دکتر علیرضا تیانی خیابانی

علیرضا تیانی خیابانی
پرونده:علیرضا تیانی خیابانی.jpg
پدر و مادر	اکبر تیانی خیابانی
ملیت	ایران
محل زندگی	تهران
مذهب	شیعه
لقب	خياوانلی
پیشه	نویسنده، شاعر
سبک نوشتاری	غزل، مثنوي رباعي، ملمع
کتاب‌ها	[یاریله صحبت1، (1381)] [یاریله صحبت2،(1383) ] [یاریله گؤروش، (1385)] [از آب و گل به عشق، (1389)] زلف آشفته، (1390) [حیدر بابا مله دیم] رباعیات خیابانی، (1393) یالقیزیم حسین(ع)، (1395) [و بدین سان دل آیینه گردد، (1395)] ديوان اشعار سال ١٣٩٦ [رمان عشق ١٣٩٧] [سوز هاوالاندى ١٣٩٨]
تخلص	تیانی، خیابانی
فرزندان	راد و سويل
مدرک تحصیلی	کارشناسی ارشد ژئوفیزیک
دانشگاه	دانشگاه استانبول
دلیل سرشناسی	اشعار، کتب آلبوم موسیقی
وب‌گاه رسمی	وبگاه رسمی
جوایز اخذ دکترای افتخاری ادبی دانشگاه باکو در سال ۱۳۸۵

علیرضا تیانی خیابانی (زادهٔ ۵ آبان ۱۳۳۷ تبریز) شاعر و نویسنده، فرزند اکبر تیانی خیابانی (اکبر دایی) در کوی قره‌باغی‌ها محله‌ی منصور تبریز به دنیا آمد. او در شعر هم " تیانی" و هم " خیابانی" تخلص می‌کند، شاعری فوق العاده حساس و با سلیقه اند بطوریکه آثار خود را در فرمی بسیار نفیس به مخاطبین خود هدیه می‌کنند. او علاوه بر شعر در سایر زمینه های هنری نظیر نویسندگی و خوانندگی هم فعالیت می‌کند.وی آثار بی‌نظیری در این زمینه تقدیم جامعه هنر ایران کرده است. او ذوق هنری و استعداد عجیبی در شعر و ادبیات دارد و این عالاقه باعث شد تا او به سمت شعر و اشعاری به زبان ترکی و زبان آذری و زبان فارسی سوق داده شود.

از زندگی تا فعالیت‌های شاعری

دکتر خیابانی ۲ سال اول زندگی خود را در کوی قره‌باغی‌ها محله‌ی منصور تبریز سپری کرد. در حالی که هنوز دوسالگی خود را به اتمام نرسانده بود که پدر (اکبر دایی) به دلیل مشکلات اقتصادی خانواده را از تبریز به تهران منتقل کرد. علیرضا تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و متوسطه را در تهران به پایان رساند و در سال هزار سیصد و شصت و چهار (۱۳۶۴) موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد ژئوفیزیک از دانشگاه استانبول گردید.

علیرضا بعد از بازگشت از ترکیه وارد بازار کار شد. به همراه برادران خود یک شرکت تولیدی نساجی به راه انداخته و در کنار فعالیت‌های تولیدی- اقتصادی در وادی ادبیات و تولیدات هنری نیز بی وقفه در تلاش و کوششی خستگی ناپذیر می‌باشد.

او همزمان با مشغله ها و دغدغه های اقتصادی مختلف، شعر و ادبیات را نیز جدی گرفت و شعرهای خود را با تخلص “تیانی” یا “خیابانی” منتشر کرد.

دکترای افتخاری و استاد دانشگاه

پروفسور خیابانی به واسطه تلاشها و کارهای ادبی-هنری خود در سال ۱۳۸۵ با تاییدات جراح و نویسنده بزرگ کشورمان “پروفسور دکتر جواد هیئت” موفق به اخذ دکترای افتخاری ادبی دانشگاه باکو شد و پس از آن در سال ۱۳۸۶ به صورت افتخاری به استادی همان دانشگاه برگزیده شد.

