بررسی مفهوم عصمت با نظریه نیمسازگاری
این اندیشه که اراده آزاده انسان با تعینگرایی و جبر (جبر الهیاتی= مشیّت الهی) در تعارض است، از دیرباز تا کنون وجود داشته؛ حتی بر روی الهیات نیز تأثیرگذار بوده است. دستکم بر مبنای یک قرائت از قدرت الهی، سه صفت خداوند در ادیان ابراهیمی – یعنی خیرخواه مطلق، آگاه مطلق و قادر مطلق – به یک اعتبار با اختیار آدمی سر ناسازگاری دارد. مثلا اگر «او» خیرخواه مطلق است و از پیش آگاه بوده که من جنایتی مهیب را مرتکب خواهم شد، و این تصمیم من به ارتکاب جنایت از حیطه قدرت مطلق او خارج نبوده، چرا باید من را مختار دانست و برای انجام عملم عقوبت کرد؟ این چکیدهای از ایده ناسازگاری الهیاتی است که برای فهم مفهوم «عصمت» دستانداز ایجاد میکند؛ چرا که به نظر میرسد آزادی اراده با آنچه من در این یادداشت جبر الهیاتی نامیدهام در تعارض است.
ناسازگاریِ مقدر بودن همه چیز و اختیار داشتنِ آدمی به این معناست که اگر در جهانی فرضی که جبر ( یا مشیت الهی) وجود دارد، هیچ گزینه بدیلی به جز همان گزینهای که مجبور به انجام آن است در اختیار انسان نیست؛ به این اعتبار اصل ناسازگاری ایجاب میکند که برای داشتن اختیار، گزینههایی در دسترس باشد تا فرد مختار بتواند یکی از آنها را برگزیند.[۱]
در این نظریه که توسط سعید دهقانی، دینپژوه ایرانی مطرح شده است، یکی از چالشبرانگیزترین مسائل الهیاتی حل شده است.
This article "بررسی مفهوم عصمت با نظریه نیمسازگاری" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:بررسی مفهوم عصمت با نظریه نیمسازگاری. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.