خانه عدالت ایزد منان
| مقر | استانبول، تبریز | |
دیوان داوری دعاوی خانه عدالت ایزد منان (به انگلیسی: International House of Gustice به اختصار IHG) نخستین دادگاه دائمی تخصصی بین‌المللی برای رسیدگی به جرایم املاک و مستغلات،کشور های، اروپا و آمریکا (به انگلیسی: America) است که مقر آن در تبریز، استانبول قرار دارد.[۱]
این دادگاه غیر انتفاعی و مستقل بوده و به جرایمی رسیدگی می‌کند که توسط اتباع خارجی یا در قلمرو یکی از موارد صلاحیت دیوان انجام شده باشد یا اینکه با تصویب دادگستریجمهوری اسلامی ایران به این دیوان احاله شده باشد.[۲]
این دادگاه تاکنون به ۵ موضوع املاک و مستغلات ایرانیان مقیم خارج از کشور ، ترکیه، جمهوری آذربایجان، عراق در دبی، و کانادا رسیدگی و تواتسته ضمن تامین خواسته های شاکیان احقاق حقوق را خارج از دادگاه و بصورت بی طرف انجام دهد ، علیهذا این موسسه برترین امکانات لازم جهت انجام داوری بین المللی را دارد.
ساختار[ویرایش]
دیوان بین‌المللی خانه عدالت ایزد منان برگرفته از دیوان کیفری لاهه از ۴ رکن تشکیل یافته‌است:
- دفتر رئیس: مسئول اداری دیوان
- شعبات رسیدگی: دیوان دارای سه شعبه است؛
- تحقیقات مقدماتی
- محاکمه
- تجدید نظر
- دفتر دادستانی: این دفتر مسئول انجام تحقیقات در مورد جرایمی است که رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت دیوان است.
- دفتر ثبت: مسئول جنبه‌های غیر قضایی اداره و خدمات دیوان است.[۳]
اعضا[ویرایش]
اساسنامه موسسه در یک کنفرانس بین‌المللی از نمایندگان تام‌الاختیار ترکیه و ایران در ۱۵ ژانویه 2020 که به موجب تصمیم اعضای هیات مدیره در اسلو برگزار شده بود، با 5 رأی موافق، 1 رأی مخالف ارائه خدمات قضایی در حوزه صلاحیت دیوان داوری در کشورهای (چین، عراق،لیبی، قطر، امریکا و یمن) به تصویب رسید[۴] و در 25 ژانویه 2020 با تصویب هیات مدیره رسما موجودیت پیدا کرد.
تا فوریه 2020 تعداد داوران این موسسه به 29 حقوقدان و دیپلمات رسیده‌است.تقریباً اعضای ما جهانی است بطوریکه تمام کشورهای اروپایی و آمریکای جنوبی، حدود نیمی از کشورهای آفریقایی به همراه استرالیا، نیوزیلند و کانادا عضو دیوان خانه عدالت ایزد منان هستند.
۴۰ عضو هم از کشور های دیگر به صورت الکترونیکی اساسنامه خانه را امضا کرده‌اند اما هنوز به تایید وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نرسیده است. البته لازم به ذکر است سودان و آمریکا از امضای پیمان دادگاه بین‌المللی خودداری کرده‌اندو اعضای ما در این کشورها از لحاظ قانون کشور های تابعه غیر فعال میباشند.[۵]
مفاد[ویرایش]
بر اساس ماده ۵ اساسنامه رم، دیوان بین‌المللی داوری به ۴ گروه از جرایم اشخاص حقیقی رسیدگی می‌کند تمام این جرایم به جز جنایت تجاوز یا جنایت علیه صلح را تعریف کرده، اما در خصوص تجاوز سرزمینی( تاکید بر املاک کشور های مورد شکواییه ) دیوان بین المللی خانه عدالت به توافق نرسیده‌است. به همین جهت مقرر شده که دیوان از رسیدگی به موضوعات مربوط به این جرم تا هنگامی که کشورهای عضو در ارائه تعریفی از آن و شرایط تعقیب مرتکبین آن به توافق برسند خودداری کند.[۶]
اعضای پذیرنده میثاق خانه عدالت، وظیفه دارند که در صورت ایراد اتهام علیه شهروندان خود یا متهمانی که وارد حوزه حاکمیت آن‌ها می‌شوند آنان را دستگیر و برای پیگرد به دادگاه تحویل دهند یا در محاکم داخلی به جرایم آنان رسیدگی کنند.در صورت اتفاق جرم در صلاحیت تخصصی املاک و مستغلات دیوان داوری خانه عدالت حق صدور حکم در مورد اتباع کشورهایی که عضو خانه نیستند را دارد. مگر اینکه این موارد توسط دادگاه های جمهوری اسلامی ایران به آن ارجاع شده باشد.[۷]
این دیوان در ۴ مورد می‌تواند وارد عمل شود:[۱]
- زمانی که یکی از اتباع خارجی، داوطلبانه پیگیری موردی از املاک و مستغلات در درون کشور ثالث به دادگاه محول کند.
