جیگی جیگی ، ننه خانم

XMWV1406.jpg نمایش گذرگاه‌ها در اولین جشنواره بین‌المللی هنرهای نمایشی جیگی جیگی

Photo 2018-08-16 00-21-01توماس هرفورت در اولین جشنواره بین المللی هنرهای نمایشی جیگی جیگی

Reza Kianian 2015

Mohamdreza Shajarian

Reza.Saberi

جیگی جیگی ، ننه خانم ، مطرب دوره گرد دهه سی و چهل مشهد است که به دلیل یک اتفاق عجیب و تصادفی ؛ و تغییر نا خود خواسته محل دفنش از آرامستان گلشور مشهد به ایوان عباسی حرم علی بن موسی الرضا ، مورد توجه اهالی مشهد قرار گرفت و به شهرت رسید . علی شریعتی در وصیت نامه اش از او یاد کرده و رضا کیانیان ، هنرمند سینمایی و داوود کیانیان برادرش ، ضمن نقل خاطراتی از حرفه و شخصیت جیگی جیگی ، اورا اثر گذار در انتخاب حرفه خود ؛ و تأثیرگذار بر دوره کودکی محمدرضا شجریان معرفی کرده اند . عنوان فستیوال جهانی تئاتر عروسکی جیگی جیگی، برگرفته از شهرت خاص همین مطرب دوره گرد مشهد است .

هویت و قامت و چهره جیگی جیگی

نام واقعی جیگی جیگی را هیچ کس نمی داند . شهروندان مشهدی ساکن محله قدیمی نوغان که در دو دهه سی و چهل ، اورا دیده اند ، دوره گردی را یاد می آورند با قامتی متوسط و استخوانی با موهای صاف و خرمایی و با چهره ای ژولیده .

لباس جیگی جیگی

جیگی جیگی از لباس های عجیب و غریب همراه با یک کلاه پوستی که دم روباهی به عنوان حمایل از آن آویزان کرده بود ، استفاده می کرد . برخی راویان او را با  لباس محلي مردم بيرجند به خاطر دارند ، برخي با لباس محلي کردهای شمال خراسان و گروهي هم او را مردي دیده اند كه لباسي چون ديگران مي پوشيده اما كلاهي بر سر مي گذاشته كه دم روباهي از آن آويزان بوده است . این احتمال هست که در طول سال های فعالیتش و در فصول مختلف ، از لباس های گونه گون استفاده می کرده است.

سازها و تکیه کلام جیگی جیگی

دف و دایره زنگی ، سازهای جیگی جیگی بود و تکیه کلامش  :

• « جیگی جیگی ننه خانوم

بیا بشین روی زانوم

رو زانوم سنجد داره

یه کمی بخور قوت داره.»

بود که هر روز با همین تکیه کلام و پس از سلام به گنبد علی بن موسی الرضا ، در گذرگاه ها بلند می خواند .

محل زندگی جیگی جیگی

در گذشته ، انتهای کوچه نوغان مشهد ، جايي نزديك دبیرستان حاج تقی آقا بزرگ امروزی ، کانالی بود که درونش اتاقکی غار مانند قرار داشت . جیگی جیگی ، روزها سرگرم تنبک زنی و آواز خوانی بود و شب هارا در همین اتاقک درون کانال که در مشهد بی نظیر بود به سر می برد .

باورهای جیگی جیگی

آرزوی شادی دل مردم را داشت گرچه وجودش آکنده از اندوه بود . در ماه های محرم و صفر ، دف و دایره نمی زد . هر روز پس از خروج از غار خود، نخست به گنبد علی بن موسی الرضا سلام می داد و می رفت پی کارش . هنگام عبور از کوچه های محله نوغان و مسیرهای دیگری که گنبد علی بن موسی الرضا نمایان بود ، سلام می کرد و با پنهان کردن دف و تنبکش پشت سر و یا زیر لباس کهنه اش ، و پس از دور شدن گنبد از نظر ، آوازه خوانی و تنبک زنی را شروع می کرد . جیگی جیگی حتی با دیدن روحانیون، تنبکش را پنهان می کرده ، آوازه خوانی نمی کرده ؛ و پس از احوال پرسی و دورشدن آن ها ، دنباله کار خویش می گرفته است .

جیگی جیگی در وصیت نامه علی شریعتی

نوع خاص شخصیت جیگی جیگی ، علی شریعتی را تأثیر پذیر خود کرده و در وصیت نامه اش اینگونه از او یاد کرده است : «چه گرفتاری عجیبی در قضاوت میان این دو صف متجانس متخاصم پیدا کرده‌ام. هر وقت آن «ملاباجی گشنیزخانم» ها را می‌بینم می‌گوییم باز هم آنها و هر وقت آن «جیگی جیگی ننه خانم»ها را می‌بینم می‌گویم باز هم اینها.»

