گاه‌شمار دولت قاجار (از آغاز تا قتل آقامحمدخان قاجار)

آقامحمدخان قاجار
آقامحمدخان قاجار
	نگاره‌ای از آقامحمدخان قاجار در ۱۸۲۰ میلادی
شاه ایران
سلطنت	۱۷۹۶ – ۱۸ ژوئن ۱۷۹۷ میلادی
تاج‌گذاری	نوروز ۱۱۷۵ هجری خورشیدی ; ۱۷۹۶ میلادی; تهران
پیشین	لطفعلی‌خان زند
جانشین	فتحعلی‌شاه
وزیر اعظم	حاج ابراهیم کلانتر
همسر	آسیه خانم; مریم خانم یهودی; گلبخت خانم ترکمان
دودمان	قاجار
پدر	محمدحسن‌خان قاجار
مادر	جیران
زادروز	۱۴ مارس ۱۷۴۲ میلادی; ۷ محرم ۱۱۵۵ ه‍.ق; استرآباد، ایران افشاری
مرگ	۱۸ ژوئن ۱۷۹۷ میلادی (۵۴ سال); ۲۱ ذی‌الحجه ۱۲۱۱ ه‍.ق; شوشی، ایران قاجاری
خاک‌سپاری	حرم علی بن ابی‌طالب، نجف، عراق
امضاء	[[File:\|125px\|alt=\|امضای گاه‌شمار دولت قاجار (از آغاز تا قتل آقامحمدخان قاجار)]]

(1721 م)[ویرایش]

پتر کبیر، نام کشور خود را از روسیهٔ تزاری به امپراتوری روسیه تغییر داد.
محمود افغان، کرمان را محاصره کرد.

1135 هجری قمری (1722 م)[ویرایش]

سقوط پایتخت صفویان، اصفهان، بدست سپاه محمود غلجایی افغان. محمود افغان، در نبرد گلون آباد، سپاه صفویه را شکست داد. در 12 محرم 1135، شاه سلطان حسین، بعد از شش ماه محاصره شهر اصفهان، تاج را بر سر محمود افغان نهاد و تسلیم شد.
حمله پتر کبیر، امپراطور روسیه، به قفقاز و بخش‌های شمالی ایران

1137 هجری قمری (1725 م)[ویرایش]

شاه طهماسب دوم جهت جلب کمک ایلات قاجار، عازم گرگان شد.
محمود غلجایی به قتل میرسد و عموزاده اش اشرف غلجایی جای او را گرفت.
مرگ پتر کبیر

1138 هجری قمری (1726 م)[ویرایش]

قتل شاه سلطان حسین صفوی بدستور اشرف افغان
شاه طهماسب دوم، به کمک ایل قاجار، ملک محمود را در خراسان شکست داد.

1139 هجری قمری (1726 م)[ویرایش]

14 صفر 1139[ویرایش]

قتل فتحعلی‌خان قاجار، رهبر قبایل قویونلو قاجار (احتمالاً با دسیسه‌ای از سوی محمدحسین‌خان، رهبر قبایل دَوَلو قاجار)

1141 هجری قمری (1729 م)[ویرایش]

طهماسب‌قلی‌خانز(نادر) پس از فتح هرات، اشرف غلجایی را که برای دفاع از هرات راهی شرق شده بود شکست داد.

(1731 م)[ویرایش]

شکست شاه تهماسب دوم از لشکر عثمانی

1145 هجری قمری (1732 م)[ویرایش]

طهماسب‌قلی‌خان (نادر)، شاه طهماسب را مجبور به کناره‌گیری از سلطنت کرد و عباس سوم را به جای او بر تخت نشاند.

1148 هجری قمری (1736 م)[ویرایش]

طهماسب‌قلی‌خان، شورایی در دشت مغان گرد آورد و سلسلهٔ صفویه را منقرض و خود را با نام نادرشاه، پادشاه ایران اعلام کرد

1152 هجری قمری (1740 م)[ویرایش]

نادرشاه، شاه طهماسب دوم و عباس سوم را به قتل رسانید.

1155 هجری قمری (1742 م)[ویرایش]

7 محرم 1155[ویرایش]

تولد آقامحمدخان قاجار

(1744 م)[ویرایش]

محمدحسن‌خان که با یک مدعی صفوی به نام سام میرزا در ارتباط بود، به استرآباد یورش برد. این حمله هم علیه دولوها بود، هم علیه نادرشاه. به آسانی استرآباد را فتح کرد و محمدزمان‌خان دولو، پسر بیگلربیگی شهر محمدحسین‌خان دولو که در این زمان در استرآباد نبود، از شهر گریخت

1160 هجری قمری (1747 م)[ویرایش]

قتل نادرشاه افشار در خیمۀ خود، به دست گروهی از امرای نظامی‌اش به قتل رسید.
علیقلی‌خان (عادل‌شاه)، برادرزاده نادرشاه، جانشین وی می‌شود.

