مهدی محسنیان راد
| مهدی محسنیان‌راد | |
|---|---|
| پرونده:Dawat-1.jpg | |
| زادروز | ۱۳۲۴ مشهد |
| تحصیلات | کارشناسی ارشد در رشته تحقیق در ارتباط جمعی دکتری جامعه‌شناسی |
| دانش‌آموختهٔ | مدرسه عالی تلویزیون و سینما دانشگاه آزاد |
| پیشه | استاددانشگاه امام صادق[۱] |
| آثار | ایران در چهار کهکشان ارتباطی، در حسرت فهم درست، ارتباط‌شناسی |
مهدی محسنیان‌راد (متولد ۱۷ آبان ۱۳۲۴ در مشهد)، ارتباطشناس، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه ایرانی است. وی از نخستین گروه دانشجویان علوم ارتباطات در ایران و از شاگردان کاظم معتمدنژاد است. آثار او عمدتاً در حوزه ارتباطات است.
زندگینامه[ویرایش]
وی در ۱۷ آبان ۱۳۲۴ به‌دنیا آمد.[۲]
مادرش تحصیل‌کردۀ دبیرستان و پدرش بازرگان بوده است. وقتی هنوز دو سالگی او تمام نشده بود از مشهد به تهران که خانوادۀ مادرش هم آنجا ساکن بوده‌اند، مهاجرت می‌کنند و خانه‌ای سه طبقه در محلۀ امیریه تهران می‌سازند و مقیم آنجا می‌شوند.
دوران دبستان را در مدرسۀ رشدیه تهران گذراند و در آنجا هم‌مدرسه‌ایِ اسماعیل میرفخرایی بود.
دبیرستان را در مدرسۀ رهنما سپری کرد. در آنجا متصدی کتابخانه بود و داستان‌نویسی طولانی را از همان‌جا آغاز کرد و وقتی مدال نفر اول استان در روزنامه‌دیواری را می‌گیرد و اولین مصاحبه‌اش را مکاتبه‌ای با عزت‌الله انتظامی انجام می‌دهد، جرقه‌هایی در ذهنش شکل می‌گیرد و به قول خودش داستانش از سال ۱۳۴۴ یعنی سالی که دیپلم می‌گیرد آغاز می‌شود. سال بعدش در کنکور پزشکی قبول نمی‌شود و به توصیۀ پدربزرگش سه ماه تابستان را مشغول به کار در دکان چمدان‌سازی و کیف‌سازی می‌شود و بعد از هم به سربازی می‌رود.
محل خدمتش می‌شود روستای اسماعیل‌آباد، مرز ایران و افغانستان. اوقات فراغتش را با کتاب‌خواندن و درس‌خواندن برای کنکور پر می‌کرد و همزمان معلم مدرسه هم بود و بخاطر کارهایی که برای مردم آن ناحیه انجام می‌داد در همان سن کم معتمد اهالی روستا نیز شده بود.
