لطفعلی خان بالاوند

لطفلی خان بالاوند ملقب به سردار ارفع متولد سال ۱۲۲۰ ه‍.ق (۱۱۷۷ خورشیدی، ۱۷۹۸ میلادی) از مقتدرترین سران ایل بالاوند و حاکم هلیلان در عهد قاجاریه بود.

لطفعلی خان
زادروز	۱۱۷۷ خورشیدی هلیلان
درگذشت	۱۲۵۵ خورشیدی
آرامگاه	گورستان وادی السلام  نجف
ملیت	ایرانی
پیشه	حاکم ایالتی
لقب	سردار ارفع
دوره	قاجار
مذهب	شیعه
فرزندان	حیاتقلی خان، علی نقی خان محبعلی خان تیمور خان
والدین	اسفندیار خان

زندگی

لطفعلی خان چندین بار با زنانی از مناطق مختلف ازدواج کرد، وی از این همسران دارای ده فرزند پسر و پنج فرزند دختر گردید:دختر بزرگش حمیده سلطان را به عقد حسینقلی خان ابوقداره والی پشت کوه و دختر دومش ملک‌زاده خانم که دختر با کمالات بود نخست به همسری فتح‌الله خان امرایی حاکم طرهان درآورد. ملک‌زاده خانم از فتح‌الله خان دارای فرزند نشد، پس از مرگ فتح‌الله خان به همسری برخوردار خان حاکم طرهان درآمد که ثمره این پیوند یک پسر به نام حبیب‌الله خان غضنفری و دو دختر به نام صاحب خانم ملقب به عزت الدوله که به همسری غلامرضا خان فیلی والی پشت کوه درآمد و دختر دیگر وی زبیده خانم به همسری رضا قلی خان سرتیپ پدر یوسف خان امیر بهادر، رئیس بخشی از طایفه نور عالی دلفان درآمد. برخوردار خان در یک ضیافت شام به قتل رسید که پس از آن ملک‌زاده خانم به همسری حسین قلی خان والی پشت کوه درآمد. که در این اثنا خواهرش حمیده سلطان وفات یافته بود حسینقلی خان از حمیده فرزندی نداشت ولی از ملک‌زاده علیرضا خان شهاب الدوله نصیبش شد. لطفعلی خان بالاوند از چهار همسر ده پسر داشته که عبارتند از:

1. علی نقی خان، حیات قلی خان، حاجی خان، جهانگیر خان از بانو خدیجه خانم از طایفه پیر احمدوند

1. نورالله خان و محبعلی خان از بانو سیده آغا بیگم خانم مشعشعی دختر آقا سید میرزا عبدالعظیم مشعشعی آتش بیگی معروف به (آبش)

1. آزاد خان، رستم خان از بانو زیبا (زیوا) از طایفه لروند

۴-کلبرضا خان، تیمور خان از بانو منور خانم از طایفه احمدوند (همیوند) لطفعلی خان بالاوند دامنه قدرتش از شاهبداغ تا تنگه سیاه پله (سی پله )و در امتداد رود خانه سیمره دشت هلیلان تا املاک سامله و توابع ماهیدشت تا مرز سر فیروز آباد، و تا نزدیک کرمانشاه گسترش داد. وی در زمان خود از خوانین پر نفوذ و با اقتدار پشتکوه بود.

مسیو چریکف می‌نویسد:

«این جا محال هلیلان است جلگه هلیلان در سمت چپ رود خانه سیمره جای اردو و سپاه بسیار معظمی ست اینجا مطعلق به لطفعلی خان حاکم هلیلان است »

حمله نافرجام موسی خان

موسی خان فرزند دوم حیدر خان والی دریافت که با توجه به اوضاع و احوال موجود و جنگ قدرت کسی او را به حساب نمی‌آورد، و به این اندیشه افتاد که به هلیلان رفته و لطفعلی خان بالاوند را دستگیر و برکنار نماید ودر آنجا تشکیل حکومت دهد، به همراه آشور خان رشنو که او هم از بیم اذیت و آزار و تحقیر اطرافیان احمدخان به موسی خان پیوسته بود به همراه صد تفنگ چی راهی هلیلان شدند. موسی خان، لطفعلی خان بالاوند را در تخت گاهش کنار رود سیمره ملاقات کرد وی با دیدن هیبت و هیمنه لطفعلی خان و جوانان مسلح و شجاع و جنگاور بالاوند که گرد وی بودند فهمید که مرتکب اشتباهی بزرگ شده و مرد این میدان نیست. در پاسخ لطفعلی خان که از او پرسید موسی خان به چه منظور به هلیلان آمده‌ای؟ گفت: خان اوضاع پشتکوه خوب نیست به مهمانی آمده‌ام. لطفعلی خان که از نیت وی آگاه بود به رویش نیاورد وگفت: موسی خان خودت و تفنگ چی‌هایت مهمان من هستید به سوارانت بگو در بین قیطول من چادر بزنند. در این زمان دختر لطفعلی خان بالاوند که همسر (فتح اله خان سرتیپ امرائی) بود به سبب عدم تمکین به نزد پدر آمده و همین امر انگیزه دلگیری بین خان بالاوند و سرتیپ شده بود. در این باب موسی خان از ناجوانمردی به فتح اله خان می‌نویسد: من لطفعلی خان را دستگیر می‌کنم و قدرتی نمی‌ماند؛ شما بیاید و همسرتان را به همراه ببرید. اتفاقاً بعد از مدتی رفع کدورت می‌شود و فتح اله خان به نزد لطفعلی خان می‌آید ونامه موسی خان را به او می‌نمایاند و می‌گوید: خان مهمان تو آدم خوبی نیست. خان بالاوند به موسی خان می‌گوید: تا خلع سلاح نشده‌ای از اینجا دور شو کاری نکن که اسلحه تفنگچی‌هایت را بگیرم و تو را پیاده تا ده بالا بفرستم موسی خان از ترس چیزی نگفت وبه همراه نوکرانش از هلیلان رفت.

