You can edit almost every page by Creating an account. Otherwise, see the FAQ.

مصدر فارسی (نوین)

از EverybodyWiki Bios & Wiki
پرش به:ناوبری، جستجو

ساختار مصدر فارسی
ساختار مصدر فارسی

در فارسی، مصدر درواقع اسم یه فرایند است که به «ـدَنْ»، «ـیدَنْ»، یا «ـتَنْ» ختم می‌شود (پایانشد)؛ و دارای انواعی است که ازش فعل، اسم، و صفت ساخته می‌شود (سازشد)؛ مانند، پوشیدن که «پوش» (بن کنون پوشیدن)، «پوشال»، «پوشاک»، «پوشا»، و ... ساخته می‌شود (سازشد).

در فارسی (نوین) مصدرسازها پسوندهایی هستند که باهاشان می‌توان یه مصدر ساده جدید از اسم، صفت، و بن‌کنون، که پایه مصدر خوانده می‌شوند، ایجادید (ایجاد کرد)؛ که دارای بخش‌های زیر هستند:

  • مصدروند: میانوندی که دارای معنی مصدری است؛
  • سانما: پسوندی که نماینده نوع مصدر است؛ بعبارتی، نماینده نقش نهاد جمله در فعل آن مصدر است.

مصدروند[ویرایش]

مصدروندهای فارسی
مصدروندهای فارسی

در فارسی (نوین) «مصدروندها» میانوندهایی هستند که از نظر معنی همسان یه مصدر اند؛ و برای ساختن مصدرهای با معنی پیچیده بین پایه مصدر و سانمای مصدر قرار می‌گیرند. درواقع بوسیله مصدروندها بسیاری از مصدرهای پیچیده (مرکب) را می‌توان ساده‌کرد؛ مانند، «زرگری کردن» که هم‌معنی «زروژدن» است.

مصدوندها شامل دو بخش اند:

  1. ربطال: که نماینده نوع ارتباط بین پایه فعل و مصدرواره است:
    -/ـیـ: پایه فعل وصفال (وصف‌کننده) مصدرواره است؛ مانند، داکریستن؛
    ـا-: پایه فعل درونداد (درارتباط) با فرایند مصدرواره است؛ مانند، انتزاعاستن؛
    ـو- (او): پایه فعل بیرونداد فرایند مصدرواره است؛ مانند، لیوانوستن.
  2. مصدواره: که معنی‌ای همانند مصدر دارد؛ مانند «ـسـ» در «داکریستن». و معمولا بگونه‌ای گزینشند (گزیده می‌شوند) که با واژگان موجود بیشترین سازگاری را داشته باشند.
    ـزـ: به معنی ایجادیدن؛ مانند، کریزدن، سانیزدن؛
    ـسـ: به معنی ساختن؛ مانند، داکریستن، انتزاعیستن؛
    ـخـ: به معنی آمیختن؛ مانند، امیداختن؛
    ـلوـ: به معنی آغشتن (آلودن)؛ مانند، فامالودن؛
    ـژـ: به معنی بدلیدن (تبدیل کردن)؛ مانند، زروژدن؛
    ـکـ: به معنی سزاواریدن؛ مانند، بوییکدن؛
    ـلـ: به معنی ابزاریدن (ابزار کردن)؛ مانند، رشدیلدن؛
    ـجـ: به معنی وارسیدن (بررسی کردن)؛ مانند، سانجیدن، کرجیدن؛
    ـپـ: به معنی انگاشتن (تصور کردن)؛ مانند، گروهیپدن، بدیپدن؛
    ـایـ: به معنی داراندن ویژگی؛ مانند، کناییدن، تواناییدن؛
    ـگـ: به معنی آغازاندن (آغاز کردن)؛ مانند، کاریگدن؛

سانما[ویرایش]

انواع مصدر فارسی
انواع مصدر فارسی

در فارسی (نوین) چند نوع مصدر وجود دارد؛ و هر کدام با افزودن یه پسوند خاص به بن مصدر (شامل اسم، صفت، یا بن کنون) ساخته می‌شود:

مصدرآما[ویرایش]

مصدرآماهای فارسی
مصدرآماهای فارسی

مصدرآما، پیشوندی است برای آمودن یه مصدر استفایشد (استفاده می‌شود).

مصدرآماها شامل دو بخش اند:

  1. آمایال: پیشوند‌ی که معمولا برای افزودن یه معنی به ابتدای مصدر می‌چسبد:
    رـ: به معنی تکرار؛ مانند، رنامیدن؛
    آـ: به معنی شوندگی؛ مانند، آبوییدن (بوشونده کردن، بودار کردن)؛
  2. ربطال: نماینده نوع ارتباط بین آمایال و مصدر است:
    ـ/ـیـ: برای آمودن یه فرایند؛ مانند، نخوردن.
    ـُ/ـاـ: برای آمودن خود فرایند؛ مانند، پالودن، ناخوردن، نادیدن، و رنامیدن؛
    ـو-: برای آمودن فرایند یه فرایند.

منبع[ویرایش]

  • نوشته‌شده توسط توسعه‌دهنده «فارسی نوین»


This article "مصدر فارسی (نوین)" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:مصدر فارسی (نوین). Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.



Read or create/edit this page in another language[ویرایش]