📝Create a new article
🏭Create a company page
🇬🇧 - in english
🇫🇷 - en français (FR)
🇵🇹 - em português (PT)
🇩🇪 - in deutsch (DE)
🇯🇵 - 日本語で (JA)

You can edit almost every page by Creating an account. Otherwise, see the FAQ.

بهائیان ایرانی

از EverybodyWiki Bios & Wiki
پرش به:ناوبری، جستجو


آئین بهائی

شخصیت‌های اصلی

بهاءالله
سید علی‌محمد باب · عبدالبهاء
میرزا محمدعلی
شوقی افندی

نوشته‌ها
کتاب اقدس · کتاب ایقان

کلمات مبارکه مکنونه
رساله سوال و جواب
کتاب بیان · هفت وادی
کتاب عهدی · الواح وصایا

مؤسسات

نظم اداری
ولی امرالله
بیت‌العدل اعظم
محافل روحانی

تاریخچه

تاریخچه دیانت بهائی
سفرهای عبدالبهاء به غرب
بابیان · شیخ احمد احسائی

شخصیت‌های بارز

مارثاروت · ایادیان امرالله
بدیع · حروف حی

بیش‌تر

نشانه‌ها · احکام
آموزه‌ها · ادبیات
گاهشماری
· نقد بهائیت· نقد بابیه·بهائی‌ستیزی
فهرست مقالات بهائی

آیین بابی

شخصیت‌های اصلی

باب
صبح ازل
ملاحسین بشرویه - قدوس
طاهره قرةالعین
حروف حی

نوشته‌ها
کتاب بیان - قیوم الاسماء

کتاب جزآء
کتاب پنج شأن
کتاب الحیات
کتاب لعالی و مجالی

تاریخچه

احمد احسائی
شیخیه
تاریخچه دیانت بیانی
میرزا یحیی نوری
میرزا حسینعلی نوری
یحیی دولت‌آبادی
انشعاب بابی بهائی
ملا محمد جعفر کرمانی
شیخ احمد روحی
ملک المتکلمین
علی‌محمد فره‌وشی
مسیو نیکلا


تقویم وایام محرمه

تقويم بديع - میلاد باب
اعدام باب

شاخه‌های

آیین بیانی
ازلی - بهائیت -نقد بابیه


بهائیان ایرانی در عرصه‌های گوناگون به جامعه خود، خدمت می‌کنند. در این مقاله، به سرشناسان و کنشگران دین بهائیت یعنی بهائیان اهل هنر (خوانندگی، موسیقی، بازیگری، عکاسی، معماری)، ادبیات (شعر، نویسندگی، داستان، رمان، فیلم‌نامه، طنز، ترجمه)، فلسفه، علم، پیشگامی، بنیان‌گذاری، کارآفرینی، دین، عرفان و سیاست و اقتصاد و همچنین مبلغان اسلام‌گرای بهائی (و بابی) شده، بهائیان (و بابیانِ) فرادینی شده و بهائیانِ کشته شده توسط نظام جمهوری اسلامی ایران، پرداخته شده‌است.

برخی از بهائیان سرشناس ایرانی[ویرایش]

خوشنویسی اسم اعظم
یابهاءالابهی، اسم اعظم در دیانت بهائی
یکی از الواح به دستخط سید علی‌محمد باب
نقش روی انگشتر

هنر[ویرایش]

  1. میرزا عبدالله فراهانی بنیان‌گذار موسیقیِ دستگاهی، معروف به «ردیف میرزا عبدالله»[۱]
  2. عهدیه بدیعی خوانندهٔ سرشناس دورهٔ پهلوی[۱]
  3. فریدون فروغی آهنگ‌ساز، نوازنده و خواننده[۱]
  4. میرزا محمدحسین مشکین‌قلم اصفهانی («میر عماد» ثانی)؛ خوش‌نویس، ادیب، نقاش، شاعر،[۲] عارف و یکی از ۱۹ حواری حسین‌علی نوری (نخستین پیروان بهاءالله)[۳][۴]
  5. فرح عافیت‌پور بازیگر و خوانندهٔ اپرا[۱]
  6. هوشمند عقیلی خواننده[۱]
  7. ضیا آتابای (روشن)؛ خواننده و پایه‌گذار تلویزیون ملی ایران (آمریکا)؛[۵]
  8. گلوریا روحانی خوانندهٔ آوازهای محلی[۱]
  9. میرزا ابراهیم خان عکاس‌باشی؛ نخستین فیلم‌بردار ایران[۱]
  10. جهانگیر مصور رحمانی از پیشگامان عکاسی، چاپ، کلیشه و گراورسازی[۱]
  11. رحمت‌الله بدیعی ویولونیست، بازنویس ردیف ویولن ابوالحسن صبا، استاد هنرستان عالی موسیقی، نوازندهٔ ارکستر سمفونیک هلند[۱]
  12. علی‌محمد خادم میثاق رهبر ارکستر هنرستان موسیقی ملی، نوازندهٔ ارکستر سمفونیک تهران، آهنگ‌ساز و خالق سرودهای «نیک‌نامی» و «کوشش»[۱]
  13. امین‌الله آندره حسین آفرینندهٔ سمفونی‌های «پرسپولیس» و «آریا»[۱] و یکی از نامدارترین هنرمندان ایرانی در زمینهٔ موسیقی کلاسیک[۶]
  14. بیژن خادم میثاق دارندهٔ نشان صلیب علوم و هنرهای اتریش، بنیان‌گذار جشنوارهٔ بین‌المللی موسیقی مجلسی الگرو ویوو در اتریش[۱][۷]
  15. فرزانه تأییدی بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون[۸]
  16. شبنم طلوعی داستان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، کارگردان و بازیگر؛[۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]
  17. ایرج دوستدار از نخستین صداپیشگان و مدیران دوبلاژ، دوبلور جان وین، باد اسپنسر، ادی کنستانتین و چارلتون هستون[۱]
  18. کاووس دوستدار دوبلور آلن دلون، مونتگمری کلیفت، عمر شریف، تونی کرتیس، آنتونی پرکینز و اینوکنتی اسموکتونوفسک؛[۱]
  19. فرشید رمزی تهیه‌کنندهٔ شوهای تلویزیونی «چشمک» و «رنگارنگ»، سرپرست گروه فیلم‌برداری جشن‌های دو هزار و پانصد ساله و مراسم پنجاهمین سالگرد سلطنت پهلوی[۱]
  20. عباس عطار عکاس و رئیس دوره‌ای آژانس مَگنوم[۱]
  21. هوشنگ سیحون «پدر معماری مدرن ایران»، رئیس دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، معمار آرامگاه‌های برخی از بزرگان ایران (همچون: خیام، فردوسی، کمال الملک، نادر شاه، ابن سینا، پسیان)[۱][۱۴] طراح، نقاش، تندیس‌ساز، رئیس پیشین پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و نیز برنده جایزه بیتا در سال ۲۰۱۲.
  22. حسین امانت معمار موزه و برج شهیاد (آزادی) و دانشگاه آریامهر (صنعتی شریف)[۱][۱۵]
  23. کیومرث ایزدی استاد معماری و شهرسازی دانشکدهٔ هنرهای زیبا، مدیر ادارهٔ شهرسازی سازمان مسکن[۱]
  24. حشمت سنجری رهبر ارکستر سمفونیک تهران در دورهٔ پهلوی
  25. داریوش معانی؛ استاد شهرسازی دانشگاه‌های ملی و تهران، یکی از مدیران پروژه‌های مهرشهر، شهرک غرب و واوان[۱]
  26. سیامک حریری؛ معمار؛
  27. فریبرز صهبا؛ معمار.

ادبیات[ویرایش]

  1. حسن فؤادی بشرویی یکی از بنیان‌گذاران «زبان‌شناسی نوین ایران»[۱]
  2. روحی ارباب؛ مترجم زبان و ادبیات روسی، از جمله آثاری از ماکسیم گورکی، آنتون چخوف و الکسی تولستوی[۱]
  3. جهانگیر دری؛ استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه دولتی مسکو، مترجم پانزده مجموعه از آثار نویسندگان ایرانی به زبان روسی[۱]
  4. فروغ ارباب؛ نویسنده و مترجم در زمینهٔ ادبیات کودک؛[۱]
  5. ابوتراب سهراب؛ مترجم (آثاری از نیچه، مارتین بوبر، والتر کافمن و توماس مان)؛[۱]
  6. شمیم بهار؛[۱۶] داستان‌نویس، منتقد ادبی و سینمایی،[۱] استاد دانشگاه
  7. منوچهر انور؛ یکی از شناسانندگان تئاتر جهان به ایرانیان از راه ترجمهٔ برخی از آثار هنری؛
  8. کامران صمیمی؛ استاد زبان انگلیسی و مترجم.[۱۷]

شعر (بهائیان)[ویرایش]

