آزمایشگاه معماری سازمانی سرویس‌گرا

آزمایشگاه معماری سازمانی سرویسگرا (SOEA lab: Service Oriented Enterprise Architecture laboratory) نهاد مرجع معماری سازمانی در کشور است که با حمایت سازمان فناوری اطلاعات ایران توسط تیم معماری سازمانی دانشگاه شهید بهشتی با هدف تدوین چارچوب و مدلهای مرجع معماری، ارزیابی طرح های معماری سازمانی و ترویج دانش، فرهنگ سازی و ظرفیت سازی در سال 90 در دانشگاه شهید بهشتی راه اندازی شده است.^[۱]

تاریخچه[ویرایش]

پس از گذشت یک دهه ای که از عمر معماری سازمانی در ایران با وجود دستاوردهای گسترده کشور در این حوزه، یکی از مشکلات مهم عدم وجود نهاد مرجع برای استانداردسازی، ساماندهی، نظارت و فرهنگ سازی بحث معماری سازمانی بود که نتیجه آن بروز چالش ها و موانعی در راه موفقیت حداکثری طرح های معماری در دستگاه های دولتی و شرکت های خصوصی بود. موانع و چالش‌هایی مانند "عدم وجود ضوابط و مشوق های قانونی" ، "نبود مکانیزمی برای ارزیابی اثربخشی طرح های معماری سازمانی" ، "عدم نظارت بر مشاوران حقیقی و حقوقی معماری سازمانی" ، "کافی نبودن اسناد مرجع (چارچوب ملی، مدل های مرجع، اسناد راهنما)" و نیز نگاه به تجارب کشورهای الگو در حوزه معماری و اقدام نسبت به تدوین چارچوب ها و تاسیس نهادهای نظارتی و راهبری در سطح ملی همچنین هدایت کلان سازمان ها در انجام طرح های معماری و دولت الکترونیک، زمینه ساز تاسیس نهاد مرجع معماری سازمانی در کشور شد.^[۱]

با گسترش فعالیت های پژوهشی و نیز اجرای پروژه های موفق متعدد، سرانجام در سال 90 با حمایت سازمان فناوری اطلاعات ایران، اولین آزمایشگاه معماری سازمانی سرویس‌گرا با هدف ترویج، آموزش و استانداردسازی متدهای معماری سازمانی سرویس‌گرا در کشور تاسیس شد.^[۲]

اهداف و دستاورد‌ها[ویرایش]

آزمایشگاه معماری سازمانی به عنوان مراکز اعتبارسنجی معماری سازمانی می بایست نتایج تدوین شده معماری سازمانی را ارزیابی و اعتبارسنجی نمایند تا اطمینان حاصل شود که نتایج مورد انتظار محقق شده است و همچنین تولید دانش و تربیت نیروی انسانی توانمند را به عهده خواهند گرفت.^[۲] در سال 94 و به عنوان بخشی از پروژه "تدوین چارچوب و برنامه ملی معماری سازمانی"، تصمیم گرفته شد در استانهای مختلف کشور، شعب آزمایشگاه معماری سازمانی تاسیس شود تا توانمندی انسانی و فنی معماری سازمانی منحصر به پایتخت کشور نباشد. برای این منظور آزمایشگاه معماری سازمانی سرویسگرا دانشگاه شهید بهشتی از طرف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وظیفه طرح توانمند سازی هفت دانشگاه کشور برای تشکیل آزمایشگاه معماری سازمانی را به عهده گرفت.^[۱]

دستاورد‌های ازمایشگاه معماری سازمانی سرویسگرا[ویرایش]

در راستای اهداف و توانمدی‌های شکل گرفته در آزمایشگاه معماری سازمانی سرویسگرا دانشگاه شهید بهشتی، مهم ترین دستاورد‌های آن عبارتند از:

حوزه تدوین چارچوب و مدل های مرجع معمار

تدوین چارچوب و برنامه ملی معماری سازمانی کشور (Iran Enterprise Architecture Framework)
طرح ملی تدوین مدل مرجع خدمات دولت الکترونیکی (Service Reference Model)

حوزه تنظیم ضوابط، بخشنامه و مشوق های قانونی برای معماری سازمانی

مکلف شدن کلیه دستگاه های اجرایی به انجام معماری سازمانی در بخشنامه ضوابط فنی اجرایی توسعه دولت الکترونیکی با ابلاغ ریاست محترم جمهور
تهیه دستورالعمل ضوابط معماری فناوری اطلاعات سازمانی برای کلیه دستگاه های اجرایی با همکاری سازمان فناوری اطلاعات
تعریف و تصویب دوره های الزامی معماری سازمانی در سطح مدیران ارشد و کارشناسان فاوا دستگاه های اجرایی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی (بخشنامه دوره های مصوب فاوا کارکنان دولت)

حوزه آموزش، فرهنگ سازی و آماده سازی سازمان ها برای اجرای طرح معماری

مشاوره، هدایت و آماده سازی دستگاه های دولتی و شرکت های خصوصی برای اجرای موفق طرح معماری سازمانی
برگزاری ده ها کارگاه و سمینار آموزشی مدیریتی در حوزه معماری سازمانی/ مدیریت فرایند / معماری سرویس گرا
تعریف دوره های آموزشی حضوری و مجازی معماری سازمانی
نشست تخصصی با موضوع نقش معماری سازمانی سرویس گرا در توسعه دولت الکترونیک و یکپارچه سازی خدمات با همکاری سازمان فناوری اطلاعات و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

حوزه ظرفیت سازی و نهادسازی

تاسیس رشته کارشناسی ارشد معماری سازمانی در دانشگاه شهید بهشتی با مجوز وزارت علوم
طرح تاسیس هفت شعبه از آزمایشگاه معماری سازمانی سرویس گرا در پنج استان کشور

حوزه نظارت، ارزیابی و صدور گواهینامه

ارزیابی سیستم های نرم افزاری از جهت تطابق با معماری سرویس گرا و صدور گواهینامه تست وب سرویس
ارزیابی طرح های معماری سازمانی براساس هشت گروه شاخصهای بومی سازی شده بلوغ(توانمندی) معماری سازمانی

حوزه یکپارچه سازی سیستمها و معماری سرویس گرا