پروپاگاندای بریتانیا در ایران

بریتانیا در قرن ۲۰ اقدام به پروپاگاندا در راستای منافع خود در ایران می‌نمود. وزارت اطلاعات بریتانیا Ministry of Information (MOI) نقش اساسی را در این رابطه ایفا کرد.^[۱]^[۲]^[۳]

جنگ جهانی دوم[ویرایش]

شاهنامه و پروپاگاندا[ویرایش]

در سالهای ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ وزارت اطلاعات انگلیس نشریه ای بنای بنام «روزگار نو» به فارسی منتشر می‌ساخت. در این نشریه کارتونهایی از داستانهای شاهنامه به نمایش درمی‌آمد که در آن «هیتلر» با «ضحاک» و وزیر تبلیغات وی «گوبلز» با «اهریمن» مقایسه می‌شد. روی جلد نشریه عموماً دارای تصاویر رنگی از مینیاتورهایی بود که اصل آن در موزه بریتانیا نگهداری می‌گردید. همچنین تصاویر مختلفی از شرق شناسان عموما در این نشریه منتشر می‌شد. وزارت اطلاعات انگلیس اصرار داشت که نشریات تجاری به نظر برسند به همین جهت اقدام به انتشار آگهی تجاری در نشریات می‌کردند. آگهی‌ها همچنین به گسترش وجهه و پرستیژ صنایع انگلیس می‌انجامید. شرکت میشلن یکی از شرکت‌هایی بود که آگهی آن که لاستیک‌های این شرکت را با قالیچه پرنده مقایسه کرده بود در روزگار نو دیده می‌شد.^[۴]^[۵]^[۶]^[۷]

متقابلاً آلمان نازی نیز شبکه پروپاگاندای خود را در ایران راه اندازی کرده بود.^[۸]

دوران جنگ سرد[ویرایش]

با تأیید وزیر خارجه انگلیس ارنست بوین در سال ۱۹۴۶ کلنل Geoffrey Wheeler از هند به ایران اعزام شد تا جریان پروپاگاندای انگلیس بر علیه شوروی و حزب توده را دنبال کند.^[۹]موفقیت ماشین پروپاگاندای بریتانیا در ایران سبب شد تا بریتانیا دامنه پروپاگاندای خود را در سایر کشورهای خاورمیانه از جمله، عراق، سوریه و … گسترش دهد. بی‌بی‌سی بخش فارسی خود را راه اندازی کرد و برنامه‌ریزی لازم برای انتشار یک روزنامه فارسی در ایران صورت گرفت.^[۱۰]

ملی شدن صنعت نفت[ویرایش]

در ۱۹۵۱ مجلس ایران ملی شدن صنعت نفت را تصویب کرد. پاسخ انگلیس به ایران تحریم و تهدید بود. بریتانیا همچنین پروپاگاندای خود را علیه مصدق بکار گرفت. انتشار کارتونهایی از مصدق در خیابان‌های تهران و همچنین انتشار مقالاتی علیه او در نشریات محلی از دیگر اقدامات انگلیس علیه ملی شدن صنعت نفت بود.^[۱۱]

رابرت چارلز زنر عضو نیروی ویژه انگلیس Special Operations Executive و شرق‌شناس انگلیسی از سوی وزارت خارجه بریتانیا به ایران اعزام شد تا مخالفان مصدق را سازماندهی کند. برادران رشیدیان یکی از این گزینه‌ها بودند. آنان ماهانه ۲۸۰۰۰ دلار دریافت می‌کردند که از آن برای پرداخت رشوه به مطبوعات و بازار و متنفذان جامعه ایران و تحریک آنان بر علیه مصدق استفاده می‌شد.^[۱۲]

بی‌بی‌سی فارسی[ویرایش]

بی‌بی‌سی فارسی در دوران اشغال ایران و پایان سلطنت رضاشاه نقش مهمی در اقناع افکار عمومی در این باره داشت و از آن زمان فعالیت خود را برای اثر گذاری روی افکار عمومی فارسی زابان آغاز کرد.^[۱۳]

در دوران دولت محمد مصدق بی‌بی‌سی فارسی به‌طور پیوسته به انتشار مطالب بر علیه وی اقدام می‌کرد.^[۱۴]^[۱۵]^[۱۶]همچنین از رادیو بی‌بی‌سی در دوران کودتا برای ارسال پیام استفاده می‌شد.^[۱۷]

کارگزاران پروپاگاندای بریتانیا در ایران[ویرایش]

