سرامیک دندانی
معرفی[ویرایش]
مواد سرامیک دندانی جزئی از سیستم طراحی‌شده با هدف ساخت پروتزهای دندانی می‌باشند که از آن‌ها برای جایگزینی ساختارهای دندانی ازدست‌رفته یا آسیب‌دیده استفاده می‌شود. در لغت سرامیک‌ها را مواد غیر آلی و غیرفلز معرفی می‌کنند که توسط انسان در حین حرارت دادن به مواد اولیه و در دمای بالا ساخته می‌شوند[۱].
سرامیک‌ها و شیشه‌ها موادی ترد هستند، به این معنی که آن‌ها استحکام فشاری بالایی از خود نشان می‌دهند، ولی استحکام کششی پایینی دارند و تحت تنش خیلی کم نیز ممکن است بشکنند (0.۲%-0.۱%). به عنوان مواد ترمیم‌کننده، سرامیک‌های دندانی دارای مضراتی هستند که بیشتر به خاطر عدم توانایی آن‌ها در تحمل نیروهای حین کار که در دهان ایجاد می‌شوند می‌باشد، بنابراین در آغاز آن‌ها کاربردهای محدودی در حیطه‌ی دندان پیش کرسی و دندان آسیا داشتند. اگرچه پیشرفت‌های بعدی در این مواد کاربرد آن‌ها را به عنوان دندان‌های عقب‌تر گسترش داد[۲]. همه‌ی سرامیک‌های دندانی چقرمگی شکست پایین‌تری در مقایسه با مواد دیگر جایگزین دندان دارند؛ مثل فلزات[۳].
تاریخچه[ویرایش]
سرامیک‌های دندانی که امروزه استفاده می‌شوند، از سرامیک‌های دندانی که در آغاز نزدیک به ۲۰۰ سال پیش استفاده می‌شدند، بسیار فاصله دارند. اولین نمونه‌های ثبت‌شده از ابتدایی‌ترین سرامیک‌هایی که به عنوان مواد دندانی استفاده شده، به سال ۱۷۷۴ برمی‌گردد، هنگامی‌که داروساز فرانسوی به نام الکسیس دوشاتئو (Alexis Duchateau) و دندان‌پزشک پاریسی، نیکولاس دوبیوس (Nicholas Dubois de Chemant)، برای اولین بار یک دست دندان مصنوعی کامل سرامیکی ساختند. گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهند دست دندان‌های مصنوعی کامل توسط دندان‌پزشک فرانسوی، پیر فاوچارد (Pierre Fauchard)، زودتر از آن نیز ساخته شده بودند اما سرامیکی نبودند[۴].
روش‌های ساخت بدنه‌های سرامیک دندانی[ویرایش]
روش‌های ساخت پروتزهای دندانی در اواسط نیمه دوم قرن بیستم، ذوب ترکیبات سرامیک‌ها و فلزات بود که به عنوان ماده‌ی اصلی دندان عمل می‌کرد. سیستم‌های سرامیک-فلز ترکیبی از هر دو خواص استثنایی زیباشناختی سرامیک‌ها و خواص مکانیکی فوق‌العاده فلزات را داشتند. برخی از این فلزات که در دندان‌پزشکی به عنوان مواد تقویت‌کننده استفاده می‌شدند، گاهی باعث ایجاد مشکل برای عده‌ای از بیماران می‌شدند شامل آلرژی دادن، تغییر رنگ لثه و.... این اشکالات و از طرف دیگر درخواست برای زیبایی بیشتر از طرف بیماران و دندان‌پزشکان، باعث برانگیختگی تحقیق و توسعه در سیستم‌های سرامیکی بدون فلز شد. در طول ۴۰ سال اخیر، تحقیق بر بهسازی سیستم‌های بدون فلز و گسترش مواد برتر در موضوع زیباشناختی و عملکرد بالینی متمرکز شد تا گزینه‌های مختلفی را در اختیار بیماران قرار دهد تا دندان‌های آسیب‌دیده یا افتاده را درمان کنند.
سرامیک‌های فلدسپاتی از پودر بسیار ریز تهیه می‌شوند و به آن آب دیونیزه یا مایع مخصوص شکل‌دهی اضافه می‌شود. بدین ترتیب یک خمیر ایجاد شده که توسط تکنسین به شکل دندان درمی‌آید. سپس این خمیر باید به کوره‌ای که دمای آن از قبل تعیین شده، منتقل شود و زمان آن وابسته به سرامیک مورداستفاده تنظیم شود. فرآیند حرارت دهی می‌تواند زیر خلأ یا در هوا انجام شود، بااینکه فرآیند زیر خلأ تخلخل‌های سرامیک را کاهش می‌دهد[۵]. در حین زینترینگ، دانسیته سرامیک‌ها افزایش می‌یابد و با یک انقباض حجمی از ۳۰ تا ۴۰ درصد همراه است[۶].