  1. میرزا نعمت‌الله بیضایی آرانی (متخلّص به «ذکایی»؛ برادر ادیب بیضایی آرانی، پدر بهرام بیضایی و پدربزرگ نیلوفر بیضایی)؛ شاعر، حقوق‌دان، تذکره‌نویس (نویسندهٔ کتاب چهار جلدی «تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی») و پایه‌گذار انجمن ادبی تهران[۱]
  2. میرزا علی‌محمد ادیب بیضایی آرانی (کاشانی؛ برادر ذکایی بیضایی آرانی)؛ شاعر[۱۸] و نویسنده[۱]
  3. حسین پرتو بیضایی آرانی (فرزند ادیب بیضایی آرانی و پسر عموی بهرام بیضایی)؛ شاعر و یکی از پایه‌گذاران انجمن ادبی در دورهٔ پهلوی[۱۹]
  4. میرزا محمد حسن ضیایی آرانی (از خاندان محمدعلی «شیخ العلما» ی آرانی)؛ شاعر؛[۲۰]
  5. میرزا محمد سدهی اصفهانی (نعیم اصفهانی، «میرزا نعیم»)؛ شاعر؛[۲۱][۲۲]
  6. اسماعیل سدهی اصفهانی («سینا»؛ برادر محمود «نیّر» سدهی اصفهانی و شیرین‌جهان بیگم «فانیه» سدهی اصفهانی)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۲۳]
  7. محمود سدهی اصفهانی («نیّر»؛ برادر اسماعیل سدهی اصفهانی «سینا» و شیرین‌جهان بیگم «فانیه» سدهی اصفهانی)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۲۴][۲۵]
  8. شیرین‌جهان بیگم سدهی اصفهانی («فانیه»؛ برادر اسماعیل «سینا» ی سدهی اصفهانی و محمود «نیّر» سدهی اصفهانی)؛ شاعر؛[۲۶]
  9. میرزا محمدباقر («بصّار») رشتی (برادر لیلا رشتی یا همان لیلا بهشتی)؛ شاعر؛[۲۷]
  10. لیلا رشتی (لیلا بهشتی؛ خواهر میرزا محمدباقر «بصّار» رشتی)؛ شاعری[۲۸] که فرزند شاعر و جوانش (میرزا جلال)[۲۹] به دلیل بهائی بودن کشته شد.
  11. طلعت بصاری؛ شاعر،[۳۰] نویسنده، استاد ادبیات فارسی (دارای گواهی‌نامهٔ دکتری)، معاون دانشگاه گندی‌شاپور اهواز، نخستین زن معاون دانشگاه در ایران[۱] پژوهشگر دربارهٔ شاهنامه، از پیشگامان جنبش زنان ایران
  12. فروغ بصاری؛ شاعر؛[۳۱]
  13. مهدی («شارق») بروجنی؛ نویسنده و شاعر؛[۳۲]
  14. عبدالحمید اشراق خاوری؛ شاعر،[۳۳] نویسنده و پژوهشگر؛[۳][۳۴]
  15. غلامرضا روحانی تهرانی (متخلص به «اجنه»؛ فرزند میرزا شکرالله خان روحانی)؛ شاعر[۳۵] و نیز طنزپرداز در نشریه‌هایی همچون: «نسیم شمال» و «توفیق»[۱]
  16. میرزا شکرالله خان روحانی («آزادی»؛ پدر غلامرضا روحانی تهرانی)؛ شاعر و صوفی؛[۳۶]
  17. میرزا منیر قزوینی (فرزند محمد زرندی (نبیل زرندی)؛ نویسنده[۳۷] و شاعر؛[۳۸])
  18. ابراهیم آذر منیر تبریزی؛ شاعر؛[۳۹]
  19. آقابزرگ آزرده فیروزی؛ شاعر؛[۴۰]
  20. میرزا موسی ادیب اهری؛ شاعر؛[۴۱]
  21. یونس افروخته قزوینی؛ شاعر؛[۴۲]
  22. محمد طاهر («اشراق») قندهاری یزدی؛ شاعر و صوفی[۴۳] و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛
  23. کاظم («زارع») نصرآبادی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام که یکی از فرزندان را به بهائی بودن، مسموم می‌کنند.[۴۴]
  24. علی‌اکبر (بنّای) شهید یزدی؛ شاعر و معمار؛[۴۵]
  25. بهجت بمبئی؛ شاعر؛[۴۶]
  26. میرزا عبدالحسین («شکوهی») شیرازی؛ شاعر؛[۴۷]
  27. عباس‌علی بینش شیرازی؛ شاعر؛[۴۸]
  28. مهدی جهان کاشانی («مرشد نسّاج»)؛ شاعر و صوفی؛[۴۹]
  29. محمدابراهیم فاضل شیرازی[۳] (حکیم شیرازی)؛ شاعر، حکیم، عارف و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۵۰]
  30. عبدالله («فاضل») زرقانی شیرازی؛ شاعر، حکیم، خوش‌نویس و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۵۱]
  31. میرزا محمد تقی («فصیح الملک») شیرازی (متخلص به «شوریده»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۵۲]
  32. طوبی شیرازی؛ شاعر؛[۵۳]
  33. سیف‌الله حق‌سرشت («اختر» شیرازی)؛ شاعر؛[۵۴]
  34. علی فاضل یزدی («رونق»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۵۵]
  35. شهربانو حمامه کرمانی؛ شاعر؛[۵۶]
  36. ابوالحسن میرزا («حیرت») تهرانی، «شیخ‌الرئیس قاجار»؛ فرزند محمد تقی میرزا «حسام‌السلطنه»)؛ شاعر[۵۷] و نویسنده؛[۳]
  37. اسدالله حیرت قمی؛ شاعر و صوفی؛[۵۸]
  38. فرج‌الله جلالی کرمانشاهی؛ شاعر؛[۵۹]
  39. خدیجه کاشیه؛ شاعر؛[۶۰]
  40. احمد واعظ («خاوری») کاشانی («لسان الاسلام»، «فخر الواعظین»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۶۱]
  41. (بی‌بی) ام‌سلمه («روحانیه») بشرویه؛ شاعر؛[۶۲]
  42. میرزا حسن («ادیب») طالقانی (ادیب العلمای طالقانی)؛ شاعر[۶۳] و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۳][۶۴]
  43. میرزا علی‌اکبر («روحانی») رفسنجانی؛ شاعر؛[۶۵]
  44. علی روحانی رفسنجانی («ایطا»)؛ شاعر؛[۶۶]
  45. محمد ابراهیم («ثابت») رفسنجانی؛ شاعر؛[۶۷]
  46. میرزا عباس خان طاهری رفسنجانی؛ شاعر؛[۶۸]
  47. (بی‌بی) فاطمه درویشه (طاهری) رفسنجانی؛ شاعر؛[۶۹]
  48. علی‌اکبر سالکی رفسنجانی («سالک»)؛ شاعر؛[۷۰]
  49. میرزا عطاءالله حکیم آباده‌ای («سراج الحکما»، متخلص به «عطا»؛ پدر بدیع‌الله آگاه آباده‌ای)؛ طبیب، شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۷۱]
  50. بدیع‌الله آگاه آباده‌ای (فرزند میرزا عطاءالله حکیم آباده‌ای «سراج الحکما»)؛ شاعر؛[۷۲]
  51. بهیه صفایی آباده‌ای؛ شاعر؛[۷۳]
  52. محمدرضا («انوار») محمدآبادی یزدی؛ شاعر و خوش‌نویسی[۷۴] که کشته شد.
  53. میرزا محمدحسین («طائر») محمدآبادی یزدی (برادرزادهٔ محمدرضا («انوار») محمدآبادی یزدی)؛ شاعر؛[۷۵]
  54. میرزا جعفر («خازن») بختیاری؛ شاعر؛[۷۶]
  55. صدرالدین درخشان اصفهانی؛ شاعر؛[۷۷]
  56. درویش صدق علی؛ شاعر و صوفی؛[۷۸]
  57. روح‌الله ورقا (فرزند میرزا علی‌محمد ورقا و برادر میرزا ولی‌الله خان ورقا)؛ شاعر؛[۷۹]
  58. محمدحسن («روشن») جهرمی (درویش روشن‌علی)؛ شاعر و صوفی؛[۸۰]
  59. محمد علی سلمانی اصفهانی؛ شاعری[۸۱] که به دلیل بابی شدن و روی‌گردانی از اسلام، مانند برخی از همکیشان خود، شکنجه شده و گوش و بینی‌اش بریده می‌شود. وی بعدها بهائی می‌شود.[۸۲]
  60. عبدالحسین («سلسبیل») بروجردی؛ شاعر، آشنا با علوم غریبه و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۸۳]
  61. ابوالحسن («اشرف») شیخ‌الاسلام نیریزی (متخلص به «شهاب»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۸۴]
  62. (بی‌بی) سکینه («طیر») یزدی؛ شاعر؛[۸۵]
  63. مهدی عراقی گلپایگانی (فرزند ابوالقاسم، یکی از امامان پیشین جمعه اصفهان)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۸۶]
  64. میرزا علی اشرف («عندلیب») لاهیجانی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۸۷]
  65. میرزا عبدالکریم خان حکیم سیمای اصفهانی (پدربزرگ عصمت «طائر» تهرانی)؛ شاعر، حکیم[۸۸] و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛
  66. عصمت («طائر») تهرانی (نوهٔ دختری میرزا عبدالکریم خان حکیم سیمای اصفهانی)؛ شاعر؛[۸۹]
  67. میرزا نورعلی خان شیبانی («نصرت‌الملک شیبانی»، «آذر کاشانی»؛ فرزند شاعر عارف، فتح‌الله خان شیبانی کاشانی)؛ شاعر و صوفی؛[۹۰]
  68. ابوالقاسم («بیضا» ی) قمی یزدی؛ شاعر و خوش‌نویس؛[۹۱]
  69. مهدی («تاشی») صُغاوی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۹۲]
  70. میرزا علی‌اکبر («سیار») استخری؛ شاعر؛[۹۳]
  71. محمد («ناطق») اردستانی کاشانی (برادر میرزا محمدعلی ناطق «شایق» اردستانی)؛ شاعر و یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۹۴]
  72. میرزا محمدعلی ناطق («شایق») اردستانی (برادر محمد ناطق اردستانی کاشانی)؛ شاعر؛[۹۵]
  73. صبوری اراکی؛ شاعر؛[۹۶]
  74. میرزا محمدعلی («ضیا» ی) تبریزی؛ شاعری که بابی شد؛ ولی بعدها بهائی گشت.[۹۷]
  75. محمد اسماعیل عارف کاشانی (مشهور به «ذبیح» و ملقب به «انیس»؛ برادر میرزا جانی کاشانی یکی از سران نویسنده و کشته‌شدهٔ جنبش بابیه)؛ شاعر؛[۹۸]
  76. شمس‌جهان قاجار (متخلص به «فتنه» و از سوی بهاءالله، ملقب شده به «ورقة الرضوان»؛ نوهٔ پسری فتحعلی‌شاه قاجار)؛ شاعر؛[۹۹]
  77. میرزا محمد رضا فلاح آرانی («ارباب‌میرزا»)؛ شاعر؛[۱۰۰]
  78. میرزا عباس («قابل») آباده‌ای؛ شاعر؛[۱۰۱]
  79. مهدی قوام همدانی (فرزند محمد رضا-مجتهد-همدانی و پسرعمهٔ حسین رضوی، معروف به غبار همدانی)؛ شاعر؛[۱۰۲]
  80. میرزا عبدالوهاب گلشن (اردکانی) اصفهانی؛ شاعر؛[۱۰۳]
  81. گوهرتاج سیرجانی؛ شاعر؛[۱۰۴]
  82. محمد مهدی میرزا لسان الادب؛ شاعر و شاهزاده قاجاری و به گونهٔ کامل، آشنا با زبان‌های فارسی، فرانسوی و عربی؛[۱۰۵]
  83. میرزا ماشاءالله («لقایی») کاشانی؛ شاعر؛[۱۰۶]
  84. علی اشرف («عندلیب») لاهیجانی؛ شاعر؛[۱۰۷]
  85. محمد مصطفی بغدادی (فرزند محمد شبل بغدادی، یکی از شاگردان سید کاظم رشتی)؛ شاعر؛[۱۰۸]
  86. (بانو) مخموره نجف‌آبادی؛ شاعر؛[۱۰۹]
  87. مریم نوری (دخترعمه و همسر برادر میرزا حسین علی نوری بهاءالله)؛ شاعر؛[۱۱۰]
  88. محمد ابراهیم مسگر کاشانی (متخلص به «منصور»)؛ شاعری که بابی شده و سپس بهائی گشت.[۱۱۱]
  89. میرزا عزیزالله مصباح تهرانی؛ شاعر[۱۱۲] و آشنا با زبان‌های فارسی، فرانسوی و عربی. وی نخست، بابی شد؛ ولی سرانجام، بهائی گشت.[۱۱۳]
  90. میرزا محمد باقر قزوینی (متخلص به «مسعود» و معروف به «درویش مسعود»)؛ شاعر و صوفی؛[۱۱۴]
  91. میرزا جلال‌الله بشیر رحمانی («مفتون فارانی»؛ فرزند شاه خلیل‌الله رحمانی)؛ شاعر؛[۱۱۵]
  92. عبدالحسین («نداف») اصفهانی؛ شاعر؛[۱۱۶]
  93. میرزا عبدالحسین «ندیم الشعرا» ی بختیاری («حاج میرزا ندیم»)؛ شاعر؛[۱۱۷]
  94. «نظام الشعرا» ی فراهانی («نظام السادات»)؛ شاعر؛[۱۱۸]
  95. نوشیروان قاسم‌آبادی یزدی («نوش قاسم‌آبادی»؛ فرزند مبلغی زرتشتی به نام گشتاسب سروش)؛ شاعری زرتشتی که بعدها بهائی شد.[۱۱۹]

