مرگ و تشییع سید ابراهیم رئیسی
سید ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیس‌جمهور ایران بود. او و همراهانش در سانحه سقوط بالگرد، در روز ۱۹ مه ۲۰۲۴ مصادف با ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ کشته شدند. کمیته تشییع جنازه برای رئیسی شکل گرفت و مراسمی در تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد تدارک دیده شد. پیکر رئیسی در حرم امام رضا در مشهد دفن شد.
کشته شدن[ویرایش]
پیش از نیمروز ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ رئیسی برای افتتاح سد قیز قلعه‌سی به آذربایجان شرقی سفر کرد. در مسیر بازگشت بالگرد حامل او دچار سانحه شد. سید محمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و چند تن دیگر، همراه او در بالگرد بودند. گروه‌های امدادی به محل سانحه بالگرد اعزام شدند؛ اما شرایط نامساعد آب‌وهوایی تلاش برای امدادرسانی را با سختی روبه‌رو کرده بود.[۱]
صبح روز ۳۱ اردیبهشت، پس از پیدا کردن محل وقوع سانحه و یافتن لاشهٔ بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی، خبر درگذشت او و همراهانش منتشر شد.[۲] وی پس از محمدعلی رجایی دومین رئیس‌جمهور ایران است که در زمان ریاست جمهوری کشته شد.[۳]
علیرغم اعلام منابع داخلی ایران، منابع ترکیه مدعی شدند پهپاد بیرقدار آکینجی مختصات محل سقوط را یافته و به ایران گزارش داده است.[۴] اگرچه به گزارش خبرگزاری تسنیم، ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اطلاعیه ای از عدم موفقیت پهپاد ترکیه ای در یافتن مختصات محل سقوط خبر داد.[۵]
برخی گزارش‌های تأیید نشده به نقش احتمالی اسرائیل[۶][۷][۸][۹][۱۰] و مجتبی خامنه‌ای[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴] در این حادثه پرداخته اند.
تشییع[ویرایش]
در تبریز[ویرایش]
پس از پایان عملیات تجسس، اجساد کشته‌شدگان از جمله رئیسی[۱۵] به معراج الشهدای تبریز منتقل[۱۶] و کمیته تشییع جنازه تشکیل شد. ریاست این کمیته به معاون اجرائی رئیس‌جمهور سپرده شد.[۱۷] در اطلاعیه اولی که این کمیته منتشر کرد، برنامه تشییع مشخص گردید. بر اساس آن برنامه قرار شد تا تشییع جنازه‌هایی در شهرهای تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد انجام گیرد. در تبریز این تشییع جنازه قرار بود تا از میدان شهدا تا مصلی این شهر برگزار گردد. آغاز تشییع ساعت ۹ صبح روز سه شنبه مشخص شد.[۱۸][۱۹]
در صبح روز سه شنبه، تشییع جنازه در تبریز آغاز شد. ۸ تابوت پوشیده شده با پرچم ایران در این مراسم حمل می‌شد.[۲۰] خبرگزاری‌های داخلی با انتشار تصاویر هوایی، خبر از جمعیت کثیر شرکت‌کنندگان در این تشییع جنازه دادند.[۲۱][۲۲] اجساد پس از تشییع در تبریز، به فرودگاه مهرآباد تهران منتقل شد تا آماده انتقال به قم گردد. در فرودگاه توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران، آئین استقبال رسمی از تابوت‌ها صورت گرفت.[۲۳]
در قم[ویرایش]
طبق اعلامیه کمیته تشییع جنازه رئیس‌جمهور، قرار شد تا اجساد در روز سه شنبه از ساعت ۴ بعد از ظهر از حرم فاطمه معصومه تا جمکران انجام گیرد.[۱۸] بر اساس تصاویر منتشر شده از این مراسم، جمعیت بسیاری در این مراسم شرکت داشتند.[۲۴][۲۵] پس از پایان تشییع جنازه ابراهیم رئیسی در قم، اجساد به تهران منتقل شدند.[۲۳]
در تهران[ویرایش]
پیکر کشته‌شدگان حادثه در شب سه شنبه به تهران منتقل شدند. ابتدا در مراسمی با نام وداع به مصلی تهران منتقل شدند. پس از ساعاتی، پیکر برای مراسم نماز میت به امامت سید علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران به دانشگاه تهران منتقل شدند.[۲۵]
در صبح روز چهارشنبه، تشییع در تهران برگزار شد. در ابتدا مردم به سمت دانشگاه تهران در حرکت شدند و از آنجا به سمت میدان آزادی تشییع جنازه برگزار شد.[۲۵] در ساعت ۹ صبح، سید علی خامنه ای نماز میت خواند.[۲۶][۲۷][۲۸][۲۹] تشییع جنازه ابراهیم رئیسی در تهران، با پوشش زنده برخی شبکه‌های خبری همچون بی‌بی‌سی بود.[۲۳] در این مراسم، اسماعیل هنیه سخنرانی کرد.[۳۰] آمارهای اولیه از حضور چهار میلیون نفری تهرانی‌ها در این مراسم خبر می‌دهند.[۳۱]
