میرزا محمدرحیم سوم شیخ الاسلام
| ||
| شناسنامه | ||
|---|---|---|
| نام کامل | میرزا محمدرحیم شیخ الاسلام | |
| زادروز | ||
| زادگاه | اصفهان، ایران | |
| تاریخ مرگ | ۱۲۶۸ ه.ش (۱۳۰۶ ه.ق) | |
| محل مرگ | اصفهان، | |
| آرامگاه | تکیه خوانساری | |
| نام همسر | فاطمه خانم مسجدشاهی | |
| فرزندان | حاج میرزا محمدحسن حاج میرزا علی حاج میرزا علی‌اکبر میرزا محمد صادق جهان سلطان مریم سلطان قمر سلطان | |
| مذهب | شیعه دوازده امامی | |
| اطلاعات سیاسی | ||
| سمت‌ها | شیخ‌الاسلام | |
| استادان | شیخ محمدباقر مسجد شاهی حاج محمدجعفر آباده ای ملا حسینعلی تویسرکانی آقا سید محمد شهشهانی | |
|
| ||
حاج میرزا محمد رحیم (سوم) شیخ الاسلام (فوت ۱۲۶۸ ه.ش) (فوت ۱۳۰۶ ه.ق) از روحانیان و رجال حکومتی اصفهان (شیخ الاسلام اصفهان) درزمان ناصرالدین شاه و دوران حاکمیت ظل السلطان در اصفهان بود
مناصب[ویرایش]
- شیخ الاسلام اصفهان: او پس از فوت پدرش (میرزا عبدالله دوم) در سال ۱۲۵۲ ه.ش (۱۲۹۱ ه.ق)[۱] در دوران حاکمیت ظل السلطان، شیخ الاسلام شد و در دیوانخانه شیخ الاسلام ، به رسیدگی به امور درماندگان و مستمندان و برخورد با ظلم حکام و مأموران دولتی و امر به معروف و نهی از منکر رسیدگی می‌کرد.
- امام جمعه مسجد شیخ الاسلام در محله سینه پایینی
- متولی مدرسه باقریه مشهد: مدرسه باقریه یکی از مدارس حوزه علمیه خراسان بود که در دوران صفوی ساخته شده‌است. فاضل بسطامی ، مؤلف فردوس‌التواریخ در سال ۱۲۶۳ ش (۱۳۰۱ ه.ق) از این مدرسه دیدن می‌کند و چنین می‌گوید: این مدرسه از نظر مدرّسان، کارگزاران و طلاّبی که شب و روز به تعلیم و تعلّم در ان اشتغال دارند بی نظیر است [۲]
استادان[ویرایش]
حاج میرزا محمد رحیم در دوران تحصیل، از استادان مشهوری استفاده کرده‌است که شامل:
- شیخ محمدباقر مسجد شاهی
- حاج محمدجعفر آباده ای (حاجی آباده ای)
- ملا حسینعلی تویسرکانی
- آقا سید محمد شهشهانی
عکسهای شیخ الاسلام[ویرایش]
چندین عکس از میرزا محمد شیخ الاسلام توسط ارنست هولتسر در حدود سالهای 1257 ه ش گرفته شده که جزوه مجموعه عکسهای کتاب ایران در یک‌صد و سیزده سال پیش و بعدها در کتاب هزار جلوه زنگی توسط مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی بچاپ رسیده اند.
-
شیخ الاسلام با دائی اش
-
-
شیخ الاسلام با خدمتکاران- اصفهان
این عکسها به مراتب در نمایشگاهها ، مجموعه های فرهنگی هنری و نگارخانه ها در معرض نمایش عموم قرار می گیرند
زندگی‌نامه[ویرایش]
حاج میرزا میرزا محمد رحیم (سوم) در اصفهان متولد شد و فرزند میرزا عبداللّه (دوم) شیخ الاسلام اصفهان (فوت 1252 ه.ش/1290 ه.ق) بود.
او از نوادگان محقق سبزواری می‌باشد و نسب او چنین است: محمّدرحیم (سوم) بن میرزا عبداللّه (دوم) بن میرزا محمّدرحیم (دوم) بن میرزا مرتضی بن میرزا عبدالمطلب بن میرزا محمّدرحیم (اوّل) بن ملاّ محمّدجعفر بن آخوند ملاّ محمّدباقر محقّق سبزواری بن محمّد مؤمن الشّریف السّبزواری (فوت در حدود ۹۹۸ ه.ش -۱۰۲۸ ه.ق)
محمدرحیم سوم با فاطمه خانم ، دختر استاد خویش ، حاج شیخ محمد باقر مسجد شاهی نجفی اصفهانی ، ازدواج کرد و به این ترتیب بین خاندان شیخ الاسلام با خاندان نجفی حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی رهبر مشروطه خواهان اصفهان ، پیوند و خویشاوندی حاصل شد. فاطمه خانم از زنان نیکوکار و خیر بود و مسجد شیخ الاسلام را که جنب منزل مسکونی‌شان خانه شیخ الاسلام و در حال تخریب بود، در حدود سال ۱۲۷۵ه.ش (۱۳۱۴ ه.ق) بازسازی کرد [۳] . فاطمه خانم چندین سال آخر عمر خود را در نجف به سر برده و در سال ۱۲۹۳ ه.ش (۱۳۳۲ ه.ق) در کربلا وفات یافت [۴] . سجع مهر ایشان جمله آفتاب برج عصمت فاطمه است.
