بوز سینا
مختصات: ۳۷°۱۰′شمالی ۴۴°۴۸′شرقی / ۳۷٫۱۶°شمالی ۴۴٫۸°شرقی
| بزسینا (Dalanpar) | |
|---|---|
| ارتفاع | ۳۴۶۶ متر |
| مکان | |
| مکان | آذربایجان غربی؛ ارومیه؛بخش سیلوانا، مرگور |
| بزسینا | |
|---|---|
| پرونده:Boze sina1.jpg | |
| ارتفاع | ۳۴۸۰ متر |
| مکان | |
| مکان | ایران |
| رشته‌کوه | زاگرس |
کوهستان بزسینا بین شهرستان های اشنویه و بخش سیلوانای ارومیه در نزدیکی مرزهای ایران، عراق و ترکیه و در جنوب بخش سیلوانا قرار دارد. ارتفاع از سطح دریای این کوه 3480 متر می باشد. بررسی های علمی نشان می دهد که در دوره کواترنری گسترش یخچالها در کوهستان بوزسینا وجود داشته است. اگر چه ارتفاع این کوهستان کمتر از نواحی کوهستانی البرز و سبلان می باشد، اما آثار یخچالی برجای مانده از عصر یخبندان بسیار گسترده می باشد. مطالعات نشان می دهد کاهش دمای هوا در آخرین دوره یخچالی حدود 5 درجه سانتی گراد کمتر از میانگین دمای سالیانه فعلی بوده است. جنس سنگهای کوهستان بوزسینا و دالانپر عمدتا رسوبی (آهکی) و درگرگونی می باشد[۱]. در کتاب کوههای ایران بز سینا یکی از مناطق بکر و ناشناخته ایران نامبرده شده است [۲].
موقعیت جغرافیایی[ویرایش]
درما بین قله دالانپر و زردکوه(کۆراڕەزەوان)درجنوب غربی ارومیه و درشمال اشنویه قراردارد.
پوشش گیاهی و جانوری بز سینا[ویرایش]
از لحاط پوشش گیاهی به علت شرایط سخت زمستانی و کوتاه بودن دوره رشد در این کوهستان بیشتر پوشش گیاهی به صورت گیاهان یکساله با طول عمر کم می باشد. حیوانات وجشی همانند گرگ، روباه، خرس و گربه وحشی در این کوهستان زندگی میکنند [۳].
ریشه زبانی بزسینا[ویرایش]
بُز(boz):
در لغتنامه دهخدا کلمه بز به معنی اسب نیلی که به سفیدی میگراید وهمچنین به معنی اسب تندرو نیز آمده است. مردمان بخش سیلوانا کرد زبان بوده و به این دلیل در زبان کردی به جنس کم رنگ وخاکستری و جنسى كه در زير نور آفتاب كم رنگ وكال مى شود بُز می گویند مثل اَشیای رنگی، لباس، ماشین و آهن رنگی که مدت زمان زیادی در زیر نورآفتاب قرارگیرد و به مرور زمان از رنگ اصلی آن کاسته و کم رنگ شود.در زبان کردی (بُز) را بیشتر برای سنگهای خاکستری و موی کم رنگ انسانها و حیوانات بکار می برند. بخاطر سنگهای خاکسری دهلیز که درزیر قله بُزسینا قراردارد قله خود را از دور کم رنگ نمایان می کند. سینا هم برگرفته شده از نام تیره ای از ایل خیلانی که قله و اطراف آن ییلاق آنان بوده از فصل بهار تا پاییز در این مکان سکنی گزیده اند. تیره سینا هم اکنون در شهر اربیل(هەولێر) مرکز حکومت اقلیم کُردستان عراق و اطراف آن زندگی می کنند و روستای سینای تیره سینا در دشت اربیل توسط حزب بعث وقت عراق ویران شد[۴]. قله بُزسینا به نام (وارێ سینا warêsîna) هم تلفظ می شود.(وار) به معنای جای چادرزدن عشایر در ییلاق می باشد.(وار)به اضافه(سینا)می شود واری سینا یعنی ییلاق و جا چادر قبیله سینا،قبیله سینا درآنجا سکونت کردند و نام قله بُزسینا به نام آنها نامگذاری شده است.
خصوصیات کوهستانی بز سینا[ویرایش]
در قله دوتا دهلیز وجود دارد که دارای برفچال می باشند. در تمام فصول سال برف قله بز سینا ماندگار و به صورت یخچال می باشد و جای مناسبی است برای کوهنوردان صخره نورد و یخ نورد می باشد. بهترین زمان برای کارکردن در این برفچالها از اوایل اوردیبهشت تا اواخر خردادماه و در فصل پاییز می باشد چون در تابستان خیلی نرم و در زمستان بهمن گیر است.
مسیرهای دسترسی به قله[ویرایش]
قله بُزسینا مسیرهای متعددی برای صعود کوهنوردان دارد که عبارتند از:
یک: مسیر زمستانه و تابستانه از سه راهی روستای(کوله بهی)شروع می شود، در زمستان از روستای مذکور تا قله باید کوهپیمایی کرد ولی درتابستان به علت دسترسی به جاده اسفالت و با استفاده از خودرو میتوان تا نزدیک قله رسید.
دو: از روستای خوراسپ (خوراسپ و براسپ دو روستای هستند که در دامنه ای قله بُزسینا قراردارند) میتوان تا قله کوه راهپیمایی نمود.
سه:مسیری ازقله زردکوه و گردنه ناورون(کۆراڕەزەوان، گەوری یا ناوروون) شروع می شود تا قله.منابع[ویرایش]
- جلوه‌های طبیعی کردستان؛ اکبر ولد بیگی؛ انتشارات پرتو بیان؛ ۱۳۸۴
پانویس[ویرایش]
- ↑ قهرودی تالی, منیژه, حسنی قارنایی. شواهد یخچالی در مناطق کوهستانی مرز ایران، ترکیه و عراق (کوهستان بزسینا و دالامپر). فصلنامه کواترنری ایران. 2016 Feb 10;1(4):323-37.
- ↑ مقیم،ع.، کوههای ایران: راهنمای صعود مسیرهای جدید،موسسه فرهنگی هنری نقش سیمرغ، چاپ 1381
- ↑ Podlech D. Karl Heinz Rechinger und die Flora Iranica. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien. Serie B für Botanik und Zoologie. 1996 Jan 1:57-65.
- ↑ ابوبکر باله کی، پوخته یه ک له میژوی هوزی خه یلانی
This article "بوز سینا" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:بوز سینا. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
