سروژ استپانیان
سروژ استپانیان در سال ۱۳۰۸ خورشیدی (۱۹۲۹ میلادی) در باکو در خانواده‌ای ارمنی و از مادری روس تبار به دنیا آمد. ده سال داشت که به همراه خانواده‌اش به ایران کوچ کرد و به تحصیل پرداخت. نخستین ترجمه‌ای که از او انتشار یافت داستان کوتاهی به نام فیل در پرونده بود که در سال ۱۳۴۱ در شمارهٔ اول نشریهٔ کتاب هفته به چاپ رسید. پس از آن کتابهای مختلفی ترجمه کرد ولی آنچه موجب شهرت او به‌عنوان مترجم شد، انتشار ترجمهٔ رمان سه‌جلدی «گذر از رنجها» در سال ۱۳۵۵ بود. ترجمهٔ مجموعهٔ نمایشنامه‌های چخوف به قلم استپانیان در سال ۱۳۷۶ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان اثر برگزیده در بخش ترجمه انتخاب و معرفی شد.
سروژ استپانیان در ۲۸ آذرماه ۱۳۷۵ (۱۹۹۶ میلادی) در سن ۶۷ سالگی در پاریس درگذشت.
فهرست ترجمه‌ها[ویرایش]
- شطرنج و تئوری آن، مایزلیس
- فیل در پرونده (ترجمه مجموعه داستانهای کوتاه نویسندگان روس)
- زندگی در گور، ستراتیس میریویلیس
- گذر از رنجها، اثر الکسی تولستوی
- بچه‌های آربات (دو جلد)، آناتولی ریباکف
- جزیره ساخالین، آنتوان چخوف
- ماجراهای حیرت‌انگیز بارون فون مونشهاوزن، بورگ (از آلمانی)
- مجموعه آثار آنتوان چخوف (در ۷ جلد)
- زندگی من، برانیسلاو نوشیج
- نوازنده همراه و بیماری سیاه، نینا نیکالایونا بربرووا
منابع[ویرایش]
- زندگینامه سروژ استپانیان
- لازاریان، ژانت دیگرانوهی (۱۳۸۲)، «ادبیات»، دانشنامه ایرانیان ارمنی، تهران: انتشارات هیرمند، شابک ۳-۵۰-۶۹۷۴-۹۶۴ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: checksum (کمک) پارامتر|چاپ=اضافه است (کمک)صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد. - «استپانیان، سروژ». راسخون. دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- «سروژ استپانیان کار صادق هدایت را تکمیل کرد». خبرگزاری میراث فرهنگی. دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- «سرگذشت تکان دهنده یک مترجم». دریافت‌شده در ۵ اکتبر ۲۰۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
- «به یادسروژ استپانیان – مترجم بی همتای آثار چخوف».صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
سروژ استپانیان (ارمنی: Սերոժ Ստեփանյան; زاده ۱۳۰۸ در باکو - درگذشته ۲۸ آذر ۱۳۷۵ در پاریس)، مترجم ایرانی ارمنی‌تبار بود.
در پانزدهمین دورهٔ معرفی کتاب سال در دههٔ فجر ۱۳۷۶، در شمار آثار برگزیده، «نمایشنامه‌های چخوف»، ترجمهٔ زنده یاد سروژ استپانیان نیز به عنوان کتاب برتر سال معرفی شد و لوح تقدیر و جایزهٔ کتاب سال به دست آقای سید محمد خاتمی رئیس‌جمهوری، به خانوادهٔ مترجم اهدا گردید. شایان ذکر است که موضوع‌های داستانی براین نخستین بار در گزینش کتاب سال مورد توجه قرار گرفته بود.