بعد از سربازی اغلب روزها با یکی از دوستانش در پارک شهر تهران برای کنکور درس می‌خواندند. محسنیان‌راد در سال ۱۳۵۰ لیسانس مطبوعات (روزنامه - رادیو و تلویزیون) خود را از دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی اخذ کرد. سال ۱۳۵۳ اولین کتاب او با عنوان تحلیل محتوای رادیو ایران با همکاری کاظم معتمدنژاد و صدرالدین الهی منتشر شد. در سال ۱۳۵۶ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته تحقیق در ارتباط جمعی از مدرسه عالی تلویزیون و سینما دریافت کرد و در همان سال عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی شد. با وقوع انقلاب اسلامی و انحلال دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی، همزمان با تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی، با سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران همکاری داشت و در آن مقطع سه دوره داوری جشنواره خوارزمی را بر عهده داشت. محسنیان‌راد در سال ۱۳۶۹ از رساله دکترای جامعه‌شناسی خود با عنوان «انقلاب، مطبوعات و ارزش‌ها: مقایسه ارزش‌های تبلیغ شده در مطبوعات انقلاب مشروطیت با انقلاب اسلامی» با راهنمایی کاظم معتمد نژاد و مشاورۀ غلامعباس توسلی و حمید مولانا در دانشگاه آزاد دفاع کرد. در همان سال کتاب ارتباط‌شناسی او منتشر و سبب شد تا او را به عنوان مبدع مدل ارتباطی منبع معنی بشناسند. مهدی محسنیان‌راد در دو نوبت در سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۷۷ به عنوان پژوهشگر نمونۀ سال کشور از رؤسای جمهور وقت اکبر هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی، جایزه و لوح تقدیر دریافت کرد.[۳]
مهدی محسنیان راد در سال ۱۳۷۴ به عضویت هیئت علمی دانشکدۀ فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق درآمد و در سال ۱۳۹۱ درجه استادی را دریافت کرد. در سال ۱۳۸۸ از کتاب سه جلدی ایران در چهار کهکشان ارتباطی او یک مجموعه سیزده قسمتی تلویزیونی با عنوان ارتباط ایرانی با اجرای اسماعیل میرفخرایی تهیه و از کانال ۴ تلویزیون ایران پخش شد.[۴]
نظریات و ایده‌های مهم[ویرایش]
بازار پیام[ویرایش]
نظریۀ بازار پیام نخستین بار توسط مهدی محسنیان‌راد در سپتامبر ۲۰۰۱ در کنفرانس انجمن بین‌المللی تحقیق در ارتباط‌جمعی (IAMCR) در بوداپست مطرح شد [۵]و پس از آن به زبان‌های فارسی،[۶] انگلیسی و عربی منتشر شده‌است.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱]. می‌توان گفت این نظریه به نوعی درمقابل دهکدۀ جهانیِ مارشال مک لوهان است. محسنیان‌راد معتقد است ما در عصر گذار از دهکدۀ جهانی هستیم و به عصر بازار پیام خواهیم رسید. زمانی که دیگر تفاوت زبان انسان‌ها اهمیتی ندارد و هرکسی می‌تواند در بازار انبوه جهانی به‌صورت فردی محتوای مورد نظر خود را بدست بیاورد و صرفاً هم دریافت‌کننده نباشد بلکه در تولید محتوا هم نقش داشته باشد. یعنی پس از دهکدۀ جهانی، جهان ارتباطی تغییر خواهد کرد. همۀ انسان‌ها قادر خواهند بود با فن‌آوری‌های آینده، همۀ زبان‌ها را بفهمند و همۀ زبان‌ها زبان آنان را بفهمند. آنگاه این مردمان دیگر نه به صورت مخاطبان انبوهِ (mass) دوران رسانه‌ها، بلکه قادر به ایفای سه نقش همزمان خواهند شد و علاوه‌بر دو عنصر فرستنده و گیرنده، جست‌وجوگر پیام نیز وارد این دنیا خواهد شد.[۱۲] همان‌گونه که در بازارهای سنتی ایران، فروشنده، خریدار و عابر وجود داشته است و اصطلاح بازار نیز به دلیل مشابهت‌های فرهنگی میان این مفهوم و بازار در سنت شرق آورده شده است. به این معنا که جنس ارتباط، افقی خواهد شد، نه عمودی و از بالا به پایین. هم‌چون بازار قدیم در ایران که بخاطر حرکت دائم فروشنده در داخل حجره به تبع حرکت خریدار، و در همین حین حرکت عابران، برتری میان هیچ‌کدام نبوده است. [۱۳]
مدل ارتباطی منبع معنی[ویرایش]
در علوم مختلف مدل‌ها واسطه‌ای بین حوزۀ عملی و نظری ایفا می‌کنند. در علم ارتباطات نیز مدل‌های زیادی وجود دارند که نشان‌دادن وجوه مختلف فرایند ارتباطی را تسهیل می‌کنند. مهدی محسنیان‌راد در کتاب ارتباط‌شناسی خود[۱۴] از مدل تازه‌ای صحبت می‌کند به اسم منبع معنی. منشأ معنی هر فردی، ارتباط و شناخت‌های گذشتۀ اوست. جایگاهی که معنی در آن قرار دارد یا منبع معنی دارای حجمی نامحدود و تابع عوامل مختلفی است. در این مدل، منبع معنی به صورت مکعبی رسم شده که گوی‌های معنی در آن جای گرفته و حجم آن درجه‌ای بین ۰ تا ۱ دارد که از هم جدا نیستند بلکه پیسوتگی و ارتباط دارند.