شعر (بابیان)[ویرایش]

با توجه به ارتباط نزدیک بهائیت با بابیت و نیز نبودن مقاله‌ای دربارهٔ شاعران بابی، نام شاعران بابی نیز در پی نام شاعران بهائی، یادآوری می‌شود:

  1. فاطمه برغانی قزوینی (طاهره قرةالعین)؛ شاعر، خطیب، مجتهد، عارف[۱۲۰] و یکی از سران جنبش بابیه که سرانجام، اعدام شد.
  2. کریم خان مافی («بهجت قزوینی»)؛ شاعر و خوش‌نویس؛[۱۲۱]
  3. محمد کرادی بغدادی؛ شاعری[۱۲۲] که کشته شد.[۱۲۳]
  4. میرزا محمدرضا («عرب») کاشی؛ شاعر؛[۱۲۴]
  5. رمضان بقایی تیلکی مازندرانی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۱۲۵]

فلسفه و علم[ویرایش]

  1. امانت‌الله روشن زائر؛ یکی از پیشگامان فیزیک در ایران، استاد دانشکدهٔ علوم دانشگاه تهران، یکی از پایه‌گذاران «نخستین آزمایشگاه علوم» دانشگاه تهران، نویسندهٔ کتاب‌های دبیرستانی و دانشگاهی فیزیک[۱]
  2. محمد زرندی (نبیل زرندی؛ پدر میرزا منیر قزوینی[۱۲۶])؛ تاریخ‌نگار، شاعر،[۱۲۷] یکی از مبلغان پیشین دین اسلام و نیز از حواریون حسین‌علی نوری (نخستین پیروان بهاءالله)[۱۲۸][۱۲۹][۱۳۰]
  3. ایرج ایمن؛ رئیس پایه‌گذارهٔ ملی روان‌شناسی، رئیس پایه‌گذارهٔ تحقیقات و مطالعات تربیتی، از نویسندگان دائرةالمعارف مصاحب، مشاور یونسکو[۱]
  4. منوچهر حکیم؛ استاد کالبدشناسی دانشکدهٔ پزشکی دانشگاه تهران، دارای نشان افتخار لژیون دونور فرانسه، از پایه‌گذاران بیمارستان میثاقیه در تهرا؛[۱]
  5. احمد عطایی؛ استاد و رئیس دانشکدهٔ دامپزشکی دانشگاه تهران[۱]
  6. علی‌محمد ورقا (ایادی امرالله) (فرزند میرزا ولی‌الله خان ورقا و نوهٔ میرزا علی‌محمد ورقا)؛ استاد جغرافی دانشگاه‌های تبریز و تهران، مدیر گروه آموزش جغرافیای دانشگاه تربیت معلم[۱][۱۳۱]
  7. بهادر حق‌جو؛ رئیس دانشکدهٔ نفت آبادان[۱]
  8. خسرو مهندسی؛ استاد علوم تربیتی دانشگاه تهران و نیز یکی از بنیان‌گذاران سازمان سنجش آموزش کشور و کنکور سراسری[۱]
  9. فرامرز سمندری؛ استاد دانشکدهٔ پزشکی دانشگاه تبریز، پدیدآورندهٔ روشی نوین در جراحی گوش برای درمان ناشنوایان[۱]
  10. ابراهیم واحدیان دانشیار دانشکدهٔ فنی دانشگاه تهران، نویسنده و مترجم کتاب‌های درسیِ مقاومت مصالح و استاتیک[۱]
  11. نورالدین حبیبی استاد دانشکدهٔ فنی دانشگاه تهران، عضو کمیسیون استاندارد تجزیهٔ شیمیایی کانه‌های سرب و روی[۱]
  12. سیروس علایی استاد دانشکدهٔ فنی دانشگاه تهران، پژوهشگر تاریخ نقشه‌نگاری در ایران، نویسندهٔ کتاب‌های «نقشه‌های عمومی ایران» و «نقشه‌های اختصاصی ایران»[۱]
  13. اسماعیل قدیریان استاد و مدیر گروه انگل‌شناسی و قارچ‌شناسی دانشگاه تهران، مشاور سازمان بهداشت جهانی در برنامه ریشه‌کنی مالاریا در یوگسلاوی (پیشین)، سرپرست بخش ایمنی آزمایشگاه پاتوبیولوژی مرکزی در تهران؛[۱]
  14. شاپور راسخ؛ استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، معاون برنامه‌ریزیِ سازمان برنامه، رئیس مرکز آمار ایران و مشاور یونسکو، از شاگردان ژان پیاژه[۱][۱۳۲]
  15. جمال‌الدین مستقیمی؛ «پدر آناتومی ایران»، ثبت‌کننده هشت کشف در حوزه آناتومی در مجامع جهانی به نام ایران، بنیان‌گذار سالن تشریح دانشکده‌های علوم پزشکی (ایران، مشهد، اهواز، ارومیه، بابل و مرکز پزشکی شفا یحیاییان تهران)، پزشک نمونهٔ کشور در سال ۱۳۷۹)؛[۱]
  16. غلام‌عباس دواچی؛ استاد و رئیس دانشکدهٔ کشاورزی دانشگاه تهران، رئیس پایه‌گذارهٔ بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی، عضو نخستین هیئت مدیرهٔ انجمن حشره‌شناسی ایران؛[۱]
  17. مهری راسخ؛ استاد و رئیس دپارتمان روان‌شناسی تکاملی در دانشگاه تهران؛[۱][۱۳۳]
  18. هدایت‌الله نیرسینا؛ استاد دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران، رئیس شورای شعر رادیو ایران؛[۱]
  19. حشمت علایی؛ استاد اقتصاد دانشگاه شیراز، بنیان‌گذار و رئیس نخستین دانشکدهٔ خصوصی مدیریت در ایران (مدرسهٔ عالی مدیریت لاهیجان)، عضو پایه‌گذار بانک توسعهٔ صنعت و معدن؛[۱]
  20. حشمت مؤید؛ استاد تاریخ و ادبیات ایران در دانشگاه شیکاگو، نویسنده و مترجم ادبیات فارسی به زبان‌های انگلیسی و آلمانی؛[۱]
  21. امین بنانی؛ استاد و رئیس بخش زبان‌ها و فرهنگ‌های خاور نزدیک در دانشگاه یوسی‌ال‌ای آمریکا؛[۱]
  22. ژینوس نعمت محمودی؛ نخستین زن هواشناس ایران و مدیر مدرسهٔ عالی هواشناسی)[۱] و نیز نمایندهٔ ایران در کنفرانس‌های بین‌المللی هواشناسی و مبارزه با آلودگی هوا در دورهٔ پهلوی؛
  23. قدسیه اشرف؛ نخستین فارغ‌التحصیل زن ایرانی در آمریکا، دارای مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد از دانشگاه‌های بوستون و کلمبیا، نمایندهٔ زنان ایران در نخستین کنگرهٔ نسوان شرق در دمشق، از پیشنهاد دهندگان و پشتیبانان برگزاری دومین کنگرهٔ نسوان (زنان) شرق در تهران، رئیس دایرهٔ آموزش و رفاه کارگران شرکت نفت در آبادان، دارندهٔ نشان سلطنتی بریتانیا برای خدمت به آزادی، بنیان‌گذار و مدیر درمانگاه مدرن و مدرسهٔ نمونه در دشت گرگان)؛[۱]
  24. علی‌مراد داوودی؛ استاد فلسفه در دانشگاه تهران (نخستین فارغ‌التحصیل دکتری فلسفه در ایران)، نویسنده، پژوهشگر و مترجم (آثاری همچون: عقل در حکمت مشاء، دربارهٔ نفس، فلسفه در دورهٔ انتشار فرهنگ یونانی و دورهٔ رومی، روح فلسفه در قرون وسطی)؛[۱][۱۳۴][۱۳۵][۱۳۶]
  25. محمدباقر هوشیار؛ یکی از بنیان‌گذاران تعلیم و تربیت و «روان‌شناسی مدرن» در ایران، استاد دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران و نیز یکی از نخستین مترجمان آثار نیچه و اشپنگلر از زبان آلمانی؛[۱] و نیز پدیدآورندهٔ روش آموزش الفبای بدون نقطه برای بی‌سوادان.
  26. فریدون وهمن؛ استاد ایران‌شناسی در دانشگاه کپنهاگ، نویسنده و مترجم آثاری دربارهٔ دین‌ها و زبان‌های ایرانی، نویسندهٔ فرهنگ دانمارکی-فارسی و فارسی-دانمارکی)؛[۱]
  27. لیلی آهی (همسر ایرج ایمن)؛ یکی از بنیان‌گذاران و دبیران هیئت مدیرهٔ شورای کتاب کودک (از ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۹ خورشیدی)، عضو گروه بررسی کتاب‌های درسی دورهٔ ابتدایی، پایه‌گذار بخش انتشار کتاب‌های کودکان به زبان فارسی، دبیر فنی و مشاور فنی اداره کل مطالعات و برنامه‌های وزارت فرهنگ، آموزگار ادبیات کودک به مربیان کودکستان؛[۱۳۷][۱]
  28. مهری آهی (خواهر لیلا آهی)؛ استاد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، رئیس گروه زبان و ادبیات روسی، رئیس مرکز زبان‌های خارجی دانشگاه تهران (۱۳۴۴)، نایب رئیس و از پایه‌گذاران جمعیت راه نو (۱۳۳۴)، یکی از اعضای مؤسس و دبیر اول کمیسیون بین‌المللی شورای عالی جمعیت‌های زنان ایران، بنیان‌گذار انجمن کتاب و رئیس کتابخانهٔ آن در ۱۳۳۶، عضو هیئت مشاوران راهنمای کتاب و گروه بررسان کتاب‌های برگزیده سال، نماینده اعزامی ایران در کنفرانس حقوق زن (تشکیل شده از سوی سازمان ملل در ۱۳۳۶)، عضو هیئت نمایندگی ایران در کمیسیون مقام زن سازمان ملل در ۱۳۴۱ و نیز رئیس همین کمیسیون در سال ۱۳۴۳؛[۱۳۸]
  29. عباس امانت؛ یکی از اعضای شورای سردبیری دانشنامهٔ ایرانیکا و نیز استاد تاریخ دانشگاه.[۱۳۹]
  30. نصرت پزشکیان؛ متخصص مغز و اعصاب؛
  31. سلیمان برجیس؛ طبیبی که به دست فدائیان اسلام، در خانه‌ای در شهر کاشان با هشتاد و یک ضربه کارد، تکه‌تکه شد؛ با فشار فلسفی، بروجردی، محمد بهبهانی و کاشانی بر محمد رضا شاه مسببان قتل تبرئه و آزاد شدند.[۱۴۰][۱۴۱]
  32. عرفان ثابتی؛ نویسنده، مترجم، پژوهشگر جامعه‌شناسی، جامعه‌شناسی دین و فلسفه؛
  33. حسن موقر بالیوزی؛ تاریخ‌نگار و نخستین گویندهٔ رادیو بی‌بی‌سی فارسی؛[۱]
  34. موژان مؤمن؛ پزشک، نویسنده و پژوهشگر؛
  35. روی پرویز متحده؛ استاد دانشگاه و نیز نویسنده.