وی از فرهیختگان معاصر ایران بود.[۱]
سروژ استپانیان با نشریات مختلف، بخصوص «کتاب هفته» شروع به همکاری کرد[۲] و آثاری از نویسندگان مختلف را که در ایران اغلب ناشناخته بودند ترجمه و به خوانندگان فارسی‌زبان معرفی کرد.[۳]
کتابهای «زندگی در گور» اثر ستراتیس می ری ویلیس، «سراب» و رمان سه جلدی «گذر از رنجها» اثر الکسی تولستوی و «ماجراهای حیرت‌انگیز بارون مونهاورن» اثر بورگ آثار دیگری بودند که وی به ترجمه آنها پرداخت.[۴] استپانیان سپس به چخوف روی آورد و گزینه ای از داستا نهای کوتاه او را در سه جلد و نمایشنامه‌هایش را در دو جلد ترجمه کرد.[۵] اخیراً جزیره ساخالین و چند داستان کوتاه دیگر از همین نویسنده نیز بر آنها افزوده شده، چنان‌که چاپ بعدی آثار چخوف مشتمل بر هفت جلد خواهد بود.[۶] سروژ استپانیان در نظر داشت که آثار نثر پوشکین، نویسنده روسی، را به فارسی ترجمه کند و آن را برای مراسم دویستمین سالگرد تولد پوشکین حاضر کند که اجل مهلت نداد.[۷] در پانزدهمین دوره معرفی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) در دهه فجر ۱۳۷۶ در حوزه ادبیات، یکی از آثاری که به عنوان اثر ممتاز معرفی شد، مجموعه آثار چخوف، ترجمه سروژاستپانیان بود.[۸]
سروژ فارسی را خوب و روان می‌نوشت و به زبان فرانسه و انگلیسی هم تسلط داشت.[۹] کتاب «مجموعه آثار چخوف» ترجمه وی، در دوره پانزدهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال برگزیده شد.[۱۰]
سروژ استپانیان از معدود مترجمانی بود که از زبان روسی به فارسی ترجمه می‌کرد.[۱۱] زبان روسی را در نخستین سالهای زندگی آموخته بود[۱۲] و در سالهای بعد با خودآموزی و پشتکار به این زبان تسلط یافته بود.[۱۳] در سال ۱۳۴۰ انتشارات امیر کبیر کتاب «شطرنج و تئوری آن» اثر مایزلیس، یکی از بزرگان این فن را با ترجمهٔ او منتشر کرد.[۱۴] این کتاب که نخستین کتاب جامع شطرنج بود مورد استقبال دوستداران این فن قرار گرفت و بزودی نایاب شد.[۱۵] در سالهای ۱۳۴۹ و ۱۳۵۱ چاپ‌های دوم و سوم آن نیز انتشار یافت.[۱۶] پاره ای از آثار را با نام مستعار «سژان» منتشر می‌کرد.[۱۷] در سال ۱۳۴۵ رمان «زندگی در گور» اثر نویسندهٔ یونانی استراتیس میری ویلیس را ترجمه کرد که به وسیلهٔ انتشارات نیل منتشر شد.[۱۸] این داستان که در آن فجایع و مصایب جنگ، به صورت یادداشت‌های روزانه بیان شده از آثار برجسته ای است که در این زمینه نوشته شده‌است.[۱۹] «زندگی درگور» نخستین بار در سال ۱۹۲۴، بعد از پایان منازعات یونان و ترکیه (۱۹۱۹–۱۹۲۳) به چاپ رسیده‌است.[۲۰]
سروژ استپانیان، سپس رمان «گذر از رنجها» اثر الکسی تولستوی نویسنده، شاعر و نمایشنامه نویس روس را ترجمه کرد و انتشارات امیر کبیر آن را به چاپ رسانید.[۲۱] وقایع این رمان مربوط به انقلاب اکتبر و جنگهای داخلی شوروی است.[۲۲] بعد کتاب «سراب» از همان نویسنده را ترجمه و منتشر کرد که شامل داستان کوتاه سراب و داستان بلندتر «سرگذشت نوزوروف یا ایبیکوس» است.[۲۳] این کتاب را انتشارات رازی به سال ۱۳۶۴ منتشر کرد.[۲۴]
