دالتا
 | این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
| دالتا | |
|---|---|
| دوران | ۷۱۶ (پیش از میلاد) - ۷۰۸ (پیش از میلاد) (۸ سال) |
| زادروز | ۷۶۰ (پیش از میلاد) |
| زادگاه | نیسابی (کرمانشاه) ، کنفدراسیون قبایل الیپی |
| درگذشت | ۷۰۸ (پیش از میلاد) (۵۲ سال) |
| محل درگذشت | نیسابی (کرمانشاه) ، الیپی |
| پیش از | نیبه |
| پس از | سوتل |
| همسر | سوگ |
| دودمان | الیپی |
| پدر | سوتل |
| فرزندان | نیبه ، پوجی |
دالتا یا تالتا (متولد احتمالاً ۷۶۰ - متوفی ۷۰۸) نخستین پادشاه الیپی و پدر نیبه دومین و آخرین پادشاه الیپی بود .
زندگی[ویرایش]
اطلاعات کافی و بکارآمد زیادی درخصوص زندگی تالتا در دسترس نیست .
نسب[ویرایش]
او از نجبا و نجیب زادگان الیپی بود و خانواده اش هم از رؤسای قبایل مهم الیپی بودند . پدرش سوتل هم رئیس قبیلۀ اصلی الیپی بود و حکومت قبیلۀ آنها به او رسیده بود . سوتل نسل چهارم از کوتل ، اولین حکمران قبیله ای الیپی بود .
تولد[ویرایش]
به احتمال زیاد او در سال ۷۶۰ پیش از میلاد در مرکز الیپی (نیسابی) به دنیا آمد . در آن هنگام پدرش سوتل در دهۀ چهارم زندگی اش به سر می برد و رئیس کنفدراسیون الیپی بود .
درگذشت[ویرایش]
او هنگامی که هشتمین سال سلطنتش را پشت سر می گذراند بطور ناگهانی و به دلیلی نامعلوم در سن پنجاه و دو سالگی (سال ۷۰۸ پیش از میلاد) درگذشت . با مرگ او الی پی اندکی ضعیف شد و در همان سال مرگش آشور به الیپی حمله کرد و شهر ماروبیشتی را ضمیمۀ خاک خود کرد .
خانواده[ویرایش]
اعضای خانواده[ویرایش]
- پدر پدربزرگ پدربزرگ : کوتل
- پدربزرگ پدربزرگ : لیکس
- پدر پدربزرگ : ویوه
- پدربزرگ : هوبو
- پدر : سوتل
- مادر : ؟
- همسران و فرزندان :
۱. ملکه سوگ
- نیبه : فرزند ارشد ، پادشاه الیپی بعد از دالتا
- شهگی : رئیس قبیلۀ الیپی بعد از نیبه
- وفجی : رئیس قبیلۀ الیپی بعد از برادر بزرگترش شهگی
- پوشئه : مرگ در کودکی
- دوبرم : رئیس قبیله بعد از پدرش وفجی
- فنشو : رئیس قبیله بعد از پدرش
- گیزک : جانشین برادرش دوبرم ، مرگ در جنگ
- خموزن : جانشین بعدی عمویش فنشو و رئیس قبیلۀ الیپی بعد از عمویش
- لهون : آخرین رئیس قبیلۀ الیپی
- پوجی : پسر دوم ، احتمالاً مرگ در نوجوانی
همسران[ویرایش]
اطلاعات زیادی از همسران او و یا پدران همسرانش در دسترس نیست ، حتّی از مادر جانشینش نیبه نیز اطلاعات کمی در حد نامش (سوگ) موجود است . احتمال می رود که همسر اصلیش نیز همانند او از نجیب زادگان قبایل الیپی باشد .
فرزندان[ویرایش]
تنها فرزندان او که در کتاب ها و سنگ نبشته ها از آنان یاد شده ، جانشینش نیبه فرزند (دالتا و سوگ) و پوجی است . از پوجی هیچ اطلاعاتی (بجز نامش) موجود نیست . نیبه شاید پسر ارشد او باشد که حکومت الیپی به او رسید . هنگامی که تالتا بیست و هشت ساله بود صاحب فرزند پسری بنام نیبه شد . از معنای نام پسرش و خودش چیزی در دسترس نیست .
شخصیت[ویرایش]
او را از امیران درستکار و پاکدامن بر شمرده اند و دهخدا در لغت نامه اش تالتا را :
((امیر «اِلی پی» یکی از نجبای قدیم و از خاندانهای باستانی ولایت «الی پی» بود که در سرحدهای شمالی ایلام واقع است و شامل کوه ها و دره های شمال شرقی به درۀ فعلی است که تا شهر نهاوند کنونی میرسد. وی امیری با تدبیر بود و در حدود سال ۷۰۸ پ.م. بدرود حیات گفت . رجوع به کتاب کرد رشید یاسمی ص ۴۶، ۵۷، ۵۸و ۵۹شود .))
معرفی کرده است .
سلطنت[ویرایش]
رسیدن به حکومت[ویرایش]
در سالی که او ۴۴ ساله بود حکومت الی پی را در دست گرفت . از علل اصلی پادشاهی او خلق و خوی خوب ، پاکدامنی و نجیب بودنش را یاد می کنند . هنگامی که او پادشاهی الی پی را در دست گرفت پسرش نیبه ۱۶ سال داشت .
حکمرانی[ویرایش]
او به مدت هشت سال (۷۱۶ تا ۷۰۸) پادشاه الیپی بود . در ابتدای حکومتش فرزندش نیبه را ولی عهد خود کرد . زیرا پسرش به سن کافی رسیده بود . در زمان حکومتش الی پی وضعیت خوبی نداشت و بسیار مورد حملۀ آشور و شورش های داخلی قرار گرفت .
جنگ با آشور[ویرایش]
در سال ۷۱۴ آشور به رهبری سارگون دوم به الی پی حمله کرد و تعدادی از شهرهایش را ضمیمۀ خاک آشور کرد .
خراجگزار شدن به آشور[ویرایش]
در سال ۷۱۴ تالتا برای امنیت کشور الیپی را خراجگزار آشور اعلام کرد و سارگون دوم هم حمایتش را در برابر الی پی اعلام کرد .
شورش پنج استان[ویرایش]
در سال ۷۱۳ پنج استان اعم از هوباهنا به رهبری لنین شورش کردند ، پادشاه را اخراج کردند و خراجی به آشوری ها پرداخت نکردند .
سرکوب شورش[ویرایش]
سارگون دوم به شورشی های الیپی حمله کرد و شهر هوباهنا را تسخیر کرد . او همچنین ۳۳،۶۰۰ نفر را اسیر کرد و ۶۰۰ الاغ و قاطر را غنیمت گرفت . همچنین تالتا دوباره به حکومت رسید .
جستار های وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مشارکت کنندگان ویکی پدیا . «نیبه» . در دانشنامۀ ویکی پدیای فارسی .
- مشارکت کنندگان ویکی پدیا . «Ellipi» . در دانشنامۀ ویکی پدیای آلمانی .
- مشارکت کنندگان ویکی پدیا . «الیپی» . در دانشنامۀ ویکی پدیای فارسی .
- مشارکت کنندگان ویکی پدیا . «Ellipi» . در دانشنامۀ ویکی پدیای انگلیسی .
- ای.م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ص ۴۸۶. شابک: ۹۶۴-۴۴۵-۱۰۶-۶
- «ASSYRIA». دانشنامه ایرانیکا، ۱۵ دسامبر ۱۹۸۷. بازبینی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۰.
This article "دالتا" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:دالتا. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
