جمعه ها ی دلگیر

دلگیر بودن جمعه ها را بسیاری پدیده و شرایطی خاص در حیطه روانشناسی می‌دانند. اما به‌جز مشکل روحی باید علت آن را در برنامه‌ریزی و جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز دانست.

مهدی قنبر : دلگیر بودن روزهای جمعه را بسیاری حالت پدیده و شرایطی خاص در حیطه روانشناسی می‌دانند. اما به‌جز مشکل روحی باید علت آن را در برنامه‌ریزی و جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز دانست، که البته تنها مختص کشور ما نیست.

دلگیر بودن عصر روز‌های جمعه در فرهنگ ماست

دکتر سیما فردوسی درباره این حالت روحی و بی‌حوصلگی و دلگیر بودن عصر‌های جمعه معتقد است: «مقوله دلگیر بودن عصر روز‌های جمعه در فرهنگ ما شایع شده است. این خاصیت بشر است که می‌خواهد برنامه داشته باشد و در پی تنوع است. در ذهن ما روز جمعه روز استراحت و تفریح است. اما اگر این هماهنگی و برنامه دچار خلل بشود و ناهماهنگی میان ذهن و محیط ایجاد شد روح دچار غم‌زدگی می‌شود.» وی ادامه داد: این مورد بیشتر به روحیات و حالات مختلف آدم‌های مختلف باز می‌گردد. زیرا آدم‌ها به لحاظ تیپ و شخصیت با یکدیگر متفاوت هستند. معمولاً از روز شنبه که یک هفته کاری آغاز می‌شود و همه انسان‌ها یک روزکاری را پشت سرمی‌گذارند هیچ‌گاه حس تنهایی و خلأی را حس نمی‌کند. زیرا تمام ایام و ساعت‌های آنها با کار و فعالیت پر می‌شود. اما از آنجایی که جمعه روز تعطیل و استراحت است، افراد سعی می‌کنند تا خستگی یک هفته کار و تلاش را در این روز از تن به در کنند. این حالت هم باعث می‌شود تا جمعه‌ها روزهای متفاوتی با روزهای دیگر باشد. بی‌برنامه بودن این روز برای برخی از افراد باعث کسالت، خستگی و بی‌روحیه شدن می‌شود. البته اگر افراد برای روز جمعه نیز برنامه‌ای داشته باشند دچار این حالات نمی‌شوند. خلوتی خیابان‌های شهر نیز یکی از عواملی است که بر این حالت روحی می‌افزاید.^[۱]

شاعران زیادی درمورد جمعه های دلگیر و حس و حال جمعه اشعاری گفته اند که در این مقاله آنها را برسی میکنیم^[۲]‌

آسمان ،‌ بد حال

حال مردم ، بد تر

ساز بلبل ، غمگین

حال من بد تر از هر لحظه

جمعه ها ، دلگیر است

ساعت ها ، می خوابند

گذرگاهان ، تنها

خانه ها ، نا آرام

آسمان ، پر از چلچله ها

جمعه ها شاید؛

لاله ای است پژمرده در بلور مادری، غمگین

جوانی است، سرو در آغوش ، میانه تل خاک

جمعه است امروز؛

سهره ها ، غمگین اند

مزار ها ، سر سبز

در دل ها ، آشوب

چشم ها ، وهرام اند

لبخند ها ، مرده

صورتک ، افسرده

جمعه ها طاقی است؛چوبی بر رخساره ی رود

یک طرف ، اکنون است

طرف دیگر ، غربت

مبادا که بیوفتد کلاهت در رود

این اثر جمعه ها دلگیر است نام دارد که توسط دانیال رستمی نوشته شده

جمعهٔ ساکت

جمعهٔ متروک

جمعهٔ چون کوچه های کهنه ، غم انگیز

جمعهٔ اندیشه های تنبل بیمار

جمعهٔ خمیازه های موذی کشدار

جمعهٔ بی انتظار

جمعهٔ تسلیم

خانهٔ خالی

خانهٔ دلگیر

خانهٔ دربسته بر هجوم جوانی

خانهٔ تاریکی و تصوّر خورشید

خانهٔ تنهایی و تفأل و تردید

خانهٔ پرده ، کتاب ، گنجه ، تصاویر

آه ، چه آرام و پر غرور گذر داشت

زندگی من چو جویبار غریبی

در دل این جمعه های ساکت متروک

در دل این خانه های خالی دلگیر

آه ، چه آرام و پر غرور گذر داشت …

این شعر از فروغ فرخزاد است ^[۳]^[۴]^[۵]

^[۶]^[۷]

ز دستم بر نمی‌خیزد که یک دم بی تو بنشینم

به جز رویت نمی‌خواهم که روی هیچ کس بینم

من اول روز دانستم که با شیرین درافتادم

که چون فرهاد باید شست دست از جان شیرینم

تو را من دوست می‌دارم خلاف هر که در عالم

اگر طعنه است در عقلم اگر رخنه است در دینم

و گر شمشیر برگیری سپر پیشت بیندازم

که بی شمشیر خود کشتی به ساعدهای سیمینم

برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد

که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم

ز اول هستی آوردم قفای نیستی خوردم

کنون امید بخشایش همی‌دارم که مسکینم

دلی چون شمع می‌باید که بر جانم ببخشاید

که جز وی کس نمی‌بینم که می‌سوزد به بالینم

تو همچون گل ز خندیدن لبت با هم نمی‌آید

روا داری که من بلبل چو بوتیمار بنشینم

رقیب انگشت می‌خاید که سعدی چشم بر هم نه

مترس ای باغبان از گل که می‌بینم نمی‌چینم

سروده ای از حافظ^[۸]

This article "جمعه ها ی دلگیر" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:جمعه ها ی دلگیر. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.