دستجرد بیارجمند
روستای دستجرد (دستگرد) دهی از دهستان بیارجمند شهرستان شاهرود است. و در 200 کیلومتری جنوب شرقی شاهرود قراردارد.
این روستا از گذشته دور تاثیر ویژه ای در منطقه بیارجمند داشته و جزو مهمترین آبادیهای بیارجمند است.
شاید بتوان دستجرد یا دستگرد را باز مانده یک شهر بزرگ دانست چراکه بر اساس کاوشهای انجام شده در حوالی آن به شهری باستانی به نام حرحره می رسیم که اکنون تنها خرابه ای از آن به صورت یک تپه باستانی برجا مانده است.
نام دستجرد (وجه تسمیه)[ویرایش]
دستجرد عربی شده واژه دستگرد است.
دستگرد. [ دَ گ ِ ] (اِ) دسکره . دستجرد. قریه . || زمین هموار. || زمین و ملک زراعتی . || بنایی مانند کوشک که گرد آن خانه ها باشد.
دستگرد به معنای «دست‌ساخت» است و در آغاز به آبادیهای تازه بنیاد گفته می‌شد و در زمان ساسانیان در چم زمین‌های شاهی کاربرد یافت. همچنین در فرهنگ فارسی معین، دستگرد به معنای زمین پست وهموار و در لغت نامه دهخدا، به زمین هموار، زمین وملک زراعی و بنائی مانند کوشک که خانه‌ها به دور آن باشد، معنی شده است. بیشتر نقاطی که در ایران و کشورهای پیرامون آن با نام‌های دستگرد و دستجرد معروفند، همان زمین‌های شاهی ساسانی هستند.
تپه حرحره[ویرایش]
پیشینه تپه حرحره به هزاره اول ق.م باز میگردد و در شهرستان شاهرود، بخش بیارجمند، دهستان بیارجمند، جنوب روستای دستجرد است.
حرحره در ۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۴۱۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آب و هوا[ویرایش]
دستجرد در بلندی 1015 متری از سطح دریا قرار دارد .
آب وهوای آن معتدل و خشک و نزدیک به آب و هوای کویری است.
بیشترین درجه گرما در تابستانها تا 45درجه بالای صفر و کمترین درجه گرما در زمستانها تا 17درجه زیر صفراست.
-میزان بارندگی سالانه بطور متوسط در حدود 110 میلیمتر می‌باشد.
-روستای دستجرد تا سال 2003 دارای یک ایستگاه هواشناسی هم بوده.
گذشته دستجرد[ویرایش]
دستجرد از دیرباز یکی از روستاهای مهم منطقه بوده و نقش روستای محور و مرکزی را ایفا میکرده. گستردگی و آبادانی روستا و جمعیت آن خود گواه این امر است.
شاید ازین رو دستجرد مورد توجه دولت و حکومت مرکزی بوده و حاکمان آن به صورت مستقیم از مرکز تعیین می شدند.
با روی کار آمدن دولت پهلوی و سرو سامان پیدا کردن نسبی ادارات و سیستم سیاسی کشور، نگاه ویژه ای به خانهای محلی شد و روستای دستجرد هم ازین دیدگاه تازه بیرون نبود.
نخستین نایب الحکومه یا خان که با دستور و حکم رسمی دولتی از سوی دولت پهلوی یکم و به نیابت در منطقه بیارجمند برگزیده شد « حاج نایب علی خان حیدری» بود که شاید بتوان اورا مهمترین عامل رشد روستای دستجرد و آبادیهای اطراف دانست.
نخستین مدرسه امروزی[ویرایش]
در سال 1308خورشیدی و به همت نایب علی خان حیدری مدرسه ای به شیوه امروزی جایگزین مکتب خانه های موجود شد که شش کلاس ابتدایی در آن تدریس می شد.
هزینه های این مدرسه به طور کامل از موقوفات نایب خان پرداخت می شد و آموزگاران آن از شهر به دستجرد آمده و به آن ها خانه و دستمزد قابل توجهی پرداخت می کردند.
وجود این مدرسه در روستای دستجر باعث شده است که این روستا بالاترین سطح آموزش و تحصیلات را در میان روستاهای منطقه داشته باشد.
افزون بر آن و در کنار این مدرسه کتابخانه ای هم بنا شده بود که برای روستایی چنین دور افتاده بسیار شگفت می نماید.
جمعیت دستجرد[ویرایش]
جمعیت روستای دستجرد بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1390
کل جمعیت:305 نفر شامل 123 خانوار
شامل144مرد (47/5 درصد) و 161 زن ( 52/5 درصد)
کار و پیشه مردم[ویرایش]
بیشتر مردم دستجرد مانند بسیاری از روستاهای ایران کشاورز یا دامدار هستند.
عمده فراورده های کشاورزی این روستا شامل پسته ، گندم ، جو ، پنبه است که بیشتر در زمین ها و باغ های پیرامون روستا که با کاریز آبیاری می شوند قرار دارند.
طبیعت[ویرایش]
قرارگیری دستجرد در همسایگی منطقه حفاظت شده توران خود گواه غنی بودن این منطقه از دیدگاه طبیعت شناسی است.
این منطقه زیستگاه بسیاری از گونه های ویژه گیاهی و جانوری از جمله یوز ایرانی ، گورخر آسیایی ، زاغ بور ، هوبره و غیره است.
This article "دستجرد بیارجمند" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:دستجرد بیارجمند. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
