محمدباقر سبزواری
محمد باقر سبزواری، معروف به «محقق سبزواری» یا «محقق خراسانی» مؤلف کفایه در علم فقه، اهل سبزوار، از علماء و فقهای شیعه در قرن یازدهم هجری بودهاست.
زندگینامه[ویرایش]
محقق سبزواری، فرزند محمد مؤمن خراسانی، در سبزوار متولد شده، در اصفهان سکنی گزیده، و در مکتب فقهی فلسفی اصفهان که هم مکتب فقهی بوده و هم فلسفی پرورش یافتهاست. وی فقیهی اصولی، متکلم، حکیم متاله بود. با ملا محسن فیض کاشانی و آقا حسین خوانساری (شوهر خواهر وی) رابطه الفت و انس داشت. در علوم عقلی از شاگردان میرفندرسکی، و در علوم نقلی از شاگردان ملا حسنعلی شوشتری و شیخ نظام الدین بیلندی و برخی دیگر از اکابر وقت بود.
او در سال ۱۰۹۰ ه.ق در اصفهان درگذشت و در مشهد دفن شد.
اساتید[ویرایش]
- شیخ بهائی
- محمدتقی مجلسی
- میر فندرسکی (میر حسینی)
- ملا حسنعلی شوشتری
آثار[ویرایش]
- «ذخیره» در فقه
- «کفایه»
- حاشیه الهیات شفاء
- جامع الزیارات عباسی به زبان فارسی که برای شاه عباس ثانی نگاشتهاست.
فرزندان[ویرایش]
- ملا محمد جعفر سبزواری[۱][۲] / میرزا جعفر سبزواری اصفهانی فرزند ارشد علامه محقق سبزواری میباشد. او فردی فرهیخته و تحصیل کرده در علوم اسلامی بوده و مؤلف چندین کتاب و رساله شامل نوروزنامه[۳] است که به درخواست شاه سلطان حسین در سال۱۱۹۵ ش (۱۲۳۲ ه.ق) تألیف شدهاست.
ملا محمد جعفر سبزواری پس از فوت ملا محمد صالح به امامت مسجد جامع جدید عباسی منصوب گردید.[۴] فرزندان او میرزا عبدالرحیم (محمد رحیم) شیخ الاسلام اصفهان[۵]و محمد ذکی می باشند. ملّا محمّد زکی [۶]، عالم فاضل کامل، در اصفهان به تحصیل علوم دینی مشغول بوده و عالمی با فضل و اهل تحقیق است. مع الاسف در سالهای جوانی در سال1068 ش ( 1110 ه ق) وفات یافته و سنگ مزارش در اطاق شمال شرقی تکیه آقا حسین خوانساری ها بر روی دیوار نصب شده است. ملا محمد جعفر سبزواری هنگامی که اصفهان در محاصره افاغنه بود و گرانی و قحطی دامنگیر مردم ساکن این شهر شده بود به بیماری مبتلا شد و در 28 مهر 1101 ش (نهم محرم الحرام 1135 ه .ق) وفات یافت و چون امکان حمل جنازه به تخت فولاد و یا مشهد مقدس (مزار پدر بزرگوارش) وجود نداشت. پیکر او را به مسجد حکیم که در امتداد کوچه منزل مسکونی ایشان بود منتقل کرده ودر فضای جنوبی مسجد معروف به برف انداز مسجد حکیم به خاک سپردند[۷].
- حا ج ملا محمد هادی سبزواری[۸] از علما و فضلا اصفهان است که ظاهراً در خدمت پدر و محقق خونساری و آقا جمال خوانساری و احتمالاً علامه مجلسی تحصیل کرده تا بمقامات عالیه رسیدهاست. خاتونآبادی در کتاب «وقایع السنین و الاعوام» وی را جزو علمائی که در سال ۱۰۸۹ ش (۱۱۲۲ ه.ق) در منزل میرزامحمّدباقر صدر خاصّه برای تعیین روز ولادت حضرت علی (علیهالسّلام) گرد آمده بودند[۹] نام میبرد همچنین نام وی جزء علمایی است که در سال ۱۱۲۲ق در افتتاح مدرسه چهارباغ [۱۰] حضور داشتهاند. سید عبدالله جزایری از اوبه عنوان علما مشهور معاصر خود ذکر کردهاست[۱۱] فرزندان او شیخ میرزا عابد و شیخ میرزا محسن میباشند[۱۲] از تاریخ فوت و محل دفن او اطلاعی در دست نیست
- ملا محمد مهدی سبزواری[۱۳][۱۴] از زندگی و آثار او اطلاعی در دست نمیباشد. لکن در فهرست کتابخانه استان قدس رضوی[۱۵] مینویسند، فرزندش: آقا محمّد رضا بن مهدی بن محمّد باقر شریف سبزواری (آقا محمد السطانی) که کتاب "ترجمة السلطانی " را به رشته تحریر درآورد.از تاریخ فوت و محل دفن او اطلاعی در دست نیست
- شیخ محمد ابراهیم سبزواری[۱۶] ظا هراً ایشان از برادران خود کوچکتر بوده و از نظر مقامات علمی چندان شهرت و عنوان نداشتهاست.
