خوان‌الاخوان
خوان‌الاخوان كتابى است به زبان فارسى در كلام فلسفى اسماعيلى، منسوب به حمیدالدین ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قباديانى بلخی مروزی (متوفاى 481ق.) در قرن پنجم.
یکی از آثار مهم ناصرخسرو خوان الاخوان است. این کتاب در شمار تألیفات علمي اوست و از جهات مختلف بااهميّت است. خوان الاخوان که دربارۀ ويژگي‌هاي آن در مقدّمه کتاب صحبت شده است، در شناخت زبان و تبيين آرا و عقايد ناصرخسرو جايگاه و نقش مهمّي دارد. از ناصرخسرو آثار نثر و نظمی برجای مانده که همه‌ی آنها را برای ترویج و نشر تعالیم و عقاید اسماعیلیّه نگاشته است. به دلیل اینکه در گذر زمان آثار بسیاری به اشتباه به ناصرخسرو انتساب یافته، در صحّت انتساب بعضی از آثار مسلّم او نیز در سده‌ی اخیر تردیدهایی راه یافته است. یکی از این آثار، خوان‌الاخوان است که در آن در صد رده (صف) دیدگاه‌های متنوّع و متعدّدی از اسماعیلیّه بیان شده است. این پژوهش ثابت کرده است که گرچه بخش مهمی از خوان الاخوان (سی و هشت صف از صد صف) ترجمه‌ی ینابیع ابویعقوب سجستانی است و در واقع محتوا و مطالب این بخش ها از ابویعقوب سجستانی است؛ ولی باتوجّه به نشانه‌های زبانی و سبکی خوان الاخوان این اثر از قلم ناصرخسرو تراویده است.
نسخه‌ی قدیمی با تصحیح علی قویم موجود است ولی به‌تازگی دکتر سید علی اصغر میرباقری فرد و دکتر احسان رییسی کامل‌ترین تصحیح آن را در انتشارات دانشگاه شهید بهشتی به بازار روانه کرده‌اند.
این کتاب دارای سد صف یا فصل است که در تصحیح علی قویم فهرستی از تمام بخش‌ها تهیه شده و در اینجا چند صف را نام برده‌ایم:
در آغاز یعنی بخش نخست آغاز و خطبه‌ی کتاب توسط ناصرخسرو نوشته شده و بعد به ترتیب از یک تا سد، موضوعاتی را به اختصار از احادیث قرآن ترجمه کرده و تاویل احادیث است یا مانند مباحث ديگر آثار ناصر خسرو دليل آوردن از جهان آفرينش و تطبيق آن بر امور باطنى است.
صف نخستین سخن اندر راه پذیرفتن علم، صف سخن اندر دلیل و مدلول، صف سوم سخن اندر نام و نامدار، صف چهارم سخن اندر اثبات حقیقت و....به همین روش، به اختصار هر صف، یکی از مباحث معاد، نفس، ثواب و عقاب و جز این‌ها بر طبق مشرب متکلمان اسماعیلی می‌پردازد.
This article "خوان‌الاخوان" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:خوان‌الاخوان. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
