طائفه شاهیلو

شاهیلو یا شاهلو و در زبان ترکی شاهین لو دودمانی است که بواسطه نسبت امیر قاضی قراقویونلو با شاه اسماعیل اول صفوی شکل گرفت.

ریشه‌شناسی

امیرقاضی شاهیلو همسر ایلیل بیگم خواهر ملکه مادرشاه اسماعیل اول صفوی و از مریدان وی می‌باشد. نام شاهیلو به خاطر نسبت و خویشی امیر قاضی با شاه اسماعیل بوده‌است. البته طائفه شاهیلو با شاهسون ها متفاوتند. عنوان شاهسون به فارسی به معنی شاه دوست است. اسکندر بیگ ترکمان مورخ معروف عصر صفوی استعمال کلمه «شاهی سیون» را ضمن وقایع فتح عراق در دوره شاه اسماعیل اول و همچنین بیان وقایع زمان شاه طهماسب به کار برده‌است. اما اصطلاح سیاسی این شعار زمانی اهمیت پیدا کرد که به طرفداران شاه اسماعیل دوم اطلاق شد و این در حالی بود که بر سر جانشینی شاه طهماسب بین جانشینان او اختلاف افتاد و در این میان دختر طهماسب به نام پریخان خانم که سیاستمدار مقتدری بود به طرفداری از اسماعیل میرزا خود را شاهی سون اعلام نمود. در کل می توان اینگونه استنباط نمود که تعدادی از پادشاهان صفوی همپیمان شاهیلو ها و تعدادی همپیمان شاهسون ها بودند. شاهیلو ها بیشتر مبلغان رای وسعه شیعه دوازده امامی بوده ولی در کنار آن قشون داری م میکردند شاهسوها عمه نظامی محض بودند. بر اساس روایات حاکم قلعه قمشه بوده در زمان شاه سلطان حسین صفوی با 10 هزار سرباز تحت امر خود از قلعه قمشه به سمت اردوگاه سپاه شاه صفوی در گلون اباد حرکت کرند و در این راه تا آخرین نفس جنگیدند، در نتیجه آن نبرد قوای قمشه بدست سپاه محمود افغان قلع و قمع شده و همه کشته شدند، سپس اصفهان بتسخیر محمود افغان درآمد.

همچنین روایط دیگری نیز هست که در بحبوحه سقوط اصفهان بدست محمود افغان، اسماعيل خان به شاه سلطان حسين پيشنهاد مي كند به منظور مقابله با افغان ها وي و دربارش به ميان ايل قشقايي بروند و با همكاري ايل هاي بختياري و بويراحمد با افغان ها نبرد كنند كه اين پيشنهاد با مخالفت درباريان روبرو مي شود، در نتيجه پس از سقوط اصفهان اسماعيل خان  از اصفهان بيرون مي آيد و به منطقه کوهستانی خسروشیرین به میان ایل باز میگردد. محمود افغان در ادامه پیشروی خود شیراز را تسخیر نمود و پس از سقوط شیراز محمد حسن خان بهمراه ایل قشقائی  به اسماعیل خان در خسرو شیرین پیوستند

مذهب

مذهب طائفه شاهلو شیعه دوازده امامی (اثنی عشری) می‌باشد.

بنیانگذاری ایل قشقائی

امیر قاضی شاهیلو ائتلافی متشکل از گروه‌های متعددی از ترکان را تحت نام قشقائی جمع کرده و با فرمان شاه اسماعیل اول به‌عنوان اولین ایلخان قشقائی برآنها ریاست می‌کند. وی درحقیقت اولین ایلخان قشقایی است که نامش در تاریخ ثبت است. بعداز وی ریاست به پسرش قاضی آقا و پس از او به جانی آقا اول و در ادامه به جانی آقا دوم و پسرانش محمدحسن‌خان معتمدالسلطان و اسماعیل خان و در نهایت به جان‌محمدخان مشهور به جانی‌خان و تیره جانی خان می‌رسد.

نقش و جایگاه

امیر قاضی شاهیلو گروه‌های متعددی از ترکان را تحت عنوان ایل قشقائی متحد کرده و برآنها ریاست نمود. وی درحقیقت اولین ایلخان قشقایی می‌باشد که نامش در تاریخ ثبت است. در ایل قشقائی رئیس ایل را ایلخان و نایب و جانشین او را ایل بیگی می‌نامند. قشقایی‌ها را شاه اسماعیل صفوی تحت فرمان امیر قاضی در سال ۱۵۲۴ میلادی به فارس فرستاد تا در برابر تهاجم پرتغالی که در آن موقع در خلیج فارس فعال بودند ازآن منطقه محافظت ودفاع نمایند. امیر قاضی شاهلو و ایل قشقایی صفویان را در رسمی کردن مذهب شعیه، بیرون راندن پرتغالی‌ها از جزیره هرمز در زمان شاه عباس صفوی کمک و یاری بسیار کردند. مزار امیرقاضی شاهلو در روستای درویش از توابع گندومان کهگیلویه و بویر احمد می‌باشد ظاهراً وی مرد مقدسی بوده به همین خاطر مردم به زیارت قبرش می‌روند.

شهرهای مهم طائفه

شهرهای شیراز، خسروشیرین، گندمان و قمشه بعنون شهرهای مهم طائفه شاهیلو که تعیین‌کننده حدود قشلاقات و ییلاقات ایل قشقائی نیز می‌باشند مطرح هستند.

نماد طائفه

مذهب طائفه شاهیلو به تبعیت از قراقویونلوها شیعه دوازده امامی (اثنی عشری) می‌باشد از این رو نماد یا نشان یا پرچم طائفه نیز برگرفته از مذهب یک توغ است. توغ، شعار یا عَلَمی مخصوص تجمعات و تظاهرات آیینی مذهبی شیعیان ایران است. در دورهٔ صفوی حمل توغ به صورت عَلَمی خاص در میان سپاهیان، به ویژه سپاهیان قزلباش، معمول بود. این علم‌ها را کسانی که به آن‌ها توغچی می‌گفتند، در پیشاپیش سپاه حمل می‌کردند. بر سر این علم‌ها معمولاً ماهچه‌ای نصب می‌کردند. در این دوره هر گاه کسی به منصب امیری مفتخر می‌شد، یک «طبل و علم» که نشانهٔ امیری بود برای او می‌فرستادند. این طبل و علم را مرادف «توق و نقاره» گرفته‌اند. توغ در سپاه نمادی از قدرت و شوکت و مقاومت بود. پس از رسمی شدن مذهب تشیع در زمان شاه اسماعیل در ایران، نوعی توغ با این مفهوم نمادین نقش مذهبی آیینی یافت و به تجمعات مذهبی و طریقت‌های عرفانی راه پیدا کرد و در زمرهٔ شعارها و علم‌های مقدس دینی قرار گرفت. کاشفی توغ مداحان را نوعی نیزهٔ پرچم‌دار و از علامات مخصوص این گروه معرفی می‌کند و در معنای آن می‌نویسد توغ را در لشکرگاه می‌زدند تا هر کس بداند که جایش کجاست. در معرکه‌گیری‌ها هر جا که مداحان توغ نصب می‌کردند، هر معرکه‌گیر به واسطهٔ آن به حد و مقام خود پی می‌برد.

منابع

This article "طائفه شاهیلو" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:طائفه شاهیلو. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• طائفه شاهیلو in English