در بعد از ظهر چهارشنبه، مراسمی رسمی از سوی محمد مخبر، سرپرست موقت نهاد ریاست جمهوری برگزار شد. در این مراسم مهمانان رسمی و بین‌المللی به پیکر رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه و سرپرست محافظان آنان، ادای احترام کردند.[۳۲] امیر قطر، رهبر ملی ترکمنستان، رئیس اقلیم کردستان روسای جمهور تونس، سوریه و تاجیکستان، نخست وزیران عراق، پاکستان، ارمنستان، اقلیم کردستان، آذربایجان، گرجستان و سوریه، روسای مجالس لبنان، الجزایر، قزاقستان، مالی، اتیوپی، دومای روسیه و روسای مجلس قانون‌گذاری و مجلس عالی ازبکستان، معاونین روسای جمهور ترکیه و هند و معاونین نخست وزیران قرقیزستان، ارمنستان، چین، افغانستان و صربستان و وزرای خارجه عربستان سعودی، مصر، ترکیه، بحرین، بلاروس، امارات متحده عربی، ونزوئلا، کویت، ازبکستان، سریلانکا، تونس و فرستادگان ویژه ژاپن، سنگاپور، سوریه، مالزی، مالدیو، نیکاراگوئه، اردن، عمان و رئیس سازمان همکاری اسلامی از جمله مقامات ارشدی هستند که با حضور در محل سالن اجلاس سران تهران و عرض تسلیت به سرپرست ریاست جمهوری، به مقام رئیس‌جمهور متوفی ایران ادای احترام کردند.[۳۳]
در بیرجند[ویرایش]
در صبح روز پنج‌شنبه تشییع پیکر رئیسی در شهر بیرجند، که محل کاندیداتوری وی برای مجلس خبرگان رهبری بود، برگزار شد.[۳۴][۳۵]
در مشهد[ویرایش]
در ظهر پنج شنبه جسد رئیسی به همراه محافظ خود سید مهدی موسوی و استاندار آذربایجان شرقی مالک رحمتی به مشهد منتقل شد.[۳۴][۳۵][۳۶] جسد با تشریفات و به همراه خانواده به فرودگاه مشهد وارد شد.[۳۷] به گزارش خبرگزاری انتخاب به نقل از دولت، بیش از یکصد هزار مهاجر افغانستانی مقیم مشهد در تشییع رئیسی شرکت کردند.[۳۸]
به گفته منابع خبری قرار است تا ۶۵ رسانه خارجی مراسم تشییع رئیس‌جمهور در مشهد را پوشش بدهند.[۳۹]
آمار رسمی نشان می‌دهد در تشییع ابراهیم رئیسی و همراهان در شهرهای تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد دوازده میلیون نفر در تشییع شرکت داشته‌اند. همچنین در سراسر کشور عزاداری‌ها و تجمع‌هایی زیاد تشکیل شد در خارج از ایران و کشورهایی نیز تجمع‌ها و عزاداری‌هایی با حضور گسترده برگزار شد.[۴۰]
-
تشییع پیکر رئیس جمهور و همراهان در تهران
-
تشییع پیکر رئیس جمهور و همراهان در قم
-
نماز سید علی خامنه ای بر پیکر سید ابراهیم رئیسی و همراهانش
شرکت‌کنندگان در مراسم[ویرایش]
از میان شرکت‌کنندگان رسمی این مراسم، هیئتی از کشور افغانستان به رهبری ملابرادر آخند، معاون اقتصادی ریاست الوزرا، و همراهی مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه شرکت داشتند.[۴۱] ویچسلاو ولودین رئیس دوما، پارلمان روسیه برای شرکت در مراسم یادبود ابراهیم رئیسی و همراهان او، وارد تهران شد. رئیس‌جمهور تونس هم در این مراسم شرکت داشت. معاون نخست‌وزیر، نخست‌وزیر ارمنستان، نخست‌وزیر عراق، رئیس‌جمهور تاجیکستان، اسماعیل هنیه، از رهبران جنبش حماس از حاضران در این مراسم بودند.[۲۸] شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر و محمد بن عبدالرحمن آل ثانی نخست‌وزیر قطر و وزیر خارجه کویت هم به نمایندگی از امیر کویت هم در این مراسم حاضر شدند.[۴۲] محمد شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان، رئیس پارلمان لبنان، رئیس و نخست‌وزیر منطقه کردستان عراق، دیگر مهمانان بین‌المللی حاضر در این مراسم بودند.[۴۳]
همچنین حضور چند نفر از خاخام‌های ضد صهیونیسم در مراسم تشییع در تهران، مورد توجه برخی رسانه‌ها قرار گرفت.[۴۴]
تدفین[ویرایش]
پیکر رئیسی در تاریخ ۳ خرداد ۱۴۰۳ در حرم امام رضا و در رواق دارالسلام دفن شد.[۴۵]
پیامدها[ویرایش]
- در پی تأیید درگذشت رئیسی، رهبر پنج روز عزای عمومی اعلام کرد.[۴۶]
- در پی اعلام خبر درگذشت رئیسی، صدها تن در میدان ولی‌عصر در سوگ رئیس‌جمهور تجمع کردند. در جلسه مجلس خبرگان رهبری در ۱ خرداد، تصویر تزیین‌شده رئیسی با گل بر روی صندلی وی قرار گرفت.[۴۷]
- در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد به احترام رئیسی یک دقیقه سکوت شد.[۴۸] این اقدام با اعتراضات و انتقادهایی همراه بود.[۴۹]
- اعلام عزای عمومی در کشورهای هند، پاکستان، ترکیه، کوبا، عراق، سوریه، لبنان، سریلانکا و تاجیکستان[۵۰][۵۱][۵۲]
- تمامی بازی‌های هفته‌های بیست و نهم و سی ام لیگ برتر فوتبال ایران با یک دقیقه تأخیر آغاز شدند.
