مردم بله ای
بله ای ها (بله یی یا بلئی) مردمانی کرد هستند ؛ که سکونت گاه آنها در ایران استانهای کردستان و کرمانشاه هستند و در کشور عراق عمدتاً ساکن در شهر کرکوک عراق میباشند .[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
بله ای‌های استان کرمانشاه ساکنین قدیمی سه روستای؛ بله ای (میوی یا ریاکو) از توابع بخش باینگان شهرستان پاوه و روستای حاجی آّباد شانرش در دهستان دولت‌آباد از شهرستان روانسر هستند و بله ای‌های شهرستان جوانرود ساکنین قدیمی دهستان بازان هستند که در این دهستان با نام طایفه صیاد(یا طایفه و هوزی فیال) معروف میباشند .
بله ای‌های استان کردستان ایران اکثراً ساکن در شهرستان کامیاران میباشند که همگی آنها اهل اصالتاً اهل روستای تخت زنگی میباشند .[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
نسب شناسی مردم بله ای[ویرایش]
بر اساس اطلاعات نسب شناسی از مُعمّرین این چهار منطقه، نسب تمامی مردم «بله ای» که در مناطق فوق‌الذکر ساکن هستند به منطقه «تخت زنگی» در کامیاران می‌رسد؛ که حدود ۳۰۰ سال پیش از این منطقه کوچ کرده و در کنار چهار شهر کنونی پاوه؛ جوانرود؛ روانسر و شهر کرکوک در عراق؛ سکنی گزیده‌اند.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
این واقعه به این دلیل که مصادف با آمدن نادر شاه افشار به آن منطقه بوده است، به نظر می‌رسد که به این حوادث ارتباط دارد و کوچ دسته جمعی خیل عظیمی از مردم تخت زنگی به نظر می‌آید که برای فرار از دست سپاه نادرشاه افشار بوده‌است؛ چون قطعاً مردم تخت زنگی هیچوقت بدون دلیل منطقه حاصلخیز و پرآب و خوش آب هوای تخت زنگی را رها نمی‌کردند تا به جایی کوهستانی و کم‌آب مثل بله ای پاوه بروند.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
وجه تسمیه بله ای[ویرایش]
روستای تخت زنگی کنونی در دوران باستان و ماقبل از ورود اسلام به ایران جزئی از یک ایالت بزرگ به نام «بیله وار» بوده‌است . [۱][۲][۳][۴][۵][۶]
تخت زنگی در لغت نامه دهخدا[ویرایش]
"تخت زنگی؛ [ت َزَ] (اِخ) دهی است از دهستان بیله وار در بخش کامیاران شهرستان سنندج است که در هیجده هزارگزی شمال باختری کامیاران و سه هزارگزی لونه کون (کهنه) قرار دارد. کوهستانی و سردسیر است و ۳۰۰ تن سکنه دارد. آب آن از چشمه و محصول آن غلات و لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله داری است. راه مالرو دارد."
و در زمانهای باستان به این منطقه «بیله وار» به معنای سرزمین سرسبز و حاصلخیز و به مردم این منطقه پرآب و حاصلخیز «بیله واری» گفته می‌شد و چون روستای تخت زنگی در داخل این منطقه بوده‌است قطعاً به مردم این تخت زنگی نیز «بیله واری» گفته می‌شد؛ همان‌طور که مثلاً امروزه در تهران به مردمی که از آذربایجان مانند میانه یا تبریز یا جلفا آمده‌اند آذری می‌گویند .[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
واژه «بله ای» تغیر یافته واژه «بیله واری» در گذر زمان است؛ همان‌طور که ممکن است روستای «بیله ای» در نزدکی جوانرود (ما بین بیاشوش و شبانکاره) نیز از همین واژه «بیله وار» گرفته شده باشد.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
گواه این نظر گفته‌های برخی معمرین تخت زنگی است که حتی تا اوایل انقلاب دیه‌های اطراف به مردم تخت زنگی گاهی «بیله واری» می‌گفتند که ظاهر خوشانید خود مردم تخت زنگی هم نبوده‌است به این دلیل که معنی آن را نمی‌دانستند.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
جمعیت کنونی و وضعیت حال حاضر مردم بله ای[ویرایش]
در حال حاضر اقلیت بسیار کوچکی از مردم بله ای در روستاهای نامبرده زندگی می‌کنند و اکثریت قریب به اتفاق مردم بله ای ساکن در شهرهای کرمانشاه و سنندج و کامیاران و پاوه و روانسر و جوانرود هستند.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
جمعیت کنونی مردم بله ای حدود ۶۰۰۰ نفر است که اکثریت قریب به اتفاق آنها که تقریباً ۴۰۰۰ نفر است ساکن در استان کردستان و اکثراً در شهرستان کامیاران زندگی می‌کنند و مابقی مردم بله ای عمدتاً در شهرهای کرمانشاه و پاوه ساکن هستند.[۱][۲][۳][۴][۵][۶]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ ۱٫۸ ۱٫۹ هادی محمودی (1396/09/08). «روستای بلَه ای و نسب شناسی مردمانش». از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد. - ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ ۲٫۸ ۲٫۹ هادی محمودی (1396/09/08). «روستای بْلَه ای و نسب شناسی مردمانش». از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد. - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ ۳٫۷ ۳٫۸ ۳٫۹ رزم‌آرا، حسینعلی (۱۳۲۸). فرهنگ جغرافیائی ایران. تهران: انتشارات دایره جغرافیایی ستاد ارتش. صص. جلد پنجم ستاد پنجم.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ ۴٫۷ ۴٫۸ ۴٫۹ دولتشاهی، عماد (۱۳۶۳). جغرافیای غرب ایران یا کوه‌های ناشناخته اوستا. تهران: عماد دولتشاهی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ ۵٫۶ ۵٫۷ ۵٫۸ ۵٫۹ «روستای بْلَه ای و نسب شناسی مردمانش». پایگاه خبری نوریاو. 1396/09/08. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد. - ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ ۶٫۷ ۶٫۸ ۶٫۹ «روستای بْلَه ای و نسب شناسی مردم بْلَه ای». پایگاه خبری هزار ماسوله. 1396/09/08. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
This article "مردم بله ای" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:مردم بله ای. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
