نقش سلنیم در سلامت انسان و دام
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (ژوئیه ۲۰۱۸) |
نقش سلنیم در سلامت انسان و دام
عنصر سلنیم
سلنیم به وسیله برازیلوس در سال ۱۸۱۷ در رسوبات اتاقک قلع مجتمع اسید سولفوریک سازی سوئد کشف شد،وی آن را الهه ماه نام‌گذاری نمود.سلنیم با عدد اتمی ۳۴، از گروه ششم جدول تناوبی که به خانواده گوگرد نیز معروف‌است، می‌باشد.سلنیم بین گوگرد و تلوریوم قرار گرفته و خصوصیات شیمیایی آن بین گوگرد و تلوریوم است.سلنیوم یک شبه فلز است و خصوصیات فلزها و غیر فلزها را با هم دارد و همین موضوع وضعیت سلامت و تغذیه اهمیت خاصی می‌دهد.وزن مخصوص آن در شکل فلزی و به رنگ خاکستری ۴٫۷۹ گرم در سانتی‌متر مکعب و در شکل شبه فلز به رنگ سیاه‌و ۴٫۲۸گرم در سانتی‌متر مکعب است. وزن اتمی سلنیم ۷۸٫۹۶ و نقطه ذوب آن در شکل خاکستری ۲۷ درجه سانتی گراد و نقطه جوش آن ۶۸۴٫۹ درجه سانتی گراد است.هدایت الکتریکی آن در تاریکی پایین است و در روشنایی چندین برابر افزایش می‌یابد.یک نیمه هادی با هدایت اکسی متریک است که جریان الکتریکی در آن در یک جهت آسان تر از جهت دیگر صورت می‌گیرد.همین خصوصیت آن را دارای ارزشی استثنایی برای صنعت می‌کند. بیشترین استفاده‌از سلنیم در صنایع الکترونیک، فتوکپی،عینک سازی،رنگ سازی،لاستیک سازی،آلیاژهای فلزی،نساجی،عکاسی،دارویی(شامپوهای ضدشوره وضد قارچ)و پزشکی تشخیص کاربرد دارد.مقدار سلنیم در پوسته زمین حدود ۰٫۰۵ تا ۰٫۰۹ میلی‌گرم در کیلوگرم است.از نظر فراوانی در بین عناصر پوسته زمین شصت و هشتمین عنصر محسوب می‌شود.اگر چه سلنیم هنوز به عنوان عنصری ضروری از نظر فیزیولوژیک در گیاه به شمار نمی‌رود ولی از آن جا که امروزه علم پزشکی از سلنیم به عنوان یک آنتی اکسیدانت یاد می‌کند،جزو عناصر مهم مورد نیاز انسان و دام می‌باشد.گیاه پایه چرخه تولید غذا در طبیعت است و بررسی آن از نظر کلیه عناصر ضروری برای انسان و دام و از جمله سلنیم ضروری است.
نقش سلنیم در سلامت انسان و دام
سلنیم یک آنتی اکسیدانت می‌باشد.آنتی‌اکسیدانت‌ها موادی هستند که سلول‌ها را از آسیب در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. در واکنش‌های بیوشیمیایی معمولی اکسیژن به حالت ناپایدار درآمده،ضمن اکسید کردن مولکول‌ها مجاور،باعث تولید مولکول‌هایی با انرژی زیاد می‌شود.اگر تعداد آنها زیاد شود به بدن حمله کرده و باعث تخریب می‌شود. رادیکال‌های آزاد و تنش‌های اکسیداتیو عامل سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی هستند. فرم فعال بیولوژیکی سلنیم،سلنوپروتئین‌ها گلوتاتیون پراکسیداز است. گلوتاتیون پراکسیداز آنزیمی است که در تجزیه هیدروپراکسیدهای آلی و آب اکسیژنه دخالت می‌نماید.آرتروز مشکل دیگری است که بااستفاده‌از مکمل‌های سلنیم بهبود می‌یابد.تخریب التهابی در مفاصل به دلیل وجود رادیکال‌های آزاد اتفاق می‌افتد.سلنیم می‌تواند دردها و آثار التهابی آرتروز را کاهش دهد.اثر مهم سلنیم در سیستم ایمنی،به دلیل افزایش رشد لنفوسیت‌های نوعB و تولید آنتی‌بادی است.این اثر در کنترل بیماری ایدز بسیار مهم است. سلنیم باعث کاهش نسخه‌برداری ویروس HIV می‌شود.سلنیم متابولیسم هورمون تیروئید افزایش می‌دهد و در درمان ناباروری،ناراحتی‌های پوستی،اضطراب،آسم،حفظ جوانی،انعطاف بافت‌ها،گر گرفتگی دوران یائسگی،کمک به فائق آمدن بر سرطان و پیشگیری و معالجه شوره سر اثر مهمی دارد.قابل ذکراست که ویتامین E،C و Se کار یکدیگر را تقویت می‌کنند.[۱]
نوع و زمان مصرف کودهای محتوی سلنیم
در توسعه کود مؤثر و بی خطر سلنیم باید شکل شیمیایی، حلالیت PH، قابلیت اکسیداسیون و احیا و میزان و روش کاربرد سلنیم مورد توجه قرارگیرد.این مواد ممکن است حاوی میزان کمی سلنیم باشند یا رشد ریشه را تحریک کنند که متعاقب آن جذب سلنیم افزایش یابد.کودهای ساخته شده از سنگ فسفات حاوی بیش از300 میلی گرم بر کیلوگرم سلنیم است.کاربرد برگی سلنیت در گیاهان روش مؤثری برای افزایش سلنیم در گیاهان علوفه ای است.کاربرد 10 گرم بر هکتار سلنات در گیاهان مرتعی و کاربرد سلنیم با کودهای کامل به عنوان یک راه مؤثر برای بالا بردن سطح سلنیم در بافت‌ها و بذر گیاهی پیشنهاد شده‌است[۲].
منابع[ویرایش]
This article "نقش سلنیم در سلامت انسان و دام" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:نقش سلنیم در سلامت انسان و دام. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