تأثیر پذیری برخی هنرمندان از جیگی جیگی

رضا کیانیان در خاطره خوانی از جیگی جیگی گفته است :

• « در آن زمان که کودکی ۱۰-۱۲ ساله بودم، حرکات او که با ساز انجام می‌داد برایم شگفت‌انگیز بود و شاید علاقه‌ای که به عروسک نمایشی او داشتم باعث شد بعدها سراغ تئاتر بروم. در همان زمان بچه دیگری هم بود به نام محمدرضا که محو مضراب جیگی‌ جیگی می‌شد. پدر محمدرضا قاری قرآن بود و در مغازه‌اش به او تمرین قرآن می‌داد و این کودک کسی نبود جز محمدرضا شجریان .»

خاطرات هنرمندان دیگر از جیگی جیگی

به جز رضا کیانیان، داوود کیانیان، امیر قویدل کارگردان سینما و تلویزیون ، رضا صابری و برخی هنرمندان دیگر، خاطرات خود از جیگی جیگی را نقل کرده اند که در کتاب زندگی نامه «جیگی جیگی، ننه خانوم» به همت محمد برومند منتشر شده است .

نخستین جشنواره بین المللی هنرهای نمایشی با نام جیگی جیگی

نخستین جشنواره بین المللی هنرهای نمایشی با نام جیگی جیگی، 9 اردیبهشت 1397 در مشهد برگزارشد .

مرگ ویژه جیگی جیگی، راز شهرتش

اهالی محله نوغان مشهد ، پس از چند روز غیبت جیگی جیگی، به خانه ویژه اش داخل کانال می روند و با پیکر بی جان او مواجه می شوند . جنازه را به سردخانه می برند . به دلیل بی کسی، شبی آنجا می ماند تا روز بعد، در آرامستان گلشور دفن شود . همزمان با جیگی جیگی، جنازه بازرگان معروفی نیز شبانه به سردخانه منتقل می شود . صبح روز بعد ، بازماندگان مردتاجر، جنازه را تحویل گرفته، برای انجام مراسم به خانه و بعد برای دفن به حرم می برند . کارگران شهرداری نیز جنازه جیگی جیگی را به آرامستان گلشور، گورستان عمومی شهر می برند وبه سرعت دفن می کنند . بستگان مرد بازرگان ،در کنج ایوان طلای حرم علی بن موسی الرضا ،کفن را برای وداع آخر پس می زنند اما ناباورانه با جنازه جیگی جیگی مواجه می شوند . به آرامستان گلشور می روند و چون از دفن پدر خود خبردار می شوند، تنها راه برای جا به جایی پیکر پدر را، دریافت مجوّز از مراجع تقلید وقت می بینند . از میرزا حسین فقیه سبزواری و سید محمد هادی میلانی، استفتا و درخواست اجازه می کنند اما هردو ، به دلیل ممنوعیت نبش قبر، با خواسته آنان مخالفت کرده و پاسخ می دهند که جیگی جیگی در حرم بماند و مرد تاجر در همان گورستان عمومی . و این اتفاق را خواست خدا و علی بن موسی الرضا می دانند که این مطرب بدون خانه وخانواده اما با معرفت ، براي همیشه در ایوان عباسی حرم آشیان کند . .»

پیوند به بیرون

• جیگی جیگی به روایت پهلوان رستم مرشد کهنه سوار مشهدی

• «جیگی جیگی»؛ زنده کردن نامی فراموش‌شده
• «جیگی جیگی» معرف مذهب، هویت و تاریخ ایران است
• اولین جشنواره بین المللی جیگی جیگی
• کیانیان: من هم مثل «جیگی جیگی ننه خانوم» مطرب هستم
• مشهد میزبان اولین جشنواره بین المللی هنرهای نمایشی جیگی جیگی
• جیگی جیگی میراث شادمانه ما
• ترویج نشاط دینی؛ هدف جشنواره بین‌المللی «جیگی جیگی»

This article "جیگی جیگی ، ننه خانم" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:جیگی جیگی ، ننه خانم. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

📰 Article(s) of the same category(ies)

• موسسه فیلم و هنرهای اجرایی ویرگول
• نیوشا مدبر
• یاسمین رستمی
• پرویز نجف پور
• سحاب علم
• حامد غفاری
• احسان نی زن

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• جیگی جیگی ، ننه خانم in English