جام خانه
جام خانه را می توان نوعی پنجره دانست که بر فراز برخی از پوشش های گنبدی شکل، به ویژه در حمام ها و برخی دیگر از انواع بناها، مورداستفاده قرار می گرفت . از آنجا که بخش عمده‌ای از سطوح جانبی اکثر حمام‌ها در داخل زمین بوده، لذا نور آفتاب از طریق نورگیرهای سقفی و یا پنجره‌های زیر طاق وارد فضای حمام می‌شده است. بدین منظور شیشه‌های محدب شکل به نام گل جام بر بالای گنبد نصب می‌شده و اطراف آن را با ملات ساروج و یا مومینه آبندی می‌کردند. به مکانی که این گل جامها قرار داشته، جامخانه گفته می‌شده است.در واقع از جام خانه برای تأمین نور و تنظیم حرارت و رطوبت فضاهای درونی استفاده می شد.جام خانه غالباً از یک سطح سفالین کروی شکل یا به شکلی دیگر تشکیل شده بود که تعدادی حفره مدور در آن ایجاد می شد که بر روی هر یک از آن ها یک جام یا شیشه به کمک نوعی ماده بتونه مانند که آن را از ترکیب موادی مانند خاک رس و موم یا نوعی روغن به دست می آوردند قرار می دادند .این ماده که به بتونه شباهت داشت قرار دادن یا برداشتن سهل و ساده ها شیشه ها را امکان پذیر می ساخت .
از جام خانه بیشتر در فضاهایی استفاده می کردند که با برداشتن تعدای از جام ها در فصل های مختلف بتوانند حرارت یا رطوبت فضا را به اندازه مطلوب برسانند .در برخی حمام ها نیز از جام های رنگین استفاده می کردند .در کلاله گنبدها ، کلمبه های گرمابه ها ، غلامخانه ها ،رباط هاع رسته ها و بازارها هنوز هم روزن هایی وجود دارند که با چند حلقه سفالین به صورت قبه یا کپه برجسته ای در آمدند. در این قسمت حلقه های سفالین را در کنار هم چیده اند و در زمستانها جامهای گرد شیشه ای مانند ته قرابه در میان حلقه ها کار می گذاردند و تابستانها آنها را بر می داشتند . امروزه هم برای روشنایی سرپوشیده هایی که به مناسبت فصل سرد و گاهی گرم باشد مناسبترین وسیله است و بر فراز گرمابه ها جای خود را حفظ کرده است.
منابع[ویرایش]
This article "جام خانه" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:جام خانه. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
