی.
(فصلنامه نقد کتاب میراث، ش 3و4، پاییز و زمستان 1393، صص 5 _ 14).
12_ المجموع فی المحیط بالتکلیف ابن مَتَّوَیه و نقد دو طبع متفاوت از جلد نخست آن.
(فصلنامه نقد کتاب ایران و اسلام، ش 3و 4، پاییز و زمستان 1393، صص 159 _ 174).
13_ نقدی بر ویراست نااستوار رسالهٔ اثبات العقل المجرّد نصیر الدین طوسی و برخی از شروح آن.
(فصلنامه نقد کتاب میراث، ش 5، بهار 1394)
14_ نِکاتی در باب ساختار و نسبت دو کتاب المُلخّص و الذخیرة شریف مرتَضی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 26، ش 155، آذر و دی1394، صص 54 _ 69)
15_ پیوست و تکملهٔ مقالهٔ « نِکاتی در باب ساختار و نسبت دو کتاب المُلخّص و الذخیرة شریف مرتَضی».
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 26، ش 155، آذر و دی1394، صص 74 _ 79)
لزوم توجّه به نقش همخانوادگی متون در تصحیح آثار کلامی (2) _16
(ارزیابی تصحیحی شتابزده از المُلَخَّص فی اصول الدین شریف مرتَضی)
(فصلنامه نقد کتاب میراث، سال دوم، شماره 6 _ 7، تابستان و پائیز 1394، صص 63 _ 78)
17_ اولریش رودولف و کتاب ارزشمند او دربارهٔ ماتُریدیّه.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 26، ش 156، بهمن و اسفند 1394، صص 99 _ 104)
18_ «فضولی» در کلام شیعه! (نقد یک ابتذال، نقل یک انتحال).
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 26، ش 156، بهمن و اسفند 1394)
19_ از بهمنیارِ «مؤیَّد» تا لَوکریِ «خانه به دوش» (نقدی بر یک ترجمه).
(فصلنامه کتابگزار، سال اوّل، ش 1، بهار 1395)
20_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (1): نهج المسترشدین فی اصول الدّینِ علّامهٔ حلّی و شروح آن.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 27، ش 157، فروردین و اردیبهشت 1395، صص 84 _ 92)
21_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (2): معرّفی انتقادیِ ویراست تذکرة الواصلین فی شرح نهج المسترشدین.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 27، ش 158، خرداد و تیر 1395، صص 70 _ 88)
22_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (3): مصائب و مصاعب رسائل سید مرتضی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 27، ش 159، مرداد و شهریور 1395، صص 37 _ 47)
23_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (4): الأبحاث المفیدة فی تحصیل العقیدة
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 27، ش 160، مهر و آبان1395، صص 84 - 90)
24_ نقدی بر کتاب عقیدة الشیعة
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 27، ش 160، مهر و آبان1395، صص 78 - 83)
25_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (5): واجب الاعتقاد علی جمیع العباد
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 27، ش 161، آذر و دی1395، صص 92 - 104)
26_ از فراز و فرود تصحیح متون (1): ضبط قریب و ضبط غریب
(مجلّهٔ میراث شهاب، سال 22، شمارهٔ 84 _ 85، تابستان و پاییز1395، صص 13 - 22)
27_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (6): الرسالة السعدیة
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 27، ش 162، بهمن و اسفند1395، صص 81 - 92)
28_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (7): أعلام الطَرائقِ ابن شَهر آشوب، کتابی نفیس در اصطلاحنامه نگاریِ اسلامی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 28، ش 163، فروردین و اردیبهشت 1396، صص 117 - 130)
29_ نگرشی بر نگارشهای کلامی (8): نصیرالدّین کاشانی و نگاشتههای کلامی او
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 28، ش 164، خرداد و تیر 1396، صص 119 _ 128)
30_ دستنوشتی تازهیاب از موصِل الطّالبینِ نصیرالدّینِ کاشانی
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 28، ش 164، خرداد و تیر1396، صص 129 _ 136)
31_ هَفَوات و سَرقات: پژوهشنامه یا پژوهشنما؟
نگاهی انتقادی به کتاب «نگاهی به تاریخ تفکر امامیه از آغاز تا ظهور صفویه»»
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 28، ش 165، مرداد و شهریور1396، صص 69 - 82)
32_ ضرورت اعتنا به میراث کلامی شریف مرتَضی
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 28، ش 166، مهر و آبان 1396، صص 117 _ 125)
33_ «نگرشی بر نگارشهای کلامی (9): مسائل المُرتَضی و مشکلات آن»
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 28، ش 166، مهر و آبان 1396، صص 105 _ 116)
34_ کلام شیعی و گفتمان معتزلی (ملاحظاتی در باب مسألهٔ تأثیرپذیری کلام امامیّه از کلام معتزله)
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 28، ش 167 _ 168، آذر تا اسفند 1396، صص 3 _ 40)
35_ از فراز و فرود تصحیح متون (2): کاتبان فاضل و اصلاحات باطل.
