گویش فندرسکی
 | در درستی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد. خواهشمندیم در روشنشدن اعتبار منابع مورد اختلاف کمک کنید. |
 | این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. (مه ۲۰۲۰) |
مردم منطقه فندرسک باگویشی خاص سخن می‌گویند که شاخه‌ای از زبان پارسی است و بدان گویش فندرسکی گویند که بسیار شبیه به گویش گرگانی (استرآبادی) است. محدوده استان گلستان كنوني جهات چهارگانه هيركانيا از تميشه (روستاي خرابه شهر كردكوي كنوني) تا شهر جرجان (در نزديكي گنبد كاووس كنوني) بوده كه داراي يك فرهنگ ، يك زندگي ، يك گويش و... بوده اند . به عبارت ديگر گويشي كه امروزه در گرگان بدان مكالمه مي شود در تمام منطقه استان گلستان حتي در جرجان قديم در نزديكي گنبد كاووس كنوني رواج داشته و مردم بدان حرف مي زدند . هم اكنون نيز به جز منطقه كتول، راميان و شهر مينودشت كه اقوام كنوني آن ها به اين مناطق كوچانده شده اند بقيه به گويش استرابادي و در واقع به گويش هيركاني حرف مي زنند كه گونه اي از شعبه پهلوانيك است . در تاريخ زبان فارسي آمده : پس از ورود مسلمانان به ايران در قرن۴، گذشته از زبان رسمي فارسي ،۴۰ گويش ديگر در سراسر ايران باقي بود كه يكي از آن ها زبان قومسي و گرگاني بود كه همان گويش هيركاني است . اما به مرور بخش غربي اين گويش تحت تاثير گويش تبري و بخش شرقي آن تحت تاثير گويش خراساني قرار گرفت. البته لهجه روستاهاي كوهستاني مركز و شرق استان تفاوت هاي اندكي با گويش هيركاني دارند نظير واژه« بخوردهbokhorde = خورده است» و همچنین 《نیست = دَنِ》. بر همين اساس مردم فندرسك هم به گويش مذكور حرف مي زنند . مي توان به جرات گفت بسياري از نام- مكان ها و دست كم مهمترين آن ها ريشه هاي پيش- مادي دارند . مانند : تورنگ تپه، شاه تپه، منطقه كتول( كه واژه و تاريخ آن پيش از كوچاندن طوايف كنوني كتولي به اين منطقه وجود داشته)، فندرسك، قلعه ماران، مينودشت، جرجان ؛ كه هريك خود مجموعه اي از نقاط كوچك تر بوده اند. فندرسک در ۵۰ کیلومتری شرق گرگان کنونی ست که از چندین روستا شامل سعدآباد فندرسک، شفیع‌آباد فندرسک، نقی‌آباد فندرسک، ... و دو شهر خان ببین و دلند تشکیل شده. این کلمه از دو قسمت فندر، از ترفند، که در اینجا به معنی محل دیدن یا دیده شدن و رسک که به معنی سپیدان دژ (قلعه میران) قلعه سپید تشکیل شده، یعنی محل دیده شدن قلعه میران. قلعه میران یا سپیدان دژ فقط از فندرسک قابل رویت است.
This article "گویش فندرسکی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:گویش فندرسکی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
