حسین خان قاجار سردار ایروانی

حسین خان قاجار سردار ایروانی حسین خان قاجار قزوینی سردارایروانی پسر محمد خان قاجار بیگلربیگی ایروان در حدود سال ۱۱۵۵ قمری متولد و در سال ۱۲۴۵ قمری در سن ۹۰ سالگی درگذشت^[۱] حسین خان قاجار قزوینی و برادرش حسن خان سردار ملقب به ساری اصلان از مفاخر ایران می‌باشند.

ماموریت های جنگی آغاز سلطنت فتحعلی شاه[ویرایش]

در ایام که باباخان جهانبانی (فتحعلی شاه) از سال ۱۲۰۹ تا ۱۲۱۱ قمری حاکم فارس بود حسین خان سردار نیز در دستگاه او مشغول خدمت و در آن زمان معروف به حسین بیک قاجار قزوینی و شغلش یوزباشی غلامان خاصه بود. پس از کشته شدن آغا محمد خان در پناه آباد (شوشی) در ذیحجه ۱۲۱۱ قمری، باباخان در محرم ۱۲۱۲ با ششصد سوار زبده به سرکردگی حسین بیک یوزباشی عازم تهران شد. پس از شورش صادق خان شقاقی، فتحعلی شاه در اوخر تابستان 1212 قمری حسین بیگ قاجار قزوینی که سرکرده سواران همراهش در سفر شیراز بود را لقب خانی داد و به سمت قوللر آقاسی باشی ( رئیس غلامان) منصوب کرد و به عنوان جلودار به سوی قزوین برای جنگ با صادق خان شقاقی فرستاد.^[۲] لسان الملک سپهر در ناسخ التواریخ می نویسد در سال 1212 قمری فتحعلی شاه پس از شورش محمد خان زند پسر زکی خان زند که با بیست هزار سپاهی از بصره به اصفهان تاخت و این شهر را تسخیر کرد. سپاهیان زبده ای به فرماندهی حسین خان قاجارقزوینی قوللر آغاسی و مهرعلی خان واشلو و الـله وردی خان عضدانلو قاجار به دفع محمد خان زند مامور کرد.سپاهیان قاجار محمد خان زند را شکست سنگینی دادند.^[۳]

سردار ایروان[ویرایش]

فتحعلی شاه در سال 1221 قمری برای یاری رساندن به ابراهیم خلیل خان جوانشیر حاکم قراباغ و بیرون کردن روس ها از پناه آباد (شوشی) حسین خان قاجار قزوینی را به همراه اسماعیل خان سردار دامغانی و امان الـله خان افشار خمسه به شوشی فرستاد.ولی قبل از رسیدن آنها روس ها ابراهیم خلیل خان را با سی و یک نفر از زن و بچه و بستگانش کشته بودند.سپس در همین سال حسین خان سردار قاجار به همراه امان الـله خان افشار برای دفع مصطفی خان حاکم شیروان که با روس ها بر علیه ایران سازش کرده بود و همچنین کوچاندن ایلات آن منطقه به نواحی قراجه داغ (ارسباران) و موغان مامور شدند.در همین سال و پس از این ماموریت به سرداری ایروان منصوب و از این تاریخ به سردار ایروانی مشهور شد.^[۴]

جنگهای ایران و روسیه[ویرایش]

در دوره دوم جنگهای ایران و روسیه یکی ازاولین اقدامات نظامی انجام شده این بود که در روز جمعه ۶ مرداد ۱۲۰۵ خورشیدی مطابق با ۲۲ ذی الحجه ۱۲۴۱ قمری حسین خان قاجار سردار ایروانی بیگلربیگی ایروان با پنج هزار تن از لشگریان خود از مرزی که در آن تاریخ پس از عهد نامه گلستان معین شده بود گذشته و وارد متصرفات روسیه شد.^[۵] بر اساس ماده دوازدهم عهدنامه ترکمنچای حسین خان قاجار سردار ایروانی و برادرش حسن خان سردار از کلیه دارایی و املاک خود بکلی محروم شدند.^[۶]^[۷] ^[۸]

پانویس[ویرایش]

↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 401.
↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلدسوم، 64 و 65.
↑ اجلالی، بنیان حکومت قاجار، 23.
↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 403.
↑ نفیسی، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم، 588.
↑ نفیسی، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر جلد دوم، 675.
↑ بامداد، شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14جلد یک، 329 و 330.
↑ ماده دوازدهم عهدنامه ترکمانچای

منابع[ویرایش]

بامداد، مهدی (۱۳۷۱). شرح حال رجال ایران قرنهای 12 و 13و 14. تهران: زوّار.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
نفیسی، سعید (۱۳۹۱). تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دوره معاصر. تهران: اساطیر. شابک ۹۷۸ ۹۶۴ ۳۳۱ ۴۶۴ ۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
اجلالی، فرزاد (۱۳۷۳). بنیان حکومت قاجار. تهران: نشر نی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
متن عهدنامه ترکمانچای. «عهد نامه ترکمان چای[نسخه خطی]». سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.