پرونده:Ann Katharine Swynford Lambton.jpg

آن لمبتون وابسته مطبوعاتی سفارت بریتانیا در ایران

Reader Bullard ریدر بولارد سفیر بریتانیا در ایران^[۱۸]
Ann Lambton آن لمبتون وابسته مطبوعاتی سفارت بریتانیا در ایران^[۱۹]
Geoffrey Wheeler کلنل ولر وابسته نظامی و مطبوعاتی انگلیس در ایران^[۲۰]
رابرت چارلز زنر عضور نیروی ویژه انگلیس Special Operations Executive و شرق‌شناس انگلیسی.^[۲۱]
برادران رشیدیان :اسدالله رشیدیان و برادرانش قدرت‌الله رشیدیان و حبیب‌الله رشیدیان که از کارگزاران انگلیس در ایران بودند.^[۲۲]^[۲۳]
بخش جاسوسی شرکت نفت ایران و انگلیس موسوم به «central information bureau» ^[۲۴]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

پیوند[ویرایش]

The BBC Persian Service 1941-1979

This article "پروپاگاندای بریتانیا در ایران" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:پروپاگاندای بریتانیا در ایران. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

Facebook Page

Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language[ویرایش]

پروپاگاندای بریتانیا در ایران in English

[1] ttps://blogs.bl.uk/asian-and-african/2014/05/the-new-age-ruzgar-i-naw-world-war-ii-cultural-propaganda-in-persian-.html

[2] ttps://research.reading.ac.uk/american-history-politics/british-and-us-cultural-diplomacy-and-propaganda-in-iran-1953-1958/

[3] ttps://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00210862.2019.1628638

[4] ttps://blogs.bl.uk/asian-and-african/2014/05/the-new-age-ruzgar-i-naw-world-war-ii-cultural-propaganda-in-persian-.html

[5] ttps://www.ushmm.org/antisemitism/holocaust-denial-and-distortion/holocaust-denial-antisemitism-iran/the-shahnameh-in-world-war-ii-anti-nazi-propaganda

[6] ttps://britishlibrary.typepad.co.uk/asian-and-african/2013/05/the-shahnameh-as-propaganda-for-world-war-ii.html?_ga=2.246738052.1288706549.1604809719-1134130045.1604809719

[7] ttps://www.ushmm.org/antisemitism/holocaust-denial-and-distortion/holocaust-denial-antisemitism-iran/the-shahnameh-in-world-war-ii-anti-nazi-propaganda

[8] ttps://www.google.com/books/edition/Nazi_Palestine/vjsLAqafdQ8C?hl=en&gbpv=1&dq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN&pg=PA164&printsec=frontcover&bsq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN

[9] ttps://www.google.com/books/edition/British_Propaganda_and_News_Media_in_the/_c-qBgAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN&pg=PA37&printsec=frontcover&bsq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN

[10] ttps://www.google.com/books/edition/British_Propaganda_and_News_Media_in_the/_c-qBgAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN&pg=PA38&printsec=frontcover&bsq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN

[11] ttps://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/library/world/mideast/041600iran-cia-chapter1.html

[12] ttps://www.google.com/books/edition/Kingmakers/hcZrEHg4sdsC?hl=en&gbpv=1&dq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda&pg=PA331&printsec=frontcover&bsq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda

[13] ttps://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/657495

[14] ttps://www.aljazeera.com/opinions/2018/11/23/when-the-bbc-did-fake-news/

[15] ttps://books.google.ca/books?id=VoU4AI-yq7UC&lpg=PA226&dq=bbc%20mossadeq&pg=PA226#v=onepage&q=bbc%20mossadeq&f=false

[16] ttps://www.jstor.org/stable/24482927?seq=1

[17] ttps://sgs.stanford.edu/events/bbc-persian-service-and-british-interests-iran

[18] ttps://associationforiranianstudies.org/content/“-what-would-they-think-us”-british-propaganda-and-shaping-anglo-soviet-occupation-iran-19-1

[19] ttps://associationforiranianstudies.org/content/“-what-would-they-think-us”-british-propaganda-and-shaping-anglo-soviet-occupation-iran-19-1

[20] ttps://www.google.com/books/edition/British_Propaganda_and_News_Media_in_the/_c-qBgAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN&pg=PA37&printsec=frontcover&bsq=propaganda%20BRITAIN%20IRAN

[21] ttps://www.google.com/books/edition/Behind_the_1953_Coup_in_Iran/RsK0BAAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda&pg=PA15&printsec=frontcover&bsq=Katherine%20%20Lambton

[22] ttps://www.google.com/books/edition/Behind_the_1953_Coup_in_Iran/RsK0BAAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda&pg=PA15&printsec=frontcover&bsq=Katherine%20%20Lambton

[23] ttps://www.google.com/books/edition/Kingmakers/hcZrEHg4sdsC?hl=en&gbpv=1&dq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda&pg=PA331&printsec=frontcover&bsq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda

[24] ttps://www.google.com/books/edition/Kingmakers/hcZrEHg4sdsC?hl=en&gbpv=1&dq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda&pg=PA331&printsec=frontcover&bsq=Katherine%20%20Lambton%20%2B%20propaganda

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]