ارزیابی تأثیرات اجتماعی
ارزیابی تأثیرات اجتماعی (به انگلیسی: Social impact assessment) به اختصار (SIA) روشی است برای شناسایی تأثیرات اجتماعی پروژه‌های زیربنایی اقدامات درمانی وسیع. این ارزیابی معمولاً در پروژه‌های برنامه‌ریزی شده انجام می‌شود، اما می‌توان از همین روش‌ها برای ارزیابی تأثیر اجتماعی حوادث غیر مترقبه استفاده نمود، به عنوان مثال، فاجعه، تغییرات جمعیتی و همه گیرها استفاده کرد. ارزیابی تأثیرات اجتماعی برای انسان‌شناسی کاربردی مهم است، زیرا به وسیله این ارزیابی می‌توان اثرات منفی بلند مدت احتمالی را از بین برده و به نتایج اجتماعی مثبت تبدیل نمود.[۱]
بررسی اجمالی[ویرایش]
این ارزیابی عمدتاً از مدل ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی (EIA) انشعاب می‌شود، که برای اولین بار در دهه ۱۹۷۰ در ایالات متحده در ایالات متحده تحت قانون سیاست ملی زیست‌محیطی طراحی شده‌است. ارزیابی تأثیرات اجتماعی به صورت فدرال الزامی است و همراه با ارزیابی اثرات زیست‌محیطی انجام می‌شود.[۲] SIA برای طبقه‌بندی و ارزیابی تأثیر تحولات بزرگ در جمعیت‌ها، گروه‌ها و سکونتگاه‌ها، در چندین فرایند برنامه‌ریزی و تحلیلی گنجانده شده‌است. اگرچه ارزیابی تأثیرات اجتماعی مدت هاست که تابع ارزیابی تأثیرات زیست‌محیطی تلقی می‌شود، اما به تازگی مدل‌های جدیدی مانند ارزیابی تأثیرات اجتماعی محیط زیست (ESIA)، با رویکرد یکپارچه تری مطرح شده‌است که در آن به هر دو ارزیابی تأثیرات اجتماعی و زیست‌محیطی، هم‌زمان و هم‌تراز انجام می‌شود و یکی را زیر مجموعه دیگری در نظر نمی‌گیرند.[۳]
اگرچه ارزیابی تأثیرات اجتماعی به عنوان یک روش شناخته شده و عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما برای بررسی تأثیرات اجتماعی آن بر روی پروژه‌های صنعتی. اصطلاح SIA در بیشتر کشورهای اروپایی استفاده می‌شود، در حالی که در آمریکای شمالی بیشتر از اصطلاح تأثیر فرهنگی استفاده می‌شود. اولین بار اصطلاحات فرهنگی و اجتماعی برای توصیف شاخه ای از مردم‌شناسی بکار گرفته شد. شایان ذکر است تفاوت قابل توجهی بین این دو وجود ندارد و هر دو اصطلاح تا حدی با یکدیگر همپوشانی دارند.[۴] همان‌طور که گفته شد "مردم‌شناسی فرهنگی" بیشتر درایالات متحده آمریکا استفاده می‌شود، این اصطلاح در آثار اولیه مردم شناسان آمریکایی بکار گرفته شده و کاملاً رایج است. از برجسته‌ترین چهره‌ها می‌توان از فرانتس بوئاس و روث بندیکت نام برد، آنها هر دو تأکید کرده‌اند که وحدت در فرهنگ‌ها از طریق زبان، رفتار، ایدئولوژی‌ها و خلاقیت‌های مادی آنها است. از طرف دیگر، "انسان‌شناسی اجتماعی" اصطلاحی است که در قرن بیستم و برای اولین بار در بریتانیا بکار گرفته شده‌است. تأکید بر این است که انسان‌شناسی اجتماعی مبتنی بر روابط اجتماعی می‌باشد. گرچه بیشتر مبتنی بر یک نظریه درست مثل انسان‌شناسی فرهنگی است و تأکید آن درک تأثیرات اجتماعی و روابط در یک جامعه خاص است.