همچنین در سال ۱۳۸۶ به درجه افتخاری استادی از همان دانشگاه ناییل می گردد.

نام خانوادگی تیانی

پدر او (اکبر دایی) در ریخته‌گری تیان استادی ماهر و بیبدیل بود و از همین روی بود که عنوان خانوادگی "تیانی" به آنان داده شد. چرا که نسبت دادن فعالیت های پدر خانواده به خاندان او در تبریز پیشینه ای قدیمی داشته و نام های فامیلی با شغل افراد نامگذاری می‌شد.

آلبوم از جان و از دل سلار عقلی

تا به امروز استقبال خوبی از اشعار و آثار تیانی خیابانی صورت گرفته است. اصحاب موسیقی تمایل فراوانی به ایفای اشعار او نشان داده‌اند و در این راه خواننده کلاسیک و با وقار کشورمان سالار عقیلی مجموعه "از جان و از دل" را تماماً به غزل‌های خیابانی اختصاص داده‌اند. همچنین غزل‌های ترکی او را بسیاری از اساتید بنام آواز آذربایجان در مایه‌های مختلف اجرا کرده‌اند که همواره از رادیو باکو پخش می‌شود.

اشعار آلبوم از جان و از دل سلار عقلی که در سال ۹۵ رکورد شکست از کتاب زلف اشفته است

بخش از مقدمه ی كتاب ستارخان دستانی

به هر حال (ستارخان دستانی) گزینش و قرائت علیرضا تیانی خیابانی از تاریخ مشروطۀ است و یکی از اولین کارهایی است که تلاش می کند انقلاب مشروطه را به عموم مردم بشناساند. این منظومه بحث از مشروطه، آرمانها و اهداف مشروطه خواهان و جانفشانی های آنان در راه رسیدن به آرمانها را به جمع خانواده ها، جمع دوستان و محیط های عمومی و اجتماعی وارد می کند. لحظه ای از تاریخ ایران و آذربایجان را به تصویر می کشد. لذا وجود برخی از کاستی ها و نقصان ها از اهمیت و ارزش این اثر نمی کاهد. این اثر می تواند رویکرد جدیدی را در روایت رخدادهای تاریخی پیش روی شاعران و حتی رمان نویسان تاریخی فرا نهد.

دکتر حبیب احمدلو

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

۱۳۹۸/۰۹/۱۷

مقدمه و مقاله دكتر جليل تجليل در كتاب رباعيات خيابانی

بنام آنکه جان را فکرت آموخت

این مجموعه آهنگین « رُباعیّات خیابانی » سروده ی شاعرگرامی علیرضا تیانی خیابانی

را به چشم دل وسویدای جان مطالعه وسیرکردم ودراین سیروسفرطبع موزون و آهنگین

آن جناب را که سراپا سخن ایمان و دلبستگی به پروردگار یگانه و اشتیاق با دلی شرحه

شرحه ازفراق است درمطالعه گرفتم وچقدربرازنده وزیباست که این چامه های پرشور

جوانان امروزین وهمگان را ازجناب ایشان پدید آورده است که « هردم ازنوغمی آید به

مبارکبادم » ، چه نیکو خفتگان غفلت را می گشاد :

این چرخ وفلک همی که بیداد کند هستی بستاند عمربرباد کند

بیهوده گذشت عمروافسوس بماند ایّام به جزنیک وبدی یاد کند

چرا که دل را ازغبارآلودگی پاک باید کرد تا همنشین افلاک شد نه آیا عرش زیرپای تو

گستره ی پاک خواهد گردید وآراسته و تابناک خواهی شد ؟ :

دل را زغبارگربود پاک شوی آن روزتوهمنشین افلاک شوی

عرش است به زیرپای توچون فرشی چون خاک بُدی یقین که برخاک شوی

من آرزومندم که خوانند گان عزیزبدین نغمه های شیرین ولذیزوخوش بهرمند گردند و

همواره پیش ازپیش توفیقات سراینده را ازدرگاه کردگاریگانه خواهانم .