پیشگامان، بنیان‌گذاران و کارآفرینان[ویرایش]

  1. فؤاد روحانی؛ یکی از بنیان‌گذاران اوپک و نخستین دبیرکل آن، دبیرکل سازمان همکاری عمران منطقه‌ای، مشاور حقوقی سازمان ملل، مترجم نوشتارهایی از افلاطون، هرودوت، آشیل، بندتو کروچه، آرتور شوپنهاور و کارل گوستاو یونگ؛[۱]
  2. نصرالله باقراف؛ بنیان‌گذار «گراند هتل»، نخستین هتل مدرن ایران و همچنین پایه‌گذار «گراند سینما»؛[۱]
  3. حسین خان ضیاءالحکما؛ پایه‌گذار نخستین حمام دوش ایران (در آباده در فارس)؛[۱]
  4. حبیب‌الله زانیج‌خواه؛ یکی از پیشگامان صنعت چاپ و گراورسازی و نیز معروف به «پدر گراورسازی رنگی» ایران؛[۱]
  5. عباس نعمت؛ یکی دیگر از پیشگامان صنعت چاپ و گراورسازی، پایه‌گذار و همچنین، صاحب امتیاز اولیهٔ روزنامهٔ «تهران مصور»؛[۱]
  6. جواد رأفت؛ یکی از پیشگامان صنعت چای؛[۱]
  7. علی حداد همایونی؛ یکی از پیشاهنگان صنایع سنگین فلزی در ایران؛[۱]
  8. فرهنگ مودت؛ یکیاز سرآمدان صنعت قندسازی در ایران؛[۱]
  9. جمال‌الدین خانجانی؛ یکی از پایه‌گذار نخستین کارخانهٔ تمام‌خودکار آجرسازی در ایران و نیز جزو زندانیان عقیدتی؛[۱][۱۴۲]
  10. خلیل ارجمند؛ یکی پایه‌گذاران صنایع ارج (نخستین و بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ لوازم خانگی در ایران)؛[۱][۱۴۳]
  11. عطاالله بخشایش؛ یکی از بنیان‌گذاران بیمارستان صحت و نیز مدرسهٔ تربیت تهران؛[۱]
  12. حبیب‌الله ثابت (ثابت‌پاسال)؛ بازرگان، صنعت‌گر، پایه‌گذار نخستین کارخانهٔ نجاری ماشینی و (نیز) مبل در ایران، بنیان‌گذار نخستین شبکهٔ تلویزیونی در ایران، پایه‌گذار برخی از کارخانه‌های گوناگون ایران (از جمله: پپسی کولا و جنرال تایر)؛[۱][۱۴۴]
  13. مهدی میثاقیه؛ تهیه‌کنندهٔ سینما، پایه‌گذار استودیو میثاقیه، مالک سینماهای کاپری و فرهنگ، عضو هیئت مدیرهٔ اتحادیهٔ صنایع فیلم ایران، یکی از بنیان‌گذاران بیمارستان میثاقیه (که پس از انقلاب، نامش به مصطفی خمینی، تغییر یافت)؛[۱]
  14. احمدعلی ابتهاج (عموی هوشنگ ابتهاج)؛ سرمایه‌دار و صنعتگر؛
  • و نیز پایه‌گذارانی همچون: میرزا عبدالله فراهانی (بنیان‌گذار موسیقی دستگاهی)، بیژن خادم میثاق (بنیان‌گذار جشنوارهٔ بین‌المللی موسیقی مجلسی الگرو ویوو در اتریش) و هوشنگ سیحون («پدر معماری نوین ایران»)، خسرو مهندسی (از بنیان‌گذاران سازمان سنجش آموزش کشور و کنکور سراسری)، احسان یارشاطر (بنیان‌گذار دانش‌نامهٔ «ایرانیکا»)، حشمت علایی (بنیان‌گذار نخستین دانشکدهٔ خصوصی مدیریت در ایران یعنی مدرسهٔ عالی مدیریت لاهیجان)، جمال‌الدین مستقیمی («پدر آناتومی» در ایران، ثبت‌کننده هشت کشف در حوزهٔ آناتومی در مجامع جهانی به نام ایران، بنیان‌گذار سالن تشریح دانشکده‌های علوم پزشکی ایران، مشهد، اهواز، ارومیه، بابل و مرکز پزشکی شفا یحیاییان تهران، پزشک نمونهٔ کشور در سال ۱۳۷۹)، لیلی آهی (یکی از بنیان‌گذاران شورای کتاب کودک)، مهری آهی (یکی از پایه‌گذاران کمیسیون بین‌المللی شورای عالی جمعیت‌های زنان ایران و نیز جمعیت راه نو، بنیان‌گذار انجمن کتاب)، محمدباقر هوشیار (از بنیان‌گذاران تعلیم و تربیت و «روان‌شناسی مدرن» در ایران و یکی از نخستین مترجمان آثار نیچه و اشپنگلر از زبان آلمانی و نیز پدیدآورندهٔ روش آموزش الفبای بدون نقطه برای بی‌سوادان)، قدسیه اشرف (نخستین فارغ‌التحصیل زن ایرانی در آمریکا و نیز بنیان‌گذار درمانگاه مدرن و مدرسهٔ نمونه در دشت گرگان)، حسن فؤادی بشرویی (یکی از بنیان‌گذاران «زبان‌شناسی نوین ایران»)، نعمت‌الله ذکایی بیضایی (پایه‌گذار انجمن ادبی تهران)، طلعت بصّاری (نخستین زن معاون دانشگاه در ایران)،[۱] ضیا آتابای (روشن؛ پایه‌گذار تلویزیون ملی ایران (آمریکا)) و ابوالحسن ابتهاج (پایه‌گذار «برنامه‌ریزی توسعه») که نام‌هایشان در بخش‌های دیگر همین مقاله، یادآوری شده‌است.

ورزشکاران و قهرمانان[ویرایش]

  1. شهرزاد نظیفی؛[۱۴۵] وی مانند همسرش مهرشاد نراقی، دخترش نورا نراقی و پسرش مرآت نراقی، جزو قهرمانان موتورسواری (موتورکراس) ایران است که بعدها توسط نظام جمهوری اسلامی ایران، حضورشان در فعالیت‌های ورزشی، ممنوع شد.[۱۴۶]
  2. مهرشاد نراقی (همسر شهرزاد نظیفی)؛ قهرمان موتورسواری؛[۱۴۷]
  3. نورا نراقی (دختر مهرشاد نراقی)؛ قهرمان موتورسواری؛[۱۴۸]
  4. مرآت نراقی (پسر مهرشاد نراقی)؛ قهرمان موتورسواری؛[۱۴۹]
  5. حمزه رازیانی؛ جودوکار، قهرمان جوجیتسو در ایران، رئیس پیشین انجمن جوجیتسوی غرب کشور، دارندهٔ ۶ مدال طلا در سه رشته رزمی.
  6. سینا سلوک ساران؛ عضو تیم ملی دوچرخه‌سواران کوهستان، به دلیل بهائی بودن از تیم ملی و اعزام به مسابقات بین‌المللی، محروم شد.[۱۵۰]
  7. رامک صافی؛ بازیکن فوتبال.

کنشگران اجتماعی و نیز حقوق بشر[ویرایش]

  1. ژینوس سبحانی؛ از کنشگران کانون مدافعان حقوق بشر و نیز کانون مشارکت برای پاکسازی مین. وی در تاریخ ۲۵ دی ۱۳۸۷، به همراه همسرش یعنی آرتین غضنفری، توسط نظام جمهوری اسلامی ایران بازداشت و زندانی شد.[۱۵۱][۱۵۲]
  2. نوید خانجانی؛ فعال حقوق بشر، عضو شورای مرکزی کمیته گزارشگران حقوق بشر، زندانی سیاسی و نیز یکی از پایه‌گذاران «کمیته حق تحصیل» در مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران و همچنین [http://www.edu-right.net/ «جمعیت مبارزه با تبعیض تحصیلی».[۱۵۳]

سیاست[ویرایش]

  1. مهدی‌خان غفاری کاشانی (ملقب به «وزیر همایون»)؛ تنها وزیر دورهٔ قاجاریه؛
  2. علی‌محمد خادمی؛ سپهبد، رئیس ستاد نیروی هوایی ایران در دورهٔ پهلوی دوم، مدیر عامل و رئیس هیئت مدیرهٔ شرکت هواپیمایی ملی ایران، نخستین رئیس آسیاییِ انجمن بین‌المللیِ حمل و نقل هوایی (یاتا)؛[۱][۱۵۴]
  3. عبدالکریم ایادی؛ سپهبد و نیز یکی از پزشکان محمدرضا پهلوی؛
  4. غلامحسین ابتهاج (عموی دیگر هوشنگ ابتهاج)؛ سیاست‌مدار، یکی از شهرداران تهران در دورهٔ پهلوی، نماینده لاهیجان و لنگرود در دوره ۱۶ و نماینده بندر انزلی در دوره ۱۹ مجلس شورای ملی و نیز نماینده همین شهر در مجلس مؤسسان دوم (۱۳۲۸ ه‍.ش)؛
  5. ابوالحسن ابتهاج (یکی از عموهای دیگر هوشنگ ابتهاج)؛ پایه‌گذار «برنامه‌ریزی توسعه» در ایران، مدیر عامل (رئیس) سازمان برنامه و نیز یکی از مدیران عامل پیشین بانک ملی ایران.[۱۵۵][۱۵۶]

