عبدالحمید ضیایی

عبدالحمید ضیایی
پرونده:Abdolhamidziaei.jpg
زمینهٔ کاری	منتقد ادبی، پژوهشگر فلسفه غرب و عرفان‌های شرقی و استاد دانشگاه
زادروز	سال ۱۳۵۴ چهارمحال و بختیاری
ملیت	ایرانی
پیشه	منتقد ادبی، پژوهشگر و مولف، شاعر
کتاب‌ها	من آن توام، ولگردی در ملکوت، بصیرت‌های بیهوده، عرفان و مدرنیته، آن یای لعنتی، بودیسم و صوفیسم، جامعه شناسی تحریفات عاشورا، لیلی‌های لیبرال، در غیاب عقل، عاشقانه‌های یک یاغی، تصحیح منظومه رامایانا، در غیاب خداوند، و....
دیوان سروده‌ها	فراموشی، خویشتن، گریستن در تاریکی، در تناسخ کلمات، کتاب تردید
فرزندان	ایلیا
مدرک تحصیلی	دکترا

عبدالحمید ضیایی (زادهٔ ۱۳۵۴ در ایل بختیاری ) شاعر، منتقد ادبی، پژوهشگر فلسفه غرب و عرفان‌های شرقی و دکترای مطالعات عرفان تطبیقی است.

