فصحان معمارباشی
استاد فصحان معماری (معمارباشی) از استادان برجسته در زمینه ساخت بناهای تاریخی در استانهای آذربایجان غربی و شرقی میباشد که بسیاری ازبناها نظیر کورههای آجر پزی متعدد، مسجد حمامیان، مسجد سور، قلعه سردار، بازارهای متعدد و … را بنا نمودهاست. او در تاریخ ۱۲۴۶/۸/۶ در شهر مراغه در استان آذربایجان شرقی دیده به جهان گشود و از دوران کودکی نزد استادان معمار مشهوری نظیر استاد بنای تبریزی و هاشم میزرای قاجاری به کسب مهارت پرداخت که سرانجام نیز موجب رشد و شکوفایی دانش معماری ایشان گردید. ایشان در همان دوران جوانی در ساخت پروژههایی دولتی که از طرف دولت قاجار به حاکم تبریز واگذار شده بود شرکت کرد که در همگی آنان نظرات و پیشنهادهایی ارائه کرد که موجب جلب توجه استادان خود میشد و همین امر سبب شد که او در سن ۲۲ سالگی بعنوان استاد بنای حکومتی تبریز منصوب شود. فصحان دو برادر بنامهای قاسم نمار داشت که قاسم با همراهیها و راهنماییهای برادر بزرگتر توانست مراتب رشد و کمال در زمینه معماری و اجرای نقشههایی تقریباً غیرممکن تا آن زمان را به اجرا درآورد. اما نمار برخلاف دو برادر خویش هیچ علاقه ای به معماری نشان نداد و بلکه به کسب علوم تئوری پرداخت و پس از مهاجرت برادران به مهاباد کوچ کرد و تا آخر عمر در آن ساکن ماند. فصحان به همراه برادر کوچکتر خود در سال ۱۲۸۶ به دنبال اجرای برنامه توسعه محمد علی شاه که در سال ۱۲۸۵ به قدرت رسیده بود به مناطق کرد نشین استان آذر بایجان غربی مهاجرت کرده و به ساخت بناهایی زیبا در آن و در مناطق دیگر ترک نشین پرداخت. از بناهای منحصر به فرد وی میتوان به مسجد حمامیان در ۳ کیلومتری شهرستان بوکان اشاره نمود که همچون تمام بناهای فصحان و برادرش قابلیت ضدزلزله و توانایی مقاومت در برابر سیلابها و تند بادهایی را دارد. این مسجد بعد از ساخت بنای قلعه سردار برای سردار سپه وقت عزیز خان موکری ساخته شد که به سفارش محمود خان ایلخانی زاده کدخدای وقت روستای حمامیان در راه رفتن به سایر مناطق استان ساخته شد که در این بنا و قلعه سردار برای اولین بار از آجرهایی استفاده شدهاست که از کورههای آجر پزی قاسم به این مناطق آورده شده بودند و یکی از اولین آجرهایی بود که تحت فشار زیاد و در گرمای بسیار تولید شدهاند. برادر استاد فصحان یعنی قاسم معماری اما پس از مدتی زندگی در شهرستان مهاباد به بوکان مهاجرت کرده که هماکنون نیز پسران قاسم یعنی اسماعیل معماری و محمد معمارزاده در شهرستان بوکان ساکن هستند. طبق نظر کارشناسان و مسولان بررسی آثار این دو معمار تاریخی در تقریباً تمام بناهای این دو استاد از علوم ریاضیات هندسه و مقاطع مخروظی و همچنین اصول همتاسازی بناهای ایرانی اسلامی که از آن در مسجد گوهر شاد مشهد نیز بهره جسته شده، استفاده کردهاند که این نیز خود براستی یکی دیگر از آثار نبوغ این دو هنرمند معمار میباشد که در بنای قلعه سردار و مسجد سور مهاباد نیز به چشم میخورد. استاد فصحان معماری (معمارباشی) سرانجام بر اثر کهولت سن در تبریز دیده از جهان فروبست و پیکر او را در گورستان تاریخی این شهر به خاک سپرده شد.
برخی بناها[ویرایش]
مسجد حمامیان، قلعه سردار بوکان، مسجد سور مهاباد و کوره آجرپزی سوره خان
منابع[ویرایش]
- Ardabil Becomes a Province: Center-Periphery Relations in Iran, H. E. Cohabit
- علیاصغر شمیم، ایران در دورهٔ سلطنت قاجار، تهران: انتشارات علمی
- Edward G.Brown,The Persian Revolution of 1909-1905,240
- Issac,Population and Resources
- مشاهیر ترک ایران .ولی الله قره داغی . صفحه 28 و 69 . نگارش 1394
جستارهای وابسته[ویرایش]
This article "فصحان معمارباشی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:فصحان معمارباشی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.