دین و عرفان[ویرایش]

  1. حسین علی نوری (مازندرانی)، بهاءالله؛ پایه‌گذار کیش بهائیت؛
  2. عباس افندی عبدالبهاء؛ دومین پیشوای دین بهائیت.
  3. میرزا آقا بزرگ نیشابوری (بدیع نیشابوری)؛ یکی از پیروان سرشناس باب و بهاء که در ۱۷ سالگی، شکنجه و اعدام شد.
  4. میرزا محمود فروغی؛ یکی از نخستین پیروان بهاءالله (جزو ۱۹ حواری بهاء)؛
  5. علی‌اکبر فروتن؛ آموزگار، سخنران، نویسنده، دانش‌آموختهٔ رشتهٔ روان‌شناسی و یکی از ایادی امرالله؛
  6. میرزا ولی‌الله خان ورقا (پسر میرزا علی‌محمد ورقا، برادر روح‌الله ورقا و نیز پدر علی‌محمد ورقا (ایادی امرالله)).

برخی از مجتهدان و مبلّغان اسلام‌گرای بهائی شده[ویرایش]

«یک بهائی، پر از اضطراب، دارد زندگی می‌کند. هیچ بهائی نمی‌تواند فکر کند که حتی برای متوفیانش سنگ قبرِ درست و حسابی بگذارد؛ تمام اماکن مقدسی که برای بهائیان وجود داشته، با خاک، یکسان شده. اموال بهائیان، غصب می‌شود به عنوان بیت‌المال؛ در سال‌های اولیهٔ انقلاب، ۲۰۰ نفر بهائی، تنها به خاطر بهائی بودن، کشته شدند. در سال[های] اخیر، دوباره، بهائی‌ها را زندانی می‌کنند».
شبنم طلوعی[۱۵۷]

«
»
پرونده:Mona Mahmudnizhad.jpg
مونا محمودنژاد یکی از بهائیانی بود که پس از انقلاب ۱۳۵۷، در هفده سالگی در ایران، اعدام شد. ده‌ها زن بهائی نیز با او اعدام شدند.
ویران کردن گورستان بهائیان در یزد توسط جمهوری اسلامی
  1. میرزا حسن («ادیب») طالقانی (ادیب العلمای طالقانی)؛ شاعر[۱۵۸] و یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۳][۶۴]
  2. احمد همدانی (صدر العلمای همدانی)؛[۳]
  3. میرزا محمدحسین مشکین‌قلم اصفهانی («میر عماد» ثانی)؛[۳][۱۵۹]
  4. ابوالحسن میرزا («حیرت») تهرانی («شیخ‌الرئیس قاجار»؛ فرزند محمد تقی میرزا «حسام‌السلطنه»)؛ شاعر[۱۶۰] و نویسنده؛[۳]
  5. محمّد فاضل قائنی (نبیل اکبر)؛ از شاگردان ملا هادی سبزواری و دارای گواهی‌نامهٔ اجتهاد از مرتضی انصاری؛[۳][۱۶۱]
  6. محمد زرندی (نبیل زرندی؛ پدر میرزا منیر قزوینی[۱۶۲])؛ تاریخ‌نگار، شاعر،[۱۶۳] یکی از مبلغان پیشین دین اسلام و نیز از حواریون حسین‌علی نوری (نخستین پیروان بهاءالله)[۱۶۴][۱۶۵][۱۳۰]
  7. محمدابراهیم فاضل شیرازی[۳] (حکیم شیرازی)؛ شاعر، حکیم و عارف و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۱۶۶]
  8. عبدالله («فاضل») زرقانی شیرازی؛ شاعر، حکیم، خوش‌نویس و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۱۶۷]
  9. میرزا عبدالکریم خان حکیم سیمای اصفهانی (پدربزرگ عصمت «طائر» تهرانی)؛ شاعر، حکیم[۱۶۸] و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛
  10. اسدالله فاضل مازندرانی؛[۳][۱۶۹]
  11. میرزا ابوالفضل (ابوالفضائل) گلپایگانی؛[۳][۱۷۰]
  12. صادق مقدس خراسانی (اسم‌الله الاَصدق؛ پدر علی‌محمد خراسانی)؛[۳][۱۷۱]
  13. میرزا علی‌محمد خراسانی (ابن اصدق)؛ (فرزند صادق مقدس خراسانی)[۱۷۲]
  14. محمدتقی وکیل‌الدوله («افنان یزدی»)؛ یکی از ۱۹ حواری بهاء (نخستین پیروان بهاءالله و پسردایی سید علی‌محمد باب؛
  15. محمد طاهر («اشراق») قندهاری یزدی؛ شاعر و صوفی[۱۷۳] و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛
  16. احمد واعظ («خاوری») کاشانی («لسان الاسلام»، «فخر الواعظین»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۱۷۴]
  17. اسماعیل سدهی اصفهانی («سینا»؛ برادر محمود «نیّر» سدهی اصفهانی و شیرین‌جهان بیگم «فانیه» سدهی اصفهانی)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۱۷۵]
  18. محمود سدهی اصفهانی («نیّر»؛ برادر اسماعیل سدهی اصفهانی «سینا» و شیرین‌جهان بیگم «فانیه» سدهی اصفهانی)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۱۷۶][۱۷۷]
  19. علی‌اکبر شهمیرزادی؛[۱۷۸]
  20. نصرالله شهید شهمیرزادی؛[۳]
  21. میرزا عطاءالله حکیم آباده‌ای («سراج الحکما»، متخلص به «عطا»؛ پدر بدیع‌الله آگاه آباده‌ای)؛ طبیب، شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۱۷۹]
  22. علی‌اکبر قوچانی؛[۳]
  23. علی جان شهید ماه‌فروزکی (علّی اعلی)؛[۳]
  24. زین‌العابدین نجف‌آبادی (زین‌المقربین)؛ از منشیان بهاءالله؛[۳][۱۸۰]
  25. عباس علوی خراسانی؛ برای ردِّ آئین بهائی به همراه محمود حلبی (مؤسس انجمن ضد بهائی حجتیه) به مطالعه آن پرداخت، بهائی شد و کتابی در دفاع از آئین بهائی نوشت؛[۳][۱۸۱]
  26. میرزا علی اشرف («عندلیب») لاهیجانی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۱۸۲]
  27. علی فاضل یزدی («رونق»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۱۸۳]
  28. عبدالحسین («سلسبیل») بروجردی؛ شاعر، آشنا با علوم غریبه و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۱۸۴]
  29. مهدی عراقی گلپایگانی (فرزند ابوالقاسم، یکی از امامان پیشین جمعه اصفهان)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین دین اسلام؛[۱۸۵]
  30. محمد موحد؛ کمی بعد از انقلاب ربوده و اعدام شد؛[۱۳۶]
  31. مهدی («تاشی») صُغاوی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۱۸۶]
  32. محمد تقی (ابن ابهر)؛[۱۸۷]
  33. عبدالحمید اشراق خاوری؛[۳][۳۴]
  34. میرزا محمد تقی («فصیح الملک») شیرازی (متخلص به «شوریده»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۱۸۸]
  35. جواد کربلایی (از تبار بحرالعلوم)؛[۳]
  36. کاظم («زارع») نصرآبادی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام که یکی از فرزندان را به بهائی بودن، مسموم می‌کنند.[۱۸۹]
  37. محمّد نعیم؛[۳]
  38. محمد («ناطق») اردستانی کاشانی (برادر میرزا محمدعلی ناطق «شایق» اردستانی)؛ شاعر و یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۱۹۰]
  39. مهدی قوام‌الشریعه.[۳]
  40. رمضان بقایی تیلکی مازندرانی؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین کیش اسلام؛[۱۹۱]

برخی از مجتهدان و مبلّغان اسلام‌گرای بابی شده[ویرایش]

با توجه به ارتباط نزدیک بهائیت با بابیت و نیز نبودن مقاله‌ای دربارهٔ مسلمانان بابی شده، نام مجتهدان و مبلغان اسلام‌گرای بابی شده نیز در اینجا یادآوری می‌شود:

  1. یحیی (وحید) دارابی فرزند سید جعفر کشفی دارابی بروجردی؛ وی به نمایندگی از محمدشاه برای بررسی دعاوی سید علی‌محمد باب، با او در شیراز ملاقات کرد و از پیروان وی شد. دارابی، سرانجام، در راه عقیده، کشته شد. برخی از عالمان مسلمان یزد توسط او بابی شدند.[۳][۱۹۲]
  2. فاطمه برغانی قزوینی (طاهره قرةالعین)؛ شاعر، خطیب، مجتهد، عارف[۱۹۳] و یکی از سران جنبش بابیه که سرانجام، اعدام شد.
  3. ملا علی بسطامی؛ او در نجف، نامه‌ای از سوی باب به محمدحسن نجفی، مرجع تقلید برجستهٔ وقتِ شیعه رساند. بسطامی به دلیل تبلیغ دین نو در عراق، تکفیر و محاکمه شد و پس از انتقال به استامبول، در آنجا زندانی شد. او کمی بعد در اواخر سال ۱۸۵۶ در زندان درگذشت.[۱۹۴][۱۹۵]
  4. حسین بشرویه (باب‌الباب)؛ اولین فردی که به باب ایمان آورد.[۳][۱۹۴][۱۹۶][۱۹۷]
  5. محمدعلی (حجت) زنجانی؛[۳][۱۹۴]
  6. محمدعلی بارفروشی (قدوس)؛[۱۹۴][۱۹۶][۱۹۸]
  7. ابوالحسن («اشرف») شیخ‌الاسلام نیریزی (متخلص به «شهاب»)؛ شاعر و نیز یکی از مبلغان پیشین آیین اسلام؛[۱۹۹]
  8. محمود خویی؛[۱۹۷][۱۹۶]
  9. محمد شبل بغدادی (پدر محمد مصطفی بغدادی)؛ یکی از شاگردان سید کاظم رشتی)[۲۰۰] و از مبلغان پیشین کیش اسلام؛
  10. یوسف اردبیلی؛[۱۹۷][۱۹۶]
  11. باقر تبریزی[۱۹۷][۱۹۶]
  12. جلیل ارومی؛[۱۹۷][۱۹۶]
  13. احمد ابدال مراغه‌ای؛[۱۹۷][۱۹۶]
  14. میرزا علی‌محمد ورقا (پدر میرزا ولی‌الله خان ورقا و پدربزرگ علی‌محمد ورقا (ایادی امرالله))؛ طبیب، عارف[۲۰۱] و مبلغی که در جریان قتل‌عام بابیان، به همراه فرزند ۱۲ ساله‌اش سلاخی شد.

