تیرانا (کتاب)
 | پیشنهاد شده است که این مقاله در مهرداد اوستا ادغام شود. (بحث) |
تیرانا کتابی اثر مهرداد اوستا از شاعران و نویسندگان معاصر است. در سال‌های نخست دهه پنجاه منتشر شد تا مقدمه‌ای باشد بر مجموعه شعر او با نام شراب خانگی ترس محتسب خورده.[۱]
درون مایه[ویرایش]
نویسنده با تخیلی شگفت و شاعرانه، اندیشه و احساسات خود را در زمینه‌های ادبی، اجتماعی و فلسفی و حتی نقد شعر دیگر شاعران بیان نموده است.بخش‌هایی از کتاب نیز به شرح سوانح زندگی مولف اختصاص دارد و نویسنده با تخیلی شاعرانه، اندیشه‌ها و احساسات خود را در زمینه‌های مختلف چون ادبیات، فلسفه، مسائل اجتماعی و... بیان نموده است.بنا به گفته منتقدان ادبی ، نویسنده با تخیلی شگفت و شاعرانه، اندیشه ها و احساسات خود را درزمینه هاى مختلف فلسفه، ادبیات، مسائل اجتماعی و ... بیان نموده است. مخالفت با مدعیان عرفان و تصوف، عشق به آزادگی و آزادی، بیان نابسامانی هاى اجتماعی، به ویژه انحطاط اخلاقی زنان آن روزگار، انتقاد از حکومت وقت، نا امیدی ها و سرگشتگی هاى نسل جوان، ازبین رفتن ارزش های اخلاقی و نیز عاطفه و احساس مادرى و... مواردی است که نویسنده در این کتاب به شیوه هاى مختلف در مورد آنها سخن گفته است.[۱][۲]
اوستا در بخش‌های مختلف کتاب، از بسیاری از نام آوران شعر و ادب و... از کسانی که با آنان به نحوی حشر و نشر داشته یاد می کند و این یادکرد معمولا با داوری هایی همراه است. کلام او درباره شاعران معاصرش ، حتی اگر در همه موارد کاملا درست نباشد، به حکم بصیرتی که او در سخنوری و نقد ادبی داشته ، قابل تامل و اعتنا و در پاره ای موارد تازه و منحصر به فرد است.[۲]
در این کتاب مخاطبی است که نویسنده شرح احوال خود را با او در میان می‌گذارد او شخصیتی مبهم و اثیری است که در سراسر کتاب نمایان می‌شود و در جاهایی کسی نیست جز خود نویسنده یا سایه‌ای از روح دردمند او. نثر تیرانا تحت تأثیر نثر کهن فارسی همچون نثر بیهقی است ولی نثرنویسی معاصر نیز در آن به چشم می‌خورد.[۳]
محمد رضا ترکی معتقد است که نثر تیرانا غالباً تحت تاثیر متون کهن فارسی به ویژه تاریخ بیهقی است.[۴]
تاریخچه[ویرایش]
در سال ۱۳۷۰، پس از درگذشت اوستا ویرایش برخی از آثار او را به عهده محمدرضا ترکی نهادند. او جمع آوری این مجموعه را چنین شرح می دهد:
تیرانا کتابی ضخیم بود با نثری شکوهمند و خواندنی است. در نسخه‌ای از این کتاب که در اختیارم بود، مؤلف با خط خویش تغییراتی داده بود، گاه عبارتی را حذف یا در گوشه کتاب افزوده بود. این شواهد نشان می داد که نویسنده قصد داشته که چاپ بعدی کتاب را با ویرایشی متفاوت عرضه کند. نسخه جالبی هم از این کتاب در کتابخانه حوزه هنری وجود داشت که نمی دانم هنوز هست یا نه. جراحتی بزرگ بر پیکر این کتاب نشسته بود که به اثر گلوله شبیه بود و تا عمق کتاب رسوخ و برگ های آن را متلاشی کرده بود. گویا در دوران جنگ و در زمان بازدید اوستا و جمعی از شاعران از خطوط مقدم جبهه (شاید منظور ترکی، بازدید گروهی از شاعران به جبهه مانند مهرداد اوستا، سپیده کاشانی ، مشفق کاشانی ، یاور همدانی و...) ترکش خمپاره‌ای از راه رسیده بود و پیش از آن که بر پیکر ظریف و شکننده اوستا و قلب شاعر او بنشیند، بر تن تیرانای او نشسته بود.[۴]
کتاب درسی[ویرایش]
بخشی از نوشتار این کتاب در کتاب فارسی دوازهم نظام جدید آموزشی (تا کنون چاپ ۱۳۹۷ و چاپ ۱۳۹۸) به عنوان گنج حکمت آمده است.[۵][۶]
بخشی از متن[ویرایش]
«پس اگر می‌بینی که مرا در بیان احساس هیچ نظمی نیست، مرا با تو به همان زبانی سخن است که نگاه تو را با من... بدان زبان که نژاده‌ترین و زیباترین زبان‌هاست به زبان آفرینش، زبان برآمدن خورشید به شبگیر و فرونشستن آن در امواج اقیانوس، زبان خاموش و گویای همه فرزندان طبیعت...»[۷][۲]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «انتشارات سوره مهر - تیرانا». www.sooremehr.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ vista. «تیرانا». ویستا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ تیرانا، دیباچه‌ای بر شعر شراب خانگی ترس محتسب خورده، مهرداد اوستا، نشر زوار، ۱۳۵۲.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «خبرگزاری فارس - تیرانا؛ كتابی که تركش خمپاره را از مهرداد اوستا دور كرد». خبرگزاری فارس. ۲۰۰۹-۰۵-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «فارسی(3) | پایگاه کتاب های درسی، اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی». chap.sch.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «فارسی(3) | پایگاه کتاب های درسی، اداره کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی». chap.sch.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «FARS URL SHORTENER». fna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۰۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
 |
این یک مقالهٔ خرد کتاب است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
منابع[ویرایش]
This article "تیرانا (کتاب)" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:تیرانا (کتاب). Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