(مجلّهٔ میراث شهاب، سال 23، شمارهٔ 88، تابستان 1396)
36_ نگاهی به تأثیرپذیریهای کلام امامیّه از کلام اشعری و فلسفهٔ سینوی و عرفان ابن عربی و حکمت صدرایی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 29، ش 169، فروردین و اردیبهشت 1397، صص 3 _ 20)
37_ مروری بر تازهترین دیدگاههای فان اِس و مادلونگ در باب تکوین تشیّع و مسألهٔ جانشینی پیامبر (ص).
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 29، ش 170، خرداد و تیر 1397، صص 3 _ 8)
38_ نگاهی به ادوار و مکاتب کلامی امامیه در قرون میانی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 29، ش 171، مرداد و شهریور 1397، صص 3 _ 56)
39_ نقدی بر ویراستی نابسامان از «حاشیهٔ شمسالدّین گیلانی بر تعلیقهٔ خَفری بر الهیّات شرح تجرید».
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 29، ش 173، آذر و دی 1397، صص 47 _ 60)
40_ راغب اصفهانی به مَثابتِ متکلّمی سَلَفی و فیلسوفی صوفی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 29، ش 174، بهمن و اسفند 1397، صص 51 _ 72)
41_ نگاهی انتقادی به ویراست الاعتقادات راغب اصفهانی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 29، ش 174، بهمن و اسفند 1397، صص 73 _ 86)
42- اخلاق ناصری و دو ترجمهٔ تازیِ کهن و معاصر آن.
(مجموعه مقالات تحفهٔ اهل ولا، به کوشش: سیّد حسین آل طه، بی نا، قم، 1397، صص 406 – 434)
(بازچاپ شده همراه با تجدید نظر و اضافات در: پیشگفتار کتاب الأخلاق النصیریة فی تعریب الأخلاق الناصریة، نوشتهٔ رکنالدین جرجانی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، اصفهان، 1397، صص 11 – 43)
43- مروری بر کتاب مطالعاتی در باب سنّتهایِ عقلانیِ اسلامی در قرون میانی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 30، ش 175، فروردین و اردیبهشت 1398، صص 58 _ 67)
44- چهار ویراستِ غیر انتقادی از مکاتبات فلسفیِ طوسی و کاتِبی.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 30، ش 177، مرداد و شهریور 1398، صص 65 _ 101)
ت) مقالات دائرةالمعارفی[ویرایش]
1_ مدخل «لاهیجی، ملاعبدالرزاق»، دانشنامه جهان اسلام
مقالات ترجمه شده از انگلیسی[ویرایش]
1_ تاریخ و عقاید مکتب اخباری شیعه، نوشته: ویلفرد مادلونگ
(مجله جهان کتاب، سال سیزدهم، شماره 11_12، اسفند 1387)
2_ نظریه «بلا کیف» و مبانی آن در کلام اسلامی، نوشته: بنیامین آبراهاموف
(مجله کتاب ماه دین، شماره 166، مرداد 1390)
3_ کتاب ملل و نحل شهرستانی در سیاقی اسماعیلی، نوشته: آدام گیسر
(مجله هفت آسمان، شماره 46، سال دوازدهم، تابستان 1389)
4_ تکلیف اخلاقی در کلام مدرسی مسلمانان، نوشته: ریچارد فرانک
(مجله اخلاق، شماره نوزدهم، بهار 1389)
5_ خردگرایی کلامی در دوران میانی جهان اسلام، نگاشتة: زابینه اشمیتکه.