برخی از بهائیان فرادینی (دین‌ناباور) یا طرد شده[ویرایش]

«من آن زمان، استاد دانشگاه بودم. از دانشگاه، اخراج شدم؛ به عنوان بهائی، به عنوان یک غیرمسلمان. پدر و مادرم بهائی بودند؛ من در یک خانوادهٔ بهائی، بزرگ شدم، منتهی، مذهب من، فرهنگ است؛ مذهب من، خودِ مذهب نیست؛ مذهب، اعتقاد شخصی است که به هیچ‌کس در جهان، مربوط نیست؛ من مذهبم فرهنگ است و در جلسهٔ بازجویی دانشگاه هم، این را گفتم و اخراج شدم». بهرام بیضایی[۲۰۲]

«
»

«بیضایی هیچ‌گاه خود را بهائی و اساساً مذهبی نمی‌دانسته». اسماعیل نوری‌علا[۲۰۳]

«
»

برخی از بهائیانی که بعدها فرادینی (دین‌ناباور) یا طرد شدند:

  1. آرامش دوستدار؛ فیلسوف، پژوهشگر و نویسنده؛[۲۰۴][۲۰۵]
  2. هوشنگ ابتهاج شاعر؛[۲۰۶][۲۰۷][۲۰۸][۲۰۹][۲۱۰][۲۱۱][۲۱۲]
  3. فرهنگ هلاکویی؛[۲۰۴] نویسنده، دارای گواهی‌نامهٔ دکترای جامعه‌شناسی[۲۱۳] از دانشگاه یوتای آمریکا، سه گواهی‌نامهٔ کارشناسی ارشد در رشته‌های روان‌شناسی، اقتصاد و «مشاورهٔ ازدواج، خانواده و کودکان»[۲۱۴] و نیز استاد پیشین دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.[۲۱۵]
  4. بهرام صادقی؛ داستان‌نویس برجستهٔ ایرانی (از جمله، ملکوت)؛[۲۰۴]
  5. بهرام بیضایی؛ نویسنده، کارگردان فیلم و تئاتر[۲۰۴][۱] که در خانواده‌ای بهائی، زاده شد؛[۲۱۶][۲۱۷] ولی بعدها دین‌ناباوری را برگزید.[۲۱۸][۲۱۹]
  6. احسان یارشاطر؛ استاد مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا، بنیان‌گذار و سَرویراستار دانش‌نامهٔ «ایرانیکا» و نیز مدیر بنگاه ترجمه و نشر کتاب در دورهٔ پهلوی؛[۲۰۴][۱]
  7. عباس امانت؛ دربارهٔ بهائی ماندن وی و اساساً باورمندی‌اش به دین نیز قطعیتی، وجود ندارد.[۲۲۰]
  8. احسان‌الله خان دوستدار (معروف به «رفیق سرخ»؛ عموی آرامش دوستدار)؛ سیاست‌مدار و یکی از مبارزان انقلاب مشروطه و جنبش جنگل؛ دربارهٔ بهائی ماندن یا کمونیست شدنش قطعیتی، وجود ندارد.
  9. میرزا احمد سهراب؛ نویسندهٔ ایرانی-آمریکایی و بنیان‌گذار «انجمن تاریخ جدید» و «کاروان شرق و غرب» در نیویورک بود که در سال ۱۹۳۹ از دین بهائی، طرد شد.[۲۲۱]

برخی از بابیان فرادینی (دین‌ناباور) شده[ویرایش]

با توجه به ارتباط نزدیک بهائیت با بابیت و همچنین نبودن مقاله‌ای دربارهٔ بابیانِ فرادینی شده، نام اینان نیز در اینجا یادآوری می‌شود:

  1. میرزا آقاخان کرمانی؛ نویسنده (از جمله، کتاب «سه مکتوب» که در نقد دین است)، آزادی‌خواه، منتقد و روشنگر، کنشگر سیاسی در جنبش مشروطه، مبلغ پیشین اسلام و بابیت که بعدها دین‌ناباور شد.

بهائیان در در دورهٔ پهلوی[ویرایش]

نوشتار اصلی: بهائیان در حکومت پهلوی

بهائیان در دورهٔ جمهوری اسلامی[ویرایش]

برای آگاهی از این بخش، بهائی‌ستیزی را ببینید.

بهائیان کشته شده توسط جمهوری اسلامی ایران[ویرایش]

برای آگاهی از این بخش، بهائی‌ستیزی و نقض حقوق اقلیت‌ها توسط جمهوری اسلامی ایران را ببینید.
نوشتار(های) وابسته: اعدام‌های ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷، نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران، دستگیری، زندان و شکنجه در جمهوری اسلامی ایران، مصادره اموال و دارایی‌ها در نظام جمهوری اسلامی ایران، نقض حقوق دین‌ناباوران و نوکیشان توسط جمهوری اسلامی ایران، آزادی ادیان در ایران و نوکیش

در دورهٔ نظام جمهوری اسلامی ایران، بیش از ۲۰۰ (دویست) بهائی، کشته شده‌اند.
بهائیان در جمهوری اسلامی، از حقوق شهروندی و انسانی، محروم بوده و سرکوب می‌شوند.[۲۲۲][۲۲۳][۲۲۴][۲۲۵] آن‌ها معمولاً به دو شیوه، کشته می‌شوند، یا به حکم دادگاه انقلاب یا به دست مأموران حکومتی (بدون صدور حکم دادگاه).[۲۲۶]