دکتر جلیل تجلیل

تهران

خرداد ماه ۱۳۹۳

کتب چاپ شده

• یاریله صحبت1، (1381)}}

آثار و اشعار

1. یاریله صحبت1، (1381)
2. یاریله صحبت2، (1383)، با مقدمه ی دکتر جواد هیئت
3. یاریله گؤروش، (1385)، با همکاری و همیاری سازمان یونسکو
4. از آب و گل به عشق، (1389)
5. زلف آشفته، (1390)، با ویرایش استاد دانشگاه تهران دکتر جلیل تجلیل
6. حیدر بابا مله دیم، (1391)، با مقدمهی استاد شیدا و خط استاد عباس اخوین و مینیاتور استاد محمد باقر آقامیری
7. رباعیات خیابانی، (1393)، بامقدمهی استاد دانشگاه تهران دکتر جلیل تجلیل
8. یالقیزیم حسین(ع)، (1395)
9. و بدین سان دل آیینه گردد، (1395)، با تذهیب استاد محمد باقرآقا میری
10. ديوان اشعار سال ١٣٩٦
11. يالقيزيم حسين ١٣٩٦
12. رمان عشق ١٣٩٧
13. سوز هاوالاندى ١٣٩٨
14. دو آلبوم موسقى با صداى عليرضا خيابانى به نام هاى "شيرين يوخو" و "انتظار" ١٣٩٧ و ١٣٩٨
15. در دست چاپ منظومه "ستارخان دستانى" به زبان تركى

شعر چرا

جان و دلم تویی دگر جان دلم جفا چرا		جز من و با دلم بگو با همگان وفا چرا
در حرمت خجل منم بستۀ خسته دل منم		ماندۀ پا به گل منم میکنیم رها چرا
روز و شبم به مشق تو دل شد اسیر عشق تو		روم تو و دمشق تو بند به دست وپا چرا
برق نگه زدی شبم زآن شررش است این تبم		نیمه شبان به یاربم حال ندهی ندا چرا
تشنۀ توست کام من پر ز تو است جام من		باده مکن حرام من می ندهی شفا چرا
مست نگاهت آمدم خیره به ماهت آمدم		مُحرم راهت آمدم در نکنیم وا چرا
دل ز کفم رُبوده ایی هم نفسم تو بوده ایی		در دل و جان غنوده ایی این همه در خفا چرا
وه که خیابانی زار گشته اسیر زلف تو		بر نکشی ازچه بدار این همه بس بلا چرا

تصنيف شده و اجرا توسط سلار عقيلي

اهنگساز نويد دهقان

اجرا گروه قمر

نمونه شعر ترکی

یانارام عشق ایله، اول سروِ روان ساغلیغینا عاشیق البتّه یانار، آتشه جان ساغلیغینا

ای صفا آیینه سی! کعبییه ای شوکت و شان! دولانیر کون ومکان ، کهفِ امان ساغلیغینا

دئدی سیّد سویولارکن : « بو جهان داردی منه » علتِ غایینی گؤر ، کون ومکان ساغلیغینا

منی روسوایِ جهان ائیله دین ، ای خانه خراب! گل قوتار، جانیمی آل ، قاش و کمان ساغلیغینا

جان آلان گؤزلره اولدوقجا گرفتار، دئدیم: -« یارب! آرتیر غمیمی ، دیدۀ جان ساغلیغینا»

هرباخیشدا بو سینیق کؤنلومو ساز ائیله ، گولوم! شوریلن چال کی ، وئریم جانی اوزان ساغلیغینا

بختیمین اولدوزو سن سن ، دولانیم باشینا من منی قوربان ائله ، صبحون یئلی! دان ساغلیغینا

گل بو جانیمدان اوساندیر منی قورتار غمدن قئید و بندی بوراخیم ، یاخشی – یامان ساغلیغینا

قوی آپارسین سارانی بو دَلی داشقین سئل لر یاشاسین عهد و وفا ، ائلده چوبان ساغلییغنا

شاعیرین ذوقی ، نه افسونگر و وِرد و جادو! باخ ! نه معنا تؤره نیر شرح و بیان ساغلیغینا