- تعلیق شدن مذاکرات هسته‌ای ایران تا اطلاع ثانوی از طرف ایرانی‌ها[۵۳]
- پخش برنامه «چندشنبه با سینا» در «ام‌بی‌سی پرشیا» به صورت موقت لغو شد اما به خاطر انتشار فیلم برنامه در اینترنت که در آن با مرگ رئیسی شوخی شده بود، به‌طور کلی این برنامه از شبکه کنار گذاشته شد.[۵۴]
واکنش‌ها[ویرایش]
واکنش‌های داخلی[ویرایش]
سیاسیون[ویرایش]
محمد جواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه در شبکه ایکس درگذشت سرنشینان را تسلیت گفت.[۵۵] ظریف در گفت و گوی تلفنی با صدا و سیما گفت: «یکی از مقصران اصلی فاجعه دیروز آمریکاست که علیرغم دستور دیوان بین‌المللی دادگستری فروش قطعات هواپیما و هوانوردی را به ایران تحریم کرده و اجازه نمی‌دهد مردم ایران از امکانات خوب هوانوردی برخوردار باشند».[۵۶]
سید محمد خاتمی،[۵۷] محمود احمدی‌نژاد[۵۸] و حسن روحانی[۵۹] از روسای پیشین ریاست جمهوری بودند که هر یک این حادثه را تسلیت گفتند. سید علی خامنه‌ای نیز در پیامی با اشاره به «درگذشت شهادت‌گونه» رئیسی و همراهانش اعلام پنج روز عزای عمومی کرد.[۶۰]
علی لاریجانی،[۶۱] علی اکبر ناطق نوری[۶۲] و غلامعلی حدادعادل[۶۳] از جمله روسای پیشین مجلس بودند که این حادثه را تسلیت گفتند. محمد باقر قالیباف، رئیس وقت مجلس در در ایکس نوشت: «در قلب ملت ایران جا داشتی و یادت جاودانه شد. عزیز دل ملت ایران، رفیق جان، یار با صفا و صادق امام و رهبری سفرت بخیر. ما را فراموش نکن، دست این برادرت را هم بگیر و سلام ما را به حاج قاسم برسان. به آرزویت رسیدی و عاقبت رجایی شدی.»[۶۴] محمدرضا عارف، سیاستمدار اصلاح طلب در پیام تسلیت رئیسی گفت: «خلأ وجودی ایشان برای همه سخت و دشوار خواهد بود.»[۶۵]
ورزشکاران[ویرایش]
باشگاه‌های فوتبالی همچون استقلال[۶۶] و پرسپولیس[۶۷] هر یک در پیام‌های جداگانه تسلیت گفتند. همچنین تیم ملی فوتبال ایران در پیامی تسلیت گفت.[۶۸] امیر قلعه نویی، سرمربی وقت تیم ملی فوتبال در پیام جداگانه‌ای گفت: «او خادم‌الرضا علیه‌السلام و رئیس‌جمهور ملتی بود که صادقانه در مسیر خدمت به آن، گام برمی‌داشت.»[۶۹]
مذهبیون[ویرایش]
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان در پیامی این حادثه را به «رهبری، ملت شریف ایران و خانواده‌های داغدیده» تسلیت گفت.[۷۰] مراجع تقلید شیعه مثل مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی جوادی آملی و سبحانی درگذشت رئیسی را تسلیت گفتند.[۷۱] آستان قدس رضوی و تولیت حرم فاطمه معصومه هم در پیامی رسمی این درگذشت را تسلیت گفت. جمعی از علمای اهل سنت گلستان هم در پیامی این درگذشت را تسلیت گفتند.[۷۲]
هنرمندان[ویرایش]
ابراهیم حاتمی‌کیا و رضا میرکریمی کارگردان‌های سینمای ایران این حادثه را تسلیت گفتند.[۷۳][۷۴] نفیسه روشن، بازیگر تلویزیون به این حادثه واکنش نشان داد و گفت: «فقط می تونم بگم روحشون شاد. مرگ هم وطن نه طنز داره نه جوک؛ مرگ هم وطن درد داره.»[۷۵] رضا رویگری، جعفر دهقان، بهنوش بختیاری، محمد فیلی، فرهاد قائمیان، محمود پاک‌نیت، سعید ابوطالب، آزیتا ترکاشوند،[۷۶] داریوش ارجمند، جهانگیر الماسی، داود کیانیان، سعید امیرسلیمانی، ناصر آقایی، محسن علی‌اکبری، جواد شمقدری، مجید قناد، محمد گلریز، منوچهر آذری، عنایت بخشی، اسماعیل خلج و… از کسانی بودند که به درگذشت ابراهیم رئیسی واکنش نشان دادند یا از آن ابراز تاسف کرده و تسلیت گفتند.[۷۷]
دولت‌های خارجی[ویرایش]
- الگو:Country data سازمان ملل متحد برگزاری مراسم یادبود کشته‌های سقوط بالگرد رئیس‌جمهور ایران در سازمان ملل[۷۸] و بایکوت خبری آن توسط برخی رسانه‌ها[۷۹]
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که از این حادثه آگاه است. به گفته کاخ سفید، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در جریان این حادثه قرار گرفت.[۸۰][۸۱]سپس این وزارت‌خانه مرگ رئیسی را تسلیت گفت.[۸۲] متیو میلر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به ادعاهای مطرح‌شده مبنی بر این که سقوط بالگرد به علت تحریم‌های آمریکا رخ داده گفت که «این تصمیم دولت ایران بوده که از هلیکوپتر ۴۵ ساله در شرایط بد آب‌وهوایی استفاده کند. هیچ مقصر دیگری در این حادثه وجود ندارد.»[۸۳] همچنین وی فاش کرد که ایران از دولت آمریکا برای پیدا کردن رئیسی تقاضای کمک کرده، اما دولت آمریکا به دلایل لجستیکی نتوانسته کمکی ارائه کند.[۸۴]
شارل میشل، رئیس شورای اروپا در شبکه اجتماعی اِکْس نوشت: «ما همراه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا و شرکا، وضعیت را از نزدیک زیر نظر داریم.»[۸۵]
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه با بیان اینکه اطلاعات مربوط به سانحه بالگرد حامل مقامات بلندپایه ایران از جمله رئیس‌جمهور این کشور را از نزدیک رصد می‌کنیم؛ افزود: «امیدواریم سرنشینان بالگرد در سلامت باشند و خطری جانشان را تهدید نکند. روسیه آماده کمک به جستجوی بالگرد مفقود شده حامل رئیس‌جمهور ایران و تحقیقات دربارهٔ علت این حادثه است.»[۸۶][۸۷]
شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان با ابراز نگرانی از گزارش‌های اخیر مبنی بر سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و همراهانش، گفت فکر و دعای او با رئیس‌جمهور رئیسی و ملت ایران است.[۸۸]
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق پس از این حادثه به وزارت کشور، هلال احمر عراق و طرف‌های مرتبط برای ارائه امکانات موجود به جمهوری اسلامی ایران برای یافتن بالگرد رئیس‌جمهوری ایران که در شمال ایران ناپدیده شده، دستور داد.[۸۹]