  • فهرست نام‌های برخی بهائیان کشته‌شده، چنین است:
  1. مونا محمودنژاد؛ نوجوانی ۱۷ ساله[۲۲۷] وی متولد ۱۹ شهریور ۱۳۴۴ برابر با ۱۰ سپتامبر ۱۹۶۵ است. او در زمان اعدام ۱۷ سال داشت.[۲۲۸][۲۲۹][۲۳۰] که در ژوئن ۱۹۸۳ (خرداد ۱۳۶۲)، به همراه چند تن از دختران و زنان بهائی، اعدام شد. اتهام آن‌ها تدریس در کلاس‌های کودکان بهائی (معادل مدرسه یکشنبه‌ها در غرب) بود. زنان بهائیِ پیش‌گفته، در معرض فشارهای جسمی و روانی شدید، قرار گرفتند تا اعتقاد دینی خود را انکار کنند؛ ولی چنین نکردند و اعدام شدند.[۲۳۱][۲۳۲]
  2. سیروس روشنی؛ پزشک و متخصص بیهوشی که در زمستان سال ۱۳۶۰، تیرباران شد.[۲۳۳][۲۳۴]؛
  3. ژینوس نعمت محمودی؛ (ویژگی‌هایش در بخش فلسفه و علم این مقاله، یادآوری شد) او یک سال پس از اعدام همسرش یعنی هوشنگ محمودی، اعدام شد.[۲۳۵]
  4. علی‌مراد داوودی؛ فیلسوف، یکی از کشته‌شدگان در جریان قتل‌های زنجیره‌ای ایران.[۱۳۶]
  5. سیمین صابری؛ که به همراه ۱۶ بهائی (مرد، زن و دختر نوجوان) دیگر، پس از شکنجه و به دلیل بهائی بودن، توسط جمهوری اسلامی ایران، به دار آویخته شد.[۲۳۶][۲۳۷]
  6. محمد موحد؛ یکی از اعضای نخستین محفل روحانی ملی بهائیان ایران (پس از انقلاب ۱۳۵۷) که به همراه اعضای دیگر محفل، برای همیشه، ناپدید شد.[۲۳۸]
  7. کامران صمیمی؛ یکی از اعضای دومین محفل روحانی ملی بهائیان ایران (پس از انقلاب ۱۳۵۷) که به همراه اعضای دیگر محفل یعنی ژینوس نعمت محمودی، محمود مجذوب، جلال عزیزی، مهدی امین، عزت فروهی، سیروس روشنی و قدرت روحانی، در دی ۱۳۶۰، تیرباران شد.[۲۳۹]
  8. فرید بهمردی؛ یکی از اعضای سومین محفل روحانی ملی بهائیان ایران (پس از انقلاب ۱۳۵۷) که به همراه اعضای دیگر محفل یعنی جهانگیر هدایتی، شاپور مرکزی، فرهاد اصدقی، اردشیر اختری و امیرحسن نادری، اعدام شد.[۲۴۰]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ ۱٫۱۵ ۱٫۱۶ ۱٫۱۷ ۱٫۱۸ ۱٫۱۹ ۱٫۲۰ ۱٫۲۱ ۱٫۲۲ ۱٫۲۳ ۱٫۲۴ ۱٫۲۵ ۱٫۲۶ ۱٫۲۷ ۱٫۲۸ ۱٫۲۹ ۱٫۳۰ ۱٫۳۱ ۱٫۳۲ ۱٫۳۳ ۱٫۳۴ ۱٫۳۵ ۱٫۳۶ ۱٫۳۷ ۱٫۳۸ ۱٫۳۹ ۱٫۴۰ ۱٫۴۱ ۱٫۴۲ ۱٫۴۳ ۱٫۴۴ ۱٫۴۵ ۱٫۴۶ ۱٫۴۷ ۱٫۴۸ ۱٫۴۹ ۱٫۵۰ ۱٫۵۱ ۱٫۵۲ ۱٫۵۳ ۱٫۵۴ ۱٫۵۵ ۱٫۵۶ ۱٫۵۷ ۱٫۵۸ ۱٫۵۹ ۱٫۶۰ ۱٫۶۱ ۱٫۶۲ ۱٫۶۳ ۱٫۶۴ ۱٫۶۵ ۱٫۶۶ ۱٫۶۷ ۱٫۶۸ ۱٫۶۹ ۱٫۷۰ ۱٫۷۱ ۱٫۷۲ ۱٫۷۳ عرفان ثابتی (۲۴ شهریور ۱۳۹۸). «تبعیض علیه بهائیان، ضربه‌ای به پیکر ایران». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۶.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  2. ↑ آب حیات از قلمم می‌چکد؛ نگاهی به نمایشگاه خوشنویسی و معنویت در موزه بریتانیا، بی‌بی‌سی فارسی
  3. ↑ ۳٫۰۰ ۳٫۰۱ ۳٫۰۲ ۳٫۰۳ ۳٫۰۴ ۳٫۰۵ ۳٫۰۶ ۳٫۰۷ ۳٫۰۸ ۳٫۰۹ ۳٫۱۰ ۳٫۱۱ ۳٫۱۲ ۳٫۱۳ ۳٫۱۴ ۳٫۱۵ ۳٫۱۶ ۳٫۱۷ ۳٫۱۸ ۳٫۱۹ ۳٫۲۰ ۳٫۲۱ ۳٫۲۲ ۳٫۲۳ ۳٫۲۴ ۳٫۲۵ «روحانیون مسلمانی که به دیانت بهائی و بابی، مؤمن شده‌اند». aeenebahai.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  4. ↑ Peter Smith, A Concise Encyclopedia of the Bahá'í Faith, Oxford, UK, Oneworld Publications, 2000. ISBN 1-85168-184-1.
  5. ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/fa/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
  6. ↑ «BBCPersian.com». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  7. ↑ Aufstellung aller durch den Bundespräsidenten verliehenen Ehrenzeichen für Verdienste um die Republik Österreich ab 1952 Seite 1174 (PDF; 6,9 MB)
  8. ↑ «فرزانه تأییدی؛ فریاد زیر آب». بی‌بی‌سی فارسی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  9. ↑ به دلیل باورهای خود مجور به ترک ایران شدم، گفتگوی کامل با شبنم طلوعی, 2019-06-27, retrieved 2019-06-27صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  10. ↑ سپیده زرین‌پناه (۲۹ شهریور ۱۳۹۱). «شبنم طلوعی: ندو، کفش‌هایت پاره می‌شود». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  11. ↑ فرشته قاضی (۱۸ تیر ۱۳۹۶). «سوال از دین و مذهب، کلید محرومیت‌های اجتماعی بهائیان». بی‌بی‌سی فارسی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  12. ↑ «شبنم طلوعی: عشق و زندگی‌ام را از من گرفتند». BBC Farsi. ۲۰۱۹-۰۲-۰۴. دریافت‌شده در ۱۳۹۷-۱۰-۱۵.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  13. ↑ «محدودیت‌ها و شرایط سخت زندگی بهائیان در ایران: مصاحبه با یک بازیگر تئاتر و تلویزیون». رادیو فردا.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  14. ↑ Milani, Abbas (2008). Eminent Persians: The Men and Women who Made Modern Iran, 1941-1979. 1. Syracuse, N.Y.: Syracuse University Press. pp. 787–789. ISBN 0-8156-0907-8.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  15. ↑ Milani, Abbas (2008). Eminent Persians: The Men and Women who Made Modern Iran, 1941-1979. 1. Syracuse, N.Y.: Syracuse University Press. pp. 771–776. ISBN 0-8156-0907-8.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  16. ↑ عبدی، محمد. «جهان داستانی شمیم بهار». Radio Farda. دریافت‌شده در ۲ آوریل ۲۰۲۰.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  17. ↑ نگار، سپهر عاطفی روزنامه. «محفلی که ناپدید شد». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  18. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۸۴.
  19. ↑ «لیلا و مهری ایمن (آهی) و بهرام بیضایی؛ بهائیان مشهور و شورای کتاب کودک». specialsone.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  20. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۷۵.
  21. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۷۹.
  22. ↑ نظمی تبریزی، علی (۱۹۷۶). دویست سخنور؛ تذکرةالشعرای منظوم و منثور. تابش. ص. ۴۴۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  23. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۱۹ و ۲۱۸.
  24. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۱۹ و ۲۱۸.
  25. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۵۷۰ و ۵۷۱.
  26. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱۵۴.
  27. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۱۶۱.
  28. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۱۳ و ۳۱۱.
  29. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۱۵.
  30. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۱۵.
  31. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۱۵.
  32. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۳۲.
  33. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۵۵.
  34. ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ Vahid Rafati (December 1998). "EŠRĀQ ḴĀVARĪ, ʿABD-AL-ḤAMĪD". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  35. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۳۳۳.
  36. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۱۳.
  37. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۴۰۰ و ۳۹۹.
  38. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۹۵.
  39. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۱.
  40. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۷.
  41. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۱۸.
  42. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۷.
  43. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۶۹ و ۷۰.
  44. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۱.
  45. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۱۹۵.
  46. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۲۳.
  47. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۵۱.
  48. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۲۸.
  49. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۴۰ و ۲۴۱.
  50. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۶۱.
  51. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱۴۳ و ۱۴۴ و ۱۴۵.
  52. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۶۵.
  53. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۱۷.
  54. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۴، ۱۱.
  55. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۷۴.
  56. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۷۰.
  57. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۷۸.
  58. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج۱، ۲۹۲.
  59. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۳۰۰.
  60. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۳۰۹.
  61. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۳۱۵.
  62. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۳۲۴.
  63. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲.
  64. ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ D. M. MacEoin (December 1987). "AYĀDĪ-E AMR ALLĀH". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  65. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۳۵۶.
  66. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۷۶.
  67. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۰۳.
  68. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۰۶.
  69. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۴۸.
  70. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۷.
  71. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۴۹.
  72. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۵۷.
  73. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۹۵.
  74. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۶۳.
  75. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۹۶.
  76. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۱۴.
  77. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۳۴.
  78. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۴۳.
  79. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۵۰.
  80. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۶۰.
  81. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۸۷.
  82. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۸۸ و ۱۸۹.
  83. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۰۴.
  84. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۴۷.
  85. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۲۴.
  86. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۳۳.
  87. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۵۶.
  88. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۸۳.
  89. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۸۲.
  90. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱.
  91. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱۷.
  92. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۴.
  93. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۰.
  94. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۹۲.
  95. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۴.
  96. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۵۴.
  97. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۵۷.
  98. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱۳۴.
  99. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱۶۷.
  100. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۰۳.
  101. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۱۴.
  102. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۲۷ و ۲۲۶.
  103. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۳۹ و ۲۴۱.
  104. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۴۵.
  105. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۵۴.
  106. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳.
  107. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۱۱.
  108. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۲۵.
  109. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۳۰.
  110. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۳۴.
  111. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۴۱.
  112. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۵۳.
  113. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۵۴ و ۳۵۵.
  114. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۷۰.
  115. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۸۴.
  116. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۳۶.
  117. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۴۶.
  118. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۷۱.
  119. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۵۵۷ و ۵۵۸.
  120. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۶۳ و ۱۰۷.
  121. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۱۷ و ۲۱۸.
  122. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۱۰.
  123. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۱۱.
  124. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱۳۹.
  125. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۴، ۱۶.
  126. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۹۵.
  127. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۱۰.
  128. ↑ Smith, Peter. A CONCISE ENCYCLOPAEDIA OF THE BAHA'I FAITH, (Oxford, England: One World Publications, 2000) p. 257.
  129. ↑ Balyuzi, H M. Baha'u'llah: The King of Glory, third Edition (Oxford, England: George Ronald, 1980) pp. 265 – 268.
  130. ↑ ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ Vahid Rafati (June 2016). "NABIL-E AʿẒAM ZARANDI, MOLLĀ MOḤAMMAD". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  131. ↑ Iraj Ayman (August 2017). "VARQĀ, ʿALI-MOḤAMMAD". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  132. ↑ خطای لوآ در پودمان:Citation/CS1/fa/Identifiers در خط 47: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).
