ترجمه تفسیر طبری

خطای اسکریپتی: پودمان «AfC submission catcheck» وجود ندارد. ترجمه تفسیر طبری: این کتاب در واقع تحریری است از کتابی عربی به نام جامع البیان عن تفسیر القرآن نوشته ابو جعفر محمد بن جریر بن یزید طبری متوفی به سال 310 قمری -محدث فقیه و مفسر معروف قرن سوم و چهارم- این کتاب در حدود سال¬های 350 تا 365 به دستور منصور بن نوح بن نصر به فارسی ترجمه شد؛ برای این کار منصور بن نوح عده ای از فقها را فرا خواند و برای ترجمه تفسیر از آنها فتوی خواست مهمترین این افراد عبارت بودند از:: ابو بکر بن احمد حامد و خلیل بن احمد سجستانی از بخارا ابو جعفر بن محمد بن علی از بلخ و ابو الجهم خالد بن هانی متفقه و عده ای دیگر از علمای ماورا النهر (دانشنامه زبان و ادبیات فارسی به سر پرستی اسماعیل سعادت جلد سوم) نحوه ترجمه: برای نخستین بار مرحوم زریاب خویی به این مسئله پی برد که ترجمه تفسیر طبری دقیقا ترجمه کتاب عربی جامع البیان عن تفسیر القرآن نیست زیرا جامع البیان 20 مجلد دارد و ترجمه تفسیر طبری 7 مجلد دارد و در واقع به جز ترجمه آیات بخش¬های مشترک آن با اصل عربی بسیار کم است؛ بعد¬ها مرحوم آذرتاش آذرنوش نشان داد که ترجمه در قرن چهارم معنای امروزی را نداشته و هر جا در کتاب به ترجمه اشاره شده است در واقع شرح یا تالیف مد نظر بوده؛ مترجمان آیات را کاملا تحت اللّفظی ترجمه کرده اند و به همین دلیل نیزگاهی به اشتباه افتاده اند برای مثال جملات اسمیه عربی را در فارسی بدون فعل ترجمه کرده اند؛ (دانشنامه زبان و ادب فارسی جلد سوم به سر¬پرستی اسماعیل سعادت) مباحث تاریخی: مترجمان بسیاری از مباحث تاریخی را به اشتباه ذکر کرده اند برای مثال تاریخ وفات محمد بن جریر طبری را که در اصل 310 هجری قمری است 345 ذکر کرده اند, همچنین اتفاقاتی که در مکه رخ داده است را به سوره های مدنی منسوب کرده اند که اصلا در کتاب طبری ذکر نشده است آنها همچنین برخی قصص را نیز به کتاب افزوده اند که در اصل عربی نبوده است داستان حضرت نوح و خضر از این دست هستند. نسخه ها و تصحیح کتاب: مهمترین نسخه این کتاب نسخه کاخ گلستان است که در سال 606 قمری کتابت شده است و بیشتر مباحث کتاب را شامل می¬شود نسخه های دیگر معمولا ناقص اند این کتاب در سال 1339 هجری شمسی توسط حبیب یغمایی تصحیح شده است که اساس کار ایشان نیز همان نسخه کاخ گلستان بوده است (دانشنامه زبان و ادب فارسی به سرپرستی اسماعیل سعادت جلد سوم.) زبان کتاب: زبان کتاب بسیار ساده است و ویژگی¬های زبان کهن را دارد و همچنین نشانه هایی از زبان خراسان نیز در آن دیده می¬شود, این تاثیر در ساخت آوایی صرفی و نحوی وجود دارد. به طور کلی تاثیر گونه های زبانی و گویش¬ها در متن¬های تفسیری, ترجمه ای, فقهی و حدیثی بیشتر از متون ادبی دیده می¬شود زیرا در این متون هدف انتقال نزدیکترین مفهوم ممکن به متن اصلی است, به گونه ای که همه جامعه مورد نظر بتوانند از آن استفاده کنند. برخی از تاثیر¬های این ترجمه از گونه زبانی خراسان در صرف عبارت اند از: اترفناهُم: راد¬مستشان کردیم بطر: بهنبارده بیانبارده زاهدین: ناکامان ناخواهندگان دژکامان فخور: خویشتن ستای (قرآن قدس به کوشش علی رواقی)

ویژگی افعال: دراین متن افعال مرکب بسیار کم است و مولفان به جای افعال مرکب به شیوه عربی, افعال ناگذر را به افعال سببی گذرا تبدیل کرده اند که نشان دهنده ترجمه تحت اللفظی نیزمیباشد. از آنجایی که این متن از کهنترین متون فارسی است, گاهی برخی افعال در آن دیده میشود که در متون بعدی وجود ندارد یا امروزه استعمال این افعال رایج نیست مانند: آماسیدن، خنبیدن پیماندن بر شدن و مانند اینها (بررسی ویژگیهای فعل در ترجمه تفسیر طبری دکتر محمد رضا نجاریان احمد حیدری فنون ادبی سال چهارم شماره دوم پاییز و زمستان 1391)

منابع[ویرایش]

رواقی،علی."قرآن قدس".
سعادت,اسماعیل."دانشنامه زبان و ادب فارسی جلد سوم".
نجاریان؛ محمدرضا حیدری، احمد."بررسی ویژگیهای فعل در ترجمه تفسیر طبری".فنون ادبی سال دوم.

رده:مقاله‌های ایجاد شده توسط ایجادگر

This article "ترجمه تفسیر طبری" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:ترجمه تفسیر طبری. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.