تاریخ اجتماعی ساسانیان
تاریخ اجتماعی ساسانیان به وضع زندگی مردمان و کشورداران ساسانی می‌پردازد.
گيتاشناسی (جغرافیا)[ویرایش]
ترابری[ویرایش]
بخش‌بندی كشوری[ویرایش]
در زمان ساسانیان بخش‌بندی‌های کشوری ایران شامل سرزمین (ایالت)، خوره (استان) و تسوگ (شهرستان) و رُستاک (دهستان) بود.
اصلاحات نظامی خسرو انوشیروان: در دوران فرمانروایی انوشیروان کشور به چهار بخش یا کوست تقسیم شد.
- کوست خوربران، یعنی ناحیهٔ غرب شامل نه استان
- کوست نیمروج (نیمروز)، یعنی ناحیهٔ جنوب شامل نوزده استان
- کوست خراسان (خورآسان)، یعنی ناحیهٔ شرق شامل بیست و شش استان
- کوست کپکوه (آپاختر) (به قولی آذربایگان)، یعنی ناحیهٔ شمال و کوه قفقاز شامل سیزده استان
شهرها[ویرایش]
شهرهای دارای نام با ریشه زبان پهلوی
| تیسفون | هترا | هرمز اردشیر | نصیبین | نهاوند |
|---|
روستا[ویرایش]
روستاهای دارای نام با ریشه زبان پهلوی
مردم[ویرایش]
منش مردمی (وضعیت اجتماعی)[ویرایش]
چهار کاسْتْ کشور (پیشگ)
مغالطه تعمیم ناروا در مورد مردم ایران
رده:مناصب و طبقات اجتماعی در دوران ساسانیان
چهار کاسْتْ کشور (پیشگ)[۱][۲][۳][۴][۵]
کیش‌ها[ویرایش]
مسیحیان
سزاشناسی (حقوق)[ویرایش]
فرهنگ[ویرایش]
آموزش و پرورش[ویرایش]
هنر[ویرایش]
هنر ساسانیان ● موسیقی در دوران ساسانیان ● هفت خسروانی ● سی لحن باربد ● سرکش ● تاج‌های شاهنشاهان ساسانی ● منسوجات ساسانی ● پوشاک ساسانی ● مهرهای ساسانی ● شیشه ساسانی ● سکه‌های ساسانی
معماری[ویرایش]
| آتشکده‌ها | آتشکده‌های دوره ساسانی |
| معبد | معبد آناهیتا (اصطخر) |
| قلعه‌ها | رده:قلعه‌های ساسانیان ● الگو:قلعه‌های ساسانی |
| کاخ‌ها | رده:کاخ‌های ساسانی |
| سازه‌های آبی | سازه‌های آبی شوشتر |
| سدها و بندها | سد بند و بست ● بند میزان |
| چهارتاقی | چهارطاقی |
| دخمه | دخمه زرتشتیان (یزد) |
| رصدخانه | رصدخانه شهر گوره |
| پل | پل شکسته (خرم‌آباد) |
| طاق و ایوان | طاق شیرین و فرهاد |
| دیگر | دیوار بزرگ گرگان |
ادبیات[ویرایش]
رده:ادبیات فارسی میانه ● ادبیات پارسی میانه
نامه‌های ساسانی: نامه تنسر به گشنسب ● نامه‌های مانی ● نامه‌های منوچهر
اشعار پارسی به‌جای‌مانده از دوران ساسانیان
بومداشت (اقتصاد)[ویرایش]
فرمانروایی (حکومت)[ویرایش]
الگو:تفکیک قدرت در شاهنشاهی ساسانی
پایگان رزمي (سلسله مراتب)[ویرایش]
رده:فرماندهان ساسانی ● دریگان ● گارد جاویدان (ساسانی) ● اسواران (سواره نظام) ● رده:سواره‌نظام شاهنشاهی ساسانی ● پایگان (پیاده نظام) ● رده:عنوان‌های نظامی ساسانیان ● رده:سازمان‌های نظامی شاهنشاهی ساسانی ● نیروی دریایی شاهنشاهی ساسانی ● ناوبد ● جنگجویان سغدی ● درفش کاویانی ● فیل‌های جنگی ایرانی ● ستورپزشک
تجهیزات ارتش ساسانی این‌ها بودند: زره اسب، نیم‌تنهٔ زرهی سرباز، زره سینه، زره پا، شمشیر، نیزه، سپر، گرز، کمربند، تبرزین یا چماق، جعبه تیر و کمان که حاوی دو کمان به همره زه آن‌ها بود، سی عدد تیر.