زندگی نامه

عبدالحمید ضیایی زادهٔ ۱۳۵۴ در ایل بختیاری, در رشته‌های حقوق قضایی و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های علامه طباطبایی و دانشگاه تهران تحصیل کرده و دانش‌آموخته مقطع دکتری با گرایش عرفان‌های تطبیقی است. وی در کنار مطالعات فلسفی و عرفانی به پژوهش و نگارش مقالات انتقادی - تحلیلی و نیز سرودن شعر پرداخته است. علاوه بر این مدتی نیز به عنوان مدیر خانه فرهنگ ایران در دهلی‌نو فعالیت کرده و در این سه‌سال علاوه بر برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی زبان فارسی برای غیر فارسی‌ زبانان و تصحیح و انتشار نسخ خطی فارسی(از جمله تصحیح نسخه خطی منظوم رامایانا)، سردبیر فصلنامه تخصصی مطالعات هند و ایران(به دو زبان انگلیسی و فارسی) نیز بود. دغدغه‌های فکری و تاملات ذهنی، ضیایی را به سمت مطالعه و پژوهش درباره عرفان‌ها و ادیان شرقی بُرده و تحقق این تمایل را با تحصیل در گرایشِ مطالعات عرفان تطبیقی پی‌گرفت.ضیایی طی سال‌ها تدریس و تحقیق، با نوشتن کتاب‌هایی درباره عرفان تطبیقی، ادبیات و فلسفه به اشاعه و گسترش اندیشه‌های صلح‌طلبانه و‌ مداراجویانه‌ی خود همت گمارده است. کتاب‌های «بودیسم و صوفیسم: بررسی شباهت‌ها و پیوندهای آیین بودا و تصوف ایرانی» (۱۳۹۴)، «جامعه‌شناسی تحریفات عاشورا» (۱۳۸۷)، «در غیاب عقل» (۱۳۹۰) و تازه‌ترین اثر پژهشی-تحلیلی او، «عرفان و مدرنیته» (۱۳۹۸)، از برجسته‌ترین آثار عبدالحمید ضیایی در حوزه‌ی فلسفه و عرفان تطبیقی است. نخستین کتاب پژوهشی او، «جامعه‌شناسی تحریفات عاشورا» که توسط نشر هزاره ققنوس و در زمینه جامعه‌شناسی دین منتشر شد، با نگاهی منتقدانه به بازاندیشی تاریخی منابع شیعه درباب واقعه‌ و فرهنگ عاشورا می‌پردازد. ضیایی در این کتاب با نگاهی موشکافانه و مبتنی بر اسنادِ معتبر به پرتوافکنی بر زوایای پنهان وجنبه‌های ناواقعی و‌ خرافی فرهنگ عاشورا اهتمام ورزیده و به همین دلیل کتاب وی تاکنون با استقبال عمومی خوبی مواجه بوده است. کتاب «در غیاب عقل؛ تحلیل انتقادی خردستیزی در ادبیات عرفانی» دومین اثر بلند پژوهشی ضیایی درباره‌ی عرفان ایرانی- اسلامی است. او در این کتاب به یکی از مهم‌ترین مباحثِ ادبیات عرفانی و تاریخ اجتماعی ایران پرداخته است. در این کتاب، به عقیده ضیایی، عارفانی چون مولوی، سنایی، عطار، غزالی و … با رد کردن و نادیده گرفتنِ عقلِ استدلالی و فلسفی و در عوض مدح و ترویجِ عقلِ شهودی و شناخت قلبی، سبب شدند تا اندیشه‌ی فلسفی و تفکر تحلیلی در ایران کمرنگ و کمرنگ‌تر شود تا آنجا که معرفتِ قلبی، جایِ تعقل و اندیشه‌ورزی را بگیرد. ضیایی رابطه‌ی مراد و مریدی و متابعت بی‌چون و چرای مریدان از مراد را یکی از نمودهای دوری از تعقل استدلالی و گرایش به پیرویِ کورکورانه می‌داند. «در غیاب عقل» با مطرح کردنِ چنین مباحثی یکی از کتاب‌های معتبر و انتقادی در این زمینه بوده که تاکنون چندین بار بازنشر شده است. جدیدترین اثر ضیایی، «عرفان و مدرنیته»، روی یکی دیگر از چالش‌های همیشگیِ عرفان در ایرانِ معاصر، دست گذاشته است. مباحث این کتاب حاصلِ ده جلسه سخنرانی دکتر عبدالحمید ضیایی است که در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۶ برگزار شده است. ضیایی این کتاب را به قصدِ گفتگو درباره‌ی نسبت عرفان با زندگی انسان مدرن، تنظیم و تدوین کرده است. او سعی کرده تا مسائلی چون تعارضِ عرفان کلاسیک و جهان مدرن، شناخت مکاتب و جریانات عرفانی، بررسی تطبیقی انسان‌شناسی عرفانی و انسان‌شناسی مدرن، جایگاه سیاست و امر سیاسی در عرفان، عرفان‌های نوظهور و مسئله علم، روانشناسیِ اجتماعی عرفان و …، را تبیین و تشریح کند. اما کوشش‌ها و تالیفاتِ عبدالحمید ضیایی به حوزه‌ی نقد و پژوهش، محدود نمانده است. در واقع نخستین کتابِ تالیفیِ او، مجموعه اشعاری بود که در اواخر دهه‌ی هشتاد چاپ و منتشر شد. عبدالحمید ضیایی که از نوجوانی قریحه‌ی شاعرانه داشت، در سال ۱۳۸۷ نخستین دفتر شعرش را تحت عنوان «در تناسخ کلمات» منتشر کرد و در سال‌های اخیر با کتاب‌های شعری نظیر «گریستن در تاریکی»، «کتاب فراموشی»، «خویشتن» و «کتاب تردید»، جایگاه ادبی خود را به عنوان شاعری اندیشه‌ورز در عرصه شعر معاصر تثبیت کرده است. ویژگی متفاوت اشعار او در دفترهای مختلفِ شعری، زبان ساده، ملموس و امروزین است که درعین‌حال با فلسفه و اندیشه عجین شده است. بی‌شک تحصیلات و مطالعاتِ تخصصی وی عمده‌ترین عامل این تاثیرگذاری ژرف است. در واقع، این شاعرِ فلسفه‌ورز با شاعرانه کردن اندیشه‌های فلسفی و افکار اجتماعی سعی کرده تا از نظرگاهِ خود –به‌مثابه انسان مدرن ایرانی- زندگی و آنات آن را، پیکربندی تصویری کند ضیایی از معدود دانشورانی‌ است که به شکل بین‌رشته‌ای در عرصه‌ی عرفان‌های کلاسیک و مدرن دانش و تخصص دارد و سال‌ها در این حوزه به تدریس و برگزاری سمینار، وبینار و کارگاه‌های آموزشی، پژوهشی و تربیت مربی در حوزه تفکر انتقادی پرداخته است. وی در راستای تخصص‌های مزبور، مدتی به عنوان کارشناس و کارشناس‌- مجری در رادیو و تلویزیون حضور داشت. از جمله برنامه‌هایی که کارشناسی و اجرای آن‌ها را بر عهده داشته، می‌توان به برنامهٔ معنای زندگیاز شبکه۴ سیما اشاره کرد. او در برنامه پنج دری به عنوان کارشناس فلسفه حضور داشت. عبدالحمید ضیایی به مدت سه سال در بخش شبانگاهی رادیو پیام نویسنده و گوینده ثابت بود او تاکنون مقالات و سمینارهای متعددی در نشریات و همایش‌های ملی و بین‌المللی ارائه داده است. همچنین تدریس و برگزاری کارگاه در دانشگاه‌ اصفهان، دانشگاه تهران، موسسات مختلف داخلی و خارجی، از دیگر فعالیت‌های ضیایی است. بیشتر مباحث این جلسات درباره فلسفه تحلیلی، فلسفه ذهن، عرفان تطبیقی و ادبیات فارسی بوده است. دکتر ضیایی در سالهای اخیر در عرصه آموزش و شناخت عرفان‌های شرقی و غربی، فلسفه، شرح مثنوی معنوی، شرح مقالات شمس و شرح شعر و اندیشه حافظ مشغول به تدریس است.