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان پس از این حادثه در شبکه اجتماعی اِکْس نوشت: «دعای ما از خداوند متعال با رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی و هیئت همراه وی است. جمهوری آذربایجان به عنوان کشوری همسایه، دوست و برادر آماده ارائه انواع حمایت‌ها می‌باشد.»[۹۰]
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در پیامی اعلام کرد: «از سانحه هوایی که برای رئیس‌جمهور ایران پیش آمده بسیار متأسف هستیم» همچنین وزارت امور خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تحولات درخصوص سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را با نگرانی دنبال می‌کنیم. امیدواریم رئیس‌جمهور و مسئولان ایرانی سلامت باشند.»[۹۱]
نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند ضمن اظهار تأسف از این سانحه، اعلام کرد: «ما در این ساعت سخت با مردم ایران اعلام همبستگی می‌کنیم و برای رئیس‌جمهور و اطرافیانش دعا می‌کنیم»[۹۲]
میگل دایاز-کانل رئیس‌جمهور کوبا همبستگی خود با رهبر ایران و بهترین امیدها و آرزوهای خود برای یافتن رئیس‌جمهور ایران و همراهان وی را ابراز کرد.[۹۳]
دولت عمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که با نگرانی شدید ناپدید شدن بالگرد رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کند و آماده پشتیبانی و همکاری با ایران است.[۹۳]
وزارت امور خارجه لبنان اعلام کرد: «ما بر همدردی خود با دولت و مردم ایران در این مصیبت تأکید می‌کنیم و برای رئیس‌جمهور ایران و اطرافیانش آرزوی سلامتی داریم.»[۹۳]
وزیر امور خارجه ونزوئلا اعلام کرد که رئیس‌جمهور نیکلاس مادورو از نزدیک حوادث مربوط به سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی را دنبال می‌کند.[۹۳]
گروه اخوان المسلمین ضمن ابراز تاسف نسبت به ناپدیدشدن بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و هیئت همراه وی، برای آنان آرزوی سلامتی کرد.[۹۳]
محمد عبدالسلام سخنگوی انصارالله یمن از حادثه پیش آمده ابراز تاسف کرد.[۹۳]- سید عمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق در پیامی نسبت به اخبار مربوط به وضعیت سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و هیئت وزارتی و دولتی همراهش ابراز نگرانی کرد.[۹۳]
- وزارت خارجه مصر در واکنش به سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور کشورمان و هیئت همراه ایشان با دولت و ملت ایران ابراز همبستگی کرد.[۹۳]
- الگو:Country data سازمان ملل متحد سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد امروز یکشنبه و به دنبال حادثه سقوط بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران با صدور بیانیه ای اعلام کرد: آنتونیو گوترش با نگرانی اخبار مربوط به وقوع سانحه برای بالگرد رئیس‌جمهور ایران را پیگیری می‌کند.[۹۳]
وزارت خارجه سوریه با انتشار بیانیه ای ضمن ابراز نگرانی از حادثه فرود اضطراری بالگرد حامل ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران اعلام کرد تلاش‌های‌های نهادها و تیم‌های امداد و نجات برای دسترسی به محل این حادثه را دنبال می‌کند.[۹۳]
وزارت خارجه اردن از حادثه رخ داده، ابراز نگرانی کرد.[۹۳]
نچیروان ادریس بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق ضمن ابراز نگرانی دربارهٔ وضعیت سلامتی رئیس‌جمهور کشورمان برای سلامتی وی و همراهانش دعا کرد.[۹۳]
وزارت خارجه کویت با صدور بیانیه ای از حادثه پیش آمده ابراز نگرانی کرد.[۹۳]
«ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت خارجه قطر ضمن ابراز نگرانی و آرزوی سلامتی برای رئیس‌جمهور از آمادگی این کشور در پشتیبانی این سانحه خبر داد.[۹۳]- جنبش مقاومت اسلامی حماس طی بیانیه‌ای اعلام کرد: ما در جنبش مقاومت اسلامی حماس با اهتمام و نگرانی فراوان پیگیر اخبار مربوط به حادثه فرود اضطراری بالگرد هستیم.[۹۳]
وزارت خارجه عربستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «با نگرانی فراوان اخبار منتشرشده از سوی رسانه‌ها در خصوص بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کنیم.»[۹۳]
وزارت امور خارجه ارمنستان با صدور بیانیه ای اعلام کرد: فکر و دعای ما با رئیس‌جمهور، امیرعبداللهیان وزیر و همه افراد حاضر در صحنه است. در حالی که عملیات امداد و نجات ادامه دارد، ارمنستان به عنوان همسایه نزدیک و دوست ایران آماده حمایت‌های لازم است.- متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «آمریکا تسلیت رسمی خود را بابت درگذشت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران و همچنین دیگر اعضای هیئت آن‌ها در حادثه سقوط بالگرد در شمال غرب ایران را ابراز می‌کند.»[۹۴]
اردان نماینده اسرائیل در سازمان ملل روز دوشنبه با انتشار ویدیویی در «ایکس» به ادای احترام اعضای شورای امنیت به مرگ سید ابراهیم رئیسی و همراهانش واکنش منفی نشان داد و این اقدام را «افتضاح» خواند و گفت «شورای امنیت سازمان ملل متحد امروز ۳۱ اردیبهشت به یاد رئیس‌جمهور قاتل ایران که مسئول قتل هزاران نفر است، یک دقیقه سکوت کرد، آینده شورای امنیت چیست؟ سکوت برای مرگ هیتلر؟!.»[۹۵]
گابریلیوس لندزبرگیس وزیر امور خارجه لیتوانی با انتشار پستی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «وقتی جمهوری اسلامی در حال ارسال پهپادهایی برای استفاده علیه غیرنظامیان اوکراین است، نمی‌توان برایشان پیام تسلیت فرستاد.»[۹۶]- چارلی وایمرز، عضو پارلمان اروپا نیز از جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواست به نمایندگی از او به جمهوری اسلامی ایران تسلیت نگوید.[۹۷]
