شعر ترنج
شعر ترنج[۱]قالب شعری نوینی است که :در هر مصرع قافیه دارد (دو قافیه، در یک بیت) و قافیهٔ مختوم به حرفی خاص، همانند مصرع اول تا آخرین بیت تکرار می‌شود، در صورت وجود ردیف در شعر، بعد از هر قافیه، ردیف مورد نظر، به‌کارگیری خواهد شد. در این قالب شعری استفاده از قافیهٔ شایگان بلا مانع است. شعر ترنج در سه دسته تصنیف و ترانه و شعر کلاسیک سروده می‌شود و حداقل پنج بیت دارد و حداکثری برای آن تعریف نشده‌است.[۲] این قالب شعری توسط بهنام حیدری فخر شاعر و ترانه‌سرا و پژوهشگر و نویسنده معاصر، در بخش مالکیت فکری وزارت فرهنگ و ارشاد به ثبت ادبی و هنری رسیده و گواهی و مجوز دریافت نموده‌است.[۳][۴][۵][۶][۷][۸]
از کاربردهای شعر ترنج می‌توان به اجرای آواز سنتی و اصیل ایرانی اشاره کرد. شعر ترنج به دلیل داشتن دو قافیه در هر بیت، دارای آهنگ و ریتم و ساختاری منحصر به فرد و قابل تمایز از، سایر قالب‌های فاخر شعری ایرانی است و ویژگی ملودی پذیری خاصی دارد، استفاده از قواعد وزن عروضی در تصنیف و ترانه به سبک ترنج اجباری نیست و شاعر می‌تواند با استفاده از هجا شماری و به‌کارگیری وزن ریتمیک و متریک اقدام به سرودن شعر ترنج نماید و تنها در ترنج کلاسیک شاعر ملزم به رعایت وزن عروضی می‌باشد. شعر ترنج را می‌توان در همهٔ دستگاه‌های موسیقی سنتی ایرانی اجرا نمود. ترنج اگرچه در نوع به‌کارگیری قافیه و ردیف و موسیقی درونی دارای ویژگی‌های خاص خود است، ولی از چهار چوب اصلی و قواعد تعریف شده اشعار کلاسیک پیروی می‌نماید.[۹][۱۰]
نمونه ای از شعر ترنج[ویرایش]
| جان به لبم می‌رسد خسته ز جور و جفا | می‌رود عمرم دگر رو به زوال و فنا | |
| کن نگهی هم به دل عشوه گری تا کجا | کی تو سفر می‌کنی از گذر و کوی ما | |
| چون تو گنه کرده‌ای در پس خوف و رجا | تا که خدا هم دهد فرصت دیگر تورا | |
| حوصله کن تا شود آخر این ماجرا | آینه‌ها می‌کنند راز تو را بر ملا | |
| تیر رها گشته‌ای کو که ندارد خطا | بند و کمان دست اوست شک نکنی از خدا | |
| ساحل آسودگی گشته به دل کیمیا | آن قد وبالای تو کرده مرا مبتلا | |
| می‌کشد آخر مرا عشق تو ای آشنا | کس که گناهی نداشت جز خود تو بی وفا |
منابع[ویرایش]
- ↑ itadmin (۲۰۲۰-۱۲-۱۱). «قالب شعری ترنج». شعر پارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ itadmin (۲۰۲۰-۱۲-۱۲). «قالب و سبک شعر ترنج:». شعر پارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «قالب «شعر ترنج» در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط بهنام حیدری فخر». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ itadmin (۲۰۲۰-۱۲-۱۴). «نگارش و سرایش، سبک و قالب شعری ترنج». شعر پارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ حیدری فخر، بهنام (۲۰۲۰-۱۱-۰۲). «قالب شعری ترنج». شعر ایران. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ itadmin (۲۰۲۰-۱۲-۰۷). «شعر ترنج». شعر پارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ حیدری فخر، بهنام (۲۰۲۰-۱۱-۲۴). «قالب و سبک شعر ترنج». شعر پاک. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خانی، مرتضی (۲۰۲۰-۱۱-۰۵). «قالب شعری ترنج». مجله سه نقطه. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خانی، مرتضی (۲۰۲۰-۱۱-۲۳). «قالب و سبک شعر ترنج». مجله سه نقطه. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ حیدری فخر، بهنام (۲۰۲۰-۱۲-۳۰). «معرفی قالب شعری ترنج». شعر آزاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
This article "شعر ترنج" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:شعر ترنج. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