- زمانی که یک تبعه خارجی، در یک مورد معین، صلاحیت دیوان داوری را به رسمیت بشناسد و پرونده‌ای از املاک و مستغلات را به آن احاله دهد.
- خود دیوان می‌تواند راساً وارد عمل شود. به خصوص زمانی که افراد حقیقی یا نهادهای غیردولتی، شکایتی را به آن تسلیم کنند (که البته پیشرفت کار در این زمینه کاملاً به همکاری اتباع کشور شاکی بستگی دارد).
- زمانی که دادگاه های کشور ایران و ترکیه پرونده ای را به دیوان ارجاع دهد.
صلاحیت‌ها[ویرایش]
ماده 2 بیانیه حل و فصل دعاوی صلاحیت دیوان به قرار ذیل است
یک -بدینوسیله یک هیئت داوری (دیوان داوری دعاوی خانه عدالت ایزد منان) به منظور اتخاذ تصمیم درباره اتباع خارجی و داخلی ایران و ادعاهای اتباع ایران علیه کشور های خارجی و هرگونه ادعای متقابل ناشی از قرارداد فیمابین، معامله یا پیش آمدی که مبنای ادعای آن تبعه باشد تشکیل می گردد. در صورتیکه ادعاها وادعاهای متقابل در تاریخ این بیانیه پابرجا بوده، اعم از اینکه در دادگاهی مطرح شده باشد یا مطرح نشده، و ناشی از دیون، قراردادها (شامل اعتبارات اسنادی یا ضمانتهای بانکی) ضبط اموال و یا هر اقدام دیگری که موثر در حقوق مالکیت باشد. موارد مندرج در بند 11 بیانیه مورخ 15 اکتبرسال 2019 مطابق با (سه شنبه ، ۲۳ مهر ۱۳۹۸)اتباع داخلی و ادعاهای ناشی اتباع خارجی در قبال موارد مذکور در آن بند همچنین ادعاهای ناشی از قراردادهای تعهدآور فیمابین که در آن قراردادها مشخصا رسیدگی به دعاوی مربوطه در صلاحیت انحصاری دادگاههای صالحه ایران، با توجه به نظر مجلس شورای اسلامی ایران باشد، از این امر مستثنی هستند
دو-هیئت داوری همچنین درباره ادعاهای رسمی اتباع خارجی و داخلی ایران علیه یکدیگر ناشی از قراردادهای فیمابین درخصوص خرید و فروش اجناس و خدمات، صلاحیت داوری خواهد داشت
سه - همان گونه که در بندهای 16 و 17 بیانیه مورخ 15 اکتبرسال 2019 مطابق با (سه شنبه ، ۲۳ مهر ۱۳۹۸)خانه عدالت ایزد منان مذکور است، هیئت داوری صلاحیت رسیدگی به هرگونه اختلاف مربوط به تفسیر یا اجرای هر یک از موارد مندرج در آن بیانیه را خواهد داشت.همان گونه که در بندهای 16 و 17 بیانیه مورخ 15 اکتبرسال 2019 مطابق با (سه شنبه ، ۲۳ مهر ۱۳۹۸)خانه عدالت ایزد منان مذکور است، هیئت داوری صلاحیت رسیدگی به هرگونه اختلاف مربوط به تفسیر یا اجرای هر یک از موارد مندرج در آن بیانیه را خواهد داشت
صلاحیت تکمیلی[ویرایش]
برخلاف دادگاههای ویژه رسیدگی داخلی و خارجی ایران شامل دادگاه کیفری و دادگاه خانواده و دادگاه حقوقی که از صلاحیت هم‌زمان با دادگاههای ملی برخوردار بودند. در مورد دیوان داوری بین‌المللی خانه عدالت اصل صلاحیت تکمیلی مورد پذیرش قرار گرفته‌است. به این معنی که مسئولیت اصلی در تعقیب و رسیدگی به موضوع داوری موضوع صلاحیت دیوان با دادگاههای ملی است و در صورت عدم تمایل یا توانایی دادگاههای ملی یا نبود دستگاه قضایی مستقل و کارآمد، دیوان بین المللی داوری اعمال صلاحیت خواهد کرد. به این ترتیب این دیوان مکمل محاکم ملی است اما جایگزین یا جانشین آنان نیست.