تفاوت معنی آن جاییست که در سه منبع مختلف، یعنی ذهن‌های مختلفی جای گرفته باشد (این تفاوت می‌تواند بین ذهن الان یک فرد با گذشته یا آیندۀ او نیز باشد). [۱۵]
کهکشان دارمانی[ویرایش]
در کتاب ایران در چهار کهکشان ارتباطی محسنیان‌راد ادعا می‌کند که علاوه‌بر سه کهکشان عمومی ارتباطات که مک‌لوهان مطرح می‌کند، یعنی شفاهی (شنیداری)، گوتنبرگ (چاپ) و مارکونی (رسانه‌های الکتریکی)، در ایران به‌طور خاص ما نوع چهارمی به اسم کهکشان دارمانی (مرکب از داریوش و مانی) داریم.[۱۶]
داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشی به خاطر وسعت قلمروی ایران در آن زمان و توانایی برقراری ارتباط با تمامی مناطق تحت سلطه، شبکه‌ای از برج‌های مخابراتی نوری که با دو نوع آتش رنگی کار می کرده را می‌سازد و الفبایی ۳۶ حرفی برای استفاده در این برج‌ها ابداع می‌کند و به این ترتیب اولین سیستم تلگرافی تاریخ در ۲۵۰۰ سال قبل تشکیل می‌شود.
از طرفی در زمان اشکانیان، مانی که مبلغ آیین تازه‌ای بود، از تصویر و نوشته برای تبلیغ دین خود استفاده می‌کرد که این کار نیازمند توسعۀ ارتباطات در آن زمان بود. پس در آن زمان نوع خاصی از چاپ به صورت ابتدایی در سرزمینی که آن زمان جزو ایران بوده شکل گرفته است. همچنین از نوعی کاغذ(برخلاف ادعای چین که خود را در قرن یازده یا سیزده مبدع کاغذ می داند) استفاده شده است و پاپیروس مصری در پی ممنوعیت آیین مانویت در ایران و کشتار و نابودی پیروانش، توسط مانویان به چین منتقل شده و پایۀ تحولی در تاریخ و فرهنگ چین می شود.[۱۷][۱۸][۱۹]
بنابراین ایرانیان این افتخار را دارند که پیشرو ارتباطات در تاریخ جهان بوده‌اند.