فرزندان ایشان میرزا محمد باقر و اشرف[۱۷] می باشند که بدلایلی درزمان صفویه (اواخرسلطنت شاه سلیمان یا اوایل سلطنت شاه سلطان حسین در حدود سالهای ۱۰۷۰ ش / ۱۱۰۳ ه.ق) به روستای قهی تبعید/ مهاجرت کردند و در قلعه آتشگاه که درمنتهی الیه غربی روستا قرار دارد سکنی گزیدند. قلعه ای که میرزا محمد باقر و اشرف بنا کردند قدمتی بیش از ۳۰۰ سال دارد و جزء بناهای شاخص روستا با مساحتی درحدود ۶۵۰۰ متر مربع میباشد و داری ۷ خانه بوده این ۷ خانه توسط دیوار بلند و۷ برج خشتی به ارتفاع۷ متر احاطه شدهاست. ۷ نسل از نوادگان این دو برادر در این قلعه زندگی کردهاند از این رو به خانوادهٔ قلعهایها معروفند. بعدها آنها نام خانوادگی شان را به اشرفی، باقری و باقری محققی تغییر دادند. از نوادگان شیخ محمد ابراهیم سبزواری: حاج میرزا باقر قهی[۱۸] معروف به محمد باقر شریف طباطبایی میباشند که از علما و مشایخ شیخیه میباشند. از تاریخ فوت و محل دفن او اطلاعی در دست نیست
نوادگان[ویرایش]
- میرزا عبدالرحیم (محمد رحیم) شیخ الاسلام اصفهان[۱۹]
- آقا محمّد رضا بن مهدی بن محمّد باقر شریف سبزواری (آقا محمد السطانی)[۲۰][۲۱] که یکی از اعیان تفسیری اوایل قرن دوازدهم هجری می باشد به فرمان سلطان حسین صفوی كتاب "ترجمة السلطاني " که ترجمه و تفسیر سوره مباركه كهف است را در سال 1082 ش یا 1115 ق به رشته تحریر درآورد[۲۲]. ایشان پس از طرح دیباچه و ذکر اخبار و احادیت در خواص این سوره عین سوره را می اورد و انگاه به ترجمه تحت اللفظی هر کلمه زیر ان سپس به توضیح و تفسیر هر ایه به کمک اخبار و احادیت می پردازد. فرزند ایشان حاج شیخ محمد مهدی مشهور به حاج اقای می باشد[۲۳] از تاریخ فوت و محل دفن او اطلاعی در دست نیست
- حاج میرزا باقر قهی[۲۴] معروف به محمد باقر شریف طباطبایی از علما و مشایخ شیخیه
- علی شیخالاسلام[۲۵] موسس و نخستین رئیس دانشگاه ملی ایران [۲۶]
- حسین شیخالاسلام نمایندهٔ حوزهٔ انتخابیهٔ تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در دورهٔ هفتم مجلس شورای اسلامی و همچنین سفیر سابق ایران در سوریه .[۲۷]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص167 -170
- ↑ مهدوی، سیدمصلحالدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۲۸۷–۲۸۸
- ↑ کتابخانه موزه ملی ملک - شریف سبزواری، محمدجعفربن محمدباقر- نوروزنامه - 1232 ه.ق -شماره ثبت اموال 453
- ↑ خاتونآبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص 537
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص128-133
- ↑ مهدوی، سیدمصلحالدین، اعلام اصفهان، ج۳، ص۲۲٠
- ↑ نصراللهی، غلامرضا (1350) ارمغان نشاط: نقش نگین، ص90
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص189
- ↑ خاتونآبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص 560
- ↑ خاتونآبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام، ص 562
- ↑ جزایری، سیدعبدالله، اجازه کبیر، فصل چهارم، ص 46
- ↑ شچره نامه محمد باقر سبزواری توسط حاج میرزا علی اکبر (1246 – 1311 ش) شیخ الاسلام اصفهان، ترسیم شده درحدود سال 1302 ش
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص178
- ↑ شچره نامه محمد باقر سبزواری توسط حاج میرزا علی اکبر (1246 – 1311 ش) شیخ الاسلام اصفهان، ترسیم شده درحدود سال 1302 ش
- ↑ سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی- سبزواری، محمدرضا بن محمدمهدی قرن 12 ق- ترجمة السلطانی - 1115 ه.ق -شماره ثبت 1461
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص163
- ↑ رزمجو، جلا ل (1386). اسناد تاریخی روستای قهی از صفویه تا پهلوی دوم
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص166
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص128-133
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص178-177
- ↑ شچره نامه محمد باقر سبزواری توسط حاج میرزا علی اکبر (1246 – 1311 ش) شیخ الاسلام اصفهان، ترسیم شده درحدود سال 1302 ش
- ↑ سازمان كتابخانه ها، موزه ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي- سبزواري, محمدرضا بن محمدمهدي قرن 12 ق- ترجمة السلطاني - 1115 ه ق -شماره ثبت 1461
- ↑ شچره نامه محمد باقر سبزواری توسط حاج میرزا علی اکبر (1246 – 1311 ش) شیخ الاسلام اصفهان، ترسیم شده درحدود سال 1302 ش
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص166
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص209-226
- ↑ مهدوی، سید مصلح الدین (۱۳۷۱). خاندان شیخ الاسلام اصفهان: گل بهار اصفهان، ص213
- ↑ الگو:وب
منابع[ویرایش]
- پایگاه حوزه، محقق سبزواری
- لکزایی،نجف- درآمدی بر اندیشه سیاسی محقق سبزواری- مجله حکومت اسلامی - پاییز 1376 - شماره 5
پیوند به بیرون[ویرایش]
This article "محمدباقر سبزواری" is from Wikipedia. The list of its authors can be seen in its historical and/or the page Edithistory:محمدباقر سبزواری. Articles copied from Draft Namespace on Wikipedia could be seen on the Draft Namespace of Wikipedia and not main one.