(مجله آئینه پژوهش، سال بیست و دوم، شماره 132، بهمن ماه 1390، صص 7 _ 19)
6_ سیمایی از گرایش به ابن سینا در کلام اهل سنّت، تألیف: رابرت ویسنوفسکی.
(مجله کتاب ماه دین، شماره 179، شهریور 1391)
7_ سرشت، درون مایه و انتقال حکمت مشرقی ابن سینا، تألیف: دیمیتری گوتاس.
( مجموعه ابن سینا پژوهی، خانه کتاب تهران، 1392)
8_ اِقبال تشیّع دوازده اِمامی به ابن سینا در روزگار مغول، تألیف: احمد هِیثَم الرحیم.
(مجله کتاب ماه فلسفه، شماره 72، 1392)
9_ تشیّع در ترکیه: مقایسهٔ عَلَویّه با جعفریّه، تألیف: عبدالقدیر یِلِر.
(مجله کتاب ماه دین، شماره 190، 1392)
10_ بیان الحقائق رشید الدین فضل الله و زمینهٔ تاریخی _ اجتماعی آن (یک بررسی مقدّماتی). تألیف: یودیت فایفر
(مقدمهٔ چاپ عکسی بیان الحقائق، مجلّهٔ گزارش میراث، ضمیمهٔ شمارهٔ 74 _ 75، بهار _ تابستان 1395، انتشارات میراث مکتوب، 94 ص)
11_ نگاهی به کتاب نوانتشارِ یوزِف فان اِس در باب کتابهای مِلل و نِحل نگاشتیِ اسلامی، نوشتهٔ: ویلفرد مادلونگ.
(مجلّهٔ آینه پژوهش، سال 29، ش 170، خرداد و تیر 1397، صص 9 _ 14)
12_ برگردانِ عربیِ اخلاق ناصری: الأخلاق النصیریة فی تعریب الأخلاق الناصریة، نوشتهٔ: یُپ لَمیر.
(مرزبان اخلاق، به کوشش: محمّد اسفندیاری، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، اصفهان، 1396، ج 1، صص 743 _ 806)
سرویراستاری مجموعه مطالعات ایرانی - اسلامی[ویرایش]
1- «از گنجینههای نسخ خطی» نوشتهٔ دکتر حسن انصاری. 2- «فیلسوف یهودی بغداد» نوشتهٔ زابینه اشمیتکه و رضا پورجوادی. 3- «المتبقی من کتب مفقودة» نوشتهٔ دکتر حسن انصاری.
4- «روزنامه عاشورا» نوشتهٔ جویا جهانبخش.
وبسایت[ویرایش]
صفحه مقالات در سایت کاتبان:
http://ataeinazari.kateban.com/
صفحه مقالات در سایت آکادمیا:
https://isfahan.academia.edu/HamidAtaeiNazariحمیدعطائینظری
صفحه مقالات در نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/creator/194857/حمید_عطایی_نظری
https://www.noormags.ir/view/fa/creator/317022/حمید_عطائی_نظری
منابع[ویرایش]
http://ataeinazari.kateban.com/
https://isfahan.academia.edu/HamidAtaeiNazariحمیدعطائینظری
This article "حمید عطائی نظری" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:حمید عطائی نظری. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.