سه نسل شبکۀ اجتماعی[ویرایش]
شبکه‌های اجتماعی سه نسل را پشت سر گذرانده‌اند. نسل اول دوران قبل از ابزارهای ارتباطات راه دور یعنی شبکه‌های شفاهی را شامل می‌شود که در ایران قهوه‌خانه‌ها، زورخانه‌ها، بازارها، آب‌انبارها و... مکان‌هایی برای گفت‌وگوی مردم بوده‌اند. کاری که امروز شبکه‌های مجازی چون تلگرام انجام می‌دهند. نسل دوم ارتباطات شبکه‌ای از راه دور پست، تلگراف، تلفن، کتاب، رادیو، روزنامه و... را دربرمی‌گیرد. در یک دوره ۳۷ ساله، سه اتفاق بزرگ رخ داد که زمینه‌ساز پیدایش نسل دوم شبکه‌های اجتماعی شد. نخست تمبر پست، دوم تلگراف و در آخر تلفن اختراع شد.این سه ابزار جدید، به یکباره نسل شبکه‌اجتماعی را تغییر داد و شرایط جدیدی را ایجاد کرد. و نسل سوم شکل مدرن شبکه‌های موجود در فضای اینترنت است که ویژگی‌های متمایزی دارد که دو نسل قبل این قابلیت را نداشته‌اند: ۱)چند رسانه‌ای است. ۲) حجیم و پر عضو است. ۳) چند تعامل‌گر است به این معنا که به طور همزمان هزاران بازیگر در آن می‌توانند به تعامل بپردازند[۲۰][۲۱][۲۲]
اکوسیستم ارتباطی[ویرایش]
محسنیان‌راد در چند مقالۀ انگلیسی خود از ایده‌ای با عنوان اکوسیستم ارتباطی سخن می‌گوید[۲۳]که این نام را به‌خاطر تشابه‌اش با اکوسیستم طبیعی برای آن برگزیده است. او ابتدا توضیح می‌دهد که رسانه‌های اجتماعی سه نسل را پشت سر گذرانده‌اند. نسل اول دوران قبل از ابزارهای ارتباطات راه دور را شامل می‌شود؛ نسل دوم ارتباطات شبکه‌ای در دوران حضور همگانی پست، تلگراف، تلفن، کتاب، رادیو، روزنامه و... را دربرمی‌گیرد؛ و نسل سوم شکل مدرن رسانه‌های موجود در فضای اینترنت است. همان‌گونه در اکوسیستم سه عنصر انرژی، ماده و ارگانیسم در تعامل با یکدیگر هستند، در اکوسیستم ارتباطی نیز به همین ترتیب مثلث هنجارها، ابزار و وسایل و پیام‌های همگانیِ توده‌ای‌شده وجود دارند. هنجارها شامل تمامی قواعد نوشته و نانوشته زندگی اجتماعی هستند، ابزارها تمامی امکانات ارتباطی ما را شامل می‌شوند و درنهایت پیام‌های توده‌ای به این معنی است که امروزه مثل قبل مردم مخاطب صرف رسانه نیستند و خود بدون دخالت‌های قدرت‌های سیاسی با افراد دیگر ملل و فرهنگ‌های متفاوتی ارتباط برقرار می‌کنند که این به نوعی قبل‌تر در ایدۀ بازار پیام نیز مطرح شده بود. از طرفی اكوسيستم كشورهای مختلف مثلاً توسعه‌یافته یا در حال توسعه در امکان برخورداری آن‌ها از نسل‌های مختلف رسانه‌های اجتماعی متفاوت است. چونان که اکوسیستم هند و آلاسکا در طبیعت نیز باهم متفاوت است. او با این بحث‌ها در نهایت به نابرابری که در اکوسیستم ارتباطی در سطح بین‌المللی و فردی وجود دارد، اشاراتی می‌کند[۲۴][۲۵].
تحلیل محتوای عمقی[ویرایش]
تحلیل محتوای عمقی رویکردی تلفیقی (استفاده از روش‌های کیفی و کمی باهمدیگر) در پارادایم روش‌شناسی عمل‌گرایی است که محسنیان‌راد با ترکیب ایده‌های پیشین این روش را ابداع می‌کند[۲۶]. این روش، عملیات تحلیل بر روی متن از روش عددی و روایتی است و منظور از عمقی ورود به مرحلۀ پس از توصیف عددی است[۲۷].
