تحلیل عاملی تاییدی

مهم‌ترین هدف تحلیل عاملی تأییدی (نام علمی: Confirmatory factor analysis (CFA)) تعیین میزان توان مدل عامل از قبل تعریف شده با مجموعه ای از داده‌های مشاهده شده‌است. به عبارتی تحلیل عاملی تاییدی درصدد تعیین این مسئله است که آیا تعداد عامل‌ها و بارهای متغییرهایی که روی این عامل‌ها اندازه‌گیری شده‌اند با آنچه بر اساس تئوری و مدل نظری انتظار می‌رفت انطباق دارد. به عبارتی، این نوع تحلیل عاملی به آزمون میزان انطباق و همنوایی بین سازه نظری و سازه تجربی تحقیق می‌پردازد. در این روش ابتدا متغییرها و شاخص‌های مربوطه بر اساس تئوری اولیه انتخاب می‌شوند و سپس ازتحلیل عاملی استفاده می‌شود تا ببینیم که آیا این متغییرها و شاخص‌ها آن طوری که پیش‌بینی می‌شد روی عامل‌های پیش‌بینی شده بار (لود) شده‌اند یا این که ترکیب آنها عوض شده و روی عامل‌های دیگری بار شده‌اند؟

در این نوع تحلیل عاملی پیش فرض اساسی محقق این است که هر عاملی با زیرمجموعه خاصی از شاخص‌ها ارتباط دارد. حداقل شرط لازم برای تحلیل عاملی تاییدی این است که محقق قبل از هر چیزی تعداد عامل‌های مدل را فرض کند اما در عین حال معمولاً این محقق انتظارات خود را مبنی بر این که کدام عامل‌ها بار خواهند شد دخیل می‌کند. برای مثال محقق سعی می‌کند تا تعیین کند که آیا متغییرهایی که برای ساخت و نمایش یک متغیر پنهان به کار می‌روند واقعاً متعلق به هم هستند یا خیر؟

کاربردهای دیگری هم برای تحلیل عاملی تاییدی قابل ترسیم است که عبارتند از:

تعیین اعتبار یک مدل عاملی
مقایسه توان دو مدل متفاوت که مسئول مجموعه مشابهی از داده‌ها هستند.
آزمون معنی داری یک بار عاملی خاص
آزمون رابطه بین دو یا چند بار عاملی
آزمون این که آیا مجموعه عاملها با یکدیگر همبستگی دارند یا خیر؟
ارزیابی میزان اعتبار هم گرای مجموعه ای از متغییرها (میزان تجانس داخلی بین آنها)
سنجش اعتبار یک مقیاس یا شاخص از طریق نمایش این موضوع که گویه‌های همساز بر روی یک عامل بار می‌شوند؛ بنابراین به کمک این روش می‌توان گویه‌های ناهمساز مقیاس را که بر روی چندین عامل بار بسیار بالا یا پایینی دارند از مقیاس حذف کرد. چون این متغییرها را نمی‌توان به یک عامل مشخص انتساب داد.

نکته ۱: بسیاری از روان شناسان بر این عقیده اند که تحلیل عامل تاییدی بر تحلیل عامل اکتشافی برتری دارد زیرا روش تحلیل تأییدی، فرضیه‌ها را مورد آزمون قرار می‌دهد و این آزمون فرضیه برای هر روش علمی امری اساسی است.

نکته ۲: دستور تحلیل عامل تاییدی بر خلاف تحلیل عامل اکتشافی در نرم‌افزار spss وجود ندارد و انجام آن توسط نرم‌افزارهایی مانند لیزرل، ایموس و …انجام می‌شود که دوستان می‌توانند با شرکت در دوره‌های آکادمی تحلیل آماری ایران به تمامی این نرم‌افزارها و تحلیل‌های آماری مربوطه تسلط پیدا کنند.

منابع[ویرایش]

خطای لوآ در پودمان:Authority_control در خط 381: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).

This article "تحلیل عاملی تاییدی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:تحلیل عاملی تاییدی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.