رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی نام یک رشتهٔ دانشگاهی در ایران است که از ۱۹ شهریور ۱۳۹۱ از عنوان رشتهٔ کتابداری و اطلاع‌رسانی به عنوان جدید تغییر نام یافت. به دروس دوره لیسانس این رشته علاوه بر درس‌هایی مربوط به کتابداری، درس‌هایی از قبیل، فناوری اطلاعات، مدیریت دانش، مدیریت آرشیو و برنامه‌نویسی اضافه شد. این رشته در خارج از ایران به نام Information science and knowledge management می‌باشد

از برخی عناوین درسی مقاطع تحصیلات تکمیلی علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌توان به «مبانی و فلسفه علم»، «فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «سیبرنتیک»، «ترسیم نقشه دانش»، «ممیزی دانش»، «طبقه بندی علوم»، «نظریه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی»، «مدیریت دانش»، «نظام‌های بازیابی اطلاعات»، «پایگاه اطلاعات و مراکز اطلاعاتی»، «پایگاه دانش»، «علم سنجی» و «ارزیابی نظام‌های بازیابی اطلاعات» اشاره کرد.

اطلاعات[ویرایش]

به دنبال مباحث طولانی در جامعهٔ اطلاع‌رسانی ایران در خصوص نارسا بودن عنوان «اطلاع‌رسانی» و نیز به دلیل وابستگی این حوزه به فناوری‌های اطلاعاتی، طرح تغییر نام رشته اطلاع‌رسانی در شورای گسترش آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران مطرح شد. کمیتهٔ برنامه‌ریزی اطلاع‌رسانی در دفتر گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی مأمور بررسی گزینه‌های موجود و انتخاب نام مناسب برای رشته شد. عنوان پیشنهادی کمیته مذکور، در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۹۱ در شورای عالی برنامه‌ریزی (شورای گسترش آموزش عالی) تصویب شد.^[۱]

امکان ادامه تحصیل:‌

در مقطع کارشناسي ارشد داراي گرايش هاي مديريت اطلاعات،مدیریت کتابخانه های .دانشگاهی، مطالعات کتابخانه های عمومی ،مدیریت کتابخانه های دیجیتال، علم سنجی و مطالعات آرشیوی می باشد.امکان ادامه تحصیل تا مقطع دکتری وجود دارد.

در ایران[ویرایش]

اولین گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران در دانشگاه تهران با یاری متخصصان و نیز تلاش‌های ایرج افشار مدیر طرح نوسازی کتابخانه‌های دانشگاه تهران، در سال تحصیلی ۱۳۴۵ در دانشکده نوپای علوم تربیتی آغاز به کار کرد.^[۲] هم‌اکنون رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در بیش از ۱۰ دانشگاه دولتی، آزاد و پیام نور و همچنین غیرانتفاعی ارائه می‌شود. رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی ارتباط گسترده‌ای با رشته‌های مختلف از جمله علوم رایانه و فناوری اطلاعات دارد. گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس از جمله گروه‌هایی است که به ارائه این رشته در دوره کارشناسی ارشد و دکتری می‌پردازد.

شرایط ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و رشته های موجود برای ادامه تحصیل:

در حال حاضر رشته کتابداری و اطلاع رسانی در ۲ گرایش پزشکی وغیر پزشکی در دانشگاههای ایران تدریس می شود.رشته کتابداری پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی و رشته کتابداری غیر پزشکی در دانشگاه های سراسری، آزاد اسلامی و پیام نور به صورت علمی و با گرایش های مختلف از جمله مطالعات آرشیوی، اطلاع رسانی، کتابخانه های دانشگاهی و …تدریس می شود. همچنین امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در دانشگاههای ایران وجود دارد.^[۳]

گرایش‌های این رشته در مقاطع تحصیلات تکمیلی[ویرایش]

مدیریت اطلاعات و دانش (دکتری / گرایش)
بازیابی اطلاعات و دانش (دکتری / گرایش)
مدیریت اطلاعات (کارشناسی ارشد / گرایش)
مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی (کارشناسی ارشد / گرایش)
مطالعات کتابخانه‌های عمومی (کارشناسی ارشد / گرایش)
مطالعات آرشیو (کارشناسی ارشد / رشته)
مدیریت و سازماندهی نسخه‌های خطی (کارشناسی ارشد / رشته)
علم‌سنجی (کارشناسی ارشد / رشته)
دانشنامه نگاری (کارشناسی ارشد / رشته)
اقتصاد اطلاعات (کارشناسی ارشد / گرایش)
کتابداری کودک و نوجوان (کارشناسی ارشد / رشته با دو گرایش گرایش (کتابخانه‌های عمومی/ کتابخانه‌های آموزشگاهی)
علم اطلاعات و دانش‌شناسی (کارشناسی بدون گرایش)

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

↑ «سرانجام نام رشته اطلاع‌رسانی تغییر یافت». لیزنا. ۲۸ شهریور ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۶ آذر ۱۳۹۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
↑ «گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی - دانشکده مدیریت». management.ut.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۲۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
↑ . 21/7/98. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.