مخاطب‌پنداری در کشورهای عقب‌مانده[ویرایش]
مخاطب‌پنداری نوعی خیال‌بافی است که مخاطب‌پنداران گمان می‌کنند مخاطبین این سوی رسانه همان افرادی هستند که رو‌به‌روی میز خطابه نشسته‌اند و نوعی توهم در فهم جنس مخاطب است. محسنیان‌راد معتقد است پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و حذف بسیاری از تولیدات رادیو-تلویزیونی این اتفاق مخاطب‌پنداری و توهم کنترل مخاطب در ایران وسیع‌تر و گسترده‌تر شده است.خطای یادکرد: برچسب تمام‌کنندهٔ </ref> برای برچسب <ref> پیدا نشد
آثار[ویرایش]
- تحلیل محتوای رادیو ایران (۱۳۵۳) تهران: انتشارات مرکز تحقیقات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی
- ارتباطات انسانی (۱۳۵۶) تهران: انتشارات مرکز تحقیقات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی
- ارتباط‌شناسی (۱۳۶۹ - چاپ نوزدهم ۱۳۹۸) میان فردی، گروهی و جمعی). تهران: انتشارات سروش
- روزنامه‌نگاران ایران و آموزش روزنامه‌نگاری در ایران (۱۳۷۳) تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
- فهرستگان ارتباطات – توصیفی، موضوعی باهمکاری مهرداد نیکنام .(۱۳۷۳) تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
- ارتباط جمعی و توسعه روستائی(۱۳۷۵) تهران: انتشارات وزارت جهاد سازندگی
- انقلاب، مطبوعات و ارزش‌ها (مقایسه انقلاب اسلامی و مشروطیت) (۱۳۷۵) تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی
- تحلیل محتوای چهل سال متون آموزش روزنامه‌نگاری (۱۳۷۷) تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
- روش‌های مصاحبه خبری چاپ اول ۱۳۷۲ (ویرایش سوم. چاپ دهم۱۳۹۲). تهران: انتشارات مرکزمطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
- ایران در چهار کهکشان ارتباطی: سیر تحول تاریخ ارتباطات در ایران از آغاز تا امروز. سه جلد. (۱۳۸۴) تهران: انتشارات سروش
- ریشه‌های فرهنگی ارتباط در ایران. تهران: پژوهشگاه اسناد و مدارک علمی ایران. وزارت علوم. تهران: نشر چاپار+ انتشارات پژوهشگاه اسناد و مدارک علمی ایران (۱۳۸۷)
- کتاب راهنمای نرم‌افزار MRP: بسته تحقیقاتی چند رشته‌ای همراه با لوح فشرده نرم‌افزار. انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی (۱۳۹۰)
- ارتباطات انسانی. (۱۳۹۲) تهران: انتشارات سمت
- هنجارها در سه کتاب مقدس. (تورات، انجیل و قرآن). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطی وزارت علوم و دانشگاه مطالعه ادیان
- در حسرت فهم درست: روایت ۴۲ سال پژوهش ارتباطی در ایران. تهران: انتشارات سیمای شرق با همکاری دفتر مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
- Triumph of the Image. The Media War in the Persian Gulf A Global Perspective. Edited by: H. Mowlana, G. Gerbner & Herbert I. Schiller(1992) San Francisco: Westview Press.