■سوابق تحصیلی

• دکتری عرفان تطبیقی
• دانش‌آموخته حقوق قضایی، ادبیات فارسی و فلسفه غرب از دانشگاه‌های تهران و علامه‌ طباطبایی

■ کتاب‌ها

• عرفان و مدرنیته ، پژوهشکده مطالعات فرهنگی وزارت علوم، ۱۳۹۸
• من آن توام ، سروش مولانا، چاپ سوم ۱۴۰۲
• آن یای لعنتی،انتشارات هزاره ققنوس، ۱۴۰۰
• بودیسم و صوفیسم، انتشارات هزاره ققنوس، ۱۳۹۶
• بصیرت‌های بیهوده(نامه‌هایی به ایلیا)، فصل پنجم، ۱۳۹۶
• ولگردی در ملکوت،انتشارات هزاره ققنوس، ۱۳۹۶
• کتاب فراموشی. فصل پنجم، ۱۳۹۶
• کتاب تردید. انتشارات هزاره ققنوس، ۱۳۹۳
• در غیاب عقل: تحلیل انتقادی خردستیزی در ادبیات عرفانی. فکر آذین، ۱۳۹۰
• لیلی‌های لیبرال،انتشارات هزاره ققنوس، ۱۳۸۹
• عاشقانه‌های یک یاغی: تصحیح انتقادی دیوان شعر سرمد کاشانی، شاعر و عارف مقتول ایرانی در هند. خانه فرهنگ ایران، دهلی نو، ۱۳۸۸
• در تناسخ کلمات: گزیده غزل‌ها و شعرهای سپید. نشر تکا (توسعه کتاب ایران)، ۱۳۸۷
• جامعه‌شناسی تحریفات عاشورا. انتشارات هزاره ققنوس،چاپ نهم ۱۳۸۷.
• تصحیح ترجمه منظوم رامایانا: کهن‌ترین حماسه عاشقانه هند. ای اس تایپ سنتر دهلی نو، ۱۳۸۷
• مدینه سخن: شعر شاعران هند در منقبت پیامبر اسلام. خانه فرهنگ ایران، دهلی نو، ۱۳۸۷
• خویش‌تن، نشر کاشی، ۱۴۰۱

■ برخی از جوایز و افتخارات

• عضو بنیاد ملی نخبگان
• کسب رتبۀ نخست و جایزه جشنواره بین‌المللی شعر فجر، ۱۳۹۵
• کسب عنوان هنرمند نمونه کشوری، ۱۳۹۵
• دارندۀ مدال طلای المپیاد ادبی، مرکز علمی المپیادهای کشور، ۱۳۷۴
• مدیر پیشین خانه فرهنگ ایران در دهلی نو
• نامزد جایزه قلم زرین برای کتاب خویشتن
• شرکت و ارائه مقاله در همایش بین‌المللی ارزش‌های اخلاقی و معنوی در اندیشه‌های رومی، ایالت گوهاتی هند، دوم الی چهارم مارس ۲۰۰۷
• ترجمه ابزار تعامل فرهنگی، دانشگاه دهلی و شرکت و ارائه مقاله در سمینار بین‌المللی دهلی، هند، فوریه ۲۰۰۷
• شرکت و شعرخوانی در فستیوال بین‌المللی فرهنگ و هنر بابل، عراق، ۱۳۹۸
• ایراد سخنرانی در مرکز فرهنگی قونیه(ترکیه) با موضوع کلیدهای فهم مثنوی مولانا
• برگزاری ده‌ها کارگاه آموزشی و وبینار علمی با موضوعات تفکر انتقادی، عقلانیت سازمانی، آشنایی با عرفان‌های شرقی و غربی، مثنوی پژوهی، حافظ‌شناسی، آشنایی با فلسفه‌های  پسامدرن و....

پیوند به بیرون

This article "عبدالحمید ضیایی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:عبدالحمید ضیایی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• عبدالحمید ضیایی in English