سلسله‌های غیر ایرانی حاکم بر ایران
 | این مقاله، سلسله‌های غیر ایرانی حاکم بر ایران، اخیراً بهواسطهٔ فرایند ایجاد مقاله ایجاد شدهاست. بازبینیکننده در حال بستن درخواست است و این برچسب احتمالاً بهزودی برداشته میشود.
ابزارهای بازبینی: پیشبارگیری بحث اعلان به نگارنده |
خطای اسکریپتی: پودمان «AfC submission catcheck» وجود ندارد.
 | این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
دودمان آرگید(اسکندر مقدونی.اسکندر سوم)
در سال ۳۳۴ ق م به آسیای صغیر که تحت کنترل هخامنشیان قرار داشت هجوم برد و سلسله نبردهایی را به راه انداخت که ده سال به درازا انجامیدند.او متعاقباً داریوش سوم، شاهنشاه پارسی را به زیر کشید و سرتاسر مناطق تحت کنترل هخامنشیان را تسخیر کرد. در آن زمان امپراتوری اسکندر گستره‌ای از دریای آدریاتیک تا رود سند را در بر می‌گرفت.اسکندر پس از تسخیر تخت جمشید هفت سال بر ایران حکومت نمود و بعد از مرگش سلوکوس یکم جانشینش شد.
سلوکیان[ویرایش]
سلوکوس یکم: سلوکوس سردار اسکندر مقدونی پس از مرگ او به حکومت رسید و حکومت سلوکیان را ایجاد نمود. سلوکیان از ریشه یونانیان بودند و فرهنگ و زبان یونانی را به ایران آوردند. این حکومت در نهایت در زمان آنتیوخوس دوم به پایان رسید.سلوکیان در نزدیک دویست و پنجاه سال پادشاهی نتوانستند کشورشان را از تشنج بازدارند. آنان نزدیک به ۱۷۰ سال را بر سرزمین‌های باختری و ۷۰ سال را بر بخش‌های خاوری ایران فرمان راندند. در آینده عامل‌هایی چون برپایی دودمان اشکانی در خاور و شمال خاوری ایران و فشارشان بر سلوکی‌ها، شکست از روم در سال ۱۹۰ در مگنزیا، برپایی دولت یونانی باختر به دست دیودوتوس و سرانجام چیرگی روم بر دولت کوچک آنها در ۶۴ پ.م. در سوریه سلوکیان را به نابودی کشاند.
خلافت راشدین (ورود مسلمانان،اعراب بعد از پیروزی بر ساسانیان)
خلفای راشدین، خلفای اربعه یا چهار یار اصطلاحی است که از سوی مسلمانان سنی در اشاره به چهار شخصی که پس از وفات پیامبر به خلافت رسیدند، به کار می‌رود. این چهار تن به ترتیب عبارت‌اند از: ابوبکر، عمر، عثمان و علی. همچنین برخی منابع اهل سنت، حسن را پنجمین خلیفهٔ راشد و کامل‌کنندهٔ خلافت راشدین می‌دانند.حسن بن علی پس از پدر به امامت (در دیدگاه شیعیان) و خلافت مشغول شد؛ ولی پس از مدت کوتاهی قرارداد صلح با معاویه را پذیرفت و به سود معاویه از خلافت کناره‌گیری کرد. با پایان خلافت حسن بن علی و قرارداد صلح او با معاویه، خلافت راشدین جای خود را به خلافت امویان داد که از ۴۱ ه.ق (۶۶۲م) تا ۱۳۲ ه.ق (۷۵۰م) حکومت کرد.
امویان یا بنی امیه(معاویه بن ابی‌سفیان)[ویرایش]
معاویه بن ابوسفیان (که برای مدتی طولانی در زمان خلفای راشدین فرماندار شام بود) بعد خلفای راشدین حکومت اعراب و حکومت اسلامی در ایران آغاز شد و اولین حکومت‌های اسلامی ایران در واقع امویان بود که پایتخت خود را دمشق گذاشتند و به مدت 91 سال حکومت کردند.
عباسیان[ویرایش]
خلافت عباسی یا عباسیان سومین خلافت اسلامی بود که پس از ظهور محمد به قدرت رسید. این خلافت توسط نوادگان عموی پیامبر اسلام، عباس بن عبدالمطلب، بنیان نهاده شد که به همین دلیل به خلافت عباسی شهرت یافت. عباسیان که خلافت اموی را برانداخته بودند، در بیشتر دوران خود در بغداد حکومت کردند. خلافت عباسی در پی جنبش سیاه‌جامگان به رهبری ابومسلم خراسانی تأسیس شد. عباسیان بیش از ۵۰۰ سال حکومت کردند.
علویان طبرستان در دورهٔ اموی و عباسی به دلیل عدم وجود امنیت در عراق و حجاز راهی ایران شدند و ایران را مکان مناسبی برای حضور خود دیدند. دولت علویان در طبرستان، نخستین دولتی است که در شرق اسلامی به دور از تأیید خلفای عباسی، تشکیل شد. این تهدیدی جدی برای خلافت عباسی بود و آنها به هر قیمت بود در صدد نابودی آن بودند. این علوی‌ها پیرو مذهب زیدیه بودند و با قیام داعی کبیر، توانستند قدرت سیاسی جدیدی ایجاد کنند. داعی کبیر توانست با فتح قسمت‌های بسیاری از شمال ایران، حکومت خود را استقرار دهد ولی پس از مرگ او، اختلاف میان برادر و دامادش موجب ضعف علویان شده و این حکومت توسط سامانیان مورد حمله قرار گرفت و به مدت 66 سال حکومت کردند.