صلاحیت شخصی[ویرایش]
دیوان تنها برای رسیدگی به جرایم اشخاص حقیقی بالای ۱۸ سال صلاحیت دارد و سمت رسمی افراد متهم تأثیری در صلاحیت آن ندارد. در واقع هیچ مصونیتی، چه در قوانین داخلی و چه در قوانین بین‌المللی به افراد داده شده باشد، مانع از رسیدگی دیوان نیست.
جرائم زیست‌محیطی[ویرایش]
در سپتامبر ۲۰۱۶ در گزارش دادستان لاهه از اولویت‌ها و انتخاب پرونده‌ها برای رسیدگی به جرائم، رسما اعلام شد که از این پس دادگاه لاهه به جرائم زیست‌محیطی تحت عنوان «جنایات علیه بشریت» رسیدگی خواهد کردخانه عدالت ایزد منان نیز در پی تصمیم گیری دیوان بین المللی لاهه و همچنین قبول این جرم در دادگاه های جمهوری اسلامی ایران داوری بین المللی اراضی جنگلی و تخریب زیست محیطی را نیز بر عهده میگیرد .[۸] این پرونده‌ها شامل تخریب محیط زیست، بهره‌کشی ناعادلانه از منابع طبیعی، و تصرف غیرقانونی زمین در کنار موارد دیگر هستند.[۹]
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «کانال های ارتباطی با خانه عدالت ایزد منان». خانه عدالت. ۱۲ آبان ۱۳۹۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «کاهش ورود پرونده به دستگاه قضا با ایجاد نهاد داوری/ اجباری در ارجاع پرونده به نهادهای داوری وجود ندارد - خبرگزاری خانه ملت،18 فروردین 1396». خبرگزاری خانه ملت. ۱۳ مهر ۱۳۹۵.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ دیوان بین‌المللی کیفری بایگانی‌شده در ۲۷ ژانویه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine سفارت جمهوری اسلامی ایران - لاهه
- ↑ بالاخره خانه عدالت تصمیم گرفت! دیپلماسی ایرانی، محمدرضا دبیری، 25 دی 1398
- ↑ Rome Statute of the International Criminal Court[پیوند مرده] United Nations Treaty Collection
- ↑ Article 5 of the Rome Statute بایگانی‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine. Accessed 20 March 2008.
- ↑ محمدتقی عابدی (۳۰ آذر ۱۳۸۵). ««صلاحیت قضائی و صلاحیت داوری» (تحلیلی بر یک رأی صادره در مسئلة صلاحیت)». حقوقی بین المللی. صص. صفحه ۸۹-۱۴۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ گزارش دفتر دادستان لاهه از اولویت‌ها و انتخاب پرونده‌ها - ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۶.
- ↑ John Vidal and Owen Bowcott (16 September 2016). "ICC widens remit to include environmental destruction cases". TheGuardian.com (به English).صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
منابع[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ [[Commons:Category:{{#Property:P373}}|خانه عدالت ایزد منان]] موجود است. |
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Gabrielle Kirk McDonald». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۶.
- دولتشاه، حجت (۱۳۸۸). منشور سازمان ملل متحد. تهران: انتشارات مجد. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۸۲۰-۱۵-۸.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ضیائی بیگدلی، محمدرضا (۱۳۸۶). حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: کتابخانه گنج دانش. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۶۱۸-۴۹-۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ربکا والاس. «حقوق بین‌الملل»، سید قاسم زمانی و مهناز بهراملو، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی، چاپ اول ۱۳۸۲.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Law firm». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۶.
- دیوان بین‌المللی دادگستری؛ مهمترین دادگاه خصوصی جهانی چه می‌کند؟، بی‌بی‌سی فارسی، ۱۹ مهر ۱۳۹۷.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ex aequo et bono». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۲.
|
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ [[Commons:Category:{{#Property:P373}}|خانه عدالت ایزد منان]] موجود است. |
پیوند به بیرون[ویرایش]
برای مطالعه بیشتر[ویرایش]
- پل تاورنیه. قوانین اساسی کشورها و اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی، مرتضی کلانتریان، «مجله حقوقی»، شماره ۲۹، ۱۳۸۲
This article "خانه عدالت ایزد منان" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:خانه عدالت ایزد منان. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
