رزا جمالی

رزا جمالی
زادروز	۲۸ آبان ۱۳۵۶ تبریز
ملیت	ایران
پیشه	شاعر، نمایش‌نامه‌نویس، مترجم، منتقد ادبی
سال‌های فعالیت	از سال ۱۳۷۴ تا امروز

رزا جمالی (۲۸ آبان ۱۳۵۶ در تبریز) شاعر، نمایش‌نامه‌نویس، منتقد ادبی و مترجم ایرانی است.

پس زمینه و سبک ادبی

رزا جمالی متولد ۲۸ آبان ۱۳۵۶ در تبریز است. دانش آموختهٔ کارشناسی ادبیات نمایشی از دانشگاه هنر و کارشناسی ارشد ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران. فعالیت ادبی خود را از ابتدای دهه۱۳۷۰ آغاز کرد. در کتاب «کارنمای زنان کارای ایران» او شاعری متفاوت خوانده شده‌است که زبان و فضاهای جدیدی را ارائه می‌دهد و پسامدرن است. شاعری که در میانهٔ دههٔ ۱۳۷۰ از اعضای جوان کارگاه شعر رضا براهنی بود و انتشار نخستین کتابش، «این مرده سیب نیست یا خیار است یا گلابی»، در سال ۱۳۷۷، به سبب عنوان و اشعار متفاوت اش، بازتاب های فراوانی برانگیخت. بعد از آن، تا سال ۱۳۸۰، او دو مجموعهٔ دیگر از اشعارش را، به همراه تعدادی یادداشت و مقاله و مصاحبه در روزنامه‌ها و مجلاتِ آن سال ها به چاپ رساند و، به این طریق، خود را به عنوان شاعری پرکار و مطرح تثبیت کرد. با در نظر گرفتن تم کهن الگویی غالب، نقش محوری الهه رویش، و درهم تنیدگی انکارناپذیر ایماژ با اسطوره رویش به مثابه یک ژانر در مجموعه «این ساعت شنی که به خواب رفته‌است»؛ باید اذعان نمود که شعر خانم جمالی در معنای کهن الگویی کلمه زنانه و قابل تحلیل است. کتاب "بزرگراه مسدود است " گزیده‌ای از شعرهای موفق پنج دفتر اوست. محور افقی در اغلب شعرها رعایت نمی‌شود و شاعر در پی پیوند و برقرار کردن ارتباط منطقی و زبانی میان سطرها و بندهای سروده خود نیست. مجموعه شعرهای اخیر او به نوعی ادامه همان شیوه در شاعری است که وی از ابتدا آن را دنبال می‌کرد؛ اما او در این شیوه به نوعی پختگی دست یافته‌است. شعرهای او به زبان های انگلیسی، فرانسه، ایتالیایی، ترکی، عربی، بنگالی، هندی، چک، سوئدی، آلمانی، اسپرانتو، کردی و...ترجمه شده است و در معتبرترین گلچین های ادبی شعر پیشرو جهان منتشر شده است. کتاب های او از معدود عناوینی ست که به چندین چاپ رسیده و در تیراژ بالا عرضه می شود. منتقدان ادبی او را از شاعران مهم، تاثیرگذار و جریان ساز سه دهه ی اخیر می دانند؛ شعر او پُر از پیشنهادهای تازه برای شعر خلاق فارسی بوده است. تجربه هایی در حوزه ی فرم و محتوای شعر امروز که از آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد: بازی های زبانی، تصویرسازی خلاق، خلق استعارات نو، آشنایی زدایی از زبان متداول، دوری از کلیشه های بیانی، به وجود آوردن نشانه شناسی تازه ای از کلمات، چندصدایی، چندزبانی، استفاده از لحن و زبان محاوره، بی واسطه نویسی، عرفان اشیاء، بازآفرینی مضامین شعر کلاسیک فارسی... شعر او دارای نظمی هندسی ست و معماری تنظیم شده ای دارد. واگویه های چند ساحتی که بسیاری از شعرهایش را به آثاری چند صدایی بدل کرده است. تخیل سیال از دیگر ویژگی های شعری اوست.

آثار

شعر

• این مرده سیب نیست یا خیار است یا گلابی(انتشارات ویستار، ۱۳۷۷)
• دهن کجی به تو (انتشارات نقش هنر، زمستان ۱۳۷۷)
• برای ادامهٔ این ماجرای پلیسی قهوه‌ای دم کرده‌ام (انتشارات آرویج، زمستان ۱۳۸۰)
• این ساعت شنی که به خواب رفته‌است ... (نشر چشمه، تابستان ۱۳۹۰)(چاپ دوم: ۱۳۹۴)
• بزرگراه مسدود است (گزینه اشعار، بوتیمار ۱۳۹۲)(چاپ چهارم:۱۳۹۷)
• اینجا نیروی جاذبه کمتر است (مهر و دل، ۱۳۹۸)
• این رسم الخط فارسی نیست (در دست انتشار)

نمایش‌نامه

• سایه (این نمایشنامه در سال ۱۳۹۵ به کارگردانی لیلی تقی پور بر صحنه اجراء شده است و اجرای رادیویی دیگری از آن با صدای شهدک غلامی موجود است.)(نشر سیب سرخ، ۱۳۹۸)

ترجمه

• لبه، گلچین شعر انگلیسی زبان، این کتاب در بر گیرنده شعرهایی از ویلیام باتلر ییتس، سیلویا پلات، تد هیوز، هنری وادزورث لانگ‌فلو، آدرین ریچ، راجر مگاف، جوزف برودسکی، آلن گینزبرگ، اما لازاروس، سولماز شریف و... است.(مهر و دل، ۱۳۹۸)
• ترجمهٔ رمانِ خانهٔ ادریسی‌ها به انگلیسی، کتاب کارما، نیویورک
• کنار معبد، گزینه ای از شعرهای امیر اور (نشر هشت، ۱۳۹۸)
• درخت کاج، هانس کریستین آندرسن (نشر هشت، ۱۳۹۸)
• دریانوردی به سمت بیزانس،گزینه ی شعرهای ویلیام باتلر ییتس (نشر ایهام، ۱۳۹۹)
• لاله ها، گلچینی از شاعران زن انگلیسی زبان (نشر ایهام، ۱۳۹۹)

نقد

• مقالات متعددی در تحلیل شعر در نشریات ادبی نظیر نامه کانون نویسندگان ایران، کارنامه، آدینه، دنیای

سخن، جهان کتاب، بیدار، عصر پنج شنبه و….

