چندزنی در ایران باستان

چندزنی، در میان بسیاری از تمدن‌های جهان باستان از جمله فلسطین، چین، ایران، یونان، هند، اندونزی، مالزی، آفریقا و آمریکا رواج داشته‌است.

آیین زرتشت[ویرایش]

ویل دورانت در کتاب «تاریخ تمدن»

آورده‌است: «در آیین زرتشت تعدد زوجات و انتخاب و اختیار کردن همخوابگان و کنیزکان آزاد بوده و این به خاطر تشویق برای افزایش جمعیت بوده‌است.»

علاوه بر آیین زرتشت، در هندوگرایی، بوداگرایی، یهودیت، مسیحیت^[۱] و اسلام نیز چندزنی مجاز دانسته شده‌است.

مادها[ویرایش]

هخامنشیان[ویرایش]

هردوت تاریخ‌نویس یونانی پیرامون چندزنی در دوران هخامنشیان چینن می‌نویسد:^[۲]

هرکدام از آنها چند زن عقدی داشتند ولی عده زنان غیرعقدی آنان بیشتر بود. وجود مأمورین بسیار در شهرها، بویژه زنان زحمتکش را در خطر ربوده شدن و تجاوز قرار می‌داد. به این جهت در شهرهای ایران حجاب اهمیت بیشتری را نسبت به روستا کسب می‌کرده و با شدت بیشتری رعایت می‌شد.

استرابون دربارهٔ طبقهٔ اشراف می‌گوید:^[۳]

آنها زنان زیاد می‌گیرند، و با وجود این زنان غیر عقدی بسیار دارند.

اشکانیان[ویرایش]

برپایهٔ شواهد تاریخی در زمان اشکانیان نیز تعدد زوجات رواج داشته‌است. هرچند که مرد می‌توانست تنها یک زن عقدی و تعداد زیادی زنان غیرعقدی داشته باشد.

ژوستن، از مورخان عصر اشکانی، در بیان چندهمسری اشکانیان می‌گوید:^[۴]

تعداد زنان غیر عقدی در میان آنها و به خصوص در خانواده سلطنتی از زمانی متداول شده بود که به ثروت رسیده بودند، زیرا زندگانی صحراگردی مانع از داشتن زنان متعدد است.

ساسانیان[ویرایش]

در دوره ساسانی چیزی که بیش از همه دستخوش تغییر، توسط موبدان گردید «حقوق شخصی» بود. مخصوصاً احکام نکاح و ارث به اندازه‌ای پیچیده و مبهم بود که موبدان هر چه می‌خواستند می‌کردند و در این زمینه اختیاراتی داشتند که در هیچ شریعتی به روحانیان نداده‌اند.^[۵]

در تاریخ آمده‌است که خسرو یکی از شاهان ساسانی حرمسرایی دارای ۳۰۰۰ زن داشته‌است، و هرگاه که دلش می‌خواست تجدید حرم کند به فرمانروایان اطراف نامه‌ای می‌نوشت و ویژگی‌های زنان دلخواهش را بازگو می‌کرد. آنان نیز هرکجا زنانی با ویژگی‌های دلخواه او می‌یافتند، به دربار او می‌بردند.[نیازمند منبع]

بارتلو مه از شرق شناسان به‌نام پیرامون چندزنی در دورهٔ ساسانیان چنین می‌نویسد: «تعداد زوجات در امپراتوری ساسانی همانند امروزه کشورهای اسلامی بوده‌است. در عمل تمایل مرد، مخصوصاً موقعیت مالی او بود که تعداد زنان را معین می‌کرد. یک مرد معمولی باید به یک زن قناعت کند، در حالیکه مرد ثروتمند و اشرافی می‌توانست با تعداد زیادی از زنان ازدواج نماید. گزارشات یونانی حتی از صدها زن در این رابطه صحبت می‌کنند.»

کریستن سن پژوهشگر دانمارکی در کتاب «ایران در زمان ساسانیان» می‌گوید:

اصل تعدد زوجات، اساس تشکیل خانواده به شمار می‌رفت. در عمل عده زنانی که مرد می‌توانست داشته باشد به نسبت استطاعت او بود. ظاهراً مردان کم‌بضاعت به طور کلی بیش از یک زن نداشتند.

پانویس[ویرایش]

↑ اگرچه کلیسا آن را ممنوع کرد.
↑ مشیرالدوله، تاریخ ایران باستان، جلد ششم، چاپ جیبی، صفحهٔ ۱۵۳۵
↑ مشیرالدوله، تاریخ ایران باستان، جلد ششم، چاپ جیبی، صفحهٔ ۱۵۴۳
↑ مشیرالدوله، تاریخ ایران باستان، جلد ششم، چاپ جیبی، صفحهٔ ۲۶۹۳
↑ تاریخ اجتماعی ایران، جلد ۲، صفحهٔ ۳۴

منابع[ویرایش]

پیرنیا، ح (مشیرالدوله)، تاریخ ایران باستان؛ تهران، دنیای کتاب، ۱۳۷۵. شماره کتابشناسی ملی: ۱۲۵۶۹۹۴.
راوندی، مرتض‍ی، تاریخ اجت‍ماعی ایران، ته‍ران. شماره کتابشناسی ملی: ۲۹۴۰۰

This article "چندزنی در ایران باستان" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:چندزنی در ایران باستان. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.