دیگر ترجمهٔ سروژ استپانیان رمان «بچه‌های آربات» اثر آناتولی ریباکف است که داستان دلبستگی و شیفتگی کسانی است که دل به آرمانی واهی سپرده بودند و سرانجام، ناکام و سرخورده، قربانی توطئه‌های رهبری خودکامه شدند.[۲۵]
اثر سترگ سروژ استپانیان ترجمهٔ آثار آنتون چخوف است که در پنج جلد با نام «مجموعهٔ آثار چخوف» از سوی انتشارات توس چاپ و منتشر شده‌است (۱۳۷۰–۱۳۷۴).[۲۶] سه جلد اول شامل ۱۴۰ داستان کوتاه و سه داستان بلندتر است که یکی از آنها ترجمهٔ سروش حبیبی است. جلدهای چهارم و پنجم به ترجمهٔ نوزده نمایشنامه اختصاص یافته با شرح و معرفی نمایشنامه‌ها که در ابتدای جلد چهارم آمده‌است.[۲۷] مترجم، پس از انتشار دورهٔ پنج جلدی «مجموعهٔ آثار چخوف» دست به ترجمهٔ داستانهای دیگری نیز از همین نویسنده زد که در چاپ آینده مجموعه گنجانده خواهد شد و چاپ جدید «مجموعهٔ آثار چخوف» در هفت جلد به دست اهل کتاب خواهد رسید.[۲۸]
«ماجراهای حیرت‌انگیز بارُن فُن مونهاوزن» ترجمهٔ دیگری است از سروژ استپانیان که در سال ۱۳۷۳ از سوی انتشارات توس منتشر شد.[۲۹] این داستان از آثار مشهور ادبی سدهٔ هجدهم است و در آن یک راوی اشرف زاده آلمانی با تعریف رویدادهای اعجاب آور سفرهای بیشمار خود با دروغپردازی‌های طنز آمیز، زندگی و رفتار اشراف فئودال اروپا را به سخره می‌گیرد.[۳۰] این داستان به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌است و با آنکه برای بزرگسالان نوشته شده‌است ولی از کتابهای خواندنی کودکان و نوجوانان به‌شمار می‌رود.[۳۱]
کتاب «شطرنج، مرحلهٔ وسط بازی» که از ترجمه‌های اولیهٔ سروژ استپانیان بود، در سال ۱۳۷۶ از سوی انتشارات زمان تجدید چاپ شد. مترجم، همچنین مجموعه ای از روش‌های استادان بازی شطرنج را با توضیح دربارهٔ فنون مختلف بازی، ترجمه کرده که در هشت جلد از سوی نشر کارنامه در دست انتشار است.[۳۲]
سروژ استپانیان مدت ۳۵ سال ترجمه کرد و از مترجمان پرکار معاصر به‌شمار می‌رود که آثار ارزنده ای را در اختیار خوانندگان فارسی‌زبان قرار داده‌است.[۳۳]
وی در سالهای بعد از انقلاب اسلامی در پاریس می‌زیست، ولی عشق دیرین او به کار ترجمه هیچگاه رهایش نکرد و با آنکه در سالهای آخر عمر، بیماری درمان ناپذیر در وجودش ریشه دوانیده بود، همچنان ترجمه می‌کرد و تا آخرین روز زندگی قلم بر زمین نگذاشت.[۳۴] سروژ استپانیان براثر ابتلاء به بیماری سرطان در ۲۸ آذرماه ۱۳۷۵ (۱۸ نوامبر ۱۹۹۶) در ۶۷ سالگی در پاریس درگذشت.[۳۵][۳۶]
فهرست ترجمه‌ها[ویرایش]
- شطرنج و تئوری آن، مایزلیس
- فیل در پرونده (ترجمه مجموعه داستانهای کوتاه نویسندگان روس)
- زندگی در گور، ستراتیس میریویلیس
- گذر از رنجها، اثر الکسی تولستوی
- بچه‌های آربات (دو جلد)، آناتولی ریباکف
- جزیره ساخالین، آنتوان چخوف
- ماجراهای حیرت‌انگیز بارون فون مونشهاوزن، بورگ (از آلمانی)
- مجموعه آثار آنتوان چخوف (در ۷ جلد)
- زندگی من، برانیسلاو نوشیج