حاصل ازدواج آنها ۷ فرزند بود: حاج میرزا محمدحسن، حاج میرزا علی (۱۲۴۴–۱۲۹۵ ه.ش / ۱۲۸۲–۱۳۳۴ ه.ق)، حاج میرزا علی‌اکبر، میرزا محمد صادق، جهان سلطان، مریم سلطان و قمر سلطان.
سجع مهر محمدرحیم سوم، مهر چهارگوش با نقش سلام قولا من رب رحیم است
وفات[ویرایش]
میرزا محمد رحیم سوم در سال ۱۲۶۷ ه.ش (۱۳۰۶ ه.ق) در گذشت و در داخل بقعه خوانساری در اولین حجره سمت راست ورودی مدفون است شعر سنگ مزار میرزا محمد رحیم سوم که توسط محمد حسین عنقا در وفات ایشان سروده شده‌است چنین است
شیخ الاسلام مظهر رحم رحیم----−−−−−−−چون هشت ز دنیا به سوی عقبی گام
از غیبت یکی آمد وبا عنقا گفت:−−−−−−−−ماوی بجنان نمود شیخ الاسلام
منابع[ویرایش]
- مهدوی، اعلام اصفهان، ج۳ ، ص۵۵-۵۶
- نصراللهی، غلامرضا – نشاط، غلامرضا (۱۳۹۰) ارمغان نشاط، نقش نگین، ص ۱۱۱
- محمدعلی معلم حبیب آبادی مکارم الآثار (جلد۴) - در احوال رجال دو قرن ۱۳ و ۱۴ هجری ص ۱۳۴۴
- دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص ۱۰۶۹
- جناب، علی، (۱۳۸۵)، رجال و مشاهیر اصفهان (الاصفهان)، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ص ۲۸۲
- مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱) ، خاندان شیخ الاسلام اصفهان، گل بهار اصفهان، ص۱۳۷-۱۳۸
- مجموعه تاریخی ،فرهنگی و مذهبی تخت فولاد ،مشاهیر،میرزا محمد رحیم سوم شیخ الاسلام
- منتظرالقائم، اصغر، ۱۳۹۱، دانشنامه تخت فولاد اصفهان، جلد ۲، صص ۵۷۰–۵۷۱
- هولتسر، ارنست ( ۱۳۸۲)، هزار جلوه زندگي: تصويرهاي ارنست هولتسر از عهد ناصري، سازمان میراث فرهنگی کشور، مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی
- قاسمی، رحیم (۱۳۹۳) فیض نجف، ج ۲، ص ۲۸۳
برای مطالعهٔ بیشتر[ویرایش]
دیوان خانه (عدالتخانه)[ویرایش]
در دوران قاجار، نظام قضاوت و دادرسی، دیوان خانه هایی بود که رۆسای آن توسط شاه منصوب می‌شدند، دیوان خانه در حقیقت مکانی برای رسیدگی به شکایات مردم بود. طرز کار دیوانخانه چنین بود که شکایات و دعوای حقوقی را به حکام شرع ارجاع میدادند و حاکم شرع یعنی روحانی و مجتهد دربارة شکایات حکم می‌داد. در دوره قاجار شیخ الاسلام به ریاست محاکم شرع گماشته می‌شد. در شهرهای بزرگ یک قاضی شرع هم بود که زیر نظر شیخ الاسلام انجام وظیفه می‌کرد[۵]
پانویس[ویرایش]
- ↑ عباس امانت، فریدون وهمن، ۲۰۱۶، از طهران تا عکا، بابیان و بهاییان در اسناد دوران قاجار، ص۳۴۶
- ↑ اعتماد السلطنه، مطلع الشمس، جلد ۲، ص ۳۱۳
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱)، خاندان شیخ الاسلام اصفهان، گل بهار اصفهان، ص۱۹۷
- ↑ قاسمی، رحیم، ۱۳۵۱ گلشن اهل سلوک مشاهیر تکیه شیخ محمد تقی رازی اصفهان: کانون پژوهش ص۱۱۳
- ↑ رشیدی مهرآبادی ، طاهره (۱۳۹۱/۱۲/۲۲) ، ساختار قضایی در دوره قاجار، مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان
This article "میرزا محمدرحیم سوم شیخ الاسلام" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:میرزا محمدرحیم سوم شیخ الاسلام. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.
