عشایر عرب خوزستان
![]() | در درستی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد. خواهشمندیم در روشنشدن اعتبار منابع مورد اختلاف کمک کنید. |
این نوشتار به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. (فوریه ۲۰۱۷) |
در این سرزمین عشایر عرب چند هزار سال در این سرزمین سکونت دارند
قبایل بزرگ عرب عبارتند از
آل مذحج (قبیله نیس، قبیله بنی مالک، عشیره هویشم، قبیله زبید، قبیله سواعد، عیدان، بنی سکین ، عنافجه، زویدات، ابومحمد، حمودی، منیعات، جبور، عزه، دلیم، آلبو سلطان )
عشیرة کعب (آل کعب) که فرعی از قبیلهٔ بزرگ بنی کعب اند و شامل چهار تیرة کعب منان، کعب الحایی، کعب کرم الله و کعب فرجاللهاست و عشیرة سادات که سه تیرة سادات فواصل، سادات جعاله، سادات موسوی جزایری را شامل میشوند و بنابر شواهد و مستندات بیشترین علما و دانشمندان خوزستان از این طایفهاند. عشایر مفتقح که در قرن نوزده از جور دولت عثمانی از عراق به خاک ایران مهاجرت کردهاند، میتوان اشاره داشت.
قبیله ی السواعد یکی از بزرگترین قبایل خوزستان میباشد که بیشتر در اهواز - حمیدیه - سوسنگرد - بستان - شوش - شهرک حمزه (از توابع دزفول) ودیگر مناطق ساکن میباشند.
این قبیله ی بزرگ به چهار مجموعه عشایر تقسیم میشود: بیت زامل ، کورجه ،بیت عبدالسید ، البتران .
آل غرا از شاخههای اصلی تیره ی بیت زامل است که خود به شاخههای دیگری ازجمله بیت موحی وبیت اعطیه تقسیم میشود.
از جمله عشایر وارده میتوان عشیره الغریب (غریباوی) که از یمن به سمت حجاز و از حجاز به سمت عراق و از آنجا همزمان با ورود اسلام به ایران وارد جنوب ایران شده در شهرهای خرمشهر - آبادان - اهواز - شوش کنونی سکنی برگزیدن و در صف اول مبارزین در برابر استعمارگران بودن از جمله شهدای بزرگ این عشیره شیخ علی غریباوی و شیخ اشلاگه را میتوان نام برد.
عباده از بزرگترین طوایف عرب است که از اين طايفه،مي توان عشایری چون آل قاطع/بروایه /عچرش و دغاغله/کروشات وطویرات را نام برد که در زمان پیامبر از یمن به مدینه کوچ کردند تا پیامبر را در جنگ یاری نمایند پس از ورودبه خوزستان در شهرستان هویزه سکنی گزیدند. عباده همچنین در نواحی،هندیجان ماهشهر و امیدیه حضور دارند که در آن مناطق به اهالی شوش نیز شناخته میشوند.
به عشایر عبدالخان، مزرعه، خصرج، آل بوروایه، کعب و سادات، دیلم، اعراب میانآب میگویند، چون در بین دو رود کرخه و دز میزیند و در نزدیکی شوشتر محلی به همین نام نیز وجود دارد.
آل کثیر، سلامت شامل سه تیره، آل خمیس، شریفه شامل پنج تیره و مفتقح از این دسته عربهای خوزستان هستند. بزرگترین قبیلههای عرب خوزستان عبارتند از:
قبیله ی بزرگ السواعد، بنی طُرُف، بیت_اوشاح، باوی، بنی کعب، البعبید (عبیداوی) و خزرج، که این شاخة آخر مأمنی از حوالی اهواز تا دشت آزادگان را دارند. پس از آنان عشایر آل کثیر، دیلم، سعد عنانجه، غنافجه، ضیاغمه (ضیغمیها)، بنی مالک، که در نواحی غربی و جنوبی رود دزفول تا کنار نهر هاشم سکنی دارند، میان سبعه، امّ التمسیر در ساحل غربی کارون قرار میگیرند. قبیله بنی طُرُف در دشت آزادگان (دشت میشان) تا هویزه استقرار دارند و مهمترین طوایف این قبیله عبارتند از: البعبید. سواری، مزرعا، شرفه، بنیصالح، مروان، قاطع و سید نعمت. قبیله بزرگ بنی کعب از شش تیرهٔ آل بوغُبیش، حزبه، خنافره، عساکره، مقدم و دوارجه تشکیل شدهاست.
