پروانه (خواننده)
| پروانه | |
|---|---|
| نام اصلی | بتول رضایی |
| نام مستعار | خانم موچول، پروانه |
| تولد | ۱۲۸۹، تهران |
| ملیت | ایرانی |
| مرگ | ۱۳۱۲، تهران |
| سبک(ها) | موسیقی سنتی ایرانی |
| ساز(ها) | تار، سه‌تار |
بتول رضایی یا پروانه یا خانم موچول (زادهٔ ۱۲۸۹ خورشیدی - درگذشتهٔ ۱۳۱۲ خورشیدی)[۱] نوازندهٔ سه‌تار، تار و خوانندهٔ موسیقی دستگاهی ایرانی بود. او نخستین کسی است که صدای ساز سه‌تار را ضبط کرد و نخستین کسی است که همزمان با آن نیز آواز خوانده‌است.[۲][۳] او مادر دیگر خوانندهٔ ایرانی خاطره پروانه بود.[۴]
زندگی[ویرایش]
پروانه در تهران به دنیا آمد ولی اجدادش از قشقایی‌های شیراز بودند. پروانه در دربار قاجار نزد اکرام‌الدوله آواز فراگرفت و مدتی هم شاگرد رضا قلی خان نوروزی بود. او در زمستان ۱۳۰۶[۵][۶] حدود ۱۰ صفحه ضبط کرد که در دومین اثرش در گوشه‌های زابل و منصوری صدای سه‌تار و آوازش را ضبط کرد. همسرش خیاطی از خاندان شیخ‌الاسلامی قزوین بود و به سل مبتلا بود پروانه نیز بر اثر سل در سال ۱۳۱۲ درگذشت و در گورستان ابن‌بابویه در جنوب تهران دفن شده‌است.[۲]
تنها فرزند او دختری به نام اقدس بود که بعدها با نام هنری «خاطره پروانه» مانند مادرش به آواز پرداخت.[۴][۲]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ صمدی خادم، پیام (۷ مهر ۱۳۹۱). «زنان موسیقی ایران (4)_ استاد بتول پروانه (موچول خانوم)». تیوال.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ مبصری، بهروز (۲۹ آبان ۱۳۹۵). «پروانه‌های موسیقی ایران». گفتگوی هارمونیک.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ «از دوره پهلوی اول، زنان وارد عرصه اجتماعی هنر شدند/ پروانه؛ نوازنده اولین سه تار ضبط شده در تاریخ موسیقی ایران». مهرخانه. ۴ مهر ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ آوریل ۲۰۱۵.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ خوشنام، محمود (۱۳ آبان ۱۳۹۰). «سومین سالگرد درگذشت خاطره پروانه؛ خواننده ای که در سایه ماند». بی‌بی‌سی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ منصور، امیر (سپتامبر ۲۰۰۵). «سه تار در صفحه‌های موسیقی ایرانی» (PDF). ی صفح (۳): ۲. دریافت‌شده در ۳ اکتبر ۲۰۱۹.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- ↑ شرایلی، محمدرضا (۷ مهر ۱۳۹۱). «اولین نوای ضبط شده از سه تار». تیوال. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اوت ۲۰۱۸.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
This article "پروانه (خواننده)" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:پروانه (خواننده). Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
|
This page exists already on Wikipedia. |
