اورش
| اورش محمود صالحی چهارلنگ بختیاری |
|---|
| کل جمعیت |
|
(محاسبه نشده) |
| نواحی با بیشترین جمعیت |
| زبان‌های رایج |
| لری بختیاری |
| ادیان و مذاهب |
| شیعه |
اورش نام تیرهای از طایفه محمود صالح ایل چهارلنگ بختیاری است که شامل تش‌هایی نظیر اولاد کهنه (کهن) واولاد شهتیل است؛ که اولاد کهنه عبارتند از اولاد عزیز شامل اولاد نعمت الله و اولاد رحمان و اولاد صحن علی می‌باشند و همه از نسل اورش (آرش) می‌باشند؛ و اولادان شهتیل عبارتند از اولادان مراد که خود سه فرزند سرشناس به نام‌های کربلایی غفور و کربلایی محمد حسن و کربلایی ابوالحسن می‌باشد. همچنین اولادان دیگر شهتیل عبارتند از اولادان کا علی و اولادان کا جیرانی و اولادان کا شکرخدا و اولادان کا شاهکرم و اولادان حسن تقی هستند.
پیشنه طایفه و نام اورش[ویرایش]
اورش تلفظ بختیاری نام آرش است وظاهرا اورش (آرش) جد این تیره، خود یکی از فرزندان محمود پسر صالح می‌باشد. البته روایت دیگری نیز وجود دارد که اورش را صفتی به معنای سرخ روی دانسته‌اند که به نیای تیره اورش نسبت داده‌اند که این روایت صحیح به نظر نمی‌رسد. در حال حاضر تیره اورش از طوایف ممصالح می‌باشد که یکی از سران این تیره در زمان رضاشاه کلانتری باب ممصالح را بر عهده داشت. .[۱]
تاریخ و نام آوران[ویرایش]
ریاست طوایف چهارلنگ بلکه درغالب مواقع (صرف نظر ازعصرمحمدتقی خان کیان ارثی) تمامیت ایل چهارلنگ عمدتاً با سرمداران طایفه محمودصالح بوده‌است. اساساً نام محمودصالح برآمده ازنام دوشخص حقیقی ازاجداد سران این طایفه است و درواقع، محمود صالح اسمی برآمده از نام دو شخص حقیقی و از نیاکان اولاد مم صالح است که در موقعیت تاریخی عصر صفویه قرار داشته و به حسب روایات محلی، صالح خان، به عنوان سر دودمان‌طایفه‌های محموصالح، معاصر با شاه اسماعیل صفوی قیادت برخی تیرهای چهارلنگ را داشته و محمودخان نام فرزندصالح خان می‌باشد، که بعد از پدر، درعهدشاه عباس کبیر حایز این مقام گردید… (و در این موقع هنوز ایل بختیاری به دو شاخه چهارلنگ و هفت لنگ، موسوم نگردیده بود!) و بر این اساس، نام محمودصالح (یعنی محمود، پسر صالح) که پدر داوود ونیای (عالی) علی حیدرآقا ناظر پدرعلیمردان خان چهارلنگ بوده‌است.[۲]
بنابراین «برخی قبایلی که بعداً محمودصالح خوانده شدند، درواقع چهارلنگان متحد او بودند، که در سپاه نادرشاه افشار ، وی از سوی شاه، فرماندهی آنان را بر عهده داشت که با مرگ نادر، برای جدایی و سرپیچی از جانشین وی، عادل شاه، او را رهبر خود ساختند برآمدن این تیره باعلیمردان خان آغاز گردید که پس ازایجاد وحدت درمیان طوایفی که بعد از وی محمودصالح خوانده شدند درصدد ایجاد حکومتی قائم برنیروی نظامی اقوام لر وبختیاری برآمد اما درنیل به این مقصود به اندازه رقیب خود کریم خان زند کامیاب نبود و دیری نپایید که از عرصه این رقابت حذف شد پس ازوپسروی حیدرخان جداعلای شاخه‌ای از تیره عالی داوود با شورش بردولت زندیه به کوشش ناکامی درتعقیب مقاصد پدر مبادرت کرد که بزودی سرکوب گردید. پس ازحیدرخان تیره عالی داوود به تدریج ایل سالاری ایل چهارلنگ رابه ابدال خان (داماد و عموزاده علیمردان خان) واگذار کرد و پس از کشته شدن ابدال خان در سال ۱۱۹۹ در جنگ با آغامحمدخان قاجار وپراکندگی بزرگان ممصالح باوجود حفظ استقلال سیاسی خودحاکمیت را به طایفه کیانرثی ومتحدانش واگذاشت پس ازطی شدن درعصراقتدار محمدتقی خان کیان ارثی اعمال تسلط مجددو سیادت ایل محمودصالح برطوایف چهارلنک با توجه به ایجادخلای رهبری ناشی از سقوط محمدتقی خان و متحدانش به قیادت محمدمهدی خان واولادتعقیب شد امابا ظهورحسین قلی خان دورکی مبدل شدن محمودصالح به قطب غالب حاکمیت ایل بختیاری ناممکن گردید ودرحوزه تقسیم قدرت محمودصالح مجدداًبه حاشیه رانده شد و چیرگی سران ممصالح به محدوهٔ طایفه محمودصالح منحصرگردید در فاصله چرخهٔ برافتادن قاجار و استقرار پهلوی و مقارن آن فرارسیدن دوره زوال سران دورکی ایلخانی، ایل چهارلنگ ازهفت لنگ جداشده ودرقبضه رهبران محمودصالح قرارگرفت دراین برهه محمدعلی خان وعلیمردان خان اولاد علیقلی خانچهارلنگ با تشکیل هیئت اجتماعیه خواننن درائتلاف باسران هفت لنگ کوشیدند تا ضمن احراز رهبری سراسری ایل بختیاری قیامی قومی راعلیه توسعه نفوذ حکومت مرکزی در۱۳۰۸درچهارمحال هدایت کنند که بادخالت سران شاخه محافظه کاردورکی و سرکوب نظامی نیروهای دولتی ناکام ماند.
پانویس[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- سرگذشت ایل چهارلنگ مهرزادقنبری سرداراکبری «خرادآذر»
- یشتهابه اهتمام ابراهیم پورداوود
- تاریخ طبری محمدبن جریرطبری
- تاریخ بختیاری سرداراسعدولسان السلطنه سپهر
This article "اورش" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:اورش. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