گذشته‌نگاری (تاریخ)[ویرایش]
تاریخ ساسانیان ● گاه‌شمار ساسانیان ● رده:شاهنشاهان ساسانی ● رده:نبردهای شاهنشاهی ساسانی ● فهرست نبردهای شاهنشاهی ساسانی ● رده:پیمان‌نامه‌های شاهنشاهی ساسانی ● خطوط دفاعی شاهنشاهی ساسانی ● رده:شهربندهای شاهنشاهی ساسانی ● جنگ داخلی ساسانیان ● رده:شورشیان در برابر شاهنشاهی ساسانی ● فهرست شورش‌ها و جنگ‌های داخلی دوران ساسانی ● جنگ‌های شاهنشاهی ساسانیان و هپتالیان ● روابط ایران و روم ● رده:جنگ‌های ساسانیان–روم ● رده:نبردهای جنگ‌های ایران–روم ● رومیان در ایران ● فتح پادشاهی سورن توسط ساسانیان ● ساسانیان هند ● شهبانوهای ساسانی ● شاهزادگان ساسانی ● شاهدخت‌های ساسانی ● فهرست مرزبانان ● مزدک ● لخمیان ● گنج بادآورد ● عوامل درونی فروپاشی ساسانیان به‌دست اعراب ● حمله اعراب به خراسان ● رده:سنگ‌نوشته‌های ساسانیان ● سنگ‌نوشته‌های ساسانی ● منبع‌شناسی تاریخ ساسانی ● تاریخ روایی–اساطیری ساسانیان
کتاب‌شناسی[ویرایش]
- دریایی، تورج. شهرستانهای ایرانشهر.
- مارکوارت، یوزف. ایرانشهر در جغرافیای بطلمیوس. تهران: انتشارات طهوری، ۱۳۸۳
- یاقوت حموی. ج ۱ ص ۴۱.
- محمدی ملایری، محمد: فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، جلد دوم: دل ایرانشهر، تهران، انتشارات توس ۱۳۷۵.
- تورج دریایی، شاهنشاهی ساسانی، برگردان مرتضی ثاقب‌فر، نشر ققنوس، چاپ یکم، ۱۳۸۳. شابک ۹۶۴-۳۱۱-۴۳۶-۸، ص۱۳۰.
- دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژةٔ تسوج. بازدید ۹ اوت ۲۰۰۸.
- ارداويرافنامه،(۱۳۷۲) به كوشش فيليپ ژينيو و ترجمه و تحقيق ژاله آموزگار ،تهران: نشر معين
- اينوسترانتسف ،كنستانتين ، ۱۳۵۱ تحقيقاتي درباره ساسانيان ، ترجمه كاظم كاظم زاده، تهران :بنگاه ترجمه و نشر كتاب.
- بروسيوس،ماريا. (۱۳۸۵) ايران باستان، ترجمه عيسي عبدي ، تهران : ماهي.
- بويس، مري. ۱۳۷۵ تاريخ كيش زرتشت پس از اسكندر گجسته ، ترجمـه همـايون صـنعتي زاده، ج، ۳ تهران :توس.
- دريايي ،تورج. (۱۳۸۳) شاهنشاهي ساساني ، ترجمه مرتضي ثاقب فر ، تهران :ققنوس.
- دياكونف، م. م. (۱۳۸۰) تاريخ ايران باستان، ترجمه روحي ارباب، تهران: انتشارات علمي و فرهنگي.
- رضي ،هاشم، (۱۳۸۲) آيين مغان پژوهشي درباره دين هاي ايراني ،سخن
- شاپورشهبازي ،عليرضا (۱۳۸۹) تاريخ ساسانيان ، تهران : مركز نشر دانشگاهي.
پانویس[ویرایش]
This article "تاریخ اجتماعی ساسانیان" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:تاریخ اجتماعی ساسانیان. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
- ↑ محمّدجواد مشکور. «طبقات مردم در ایران قدیم». بررسی‌های تاریخی (شماره ۳ - آبان ۱۳۴۵).صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «طبقات و خانواده ها در نظام اداری». http://daneshnameh.roshd.ir. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد. - ↑ علی ربیع‌زاده. «رد پای ساختارهای سیاسی نظام ساسانی در ارداویرافنامه». از پارامتر ناشناخته
|کنفرانس=صرف‌نظر شد (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد. - ↑ علی ربیع‌زاده. «بررسی ساختار های اقتصادی ارداویراف نامه». پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی پاییز و زمستان 1394، سال چهارم - شماره 2.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ علی ربیع‌زاده. «بررسی ساختار نهاد خانواده در دوره ساسانی به استناد کتاب ارداویرافنامه». پژوهشنامه تاریخ سال دوازدهم پاییز 1396 شماره 48.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