ارزیابی تأثیرات اجتماعی[ویرایش]
ارزیابی تأثیرات اجتماعی برای شناسایی و مدیریت تأثیرات اجتماعی پروژه‌های صنعتی بکار می‌رود. SIA همچنین می‌تواند با ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در مواردی که نیاز به سیاست گذاری، و برنامه‌ریزی دارد بکار می‌رود.[۵] نمونه‌هایی از ارزیابی تأثیرات اجتماعی شامل بررسی چگونگی زندگی افراد در جامعه (خویشاوندی یا انفرادی)، فرهنگ، جامعه، دانش پزشکی و سیستم‌های سیاسی است.[۶] این نمونه‌ها تأکید بر محیط و تأثیر آن بر تغییرات اجتماعی را به نمایش می‌گذارد. مردم‌شناسی کاربردی به‌طور کلی در SIA در قالبها زیر تعریف و توضیح می‌شود: آنالیز ذینفعان، جامعه، مسکن، نیروی کار، بهداشت و صنعت. در SIA، باید ذینفعان و نوع جوامعی که به‌طور مثبت یا منفی تحت تأثیر قرار می‌گیرند، شناسایی شوند. داده‌ها باید با در نظر گرفتن ساختار جوامع بومی، فرهنگ، صنایع اصلی و غیره، جمع‌آوری شوند. شرح روشهایی که در SIA استفاده خواهد شد، بر اساس شناسایی تأثیرات مستقیم یا احتمالی اجتماعی و در چارچوب زمانی مشخص است. این تأثیرات و در پایان ارائه قوانین و سیاستهای دولتی مربوط به SIA لحاظ می‌شود. درست مانند SIA، ارزیابی تأثیر فرهنگ (CIA) دقیقاً مانند همان تکنیک و روش SIA است. تنها تفاوت واقعی نام آن است که بسته به اینکه در کدام کشور باشید از اصطلاحات ارزیابی تأثیر اجتماعی (SIA) یا ارزیابی تأثیر فرهنگ (CIA) استفاده می‌کنید.[۷] این ارزشیابی شامل ده مرحله است که فرد برای انجام یک ارزیابی تأثیر اجتماعی موثرباید انجام دهد، شرح آن در راهنما و اصول ارزیابی تأثیر اجتماعی شرح داده شده‌است.[۸]
مراحل یک SIA مؤثر[۸][ویرایش]
- طرح یا سیاستی عمومی تنظیم کنید که شامل تمام پتانسیل عموم باشد.
- برنامه یا خط مشی عمومی خود را توصیف کنید.
- محیط یا منطقه خاص برنامه یا سیاست عمومی خود و شرایط آن را توصیف کنید.
- بعد از اینکه درک عملی خود از پیشنهاد خود را فرموله کردید، اطلاع‌رسانی در به رسمیت شناختن تأثیرات اجتماعی احتمالی به کسانی که تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند مهم است.
- تأثیرات بالقوه اجتماعی را شناسایی کنید.
- پیامدهای تأثیرات اجتماعی را تعیین کنید.
- تأثیرات آینده و تأثیرات رو به رشد اجتماعی را شناسایی کنید.
- یک برنامه یا سیاست عمومی جایگزین و نتایج آن را برنامه‌ریزی کنید.
- طرح تخفیف تدوین کنید.
- ساختاری را تنظیم کنید که همه جنبه‌های برنامه را کنترل کند.
جستارهای وابسته[ویرایش]
- شرکت B
- تحلیل تأثیر اقتصادی
- تفکر چرخه زندگی
- بازگشت اجتماعی از سرمایه‌گذاری
- آنالیز ذینفعان
- نظریه سامانه‌ها
- نسبت درآمد اجتماعی
منابع[ویرایش]
- ↑ "What is Social Impact Assessment?". ResearchGate (به English). Retrieved 2020-12-03.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ "Social and Cultural Anthropology". www.discoveranthropology.org.uk. Retrieved 2020-12-04.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ "Social Impact Assessment (SIA)" (PDF). International Institute for Sustainable Development. 2020. Retrieved December 4, 2020.
|first1=missing|last1=in Authors list (help)صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد. - ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ "Social Impact Assessment: Integrating Social Issues in Development Projects". publications.iadb.org. Retrieved 2020-12-06.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
برای مطالعهٔ بیشتر[ویرایش]
- لیستی از استنادات کلیدی در ارزیابی تأثیرات اجتماعی ، تهیه شده توسط انجمن بین‌المللی ارزیابی تأثیر.
- بارو، CJ 2000 ارزیابی تأثیرات اجتماعی: یک مقدمه. لندن: آرنولد.
- بکر، اچ و اف ونکلای. ۲۰۰۳ کتاب راهنمای بین‌المللی ارزیابی تأثیرات اجتماعی. چلتنهام: ادوارد الگار.
- بکر، HA، ۱۹۹۷. ارزیابی تأثیرات اجتماعی: روش و تجربه در اروپا، آمریکای شمالی و کشورهای در حال توسعه. لندن: مطبوعات UCL
- Burdge , Rabel J. 2004. مفاهیم، روند و روشهای SIA. میدلتون، WI: مطبوعات بوم‌شناسی اجتماعی.شابک ۰−۹۴۱۰۴۲−۳۵−۹شابک 0-941042-35-9.
- Burdge , Rabel J. 2004. یک راهنمای جامعه برای ارزیابی تأثیرات اجتماعی. میدلتون، WI: مطبوعات بوم‌شناسی اجتماعیشابک ۰-۹۴۱۰۴۲-۱۷-۰.
- دوفور، برایان 2015. وضعیت هنر در اندازه‌گیری تأثیر اجتماعی: روشهای ادغام کار شرکت‌های اجتماعی اندازه‌گیری تأثیر آنها در یک زمینه عمومی، پنجمین کنفرانس EMES
- Franks , Daniel M. 2011. مدیریت تأثیرات اجتماعی معدن. در Peter Darling (ویراستار)، کتاب راهنمای مهندسی معدن SME چاپ سوم. فصل ۱۷٫۴، ص. ۱۸۱۷–۱۸۲۵. لیتلتون، کلرادو، ایالات متحده آمریکا: انجمن استخراج معادن، متالورژی و اکتشاف.