قینایارسا منی بازارییِ زاهد ، نه عجب باغلانیبدیر او هله ، سود و زیان ساغلیغینا

سنی گؤرمک یاشاماق ، گؤرمه مک : اؤلمک ، سؤزو یوخ من روان جان وئریرم ، گنجِ روان ساغلیغینا

سنی حتّی سنه ده قیسقانیر عاشیقلر اینان بیره تک باخ ، داراشیب وَهم و گومان ساغلیغینا

بو تمنّاده کی ، بیر گونده شهیدین من اولام گئجه - گوندوز اوخورام حرِزِ امان ساغلیغینا

اینسان اینسانا قیارمیش اولا آلقیش ، یارب! ظلمه قارشی دوروشان عهد و زمان ساغلیغینا

وارلی توپراقه ده ال وورسا جواهیر تؤره نیر بسله نیر سانکی اونون لعلِ نهان ساغلیغینا

یوخسولوندا نه کی واری ، بو یاوان ساغلیغیدیر بیر بلا چاتمایا یارب! بو یاوان ساغلیغینا

چوخدا خور گؤرمه بو مظلوملاری ، ظلم ائتمه ساقین اؤنلریندن ساچیلیر تیر و سنان ساغلیغینا

جؤور بیداد ایله هر یئرده قیزیل قان تؤکولور لاله دیر کیم ، گؤیَریر آه و فغان ساغلیغینا

من اوشهلا گؤزه آلداندیم ازل گونده ، دئدیم: مین بلا گلسه «بلی» چشمۀ جان ساغلیغینا

شمعِ حوسنوندن آلیب بیرجه تئل عمران اوغلی عاِلمیی چکدی فلاکتدن امان ساغلیغینا

هانسی شئر داردا قالیرسا چاغیریر قارداشینی قوچ ایگید جانین اؤده ر داردا قالان ساغلیغینا

سن سهندیم! دایاق الدون قوجامان قارداشینا باخ نه اعجازلر ائتمیش ساوالان ساغلیغینا

اؤرگیم باشی دوماندیر ، ییئنه چن دیر، ییئنه چن چنلی بئلدن هانی بیرسس بو دومان ساغلیغینا ؟

قازاماتلاردا قالیب دوستاق ایکن قوچ نبی لر یوخ فدا ائیله یه جانین بو پالان ساغلیغینا

درده دوشدو اوره گیم ، دوشدوم آیاقدان، آی آمان ! آل منی بو غم و قئیقودان آغان ساغلیغینا

ایسته ییرسن سه قاییتسین یئنه صوبحی صادق؟ چاک قیل سن او گریبانی آنان ساغلیغینا

آلار هر کس اوماجاغین او خومار گؤزدن اگر ماسَوادان چکیله چشمِ جهان ساغلیغینا

دولانیم باشینا ، ای عیشوه لی جانان ! بری گل یاخما هیجرینده منی پیرِ مغان ساغلیغینا

دؤزرم هر نه بلا گلسه او بالادان اینان چکه رم مینّتینی سروِ چمان ساغلیغینا

گلده گؤر هیجرینله درده جَر اولموش اوره گیم نئجه تونقال قالامیشدیر او یالان ساغلیغینا

عاشیقین وارلیغی وقف اولدو یالان وعده لره یایلاغی ترک ائدرم من ده آران ساغلیغینا

باغریمین قانی کی ، گؤزدن آخیری چشمه کیمی نذر قیلمیشدیم اونو لعلِ نهان ساغلیغینا

گل منیم کؤنلومو آل ، اویما رقیبین سؤزونه جیگریمدن کؤزه رن داغِ نهان ساغلیغینا

گؤز یاشیمدان دوزه رم دُرِ عدن یوللارینا عیبی یوخدور وئره سن گوهری کان ساغلیغینا

من ده قالقانچی کیمی گوللری پامال ائده رم سئوگیلیم دیواری اوستونده تیکان ساغلیغینا