ایلخانان یا ایلخانیان نام سلسله‌ای مغول است که از سال ۶۵۴ تا ۷۳۶ ه.ق معادل ۱۲۵۶ تا ۱۳۳۵ میلادی به مدت (۷۹ یا120)سال در ایران حکومت می‌کردند و فرزندان چنگیز خان بودند. لشکریان چنگیز خان نخستین بار در سال ۶۱۶ ه.ق معادل ۱۲۱۹ میلادی به خراسان حمله نمودند. چنگیزخان در سال ۶۲۴ ه.ق معادل ۱۲۲۷ میلادی به مغولستان بازگشت و در آنجا درگذشت. در سال ۶۴۸ ه.ق معادل ۱۲۵۱ میلادی منگو، خاقان امپراتوری مغول، بر آن شد تا با اعزام برادرانش هولاکو و قوبیلای به ترتیب به ایران و چین پیروزی‌های مغولان را تحکیم و تکمیل کند. هولاکو با فتح ایران سلسله ایلخانیان ایران و قوبیلای با فتح چین سلسله یوان چین را بنیان نهادند.
آل‌جلایر، جلایریان، سلسلهٔ ایلکا یا ایلکانیان دودمانی پارسی‌مآب و مغول‌نژاد بودند که از ۷۴۰ قمری (۱۳۴۰ میلادی) تا ۸۳۵ قمری (۱۴۳۲ میلادی) بر بخش‌هایی از ایران و عراق امروزی (عراق عرب و عراق عجم) تسلط داشتند. جلایریان عمدتاً ترکیزه یا حداقل تُرک‌زبان شده بودند و عناصر تُرکی را در عراقِ عرب با بنیادی محکم ترسیم نمودند، بنابراین زبان ترکی به زبان رایج پس از زبان عربی تبدیل شدو حدود 91 سال حکومت کردند.
قراقویونلو سلسله‌ای از حاکمان ترکمان و مسلمان بود که نزدیک صد سال بر شمال غرب ایران، شرق آناتولی، آذربایجان و ارمنستان حکمرانی کردند (۷۸۰–۸۷۴ ه.ق). خانواده حاکم قراقویونلو از قبیله ییوا، به ویژه ایل بهارلو بودند. آنها از طوایفی بودند که هنگام حمله مغول مساکن خود را حوالی دریاچه آرال ترک کرده به ایران آمدند و هر طایفه از آنان در جایی استقرار یافتند. هنگامی که دولت ایلخانان مغول منقرض شد، ترکمانان هم مانند سایر طوایف ترک و مغول از فرصت استفاده کرده صاحب قدرت شدند. این قبیله در شمال شرقی دریاچه وان با مرکزیت ارچیش به قدرت رسیدند.
آق‌قویونلو سلسله‌ای تُرکمان بود که بر ایران، عراق، شرق آناتولی، ارمنستان و آذربایجان از ۱۳۷۸ تا ۱۵۰۸ میلادی فرمان می‌راند. معنی لغوی آق‌قویونلو «صاحبان گوسفندان سفید» می‌باشد.
هوتکیان (۱۰۸۷–۱۱۱۶ هجری شمسی) دودمان امرایی از قبیلهٔ غلجای قندهار بودند که مدتی نیز اصفهان را اشغال کردند. سر دسته و نخستین امیر آنها میرویس خان هوتک بود.شاه محمود پس از تثبیت حکومت خود و با توجه انحطاط شدید حکومت صفوی به فکر حمله به سایر نقاط کشور افتاد. در سال ۱۷۲۱ محمود با ۲۸ هزار تن نیرو پس از تصرف کرمان و بم به سوی اصفهان حرکت کرد. مردم که از مظالم صفویان به جان آمده بودند از حکومت دفاع نکردند و سپاه هوتکی تا گلناباد اصفهان رسید.
در این زمان سپاه صفوی به فرماندهی عبدالله خان با پنجاه هزار نیرو به مقابله آمد. جنگی شدید درگرفت و ۲۵ هزار تن از سپاه اصفهان کشته شدند. اصفهان به دست لشکریان هوتکی محاصره شد و مردمان دچار قحطی گشتند. محاصره هشت ماه طول کشید و بالاخره شاه سلطان حسین به همراه درباریان به اردوی شاه محمود آمده تقاضای صلح کرد. شاه صفوی به دست خود تاج شاهنشاهی را بر سر امیر محمود نهاد و بدو تبریک گفت و هوتکیان 7 سال از 1722تا 1729 بر قسمت هایی بر ایران حکومت کردند.
This article "سلسله‌های غیر ایرانی حاکم بر ایران" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:سلسله‌های غیر ایرانی حاکم بر ایران. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
