شعیب جوشقانیِ[ویرایش]

خواجه فریدالدین شعیب جوشقانیِ کاشانی اهلِ جوشقان مرکزیِ ( جوشقان استرک)ِ كاشان شاعر دوره صفویه

زندگینامه[ویرایش]

خواجه فریدالدین شعیب جوشقانیِ در قرن يازدهم و در دورۀ صفویه زندگي مي كرد. از بزرگانِ زمانۀ خود بود و خط خوب او باعث شد منشي و رئیس دفترِ شاه عباس صفوي شود. اما هنر اصلي او شاعري بود و كتابِ مشهور او در شعر، مثنوي عاشقانۀ وامق و عذرا است كه در سال 1389 توسط نشر چشمه منتشر شد. از زمان دقيق تولد و مرگ او خبري در دست نيست. برخي تذكره ها او را در شمارِ وزیرانِ آن دوره نوشته اند.^[۱]

سبک شعری شعیب جوشقانی[ویرایش]

در آن زمان سبك هندي در اكثر شعرها دیده مي شد اما اين مثنوي وامق و عذرا چندان تاثيري از آن سبك نگرفته و به شيوۀ روايي سبک خراسانی سروده شده است.

این رباعی از اوست:

ایام بهار و موسم نوروز است

بر طارم شاخ گل جهان‌افروز است

دی رفت و پدید نیست فردا، ساقی!

برخیز و پیاله ده که روز، امروز است

روایتهای دیگر از وامق و عذرا[ویرایش]

وامق و عذرا داستانیست یونانی که به فارسیِ میانه در زمان خسرو انوشیروان ترجمه شد. نخستین بار در سدۀ پنجم ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی ملک الشعرایِ دربار غزنوی آن را در قالب مثنوی سرود. پس از او نیز شش بارِ دیگر این داستان بازنویسی و سروده شده. سرایندگانِ آن قتیلیِ بخارایی و صلحیِ خراسانی و نامیِ اصفهانی و صرفیِ کشمیری و حسینی شیرازی و خواجه فریدالدین شعیب جوشقانی بودند.

دکتر حسنِ ذوالفقاری استادیار دانشگاه تربیت مدرس در مقایسۀ هفت روایت از وامق و عذرا , درباره روایتِ خواجه شعیب جوشقانی نوشته:

وی در سال 1032 وامق و عذرا را در 3305 بیت و در بحر هزج سرود و یک نسخه خطی از آن به شماره 5577/1 در کتابخانه ملی ایران نگهداری میشود.((نسخه ای خطی دیگری نیز از کتابِ وامق و عذرا سرودۀ شعیب جوشقانی در موزۀ ملک موجود است)) شعیب جوشقانی مدعیست رسم عنصری را تازه کرده ولی جز نام فلاطوس پدر عذرا هیچ شباهتی با اصل روایت عنصری ندارد .((او این داستان را ایرانی میکند و نامها را ایرانی برمیگزیند و ماجرا در روایتِ او در ایران رخ میدهد.))

مقاله ای پیرامون شعیب جوشقانی[ویرایش]

در سال 1395 در کنگره جهانیِ زبان و ادبیات فارسی تُربَت حیدریه، دانشگاه تُربَتِ حیدریه، مقاله ای پیرامون مختصات زبانیِ وامق و عذرا سرودۀ خواجه شعیب جوشقانی توسط آقای رضا ابراهیمی- استادیارِ فارسیِ دانشگاه غیرانتفاعیِ گلستان -و خانم سمیه شایگان راد دانشجوی کارشناسی ارشد همین دانشگاه نوشته شد که به چکیده ای از این مقاله اشاره میکنیم:

وامق و عذرای خواجه شعیب جوشقانی با وجود دارا بودن سجع و آمیختگی با آرایه های ادبی و بهره گیری از واژه ها و جملات و اشعار غنایی، صاحب شعری روان و درخور فهم همراه با شیرینی و عذوبت ( گوارایی) است. ابوالقاسم حسن عنصری شاعر نامدار دربار غزنوی، قدیمترین شاعری است که این داستان را در سده پنجم هجری به نظم فارسی درآورده است وخواجه شعیب جوشقانی از شاعران دوره صفوی است که روایتی از این داستان عاشقانه را در قرن یازدهم میسراید. ویژگیهای سبک هندی را به وضوح در وامق و عذرای شعیب نمیتوان دید و در نوع زبان وی، سبک هندی تاثیری نداشته است. سبک شعر او سبک خراسانی است و نشانه های بسیاری از مختصات سبک خراسانی در آن مشاهده میشود.. اصل داستان یونانی است و در عصر ساسانی به پهلوی و سریانی و در دوره اسلامی به عربی ترجمه شد . . .

منابع[ویرایش]

↑ «خواجه فریدالدین شعیب جوشقانی». کاشان آنلاین. ۷ مهر ۱۳۹۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.

2-نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان دوره جدید شماره 26 زمستان 88

3-مقاله علمی پژوهشی دکتر حسن ذوالفقاری ( مقایسه هفت روایت وامق و عذرا)

4- احمد منزوی ( 1353- 1348) (فهرست نسخه های خطی فارسی) ( 6 جلد) تهران: موسسه فرهنگی منطقه ای

5-مدی , ارژنگ (1375) (عشق در ادب فارسی). تهران : مرکز مطالعات و تحقیقات علمی و فرهنگی

6- ذوالفقاری , حسن (1374) (منظومه های عاشقانه ادب فارسی) تهران: نیما

7- تربیت, محمدعلی (1355) . (وامق و عذرا ) ارمغان . چاپ در مجموعه مقالات تربیت به کوشش صدیق . دنیای کتاب

8- نصیری , محمدرضا ( 1384) ( کتاب اثر آفرینان) جلد یکم تا ششم – انجمن آثار و مفاخر فرهنگی

9- لینک ثابت ثبت مقاله در پایگاه سیویلیکا:

https://www.civilica.com/Paper-LPMCONF01-LPMCONF01_1073.html

This article "شعیب جوشقانی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:شعیب جوشقانی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.