نقش لطفعلی خان در به قدرت رساندن حسینقلی خان

حسینقلی خان فرزند بزرگ حیدرخان که علیه پدر خود دست به اقداماتی زد و ناگزیر از خشم پدر به نواحی بین‌النهرین گریخته بود. لطفعلی خان بالاوند که در منطقه هلیلان صاحب قدرت واقتدار بود و با عباس خان پسر عموی حسینقلی خان خصومت داشت از فرصت استفاده کرد؛ گویا لطفعلی خان در این زمان سودای تسلط بر مناطق پشتکوه را در سر می‌پرورانده‌ است. به طرفداری از حسینقلی خان فرزند حیدرخان پرداخت وی با این کمک می‌خواست حسین قلی خان را تحت نفوذ و حمایت خویش درآورده و راه تسلط خود بر پشت کوه را هموار سازد. لذا به آشور خان می‌نویسد و از او می‌خواهد تا به پشتکوه بازگردد و تأکید می‌کند که من پول و تفنگ چی در اختیارت می‌گذارم واز تو حمایت می‌کنم. حسین قلی خان کمک مالی لطفعلی خان بالاوند را می‌پذیرد. حسین قلی خان با حمایت لطفعلی خان به انجام مقدمات کسب ولایت می‌پردازد. از او اردوی برای تصرف پشتکوه می‌خواهد که عباس خان را از میان بردارد. لطفعلی خان می‌گوید: عباس خان دارای همه نوع امکانات و قدرت است وبدون حکم دولتی نیز حکمرانی عاقبتی ندارد، فرهاد معتمدالدوله (۱۲۷۰ه‍.ق) حکمران لرستان است و مردی ادیب ودانشمند با فتح اله خان امرائی که بهره از ادب دارد به لطف است فعلاً فتح اله خان در خرم‌آباد است. لطفعلی خان نامه به فتح اله خان می‌نویسد هر طور شده حکم طوایف سهمی پدرش را برای حسین قلی خان بگیرد، فتح اله خان سرتیپ امرائی نیز با جدیت زائد الوصف حکم برای حسین قلی خان می‌گیرد. لطفعلی خان و فتح اله خان جمعیتی به حسین قلی خان می‌دهند بعد از دو سه حمله ودرگیری حسین قلی خان موفق به تسخیر سهمیه حیدر خان می‌شود و به تدریج دو قسمت دیگر پشت کوه را به حیطه تصرف خود درمی‌آورد. بدین سان پس از حیدر خان پسرش حسین قلی خان در سال ۱۲۷۳ قمری از سوی ناصرالدین شاه قاجار به سمت والی پشتکوه منصوب می‌گردد.

مرگ

لطفعلی خان مردی با اداره، پولادین و با صلابت، او توانست دشمنانش را از سر راه برداشته ودر طول زندگی خود با قدرت حکم رانی کند. آن چنان آرامشی بر پا کرد که دررزمان وی هرگز هیچ سرکشی و راهزنی به جان و مال رعایا دست درازی نکرد. وی چنان اُبهتی داشت که حتی فرزندان برومندش در برابر او سر تعظیم فرود می‌آورند و حق هرگونه اظهارنظری را در روبرویش از خود سلب کرده بودند. لطفعلی خان به واقع افتخاری بر تارک سلسله خوانین ایل بالاوند بود، او یگانه خان با اقتداری بود که توانست با خرید املاک جدید جغرافیایی ایلی بالاوند را تغییر دهد. وی که تاریخ تولدش حدود (۱۲۲۰ه‍.ق) بود در حوالی سال (۱۳۰۲ه‍.ق) روی در نقاب خاک کشید و در قبرستان نجف اشرف در کشور عراق به خاک سپرده شد.

منبع

This article "لطفعلی خان بالاوند" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

📰 Article(s) of the same category(ies)

• بنیامین رباطی
• وحید قاسمی مخترع
• نیوشا مدبر
• یاسر اسماعیلی جرجافکی
• ادریس ارمغانی
• آرات حسینی
• میرزا جلال الدین محمد حکیم جنابدی

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• لطفعلی خان بالاوند in English