1161 هجری قمری[ویرایش]

سر به طغیان برداشتن ایلات قاجار بعد از قتل نادر. محمدحسن‌خان دوباره تلاش کرد استرآباد را تسخیر کند اما این بار توسط عادل‌شاه شکست داده شد.
اخته شدن آقامحمدخان بدستور عادل‌شاه

(1749 م)[ویرایش]

عادل‌شاه که توسط ابراهیم‌شاه برکنار شده بود، توسط شاهرخ‌شاه کشته شد.

(1751 م)[ویرایش]

کریم‌خان زند در کرمانشاه علی‌مردان‌خان و بختیاری‌ها را محاصره کرد

1165 هجری قمری[ویرایش]

حرکت محمدحسن‌خان قاجار به سمت گیلان به قصد تسخیر آن

(1755 م)[ویرایش]

محمدحسن‌خان قاجار، لشکر ابدالی را در سبزوار شکست داد.

1167 هجری قمری[ویرایش]

نبرد کریم‌خان زند با آزادخان افغان در اصفهان

1169 هجری قمری[ویرایش]

شکست کامل سپاه آزادخان افغان توسط محمدحسن‌خان

(1757 م)[ویرایش]

در اواخر ۱۷۵۷ م. محمدحسن‌خان از اصفهان به سمت شیراز به راه افتاد و کریم‌خان را در آن شهر محاصره کرد.

1171 هجری قمری[ویرایش]

پیوستن جنگجویان افغانی از سپاه خان قاجار به سپاه زندیه

1172 (1758/1759 م)[ویرایش]

محمدحسن‌خان در زمان فرار، توسط محمدخان سوادکوهی در فوریه ۱۷۵۸ م. کشته شد.
پناه بردن پسران محمدحسن‌خان قاجار به ترکمان دشت

(1769 م)[ویرایش]

در ۱۷۶۹ م، کریم‌خان زند، حسین‌قلی‌خان جهانسوز برادر آقامحمدخان را به حاکمیت قومس گماشت تا ضمن مقابله با نفوذ دولوها، حکومت دودمان زند بر آن ناحیه را حفظ کند.

1181 هجری قمری (1771 م)[ویرایش]

حسین قلی خان معروف به جهانسوز شاه (پدر فتحعلی‌شاه قاجار) توسط یموت‌ها در شرق استرآباد کشته شد.

1193 هجری قمری (1779 م)[ویرایش]

درگذشت کریم‌خان زند (مارس 1779 م)
آقامحمدخان پس از سال‌ها رو به سوی زادگاه خود نهاد. او در راه در ورامین با قاجارهای دولو ملاقات کرد و به اختلافات گذشته پایان داد

1195 هجری قمری (1781 م)[ویرایش]

آقامحمدخان، قومس را فتح و برای سمنان، دامغان، شاهرود و بسطام حاکمانی تعیین کرد.
علی‌مرادخان زند سپاهی متشکل از نیروهای زند و قبایل افغان به رهبری محمودخان، پسر آزادخان افغان را برای سرکوب آقامحمدخان راهی مازندران کرده بود. خان قاجار برادر خود، جعفرقلی را به فرماندهی نیروهای قبایل قاجاری منصوب کرد. دو لشکر با یکدیگر روبرو شدند و در آخر کار، قاجارها توانستند آن‌ها را عقب برانند.
آقامحمدخان به استرآباد بازگشت تا پیمان‌های خانوادگی خود، به خصوص اتحاد با مرتضی‌قلی را تازه کند.
نخستین برخورد آقامحمدخان با روس‌ها.

1196 هجری قمری (1782 م)[ویرایش]

جعفرقلی در ری و کرج با نیروهای زند روبرو شد، آنان را شکست داد و سپس وارد قزوین شد.
آقامحمدخان گیلان را فتح کرد.

(1783 م)[ویرایش]

محاصره تهران توسط آقامحمدخان قاجار
روس‌ها در جریان آشوبی که پس از مرگ کریم‌خان زند در ایران ایجاد شده بود، عهدنامهٔ گرجیوسک را با گرجی‌ها به امضا رساندند تا آنان را تحت حمایت سیاسی و نظامی روسیه قرار دهند و زمینهٔ برخورد میان منافع ایران و روسیه در عصر آقامحمدخان فراهم شد.