- عفو بین‌الملل اعلام کرد که مرگ ابراهیم رئیسی نباید حق مردم ایران را برای عدالت، حقیقت و غرامت به خاطر جنایات متعدد بر اساس قوانین بین‌الملل و نقض حقوق بشر که از دهه ۱۹۸۰ در دوران او در رده‌های قدرت مرتکب شده‌اند، محروم کند. ابراهیم رئیسی تا زمانی که زنده بود باید مورد بازجویی کیفری قرار می‌گرفت، جامعه بین‌الملل باید از هم‌اکنون برای ایجاد مسیرهایی برای پاسخگویی به قربانیان جنایات تحت قوانین بین‌المللی و سایر موارد نقض جدی حقوق بشر که توسط ابراهیم رئیسی و سایر مقامات ایرانی انجام شده است، اقدام کند.[۹۸]
- تام کاتن سناتور جمهوری‌خواه در توییتی نوشت: «در زمان قصاب تهران، ایران تروریست‌ها را مسلح می‌کرد و به آنان کمک می‌کرد. ابراز تسلیت برای مرگ این هیولا مایه شرمساری است.»[۹۹]
- شیرین عبادی فعال سیاسی روشنفکر و برنده جایزه صلح نوبل در واکنش نوشت: «در کنار تمام خانواده‌های دادخواهی هستم که با هر اتفاقی، بی‌شک زخم‌هایشان سر باز می‌کند، در کنار خانواده‌های ناپدید شدگان قهری هستم و به ویژه دستان مادر سعید زینالی را می‌فشارم؛ به همه شما می‌گویم راه شما و آرمان ارزشمند شما ادامه دارد در حالی که جنایتکاران، یکی بعد از دیگری در میان شادی مردم از صحنهٔ روزگار حذف می‌شوند».[۱۰۰]
خیرت ویلدرس، سیاستمدار هلندی رهبر حزب «برای آزادی» در انتقاد از پیام تسلیت رئیس شورای اتحادیه اروپا نوشت: نه از طرف من! (از طرف من تسلیت نگو!) وی در همین راستا با نوشتن جمله «همبستگی اتحادیه اروپا با شر!» نسبت به همکاری کمیسر مدیریت بحران اتحادیه اروپا واکنش نشان داد.[۱۰۱]- بنژامن حداد، نماینده حزب حاکم فرانسه پیام تسلیت اتحادیه اروپا در خصوص سانحه بالگرد رئیسی مورد انتقاد قرار داد و گفت: «تسلیت به رژیم تئوکراتیک ایران که جوانان آزادیخواه خود را حلق آویز می‌کند، به همسایگان خود حمله می‌کند، پهپادهایی را تولید می‌کند که غیرنظامیان اوکراینی را می‌کشد، رژیمی که از تروریسم حمایت می‌کند؟»[۱۰۱]
اپوزیسیون ایران[ویرایش]
- رضا پهلوی با اشاره به شادمانی گروهی از مردم ایران و به ویژه خانواده‌های محکومان سیاسی از مرگ رئیسی، گفت: «شاید تنها افسوس‌شان این است که او سقوط جمهوری اسلامی را ندید و برای جرم و جنایت‌هایش محاکمه نشد.»[۱۰۲]
- مریم رجوی، رئیس‌جمهور منتخب شورای ملی مقاومت ایران گفت: «مرگ رئیسی «ضربه راهبردی تاریخی و جبران‌ناپذیر» به رهبر آخوندها، علی خامنه‌ای و کل رژیم است. این یک سلسله پیامدها و بحران‌ها را در درون استبداد مذهبی ایجاد خواهد کرد. نفرین مادران و عدالت‌خواهان اعدام‌شدگان همراه با لعنت مردم و تاریخ ایران، بدرقه ابراهیم رئیسی است. وی عامل بدنام قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ است».[۱۰۳][۱۰۴][۱۰۵][۱۰۶][۱۰۷]
غیره[ویرایش]
- ایران اینترنشنال مدعی شد که افرادی از سکنه نوار غزه برای مرگ رئیسی ابراز شادمانی کردند. همچنین به گزارش این خبرگزاری، یکی از آوارگان فلسطینی به خبرگزاری فرانسه گفت رئیسی برای ما و غزه هیچ اهمیتی ندارد.[۱۰۸]
- سید علی سیستانی، مرجع تقلید عراقی در پیامی، سانحه رخ داده برای رئیس‌جمهور ایران را تسلیت گفت.[۱۰۹]
- مقتدی صدر در شبکه اجتماعی ایکس در پیامی این حادثه را تسلیت گفت.[۱۱۰]
- پاپ فرانسیس در پیامی، درگذشت سید ابراهیم رئیسی و حسین امیر عبدالهیان را به رهبر ایران تسلیت گفت.[۱۱۱]
- رئیس شورای جهانی صنایع‌دستی با ارسال پیامی درگذشت رئیس‌جمهور ایران را تسلیت گفت.[۱۱۲]
منابع[ویرایش]
- ↑ «بالگرد حامل رئیس‌جمهور دچار سانحه شد/گروه‌های امدادی در تلاش برای رسیدن به محل حادثه هستند». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «خبر فوری. با پیداشدن لاشه هلیکوپتر حامل رئیس‌جمهور ایران؛ کشته شدن ابراهیم رئیسی و هیئت همراه تأیید شد». یورونیوز. ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ "Iran's president, foreign minister and others found dead at helicopter crash site, state media says". Associated Press. Archived from the original on 20 May 2024. Retrieved 20 May 2024.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ "Akıncı İHA, İran Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopterin enkaz bölgesini tespit edip yurda döndü". Anadolu Ajansı' (به Türkçe). 2024-05-20. Retrieved 2024-05-21.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اطلاعیه ستاد کل دربارهٔ عملیات یافتن بالگرد رئیس‌جمهور - تسنیم». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «یک سریال اسرائیلی شبهاتی را در مورد «مرگ رئیس‌جمهور ایران و نقش موساد» ایجاد می‌کند». العین فارسی. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «بررسی یک احتمال از سانحه تلخ اخیر/ پایگاه جاسوسی اسرائیل چند کیلومتری محل سقوط بالگرد رئیسی بود؟». www.khabaronline.ir. ۲۰۲۴-۰۵-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ دخالت اسرائیل در حادثه منجر به مرگ رئیسی چقدر محتمل است؟ گفتگو با آوی داویدی, 2024-05-24, retrieved 2024-07-14صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ادعای دخالت اسرائیل در حادثه هلی کوپتر رئیسی!». تابناک. ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ بدیع یونس (۲۰۲۴-۰۶-۰۹). «چرا رئیسی کشته شد؟ آیا آمریکا و اسرائيل در سانحه سقوط هلیکوپتر نقش داشتند؟». ایندیپندنت فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پشت پرده یک سقوط؛ روایت تازه از نقشه پنهانی مجتبی خامنه‌ای و حسین طائب برای حذف رئیسی». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «نقش احتمالی مجتبی خامنه‌ای در مرگ رئیسی و گسترش قدرت او؛ دوروی سکه یک بحران برای پدر و پسر». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «نام مجتبی خامنه ای دوباره سر زبان ها افتاد؛ مرگ ابراهیم و حذف رقیب؟». العربیه فارسی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «نام مجتبی خامنه‌ای پس از مرگ رئیسی بر سر زبان‌ها افتاد؛ راز آن چیست؟». العین فارسی. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «انتقال پیکر شهدای حادثه بالگرد رئیس‌جمهور به تبریز». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اجساد مطهر در حال انتقال به معراج شهدای تبریز است». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۰۸.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «رئیس کمیته تشییع شهید «ابراهیم رئیسی» مشخص شد». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «جزئیات مراسم تشییع پیکر شهید رئیسی و همراهان در شهرهای تبریز، قم، تهران، بیرجند و مشهد». رکنا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ایران؛ مراسم تشییع جنازه رئیسی و دیگر جان‌باختگان آغاز شد – ۱۴۰۳/۳/۱». DW. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «مراسم تشییع جنازه رئیسی و همراهانش در تبریز و قم برگزار شد». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «تشییع پیکر شهدای خدمت در تبریز/ حضور گسترده مردم برای در مراسم بدرقه رئیس‌جمهور». میزان. ۱۴۰۳-۰۳-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «رسانه‌های غربی: تشییع پیکر «آیت‌الله رئیسی» در تبریز گسترده بود». ایران آنلاین. ۱۴۰۳-۰۳-۰۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ ۲۳٫۲ «انتقال اجساد ابراهیم رئیسی و همراهانش به قم». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «حضور باشکوه مردم قم در مراسم تشییع شهید رئیسی + تصاویر | سیل جمعیت را ببینید». همشهری آنلاین. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ «گزارش لحظه به لحظه از مراسم تشییع پیکر شهید ابراهیم رئیسی/ وداع با شهدای خدمت+ عکس و فیلم». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ویدیوها. علی خامنه‌ای بر سر جنازه‌های رئیسی و همراهانش «نماز میت» خواند». euronews. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اقامه نماز رهبر معظم انقلاب بر پیکر آیت الله شهید رئیسی و شهدای خدمت + فیلم». خبرگزاری دانشجو. ۱۴۰۳-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ «تشییع ابراهیم رئیسی و همراهانش در تهران؛ آیت‌الله خامنه‌ای بر کشته‌شدگان نماز خواند». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «خامنه‌ای بر سر جنازه رئیسی و همراهانش "نماز میّت" خواند – ۱۴۰۳/۳/۲». DW. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «تشییع ابراهیم رئیسی و همراهانش در تهران». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اولین برآورد از تعداد حاضرین در مراسم امروز تهران». انتخاب. ۱۴۰۳-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «مراسم ادای احترام مقام‌های خارجی به ابراهیم رئیسی آغاز شد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ادای احترام مقامات کشورها به رئیس‌جمهور شهید و همراهان». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ «مراسم تشییع رئیسی در مشهد: تحقیقاتی دربارهٔ حادثه بالگرد همزمان با طرح ابهام‌ها در دست انجام است». euronews. ۲۰۲۴-۰۵-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ «پیکر رئیسی برای تشییع و دفن به مشهد رسید». العربیه.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «جزئیات انتقال پیکر شهید ابراهیم رئیسی و همراهانش به مشهد مقدس+فیلم». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۴-۰۵-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «لحظه ورود خانواده ابراهیم رئیسی به فرودگاه مشهد+ عکس». روزنامه دنیای اقتصاد. ۲۰۲۴-۰۵-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «خبرگزاری دولت: بیش از یکصد هزار مهاجر افغانستانی مقیم مشهد در تشییع رئیس‌جمهور شرکت کردند». دولت. ۴ خرداد ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۲۴ مه ۲۰۲۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «۶۵ رسانه خارجی مراسم تشییع رئیس‌جمهور در مشهد را پوشش می‌دهند». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «دیوارنگاره جدید میدان انقلاب رونمایی شد؛ بدرقه ۱۲ میلیونی رئیس‌جمهور شهید». خبر آنلاین.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «شرکت هیئت بلندپایه طالبان در مراسم تشیع جنازه رئیسی – ۱۴۰۳/۳/۲». DW. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «سران چند کشور برای شرکت در مراسم ابراهیم رئیسی وارد تهران شدند». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ورود مقام‌های بلندپایه جهان برای حضور در مراسم بزرگداشت رئیس‌جمهور شهید». خبرگزاری صدا و سیما. ۱۴۰۳-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «حضور خاخام‌های یهودی در مراسم تشییع شهدای خدمت». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «مراسم تشییع پیکر رئیسی و همراهان در دانشگاه تهران». TRT Persian. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ "Iran's president, foreign minister and others found dead at helicopter crash site". Associated Press. 20 May 2024. Archived from the original on 20 May 2024. Retrieved 20 May 2024.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ "Mourners begin days of funerals for Iran's president and others killed in helicopter crash". Associated Press. 2024-05-21. Archived from the original on 21 May 2024. Retrieved 2024-05-21.