- . Handbook of Mass Media in the Middle East ـ A Comprehensive Handbook. Edited By: Yahya R. Kamalipour and Hamid Mowlana. (1994) Indiana: Green Wood Press
منابع[ویرایش]
- ↑ «اعضای هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات». وبگاه دانشگاه امام صادق. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ امیر لعلی (۳ مهر ۱۳۹۵). «چهل‌ودو سال حسرت». جامعه خبری تحلیلی الف. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «زندگینامه: مهدی محسنیان‌راد». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ارتباط ایرانی». یوتوب. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ««بازار پيام» و آینده جهان ارتباطات با حضور دکتر محسنیان راد». رویش نیوز. ۱۱ خرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «بازار پیام و آینده ارتباطات میان فرهنگی». دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «محسنیان راد: ما از دهکده جهانی به سمت بازار پیام در حرکت هستیم». شارا. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «محسنیان‌راد دربارهٔ عصر پس از دهکده جهانی می‌گوید». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «نظریه بازار پیام محسنیان راد در WSIS». دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «بازار پیام پس از دهکده جهانی». فارس. ۱۴ فروردین ۱۳۸۵.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «20 سال آینده به عصر بازار پیام می‌رسیم/ در این عصر مشکل زبان در دنیا حل خواهد شد». خبرگزاری دانشجو. ۲۲ آذر ۱۳۹۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «محسنیان‌راد: مصوبات مجلس یا شورای انقلاب فرهنگی در آینده ارتباطات نقشی ندارد». سرپوش سیاسی. ۶ شهریور ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ مهدی محسنیان‌راد (تابستان ۱۳۸۷). «بازار پیام و آینده ارتباطات میان‌فرهنگی». سامانۀ نشر مجلات علمی دانشگاه تهران. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ M. Mohsenian Rad (۱۶ سپتامبر ۲۰۰۹). «Communicology». دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ مهدی محسنیان‌راد (۱۵ تیر ۱۳۹۴). «بازسازی مدل ارتباطی «منبع معنی»». سامانۀ مدیریت نشریات علمی دانشگاه علامه طباطبایی. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ مهدی محسنیان‌راد، "ایران در چهار کهکشان ارتباطی"، انتشارات سروش، ۱۳۹۰.
- ↑ کیاکسراگ گودرزی (۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۵). «معرفی کتاب ایران در چهار کهکشان ارتباطی نوشته مهدی محسنیان راد». معرفی. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «ایران، امپراطوری چند زبانه». مدیریت رسانه. ۲۱ شهریور ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «انتقال پیام در زمان هخامنشیان». چهارگوش. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ دکتر مهدی محسنیان‌راد (۱۷ تیر ۱۳۹۷). «نابردباری حکومت‌های ایران در برابر سه نسل شبکه اجتماعی/یادداشتی از دکتر مهدی محسنیان‌راد». پایگاه خبری، تحلیلی سینما سینما. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ دکتر مهدی محسنیان‌راد (۲۱ تیر ۱۳۹۱). «سه نسل شبکه اجتماعي، حضور همزمان در کشورهاي غيرپيشرفته: مورد ایران» (PDF). فصلنامه غلوم اجتماعی، سامانۀ مدیریت نشریات علمی دانشگاه علامه طباطبایی. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ Mehdi Mohsenian Rad (۲۰۱۷). «The Impacts of Global Inequality in Social Networks: Examined in Three Major Theories». Journal of cyberspace studies. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ Mehdi Mohsenian Rad (۲۰۱۷). «The Impacts of Global Inequality in Social Networks: Examined in Three Major Theories». Journal of cyberspace studies. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «تشریح نظریه اکوسیستم ارتباطی توسط محسنیان راد». همشهری آنلاین. ۳۰ دی ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «خودنمایی در اکوسیستم ارتباطی، طبیعی است». همشهری آنلاین. ۱۱ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ مهدی محسنیان‌راد، محسن الویری (بهار ۱۳۹۱). «بررسی و تحلیل ضمانت‌های اجرایی منفی در تورات، انجیل و قرآن کریم». اندیشۀ نوین دینی. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ مهدی محسنیان‌راد (۱ تیر ۱۳۹۰). «تحلیل محتوای عمقی و اجرای آن به‌وسیلۀ نرم‌افزار ام. آر. پی». مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- محسنیان‌راد،مهدی (۱۳۹۳). در حسرت فهم درست، انتشارات سیمای شرق با همکاری دفتر مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها،
- Mehdi Mohsenian Rad (2015), Communication Ecosystem Contexts: From Mass Audiences to Mass Messages, GSTF Journal of Media and Communication
پیوند به بیرون[ویرایش]
- «ارتباط ایرانی». یوتوب. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ منابع بدون نام باید محتوا داشته باشند
This article "مهدی محسنیان راد" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:مهدی محسنیان راد. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