- نوازنده همراه و بیماری سیاه، نینا نیکالایونا بربرووا
همشهری[ویرایش]
«سرنوشت رفیق سروژ مترجم چخوف». سرنوشت رفیق سروژ مترجم چخوف (به English). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۱۱.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
راسخون[ویرایش]
آثار[۳۷][ویرایش]
- ترجمه بچه‌های آربات (ریباکف)
- ترجمه جزیره ساخاری
- ترجمه داستانهای چخوف
- ترجمه زندگی در گور (ستراتیس می ری ویلیس)
- ترجمه سراب (تألیف تولستوی)
- ترجمه فیل در پرونده
- ترجمه کتاب شطرنج
- ترجمه گذر از رنجها ویژگی اثر: این کتاب سه جلد بوده و تألیف الکسی تولستوی می‌باشد که به جریان انقلاب اکتبر و جنگهای داخلی شورروی سابق می‌پردازد.
- ترجمه ماجرای حیرت‌انگیز بارون مونها وزن ویژگی اثر: این کتاب اثر بورگ می‌باشد که یک اثر کاملاً طنز آمیز است.
- ترجمه مجموعه آثار چخوف ویژگی اثر: این کتاب در دوره پانزدهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، از طرف وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی و برگزیده شده‌است. آشنایی با کتاب: «مجموعه آثار چخوف»: مجموعه آثار چخوف (جلدهای ۴ و ۵)؛ آنتوان چخوف؛ ترجم؟ سروژاستپانیان؛ تهران: توس، ۱۳۷۵. دوران فعالیت ادبی چخوف سالهای آخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. معاصران او، این دوران را «قرن درام نویسی» و درام نویسی او را «درام نوین» می‌نامند. درام نوین در حدود سالهای ۱۸۷۰ تا ۱۸۸۰ در اروپا نضج گرفت و به سرعت از فرانسه تا روسیه و از نروژ تا ایتالیا گسترش یافت. تولد تئاتر چخوف، در شرایط تاریخی زمان او امری اجتناب ناپذیر می‌نمود. با اینکه خلاقیت هنری او بیشتر با درام نویسی آغاز می‌شود و با آن خاتمه می‌یابد، نثر او مشحون از موضوعات بکر نمایشی است. چخوف به تئاتر زمان خود با نگرش انتقادی می‌نگریست و از عنفوان جوانی، در مقاله‌های طنزآمیز و در نامه‌های خود، آن را شدیداً مورد انتقاد قرار می‌داد. او بارها سعی کرده بود با تئاتر وداع کند اما باز به آغوش آن بازگشته بود و این حقیقتی بود که نوسینده خود آن را تجربه کرده و به زبان آورده‌است. به‌طور کلی باید گفت که چخوف به قرن طلایی ادبیات روس تعلق دارد. نمایشنامه‌های او بیانگر اوضاع اجتماعی قرن نوزدهم و از بسیاری جهات با واقعیتهای جامعه قابل قیاس است. از ویژگیهای کتاب این است که مترجم به زبان روسی تسلط کامل دارد و برای ترجمه، زبان راحت و مناسبی اختیار کرده‌است
- ترجمه مجموعه آثار ناس (لانس) لاوکیج
- کتاب هفته (ترجمه از زبان روسی)
This article "سروژ استپانیان" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:سروژ استپانیان. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
|
This page exists already on Wikipedia. |
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ هاورتونیان، یادی از سروژ استپانیان، مترجم مجموعهٔ آثار چخوف.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
- ↑ راسخون، سروژ استپانیان.