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/en/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ «انتقاد نرگس محمدی از تصمیم سازمان ملل برای برگزاری مراسم یادبود ابراهیم رئیسی». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۵-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اعلام عزای عمومی در برخی کشورها در پی شهادت آیت الله رئیسی». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «کوبا یک روز عزای عمومی اعلام کرد». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «عزای عمومی در سریلانکا/ ادای احترام به شهادت ابراهیم رئیسی». اقتصادنیوز. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی: ایران پس از مرگ رئیسی مذاکرات را تعلیق کرده است». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۵-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «شوخی با مرگ ابراهیم رئیسی؛ پخش «چندشنبه با سینا» در «ام‌بی‌سی پرشیا» فعلاً متوقف شده است». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۶-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «تسلیت ظریف در پی شهادت رئیس‌جمهور، وزیر خارجه و هیئت همراه». ایسنا.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ظریف: یکی از مقصران اصلی فاجعه سقوط بالگرد آمریکا است». همشهری آنلاین.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «سید محمد خاتمی با تسلیت شهادت رئیس‌جمهور کشورمان و همراهان: شهادت رئیس‌جمهور و همراهان خدمتگزارشان حادثه‌ای دردناک و خسارت بار است». ایسنا.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «تسلیت احمدی‌نژاد در پی شهادت رئیس‌جمهوری و هیئت همراه». مشرق نیوز.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام حسن روحانی درپی شهادت رئیس‌جمهور/ صفحه تلخی در کتاب انقلاب رقم زد». دنیای اقتصاد.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام تسلیت در پی درگذشت شهادت‌گونه حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی رئیس‌جمهور و همراهانش». www.leader.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام علی لاریجانی در پی شهادت ابراهیم رئیسی، وزیر خارجه، امام جمعه و استاندار تبریز». خبر آنلاین.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام تسلیت ناطق نوری در پی شهادت ابراهیم رئیسی، وزیر خارجه، امام جمعه و استاندار تبریز». خبر آنلاین.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام تسلیت حدادعادل در پی شهادت ابراهیم رئیسی». اقتصاد نیوز.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «قالیباف پیام تسلیت داد/ رفیق جان به آرزویت رسیدی و عاقبت رجایی شدی». دنیای اقتصاد.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «عارف: شهادت آقای رئیسی داغ بزرگی است». خبرگزاری دانشجو.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام تسلیت باشگاه استقلال به مناسبت شهادت ابراهیم رییسی». رکنا.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «باشگاه پرسپولیس: تسلیت شهادت آیت‌الله رئیسی». ورزش سه.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «سید شهیدان خدمت؛ پیام تسلیت اعضای تیم ملی ایران در پی شهادت رئیس‌جمهور». خبرگزاری مهر.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «قلعه‌نویی: شهادت رئیس‌جمهور و همراهانش، پاداش الهی بود». عصر ایران.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام مولوی عبدالحمید درپی شهادت ابراهیم رئیسی و همراهانش». خبر آنلاین.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش مراجع تقلید به شهادت ابراهیم رئیسی». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش علما و مراجع تقلید به شهادت خادم ملت». ایبنا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ابراهیم حاتمی‌کیا: بُهت‌زده شدیم». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «برای سربلندی ایران عزیز تلاش و دعا کنیم/باید تسلیم تقدیر الهی بود». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «متن متفاوت نفیسه روشن برای تسلیت شهادت رئیسی». خبر آنلاین.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش بازیگران به شهادت رئیس‌جمهور». ایبنا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «تسلیت هنرمندان پیشکسوت درپی شهادت رئیسی». تابناک. ۱۴۰۳-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «مراسم یادبود ابراهیم رئیسی در سازمان ملل با صندلی‌های خالی برگزار شد». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۵-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «رویترز: آمریکا مراسم سازمان ملل برای ادای احترام به ابراهیم رئیسی را بایکوت می‌کند». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۵-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ "US comments on reports of accident". Al Jazeera. 19 May 2024. Retrieved 19 May 2024.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اولین واکنش بایدن به سانحه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور». فرارو. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «وزارت خارجه آمریکا مرگ رئیسی را تسلیت گفت». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «Helicopter crash kills Raisi: Are sanctions behind Iran's aviation crisis?». الجزیره. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۲۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «Iran asked US for help after plane crash, but Washington was 'unable'». MSN. