جنگ دشت شیر

جنگ دشت شیر در نیمهٔ اول سال ۱۳۲۱ خورشیدی در منطقهٔ میداوود فعلی که سکونتگاه طوایف ممبینی و روستاهای هم جوار آن شامل طوایف بهمئی، کرد زنگنه، شیرالی، بیگدلی، شیخ منگشتی، مکوندی و سایر طوایف جانکی گرمسیر است رقم خورد و تا نیمه دوم سال ۱۳۲۲ ادامه پیدا کرد. رهبری این شورش بر عهده ابوالقاسم خان بختیار، طراحی عملیات بر عهده علی‌اصغرخان و فرماندهی قشون بختیاری بر عهدهٔ مهراب خان عجمی بود. در این جنگ علاوه بر بختیاری چهارلنگ بسیاری از طوایف بختیاری هفت لنگ شامل بابادی باب، بهداروند باب، دورکی باب و دینارونی باب حضور داشتند.

جنگ دشت شیر
مکان {{{place}}}

مقامات دولتی و نظامی خوزستان یک گروهان جهت سرکوب شورش بختیاری به منطقه باغملک اعزام کردند. این ستون نظامی که فرماندهی آن بر عهده سرگرد «کشورپاد» بود، در پاسگاه رودزرد مستقر شدند. آنها قصد داشتند خود را به قلعه‌تل برسانند. قوای اعزامی با جنگجویان درگیر شدند. گروهان اعزامی در منطقه دشت شیر سمت بالای (شمال) میداوود به محاصره بختیاری‌ها درآمد اما پس از چند روز مقاومت، حلقه محاصره را شکستند و عقب‌نشینی کردند. این نبرد که به جنگ «دشت شیر» شهرت پیدا کرد در سه مرحله انجام گرفت:

1. سواران بختیاری، ابتدا در «دره گاو مردار» که قبل از دشت شیر است با گروهان اعزامی درگیر شدند. مهراب خان عجمی و خداداد بهداروند در این منطقه کشته شدند. تلفات اندکی نیز به قوای دولتی وارد شد.
2. با ورود نظامیان به دشت شیر نبرد سنگینی انجام گرفت. قوای دولتی به محاصره کامل درآمدند. جنگ چند روز ادامه داشت. تعدادی از نظامیان کشته و تعدادی نیز خلع سلاح شدند.

۳-با انتشار خبر محاصره نظامیان در دشت شیر، یک ستون نظامی برای شکستن محاصره به منطقه اعزام شد. گروه اندکی از تفنگداران بختیاری در محلی به نام «دالوبرکه» ستون نظامی را به کمین انداختند. ستون نظامی، با تحمل تلفاتی سنگین مجبور به عقب‌نشینی شد. سرگرد کشورپاد که سرسختانه مقاومت می‌کرد، توانست خود و باقیمانده نیروهای تحت امرش را از مهلکه نجات و روانه رامهرمز شود. در این نبرد شمار کشته‌های نظامیان تا ۱۵٠ نفر اعلام شده است. از بختیاری نیز ۱٠٠ نفر کشته شدند، در رابطه با شمار کشته شدگان دو طرف جنگ نظرات متفاوتی وجود دارد و این امار ممکن است دقیق نباشد. (مکبن، ۱۳۷۳؛ خسروی، ۱۳۸۴)

در این جنگ ایذه، قلعه تل، باغ‌ملک و میداوود از کنترل دولت مرکزی خارج شدند و قوای دولتی خلع سلاح و بخش وسیعی از لردگان و اردل تا میداوود به تصرف شورشیان درآمد و نظام خوان سالاری مجدا احیاء گردید و علی‌اصغر خان در منطقه نور آباد ایذه با علم کردن چادر و خرگاه به رسم خوانین گذشته به انجام امور پرداخت. این حادثه زمانی رخ داد که رضاشاه از گردونهٔ قدرت خارج و توسط انگلیسی‌ها و دولت‌های متفقین به جزیره موریس تبعید شده بود و محمدرضا شاه پهلوی به سلطنت رسیده بود و همزمان با آن شمال و جنوب ایران به اشغال ارتش‌های شوروی و انگلستان درآمد بود. موضع ایران که پیش از آن در راستای پشتیبانی و حمایت از آلمان هیتلری بوده است، با شروع سلطنت محمدرضا شاه پهلوی تغییر پیدا می‌کند و ایران به پل پیروزی متفقین تبدیل می‌شود. در چنین اوضاع و احوالی که با آزادی زندانیان سیاسی و اعطای آزادی‌های نسبی همراه بوده، بسیاری از خوانین و سرکردگان عشایر که در تهران محبوس و تحت نظر بودند آزاد شدند. سقوط رضاخان شادی زیادی را در میان بختیاری بوجود آورد؛ ابوالقاسم خان بختیار در چنین اوضاع و احوالی با بسیج نیروهای عشایر در صدد برآمد با وارد کردن ضرباتی مانع شکل‌گیری حکومت پهلوی گردد. استراتژی جنگی ابوالقاسم این بوده است که ایذه و باغملک به تصرف در بیاورد تا از این طریق با نزدیک شدن به چاه‌های نفت، ضربه ایی به حکومت پهلوی بزند و ضمن تشجیع آلمانی‌ها ضربه نهایی را به استعمار انگلستان وارد نمایند.

اشعار محلی جنگ دشت شیر

درویش خان مُمبِینی وا شاه کُنه جنگ تَش نَهاد وِ دشت شیر، سی ایل چهارلنگ

تُفنگُم برنو شاهی داره دوتا تاج مُمبِینی به دشَت شیر به کَس نَدا باج

دشت شیر مُحاصره رَه نیکُنه کَس لشکر مُمبِینی پا نینِهه پَس

جنگ شیر به دشت شیر داره تماشا مو بُردُم چهارصد برنو، بعد رضا شاه

مسلسل کار ایکُنه، ایتا و اوتا چی رستم جنگ ایکُنه، درویش کوتاه

کاغذی بِسی کُنم، سی خان دالون فَرِج الله کرد زنگنه زِید زیر بالون

تصنیف مرجنگه، مرجنگه و… تصنیف جنگ شیر مِن دشت شیر داره تماشا و… در سراسر مردم منطقه شهرت و آوازه جنگاوری‌های بختیاری به رهبری ابوالقاسم خان بختیار را یادآوری می‌نماید.

سرداران جنگ

ابوالقاسم خان بختیاری (رهبر جنگ)

مهراب خان عجمی (فرمانده قشون بختیاری)

رضی خان بابادی (خان بابادی باب)

محمد حسین تقی پور (سران ممبینی)

فرج اله رحمانی (از سران ممبینی و میداوود)

خداداد بهداوند (از سران بهداروند باب)

درویشخان ممبینی (از سران ممبینی)

حسن گودرزی (از سران ممبینی)

فرج اله کرد زنگنه (از سران دالون و طایفه کردزنگنه)

علی اصغر خان (طراح عملیات)

سرگرد کشورپاد (فرمانده نیروهای پهلوی)

سرداران و خوانین بیشتری از دیگر ایلات و طوایف در این جنگ حضور داشتند.

پانویس

This article "جنگ دشت شیر" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:جنگ دشت شیر. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

📰 Article(s) of the same category(ies)

• خاندان اسفندیاری بالاوند
• طایفه محمدموسایی

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• جنگ دشت شیر in English