داوری جوایز شعر

• جشنواره شعر نیاوران و جایزه شعر ملی جم

نمونه شعر

"هفت طبقه بودم گیاهی مخصوص به تن داشتم؛ در جشنی شبیه مراسم ختم شرکت کرده بودم

سنگ بر پیشانی برگشتم؛ بر سرزمین مادری ام باردیگر نگریستم وَ گریستم

پدرم سیمرغ بود؛ مادرم الهه ای بی تاب درشوش وُ هگمتانه وُ مقبرهٔ مردخای

وَ خدا با من بود

این چشم‌ها دوربین من شده‌اند در تاریکی محض، مطلق

و من اسطورهٔ گُنگِ برخورد قاشق‌ها با چنگال بوده‌ام در لحظهٔ شام

ایزد بانوی بزرگراه نواب من ام، به قبرستان می‌روم

در منتهی‌الیهٔ شرقی این شهر

این که مطلق باریده بر فرق سرت، این چیست؟ این پلشتیِ آرام چیست؟ به چه می‌ماند؟ چیست؟

فرشتگان بر موهای تاریکم لانه کرده بودند به ناچار

وَمن پریان را شسته بودم، لکه‌گیری کرده بودم، شبیه برنج دم کرده بودم

ساعت را می‌دانستی در لحظه ای که کش می‌آمد و خمیازه می‌کشید، آن لحظهٔ منجمد وُ خاموش

وقتی با چنگال‌های زخمی ام بر اجاق گاز سر می‌رفتم

وقتی تمام صحنِ میدانِ انقلاب را فراگرفته بودم وَ فوران می‌کردم

و با وایتکس صورتم را سفید نگه داشته بودم انگار."

برنامه‌های بین‌المللی

• مهمان بنیاد فرهنگ و شناخت در رتردام هلند:سپتامبر ۲۰۰۶.
• مهمان جشنواره شعر گوتنبرگ، تدریس ادبیات خلاقه به زبان انگلیسی در آکادمی هنرهای زیبای سوئد و سخنرانی در اتحادیه ی نویسندگان سوئد در استکهلم به زبان انگلیسی در باب شعر ایران: سپتامبر ۲۰۱۳
• شرکت در برنامه ی شعر و جهان امروز؛ شعر خوانی در مراکز مطالعات زبان فارسی آمریکا؛ واشینگتن، نیویورک، آرکانزاس، کالیفرنیا و شیکاگو:آوریل ۲۰۱۴
• نوشتن در ایران با نیم نگاهی به گذشته در کتابخانه ملی بریتانیا: فوریه ۲۰۱۵
• شرکت در همایش محیط زیست و ادبیات؛ هند: دسامبر ۲۰۱۵
• سخنرانی انگلیسی درهمایش شعرِ فارسی پس از انقلاب، دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند: مارس ۲۰۱۷
• نماینده ی شعر ایران در بی ینال شعر آسیا: فوریه ۲۰۱۹

منابع

• فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
• دانشنامه ویکیجو، صفحه مربوط به شاعر
• ویکیپدیای انگلیسی
• فهرست مقالات علمی در پایگاه اطلاعاتی نورمگز
• خبرگزاری ایبنا: اینجا نیروی جاذبه کمتر است
• خبرگزاری مهر
• هنرآنلاین [۱]
• لیست آثار رُزا جمالی در کتابخانه ملی ایران
• انتشار دو کتاب از رُزا جمالی
• داوران جایزه شعر نیاوران
• داوران جایزه ملی شعر جم اعلام شدند
• شعر رُزا جمالی معماری هندسی دارد
• شعر رُزا جمالی معماری هندسی و تنظیم شده ای دارد

پیوند به بیرون

• طبیعت بی جان، شعری از رُزا جمالی
• نقد کهن الگویی شعر رُزا جمالی
• صداهایِ دیگری غیر از آن راویِ دانایِ کلِ مطلق
• بررسی گوناگونی آرایه‌ها و خوانش‌ها در شعر رُزا جمالی
• شکاف ها و شدن های سوژه دوپاره
• خوانش زن محورانه شعر رُزا جمالی
• لابراتوار یک ذهن
• ویلیام باتلر ییتس به ترجمه رُزا جمالی
• جوزف برادسکی به ترجمه رُزا جمالی
• آلن گینزبرگ به ترجمه رُزا جمالی
• سولماز شریف به ترجمه رُزا جمالی
• راجر مگاف به ترجمه رُزا جمالی
• آدرین ریچ به ترجمه رُزا جمالی
• هنری وادزورث لانگ فلو به ترجمه ی رُزا جمالی

This article "رزا جمالی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:رزا جمالی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

This page exists already on Wikipedia.

📰 Article(s) of the same category(ies)

• رحیم آقاخان
• اریکا الیسن
• آیلین کیخایی
• ایمان سیاهپوشان
• فرزین مهدی پور
• امیر شاداب
• ایرج پارسی‌نژاد

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• رزا جمالی in English