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۲۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اتحادیه اروپا: گزارش‌ها دربارهٔ حادثه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کنیم». شرق. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش روسیه به سقوط بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی». خبرگزاری مهر. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش روسیه به حادثه بالگرد حامل سیدابراهیم رئیسی». دنیای اقتصاد. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش نخست‌وزیر پاکستان به سقوط بالگرد رئیس‌جمهوری ایران». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «دستور نخست‌وزیر عراق برای کمک به ایران برای یافتن بالگرد حامل رئیس‌جمهور». ایسنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش «علی‌اف» به سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران». خبرگزاری مهر. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اردوغان: از سانحه هوایی که برای رئیس‌جمهور ایران پیش آمده بسیار متأسف هستیم». ایرنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «اعلام همبستگی نخست‌وزیر هند با مردم ایران». ایرنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۹۳٫۰۰ ۹۳٫۰۱ ۹۳٫۰۲ ۹۳٫۰۳ ۹۳٫۰۴ ۹۳٫۰۵ ۹۳٫۰۶ ۹۳٫۰۷ ۹۳٫۰۸ ۹۳٫۰۹ ۹۳٫۱۰ ۹۳٫۱۱ ۹۳٫۱۲ ۹۳٫۱۳ ۹۳٫۱۴ ۹۳٫۱۵ «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام تسلیت آمریکا در پی شهادت رئیس‌جمهور و هیئت همراه». ایسنا.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «انتقاد نماینده اسرائیل از ادای احترام شورای امنیت به مناسبت مرگ رئیسی؛ ارادان: یک دقیقه سکوت برای مرگ هیتلر؟». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «بلاگ| در پی مرگ ابراهیم رئیسی و دیگر سرنشینان بالگرد؛ با تصمیم مقامات، جمهوری اسلامی جایگزین او را در تاریخ ۸ تیر ماه انتخاب می‌کند». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «انتقاد قانون‌گذاران اروپایی از واکنش مقامات اتحادیه اروپا به مرگ رئیسی: با عاملان سرکوب ایرانیان «ابراز همبستگی» نکنید». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ "Iran: President Raisi's death must not deny victims of his grim human rights legacy their right to accountability". Amnesty International (به English). 2024-05-22. Retrieved 2024-05-23.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در روز ۸ تیر». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «واکنش‌ها به مرگ ابراهیم رئیسی همزمان با اعلام ۵ روز عزای عمومی در ایران». بی‌بی‌سی فارسی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ «چند سیاستمدار اروپایی با هشتگ «نه از طرف من» به پیام تسلیت اتحادیه اروپا برای مرگ رئیسی انتقاد کردند». euronews. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «بلاگ| در پی مرگ ابراهیم رئیسی و دیگر سرنشینان بالگرد؛ با تصمیم مقامات، جمهوری اسلامی جایگزین او را در تاریخ ۸ تیر ماه انتخاب می‌کند». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/fa/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
- ↑ Jempson, Rosie (2024-05-20). "Iran facing 'rebellion' as Ebrahim Raisi's death set to spark massive uprising". Express.co.uk (به English). Retrieved 2024-05-23.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «Exiled opposition group says Raisi death 'monumental blow' to Iran». Yahoo News (به English). ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ Eqbali، Laurence Norman, Sune Engel Rasmussen, Benoit Faucon and Aresu. «Iranian President, Foreign Minister Killed in Helicopter Crash» (به English). WSJ. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «'A Heavy Strategic Blow': Reactions to Raisi's Death».صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «بی‌تفاوتی مردم نوار غزه به خبر کشته شدن رئیسی». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام آیت‌الله سیستانی در پی شهادت رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران». اقتصادنیوز. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام تسلیت مقتدی صدر در پی شهادت آیت‌الله رئیسی و هیئت همراه+ عکس». خبرگزاری مهر.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «Pope Francis sends condolences on death of Iran's President Raisi». Vatican News.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «پیام تسلیت رئیس شورای جهانی صنایع‌دستی». خبرگزاری صدا و سیما. ۱۴۰۳-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
رئیس قوه قضائیه (۱۳۹۷–تاکنون) • تولیت آستان قدس رضوی (۱۳۹۴–تاکنون) • نماینده مجلس خبرگان رهبری (۱۳۸۵–تاکنون) • عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۹۶–۱۳۹۷) • دادستان کل کشور (۱۳۹۳–۱۳۹۴) • معاون اول رئیس قوه قضائیه ایران (۱۳۸۳–۱۳۹۳) • رئیس سازمان بازرسی کل کشور (۱۳۷۳–۱۳۸۳) | ||
| دوران زندگی |  | |
| احزاب سیاسی | جامعه روحانیت مبارز (۱۳۷۶–تاکنون) • حزب جمهوری اسلامی (۱۳۵۸–۱۳۶۶) | |
| کتاب‌شناسی | ارث بلا وارث • تقریرات درس قواعد فقه (۳ جلدی) | |
| خانواده | جمیله علم‌الهدی (همسر؛ دختر سید احمد علم‌الهدی) | |
This article "مرگ و تشییع سید ابراهیم رئیسی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:مرگ و تشییع سید ابراهیم رئیسی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