آچمایین سیز منه اول زولفِ چلیپا سؤزونو سالمایین بیرده شرر خرمنِ جان ساغلیغینا

هر بلا گلسه یازیق جانیمه عهد ائیله میشم بَسله یم جان کیمی ، خوبانِ زمان ساغلیغینا

انتظارم توتا یاریم الیمی عرشه چاتام بیر علاج ائیله چشمِ نیگران ساغلیغینا

طوطیِ جانیمی کیم، شهدِ لبین تشنه سیدیر نه روادیر قیلاسان باغرینی قان ساغلیغین؟

من کی ، سر سلسلهی خئیل جنونم نه عجب ائتمه ییرسن منه زولفونده دیوان ساغلیغینا

بونجا کیم یاغمالانیب خانۀ صبریم، یارب! قالماییب ذرّه قده ر تاب و توان ساغلیغینا

پرده لر قالدیریلیرسا ، منه مَنلیک دی قفس دوردا عصیان ائله گل نام و نشان ساغلیغنا

سینه مین تندیری کیم ، عشقین ایله یانمادادیر سالاجاق عشق اودونو اهلِ جهان ساغلیغینا

من ازل باده سی نین سرخوشویام، یوخ زیانیم بو باهار عؤمرو سوورسامدا خزان ساغلیغنا

آمما بو خرقۀ سالوسی گره ک ییرتام ، آتام کی، بلالر دوغولور اوندان ایمان ساغلیغینا

منِ سرگشته اوشهلا گؤزو گوردوکده دئدیم: -« بوهمان گؤزدو سالار فتنه جوان ساغلیغینا »

نئیلر آزاده اولان جنّتین حور و مَلَکین؟ ذوقی نقدین ، کیم آتار نسیه جنان ساغلیغینا؟!

جانِ جانین دا بو دئولر کی ، سنین یورد ائله ییب سالاجاقلار اودو بیر گؤنده اینان ساغلیغینا

نه قدر حؤکم ائله ییرسه بو قارانلیق گئجه لر چکه جک خنجرینی خشم ایله دان ساغلیغینا

عقل ایلن جان ائوینی چیرمالانیب ائیله بزه ک جان و دیلدن دولا، ریحان و جنان ساغلیغینا

بو ایلاهی لَمَعاتیمدان آخار حشره قده ر شهدِ جان پرور او شیرین دهنان ساغلیغینا

طبعیمین قیر آتی جولانه گلیب چاپسا اینان وورا بیلمز دَلی لر بیرده عینان ساغلیغینا

«خیاوانلی» قوجالیبدیر غمِ عشقینله اینان یازمیشام بو غزلی خطِ امان ساغلیغینا

جستارهای وابسته

• محسن افشانی

منابع

• تیانی ‌خیابانی، علیرضا (۱۳۹۳). رباعیات خیابانی. تبریز: فخر آذر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۷۹۷-۴۹-۸.
• زندگی نامه دکتر علیرضا تیانی خیابانی
• دیوان اشعار علیرضا تیانی خیابانی
• آثار و اشعار علیرضا تیانی خیابانی

• کتاب سوز هاوالاندی

<https://www.facebook.com/Yahya.Sheyda/>استاد یحیی شیدا

• مجله وارلیق
• تجلیل از دکتر جواد هیئت در آنکارا
• مصاحبه با بخش فارسی تی آر تی در یوتیوبدربارهٔ مجله وارلیق

• زندگینامه: جلیل تجلیل
• جلیل تجلیل مقالات نایاب خود را در کتابی جمع‌آوری کرد
• فهرست کتاب‌های پدیدآور: جلیل تجلیل
• چهره‌های ماندگار

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی دکتر علیرضا تیانی خیابانی

This article "دکتر علیرضا تیانی خیابانی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:دکتر علیرضا تیانی خیابانی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

📰 Article(s) of the same category(ies)

• مصطفی مومنی (آهنگساز ایرانی)
• کرتنی سیمسن
• چاد نایت
• زینب پورابراهیم
• امیرحسین حتم‌لو
• عباس تابش بیگدیلو
• حسین فلاح (دستیار کارگردان)

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• دکتر علیرضا تیانی خیابانی in English