محمدقاسم میرزا
[۱] سومین ولیعهد ناصرالدین شاه، محمد قاسم میرزا است که از پنجمین زن عقدی او جیران خانم دختر محمد علی تجریشی به دنیا آمد. این زن بی‌نهایت مورد علاقه شاه بود تا بدانجا که یکی از همسران دائمی خود را (ستاره خانم) که از دوران ولایتعهدی با او بود را صیغه کرد و جیران را به‌جای او به عقد دائم درآورد.
این خانم چهار فرزند آورد ولی هیچ‌یک از آنها باقی نماندند، اولین طفلِ او سلطان محمد میرزا پس از هشت روز در گذشت، دومین محمدقاسم میرزا است که پیش از ۵ سال زنده نبود، سوم رکن الدین میرزا امیر توپخانه در سه سالگی فوت نمود، چهارمی خورشید کلاه خانم که عمرش از دو سال تجاوز نکرد.
چون شاه نسبت به این زن بیش از اندازه علاقه داشت بالطبع به طفل اوهم بیش از سایر فرزندان علاقمند بود از این رو وقتی که متولد شد، شاه او را بنام جد مادری خود محمدقاسم میرزا نامید. پس از اینکه معین‌الدین میرزا در سال ۱۲۷۳ فوت نمود، ناصرالدین‌شاه به فکر افتاد که شاهزاده محمد قاسم میرزا را به ولیعهدی خود معرفی نماید ولی یک مانع برای این کار داشت و آن اینکه مادر این شاهزاده از خانواده قاجار نبوده و شاهزادگان و بزرگان کشور و صاحب منصبان قشون این انتخاب را مناسب نمی‌دانستند.
بالاخره شاه با میرزا آقاخان نوری صدر اعظم وقت، در این باره مذاکره کرد و صدر اعظم قول داد که این مهم را از پیش بردارد. پس از این مذاکره میرزا آقاخان مجلس مشاوره عالی تشکیل داد که در آن شاهزادگان درجه اول و امراء لشکر و بزرگان در بار جمع شدند میرزا آقاخان مطلب را عنوان نمود و حاضرین را طوری قانع ساخت که در همان مجلس همه حاضرین اظهار خوشوقتی و همراهی نمودند و نمایندگان خارجی هم بدین مطلب رضایت دادند.
میرزا آقاخان جریان مجلس را به اطلاع شاه رساند و شاه که بی‌نهایت از این امر مشعوف شده بود، فرمان داد تا هر چه زودتر بساط جشن و تشریفات را فراهم سازند. به این ترتیب در تاریخ ۱۴ ربیع الاول سنه ۱۲۷۴ ناصرالدین شاه فرمان ولایتعهدی سومین ولیعهد خود را صادر کرد و ولیعهد خود را هدایای گرانبها بخشید از جمله تاجی مکلل به الماس و کمربندی مرصع به جواهر و … و جشن و مراسم بسیار باشکوهی برگزار گردید.
این ولیعهد که مایه امید و محبت شاه بود پس از این همه تجمل و تشریفات شش ماه بیشتر زنده نمانده و روز هجدهم ذی القعدة الحرام ۱۲۷۴ در ۵ سالگی جهان را بدرود گفت. جسد او را در بقعه مخصوص در حضرت عبدالعظیم بخاک سپردند.
بعد از این فاجعه یک چند ناصرالدین‌شاه را ولیعهد و جانشین نبود تا آنکه در اواخر ذی الحجة الحرام ۱۲۷۸ یعنی زمانی که خود ۳۱ ساله بود، فرمان ولایتعهدی را به نام مظفرالدین میرزا که در آن تاریخ حکومت آذربایجان را داشت و عزیزخان مکری سردار کل از او نیایت می‌کرده صادر شد. گوئی ولایتعهدی ناصرالدین‌شاه شگون نداشت، چه سه ولیعهد او در خردسالی جان سپردند و این آخری هم (مظفرالدین میرزا) مدت ۳۵سال در ولایتعهدی گذراند و وقتی که به سلطنت رسید پیر مردی ضعیف و رنجور و بیمار بود و در زمان او با اعلان مشروطیت در حقیقت سلطنت مطلقه قاجار از بین رفت .
در رسانه[ویرایش]
آیان یاربیگی در مجموعه نمایش خانگی جیران ایفاگر نقش محمدقاسم میرزا(امیرقاسم) بود.
منابع[ویرایش]
- ↑ محمدحسین نوائی (۱۴۰۰/۵/۲۲). «سرنوشت ولیعهد های ناصرالدین شاه». از پارامتر ناشناخته
|==منابع== نشانی=صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ=را بررسی کنید (کمک); پارامتر|پیوند=ناموجود یا خالی (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
This article "محمدقاسم میرزا" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:محمدقاسم میرزا. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