- Franks, Daniel, Fidler, Courtney, Brereton, David, Vanclay, Frank and Clark, Phil (2009) استراتژی‌های عملی پیشرو برای رسیدگی به تأثیرات اجتماعی توسعه منابع کوئینزلند و وزارت اشتغال، توسعه اقتصادی و نوآوری، دولت کوئینزلند.
- Franks , Daniel M 2012. ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه‌های منابع. استخراج برای توسعه: راهنمای عمل استرالیا، مرکز بین‌المللی استخراج برای توسعه، دولت استرالیا، دانشگاه کوئینزلند و دانشگاه استرالیای غربی.
- Franks , DM و F Vanclay 2013. برنامه‌های مدیریت تأثیرات اجتماعی: نوآوری در سیاستهای عمومی و شرکتی، بررسی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، ۴۳، ۴۰–۴۸.
- Hanna, P. & Vanclay, F. 2013. حقوق بشر، مردم بومی و مفهوم رضایت قبلی، آگاهانه و آگاهانه، ارزیابی تأثیر و ارزیابی پروژه، ۳1 (2)، ۱۴۶–۱۵۷.
- هویت، ریچارد 2003. مشارکت محلی و غیر متخصص در ارزیابی تأثیر، در: C. -Q. Liu , Z. Zhao , T. Xiao و J. Guha، مدیریت استراتژیک مسائل زیست‌محیطی و اقتصادی - اقتصادی: یک کتاب راهنما. گویانگ، چین، دفتر نشر علوم و فناوری Guizhou، ۲۷–۳۶
- هویت، ر. ۲۰۰۱. بازنگری در مدیریت منابع: عدالت، پایداری و مردم بومی. لندن: روتلج.
- Kemp, D. & Vanclay, F. 2013. حقوق بشر و ارزیابی تأثیر: شفاف سازی ارتباطات در عمل، ارزیابی تأثیر و ارزیابی پروژه ۳1 (2)، ۸۶–۹۶.
- ترمینسکی، ب. ۲۰۱۵. جابجایی ناشی از توسعه و اسکان مجدد: علل، پیامدها و زمینه اجتماعی - حقوقی، نیویورک ، انتشارات دانشگاه کلمبیا.
- Kirkpatrick, C. and Lee, N. ، Editors، ۱۹۹۷. توسعه پایدار در یک جهان در حال توسعه: یکپارچه سازی ارزیابی اقتصادی و اقتصادی و ارزیابی زیست‌محیطی. چلتنهام: ادوارد الگار.
- Mayoux, L & R. Chambers 2005 الگوی معکوس: کمی سازی، روشهای مشارکتی و ارزیابی تأثیر ضعیف. مجله توسعه بین‌الملل ۱7 (2) ۲۷۱–۲۹۸.
- روشه، سی. ۱۹۹۹. ارزیابی تأثیر برای آژانسهای توسعه. یادگیری ارزش گذاری برای تغییر. آکسفورد: آکسفام
- Taylor CN, Bryan CH, Goodrich CG. 2004 ارزیابی اجتماعی: نظریه، فرایند و فنون. میدلتون، WI: مطبوعات بوم‌شناسی اجتماعیشابک ۰-۹۴۱۰۴۲-۳۷-۵.
- Vanclay , F. 1999، "ارزیابی تأثیر اجتماعی"، در J. Petts (ویرایش).) کتابچه ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (جلد ۱)، آکسفورد: علم بلکول، صص. ۳۰۱–۲۶.
- Vanclay, F. 2002a، "مفهوم سازی تأثیرات اجتماعی"، بررسی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، ۲2 (3)، ۱۸۳–۲۱۱.
- Vanclay, F. 2002b، "ارزیابی تأثیر اجتماعی"، در M. Tolba (ویرایش).) پاسخ به تغییرات جهانی محیط زیست، Chichester: Wiley, pp. 387–93.
- Vanclay, F. 2003، "اصول بین المللی ارزیابی تأثیر اجتماعی"، ارزیابی تأثیر و ارزیابی پروژه، ۲1 (1)، ۵–۱۱.
- Vanclay, F. 2006، "اصول ارزیابی تأثیر اجتماعی: مقایسه ای مهم بین اسناد بین المللی و ایالات متحده"، بررسی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، ۲6 (1)، ۳–۱۴.
- ونکلای، ف. ۲۰۱۴. تحولات ارزیابی تأثیرات اجتماعی. چلتنهام: ادوارد الگار.
- Vanclay, F. & Esteves AM 2011. دستورالعمل‌های جدید در ارزیابی تأثیرات اجتماعی. چلتنهام: ادوارد الگار.
- خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- وزارت فدرال برنامه‌ریزی شهر و کشور ، شبه جزیره مالزی ۲۰۱۲ ، "کتابچه راهنمای ارزیابی تأثیرات اجتماعی توسعه پروژه" ،شابک ۹۷۸-۹۸۳-۲۸۳۹-۴۳-۹
پیوند به بیرون[ویرایش]
This article "ارزیابی تأثیرات اجتماعی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:ارزیابی تأثیرات اجتماعی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