وقبیله نصار ساکن آبادان که شامل طایفه حیاوی نیز میشود وعدهای نیز ساکن اهواز هستن
شجیرات:
شجیرات که ازقبیله بزرگ کنده میباشد ازچهار طایفه چلیبات، البومسعود، البوخلیفه و البوحماد تشکیل شده است؛ و هم اکنون ساکن شهرهای اهواز، هویزه، خرمشهر، آبادان، رامشیرو … میباشند.
بنی تمیم
بسیاری از عشایر خوزستان به این قبیله منسوبند؛ که از جمله آنها: غزلی. غزیوی. عیایشه والکنعان. سلیمان. الاماره.مگاطیف . المصبح. البراجعه. البو بصیری. عوینه. البوفیصل. الحمد البوحسان. مصالحه شامل (بنونهشل. سلایط وشریفات) والبو طعمه بنت اسعید الدخان اسلیمان و… که خود شامل تیرههای متعددی است؛ و به قولی تیره از روسای آنها ست. محل سکونت طوایف مذکور در کرانههای کرخه و نهر هاشم وخرمشهر وهندیجان و جراحی و رامهرمز وخلف آباد وحمیدیه وجاهای دیگر است
قبیله دیلم دارای چندین تیره و عشیره میباشد عشایر معروف عبارتند از: آل خمیس، آل عیسی. مشکوک نام برد، از مشاهیر قبیله میتوان به ابوالفتح دیلمی که دارای تفسیر قران میباشد اشاره کرد.
قبیلهٔ باوی هم متشکل از اتحادی از عشائر بزرگی چون آل حرب، سلامات، العمور، آل حمید (الحمید)، زرگان، نواصر، البو بالد و غیره میباشد.
هر کدام از این عشایر دارای زیر مجموعهای به نام تیره هستند. به عنوان مثال عشیرهٔ آل بوغبیش دارای تیرههایی به این شرح است:آلبوعبود؛آل بوبالا، آل بوشهباز، آل بوحاج علی، آل بومحمود، آل بوزیاد، آل بوصالح، ابوجلیل، بنیرشید، بیت خیطان، بیت آل بوشمال، زُبید، بیت بند ذیجان، رفیع، اتامند، سلیح، آل بوسلیط. زبان عشایر مقیم و وارده عربی است، ولی زبان عشایر میهمان بر اساس تنوع قومی دارای گوناگونی است. تنوع قومی ایلها چشمگیر است که عبارتند از: الف: ترکها که اکثر از یاریم تاق لوها هستند و به طوایف زیر تقسیم میشوند: یاریم تاقلو، سهرابی، لیشن لی، جمادلی، نیازی، و رَمزیار ب: قشقائیها که در محدودة بهبهان و رامهرمز بیشتر کوچ انجام میدهند. ج: لرها د: بختیاریها ه ـ: لرکیها که به دوزبان ترکی و فارسی شکسته سخن میگویند. این گونهگونی عشایر عرب و اقوام در این سرزمین باعث گردیده تا نظام ویژة فرهنگی دربارة نوع و محیط زندگی در خوزستان پدید آید که مهمترین ویژگی این نظام فرهنگی گونههای کوچ است. در خوزستان با سه گونه از کوچ روبهرو میشویم: الف: کوچ ارتفاعی که حرکت و جابجایی از دشت به کوه و بالعکس است. ب: کوچ افقی که به صورت جابهجایی در دشتها است. ج: کوچ محاطی که از آبادیها به مناطق اطراف که خوش آب و هواتر هستند صورت میگیرد. هر شکل از این گونههای زندگی دارای آیین خاص خود است، و به همین سبب گونهگونی فراوانی از نغمات آیینیِ مرتبط با زندگی را در بین این عشایر و اقوام میتوان مشاهده کرد. خوزستان سرزمینی است بین دو دریا، دریایی از آب و دریایی از نغمهها. علاوه بر آنچه برشمرده شد، از تأثیرات نژادهایی که از آفریقا به خوزستان آمدند و در مناطق ساحلی ساکن شدند نیز نباید غافل بود.
This article "عشایر عرب خوزستان" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:عشایر عرب خوزستان. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.