  133. ↑ Cyrus Alai (January 2000). "RASSEKH, MEHRI". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  134. ↑ «علی‌مراد داودی، یکی از نخستین قربانیان قتل‌های زنجیره‌ای». رادیو زمانه. ۲۰۱۳-۱۱-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  135. ↑ «گلی به نام داوودی: یادنگار استاد علی‌مراد داوودی به مناسبت سی و چهارمین سالگرد سرنوشت نامعلومش». تریبون زمانه. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  136. ↑ ۱۳۶٫۰ ۱۳۶٫۱ ۱۳۶٫۲ سپهر عاطفی (۲۰ مهر ۱۳۹۴). «محفلی که ناپدید شد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  137. ↑ «لیلا و مهری ایمن (آهی) و بهرام بیضایی؛ بهائیان مشهور و شورای کتاب کودک». specialsone.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  138. ↑ «لیلا و مهری ایمن (آهی) و بهرام بیضایی؛ بهائیان مشهور و شورای کتاب کودک». specialsone.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  139. ↑ «ستایش بازیگر بهائی از یک زن بابی». specialsone.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  140. ↑ FABER, ROLAND (2018). The Garden of Reality: Transreligious Relativity in a World of Becoming. Lexington Books. p. 96. ISBN 978-1-4985-7623-9.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  141. ↑ "For the Love of Their Country: A Devoted Pediatrics Pioneer Working in Dangerous Times". IranWire | خانه (به English). Retrieved 2021-01-14.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  142. ↑ «Fears for Iran's jailed minority Bahai leaders» (به English). BBC News. ۲۰۱۱-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  143. ↑ Rava Azeredo da Silveira (June 2009). "ARJOMAND, Ḵalil". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  144. ↑ Moojan Momen (February 2015). "SABET, HABIB". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  145. ↑ «شهرزاد نظیفی، قهرمان موتورکراس بانوان بازداشت شد». خبرگزاری هرانا. ۲۹ آبان ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۸.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  146. ↑ «شهرزاد نظیفی، قهرمان موتورسواری را به دلیل بهائی بودن از ورود به پیست محروم کرده‌اند». صدای آمریکا. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  147. ↑ «شهرزاد نظیفی، قهرمان موتورسواری را به دلیل بهائی بودن از ورود به پیست محروم کرده‌اند». صدای آمریکا. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  148. ↑ «شهرزاد نظیفی، قهرمان موتورسواری را به دلیل بهائی بودن از ورود به پیست محروم کرده‌اند». صدای آمریکا. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  149. ↑ «شهرزاد نظیفی، قهرمان موتورسواری را به دلیل بهائی بودن از ورود به پیست محروم کرده‌اند». صدای آمریکا. ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  150. ↑ RACHEL STURTZ (August 2016). "The Banished Mountain Biker". Iran Press Watch (به English).صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  151. ↑ «تعدادی از بهائیان در تهران بازداشت شدند» بایگانی‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine (رادیو فردا)
  152. ↑ بازداشت منشی سابق کانون مدافعان حقوق بشر (بی‌بی‌سی فارسی)
  153. ↑ روزبه، اردوان (۱۹ مرداد ۱۳۸۸). «قانون می‌گوید همه حق تحصیل دارند». رادیو زمانه.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  154. ↑ Chapour Rassekh (March 2009). "KHADEMI, Ali Mohammad". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  155. ↑ نام خانوادگی، خاطرات ابوالحسن ابتهاج، جلد ۱.
  156. ↑ Milani, Abbas (2008). Eminent Persians: The Men and Women who Made Modern Iran, 1941-1979. 1. Syracuse, N.Y.: Syracuse University Press. pp. 735–743. ISBN 0-8156-0907-8.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  157. ↑ «محدودیت‌ها و شرایط سخت زندگی بهائیان در ایران؛ مصاحبه با یک بازیگر تئاتر و تلویزیون». رادیو فردا.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  158. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲.
  159. ↑ E.G. Browne. A Year Amongst the Persians. p. 227. Archived from the original on 2007-03-10. Retrieved 2009-07-23.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  160. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۷۸.
  161. ↑ Minou Foadi (July 2005). "NABIL-E AKBAR". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  162. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۹۵.
  163. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۴۱۰.
  164. ↑ Smith, Peter. A CONCISE ENCYCLOPAEDIA OF THE BAHA'I FAITH, (Oxford, England: One World Publications, 2000) p. 257.
  165. ↑ Balyuzi, H M. Baha'u'llah: The King of Glory, third Edition (Oxford, England: George Ronald, 1980) pp. 265 – 268.
  166. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۲۶۱.
  167. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۱۴۳ و ۱۴۴ و ۱۴۵.
  168. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۸۳.
  169. ↑ Moojan Momen (December 1999). "FĀŻEL MĀZANDARĀNĪ, MĪRZĀ ASAD-ALLĀH". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  170. ↑ Moojan Momen (December 1983). "ABU'L-FAŻL GOLPĀYEGĀNĪ". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  171. ↑ Vahid Rafati (June 2016). "ḴORĀSĀNI, MOLLĀ ṢĀDEQ". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  172. ↑ Stephen Lambden (December 1996). "EBN AṢDAQ, MĪRZĀ ʿALĪ-MOḤAMMAD". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  173. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۶۹ و ۷۰.
  174. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۱، ۳۱۵.
  175. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۱۹ و ۲۱۸.
  176. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۱۹ و ۲۱۸.
  177. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۵۷۰ و ۵۷۱.
  178. ↑ Moojan Momen (December 1985). "ʿALĪ AKBAR ŠAHMĪRZĀDĪ". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  179. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۴۹.
  180. ↑ Moojan Momen (January 2000). "KALEMĀT-E MAKNUNA". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  181. ↑ Vahman, Fereydun (2019). 175 Years of Persecution: A History of the Babis & Baha'is of Iran. London: Oneworld. ISBN 978-1-78607-586-4.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  182. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۵۶.
  183. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۷۴.
  184. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۰۴.
  185. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۳۳۳.
  186. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۲۴.
  187. ↑ Stephen Lambden (December 1996). "EBN ABHAR, MOḤAMMAD-TAQĪ". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  188. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۶۵.
  189. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۱.
  190. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۹۲.
  191. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۴، ۱۶.
  192. ↑ Moojan Momen (December 1994). "DĀRĀBĪ SAYYED YAḤYĀ". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  193. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۶۳ و ۱۰۷.
  194. ↑ ۱۹۴٫۰ ۱۹۴٫۱ ۱۹۴٫۲ ۱۹۴٫۳ Peter Smith & Moojan Momen (September 2005). "MARTYRS, BABI". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  195. ↑ Moojan Momen (1982). "The Trial of Mullá 'Alí Bastámí: A Combined Sunní-Shí'í Fatwá against The Báb". Iran: Journal of the British Institute for Persian Studies, 20, pages 113-143 (به English).صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  196. ↑ ۱۹۶٫۰ ۱۹۶٫۱ ۱۹۶٫۲ ۱۹۶٫۳ ۱۹۶٫۴ ۱۹۶٫۵ ۱۹۶٫۶ Amanat, Abbas (1989). Resurrection and Renewal: The Making of the Babi Movement in Iran (به English). Ithaca: Cornell University Press. p. 176. ISBN 0-8014-2098-9.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  197. ↑ ۱۹۷٫۰ ۱۹۷٫۱ ۱۹۷٫۲ ۱۹۷٫۳ ۱۹۷٫۴ ۱۹۷٫۵ Amanat, Abbas (1981), The Early Years of the Babi Movement. University of Oxford, p. 178.
  198. ↑ D. M. MacEoin (December 15, 1988). "BĀRFORŪŠĪ, MOḤAMMAD-ʿALĪ". Encyclopedia Iranica. Online Edition. Retrieved 1 May 2020.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  199. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۲۴۷.
  200. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۳، ۳۲۵.
  201. ↑ میرزا نعمت‌الله ذکایی بیضایی آرانی، تذکرهٔ شعرای قرن اول بهائی، ج ۲، ۱۵۰.
  202. ↑ «روایت بهرام بیضایی از سوختن نگاتیو فیلم‌ها در شورآباد». khabar.us.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  203. ↑ «بهرام بیضایی؛ استعاری‌ترین سینماگر متنفر از سیاست». رادیو فردا.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  204. ↑ ۲۰۴٫۰ ۲۰۴٫۱ ۲۰۴٫۲ ۲۰۴٫۳ ۲۰۴٫۴ «آیا ایران آینده، بهائی خواهد بود؟». kayhan.london.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  205. ↑ دوستدار، آرامش، امتناع تفکر دینی.
  206. ↑ «هوشنگ ابتهاج کمونیست است». روزنامه جهان صنعت.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  207. ↑ «غزل «آینه در آینه» حاصل شعف ابتهاج از دعوتش به شوروی است». mehrnews.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  208. ↑ «واقعیت‌هایی دربارهٔ کمونیسم شوروی، حزب توده و سایه». خبرگزاری کتاب ایران.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  209. ↑ «گفتگو با حسن گل محمدی به مناسبت زادروز کارل مارکس: دانش تئوریک جزنی از طبری و کیانوری بیشتر بود/لنین نخستین تحریف کننده مارکس». فرهنگ امروز.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  210. ↑ «یادواره صدمین سالگرد زایش رفیق محمود اعتمادزاده (به‌آذین)». حزب توده ایران.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  211. ↑ «کتاب ماهی سیاه اثر بهرنگی مرا به نویسندگی واداشت». خبرگزاری جمهوری اسلامی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  212. ↑ «واقعیت‌هایی دربارهٔ کمونیسم شوروی، حزب توده و سایه». خبرگزاری کتاب ایران.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  213. ↑ Holakouee-Naeinee., Farhang (1999-02-22). "The constitutional revolution of Iran, 1906: a sociological analysis (Book, 1980) [WorldCat.org]". WorldCat.org (به English). Retrieved 2018-01-08.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  214. ↑ "دربارهٔ دکتر هلاکوئی". Beverly Hills Center For Well-Being (به English). 2015-11-30. Retrieved 2017-05-11.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  215. ↑ 26.September 2018 - دکتر هلاکویی، رازها و نیازها، عصر (به English), retrieved 2018-09-27صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  216. ↑ «۴۰ کتاب از کارگردان بهایی در نمایشگاه کتاب». ehavadar.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  217. ↑ «بیضایی و عقاید فرقه‌ای؛ دانشی که برای ساختن یک جهان وهمی در سینما، تئاتر یا متون نمایشی به کار آمده‌است». cinemapress.news.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  218. ↑ «بهرام بیضایی؛ استعاری‌ترین سینماگر متنفر از سیاست». radiofarda.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  219. ↑ «روایت بهرام بیضایی از سوختن نگاتیو فیلم‌ها در شورآباد». khabar.us.news.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  220. ↑ Mirsepassi, A. (2018). Iran's Troubled Modernity: Debating Ahmad Fardid's Legacy. The Global Middle East (به English). Cambridge University Press. p. 116. ISBN 978-1-108-47639-3. Retrieved 2020-05-11.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  221. ↑ Momen, Moojan (1995). "Covenant, The, and Covenant-breaker". Bahá'í Library Online. Retrieved December 22, 2016.صفحه پودمان:Citation/CS1/en/styles.css محتوایی ندارد.
  222. ↑ «بهائیان و تشدید سرکوب‌ها پس از انقلاب». بی‌بی‌سی فارسی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  223. ↑ «کالبد شکافی مرده آزاری در ایران معاصر، از باب تا خاوران». bbc.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  224. ↑ «بهائیان و اعدام‌های پس از انقلاب». bbc.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  225. ↑ «بهاییان ایران و انقلاب اسلامی». بی‌بی‌سی فارسی.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  226. ↑ «اعدام و ترور بهاییان؛ پرونده ۳۵ ساله». radiozamaneh.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  227. ↑ Encyclopedia: Mona Mahmudinizhad
  228. ↑ «A New Dress for Mona Resource Site». Drama Circle (به English). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۱۵.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  229. ↑ Bella Online: Mona MahmoudNizhad
  230. ↑ independent.com: Article about Mona's Dream
  231. ↑ IRANRIGHTS.ORG بایگانی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine: MONA MAHMUDNIZHAD
  232. ↑ Sinclair، Jack. «Mona Mahmudnizhad, hanged in Iran for teaching the love and tolerance of her Baha'i faith | Islamic War Against the West». دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۷-۰۵.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  233. ↑ «نسخهٔ کامل ویدیوی محاکمهٔ اعضای محفل ملی بهائیان ایران | آسو». aasoo.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  234. ↑ نگار، سپهر عاطفی روزنامه. «محفلی که ناپدید شد». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  235. ↑ «ژینوس نعمت محمودی: یک سرگذشت». Human Rights & Democracy for Iran. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۲-۰۷.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  236. ↑ Golshany، shahnam. «حاکم شرع گفت: واضح است که تحت هیچ شرایطی جایی برای بهائیگری و بهائیان در جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد». www.bazdasht.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  237. ↑ «سالگرد اعدام 10 زن در شیراز به جرم دگراندیشی… | Iranian.com». iranian.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۴.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  238. ↑ نگار، سپهر عاطفی روزنامه. «محفلی که ناپدید شد». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  239. ↑ نگار، سپهر عاطفی روزنامه. «محفلی که ناپدید شد». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.
  240. ↑ نگار، سپهر عاطفی، روزنامه. «محفلی که ناپدید شد». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.صفحه پودمان:Citation/CS1/fa/styles.css محتوایی ندارد.

This article "بهائیان ایرانی" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:بهائیان ایرانی. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.

Page kept on Wikipedia This page exists already on Wikipedia.
👍🏻 Facebook Facebook Page

🐤 Twitter Follow us on Twitter !


Read or create/edit this page in another language[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.everybodywiki.com/index.php?title=بهائیان_ایرانی&oldid=404339»
License CC BY-SA 3.0
Powered by MediaWiki