ترکیبات سرامیک‌های دندانی[ویرایش]
سرامیک‌های دندانی را می‌توان بر اساس پارامترهای مختلف دسته‌بندی کرد، به طور مثال با توجه به کاربرد آن‌ها، دمای ساخت، سیستم سرامیکی، ترکیب، میکرو ساختار و شفافیت. در جدول زیر دسته‌بندی
بر اساس پارامتر ترکیب درج شده است و خلاصه گزارش‌هایی از نتایج آزمون‌های مکانیکی آن‌ها آورده شده است.
| ماده | استحکام خمشی
۳نقطه‌ای [MPa] |
سختی
[GPa] |
چقرمگی شکست |
|---|---|---|---|
| پرسلان فلدسپاتی | ۹۸-۱۰۱ | ۶/۹۸-۷/۴۸ | ۱/۰-۱/۴۹
MPa/m1/2
[۹] |
| سرامیک آلومینا بالا | ۱۵۵ | ۵-۱۰/۸ | ۴/۵۸
MN/m1/2
[۱۰] |
| شیشه- سرامیک | ۲۳۹/۲ | ۳/۴-۴/۱ | ۱/۲۸
MN/m1/2
[۱۰] |
| شیشه- سرامیک لوسایتی تقویت‌شده | ۷۸/۳۷-۱۳۳/۵۶ | ۶/۵۳ | ۱/۲۶
MN/m1/2
[۱۰] |
| مینای دندان | - | ۳/۳۶ | ۰/۷۰-۱/۱۶
MN/m3/2
[۱۲] |
| عاج دندان | ۲۲۰/۶۳-۱۳۷/۹ | ۰/۶۳-۰/۷۲ | ۳/۰۸
MN/m3/2
[۱۵] |
پرسلان‌های فلدسپاتی ː[ویرایش]
پرسلان فلدسپاتی از مخلوط فلدسپات سدیم، کوارتز و کائولن به وجود می‌آید. بقیه ترکیبات ضروری اکسیدهای سدیم، پتاسیم، کلسیم، آلومینیوم و منیزیم (جهت کنترل مقدار ضریب انبساط حرارتی و تلاش برای هماهنگ‌سازی آن با فلز)[۱۶]، روی، آهن، مس، تیتانیوم، نیکل، منگنز و کبالت (به عنوان رنگ‌دانه) و سرب، زیرکونیم و تیتانیوم (به عنوان اپک کننده) می‌باشند[۱۷]. پرسلان‌های فلدسپاتی بسیار ترد هستند، بنابراین در فلز-سرامیک و سیستم سرامیکی بدون فلز باید به عنوان ماده‌ی ونیر Veneer(روکش دهنده) استفاده شوند[۱۸].
سرامیک‌های اکسید زیرکونیم ː[ویرایش]
زیرکونیا به شکل کانی طبیعی یافت می‌شود که بادلیت نامیده می‌شود. این کانی شامل ۸۰% تا ۹۰% اکسید زیرکونیا است. ناخالصی‌های اصلی آن معمولاً Ti، Si و Fe₂O₃ هستند. این اکسید در سه ساختار کریستالی متفاوت وجود دارد: مونوکلینیک در دمای اتاق، تتراگونال در دمای حدود ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد و مکعبی در دمای ۲۳۷۰ درجه سانتی‌گراد. تغییر فاز از تتراگونال به مونوکلینیک در حین سرمایش رخ می‌دهد که این تغییر باعث انبساط حجمی از ۳% تا ۴% می‌شود و درنتیجه در ماده باعث ایجاد ترک می‌کند[۱۹]. اکسیدهایی مثل ، Y₂O₃ وCe به زیرکونیای خالص افزوده می‌شوند و به علت ساختار پایه مکعبی که در دمای اتاق دارند، باعث می‌شوند تغییرات فاز تتراگونال به مونوکلینیک با عوامل بیشتری تحریک شوند؛ مثل دما و فشار[۲۰][۲۱]. تنش فشاری ایجادشده ناشی از انبساط حجمی در نزدیکی ترک افزایش می‌یابد و همین‌طور انرژی لازم برای به وجود آوردن آن تغییر فازی، باعث می‌شود که برای این سرامیک‌ها استحکام شکست بالایی میسر شود[۲۰]. این امر می‌تواند فرآیندی به نام پیرسازی سرامیک( Transformation Toughening) نامیده شود؛ فرآیند تغییرات خودبه‌خودی زیرکونیای تتراگونال ناپایدار به زیرکونیای مونوکلینیک[۲۲].
مراجع[ویرایش]
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ [۱], Knorpp, Ernst & Manfred Gantner, "Control arrangement for dental furnaces, especially microprocessor-controlled preheating furnaces"
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ Pelaez-Vargas, Alejandro. "Ceramics for Dental Restorations - an Introduction". Dyna (Medellin, Colombia) (به English).صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ «Root Fortification».صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ Porcelain covered metal-reinforced teeth (به English), 1954-07-16, retrieved 2020-01-05صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ «clasificación y criterios de selección» (PDF).صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
This article "سرامیک دندانی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:سرامیک دندانی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
|
This page exists already on Wikipedia. |
